Duygusal ve Davranışsal Bozukluğu olan Çocuklar için Başarıya İlk Adım Erken Müdahale Programı Uygulamalarının Gözden Geçirilmesi

Yıl 2015, Cilt: 34 Sayı: 1, 176 - 197, 30.06.2015

Mehtap Başar , Selda Özdemir

Öz

Duygu ve davranış bozukluğu sergileyen çocuklarda erken müdahale uygulamaları, özel eğitime ilişkin birçok alanda olduğu gibi kritik ölçüde önemlidir.  Türkiye’de ve dünyada duygu ve davranış bozukluğu gösteren çocuklar için farklı müdahale programları geliştirilmiş ve geliştirilen programların etkililiği araştırmalarla incelenmiştir. Bu çalışmada, duygu ve davranış bozukluğu gösteren öğrenciler için geliştirilen Başarıya İlk Adım (First Step Success) erken müdahale programının etkililiğini inceleyen 21 araştırma, katılımcı özellikleri, amaç ve hedef davranışları, kullanılan araştırma yöntemleri, araştırmalardan elde edilen sonuçlar ve sosyal geçerlilik verileri kapsamında incelenmiştir. Araştırmalar betimsel olarak analiz edilerek yorumlanmış ve gelecekte yapılacak çalışmalar için önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Duygu ve davranış bozukluğu, Erken müdahale, Başarıya İlk Adım

Kaynakça

• Achenbach, T. M. (1985). Assessment and Taxonomy of Child and Adolescent Psychopathology. Beverly Hills, CA: Sage.
• Aras, Ş., Ünlü, G. ve Taş, F. (2007). Çocuk ve ergen psikiyatrisi polikliniğine başvuran hastalarda belirtiler, tanılar ve tanıya yönelik incelemeler. Klinik Psikiyatri, 10, 28-37.
• Beard, K. Y. & Sugai, G. (2004). First Step to Success: An Early Intervention for Elementary Children at Risk for Antisocial Behavior. Behavioral Disorders, 29 (4), 396–409.
• Bennett, K. J., Lipman, E., Racine Y. & Offord, D. R. (1998). Annotation: Do Measures of Externalizing Behavior in Normal Populations Predict Later Outcome?: Implications for Targeted Interventions to Prevent Conduct Disorder. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 39, 1059-1070.
• Bulut, S. (2008). Okullarda görülen öğrenciden öğrenciye yönelik şiddet olaylarının bazı değişkenler açısından arşiv araştıması yöntemiyle incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (2), 23-38.
• Campbell, S. B. (1994). Behavior problems in preschool children: A review of recent research. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 36, 113-149.
• Cancio, E. J. & Johnson, J.W. (2013). Designing effective class wide motivation systems for students with emotional and behavioral disorders. Preventing School Failure: Alternative Education for Children and Youth, 57 (1), 49–57.
• Carter, D. R. & Horner, R. H. (2007). Adding Functional Behavioral Assessment to First Step to Success. Journal of Positive Behavior Interventions, 9 (4), 229–238.
• Carter, D. R. & Horner, R. H. (2009). Adding Function-Based Behavioral Support to First Step to Success: Integrating Individualized and Manualized Practices. Journal of Positive Behavior Interventions, 11 (1), 22-34.
• Conroy, M. A., & Brown, W. H. (2004). Early identification, prevention, and early intervention with young children at-risk for emotional/behavioral disorders: Issues, trends, and a call for action. Behavioral Disorders, 29 (3), 224-236.
• Çelik, S. (2012). Problem Davranışları Önlemeye Yönelik Başarıya İlk Adım Erken Eğitim Programı Anaokul Versiyonun Etkililiği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Diken, I., Cavkaytar, A., Batu, S., Bozkurt, F. ve Kurtyılmaz, Y. (2011). Effectiveness of the Turkısh Version of “First Step to Success Program” in Preventing Antisocial Behaviors. Education and Science, 36 (161), 145-158.
• Diken, I., Cavkaytar, A., Batu, S., Bozkurt, F. ve Kurtyılmaz, Y. (2010). First Step to Success a school/home intervention program for preventing problem behaviors in young children: Examining the effectiveness and social validity in Turkey. Emotional and Behavioral Difficulties, 15 (3), 207–221.
• Diken, I. & Rutherford, R. B. (2005). First Step to Success Early Intervention Program: A Study of Effectiveness with Native-American Children. Education and Treatment of Children, 28 (4), 444-465.
• Domitrovich, C. E., Cortes, R. C., & Greenberg, M. T. (2007). Improving young children’s social and emotional competence: A randomized trial of the preschool “PATHS” curriculum. Journal of Primary Prevention, 28, 67–91.
• Drummond, T. W., Eddy, J. M., Reid, J. B., & Bank, L. (1994). The Student Risk Screening Scale: A brief teacher-screening instrument for conduct disorder. Paper presented at the Fourth National Conference on Prevention Research, Washington, DC.
• Fischer, M., Rolf, J. E., Hasazi, J. E., & Cummings, L. (1984). Follow-up of a preschool epidemiological sample; Cross-age continuities and predictions of later adjustment with internalizing and externalizing dimensions of behavior. Child Development, 55, 137–150.
• Frey, K. S., Hirschstein, M. K & Guzzo, B. A. (2000). Second Step: Preventing aggression by promoting social competence. Journal of Emotional & Behavioral Disorders, 8,102-112.
• Golly, A., Sprague, J., Walker, H. M., Beard, K., & Gorham. G. (2000). The First Step to Success Program: An snalysis of outcomes with identical twins across multiple baselines. Behavioral Disorders, 25 (3), 170-182.
• Golly, A., Stiller, B. & Walker. H. M. (1998). First Step to Success: Replication and social validation of an early intervention program. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 6 (4), 243-250.
• Gözütok, F.D., Er, O. ve Karacaoğlu, C. (2006). Okullarda Dayak: 1992-2006 Yılları Karşılaştırması. 1. Şiddet ve Okul: Okul ve Çevresinde Çocuğa Yönelik şiddet ve Alınabilecek Önlemler Tedbirler Sempozyumu, İstanbul: 28-31 Mart 2006. MEB & UNICEF.
• Gulchak, D.J. & Lopes, J.A. (2007). Interventions for student with behavioral disorders: An international literature review. Behavioral Disorders, 32 (4), 267-281.
• Gresham, F. M., Lane, K. L., Macmillan, D. L., & Bocian, K. M. (1999). Social and academic profiles of externalizing and internalizing groups: Risk factors for emotional and behavioral disorders. Behavioral Disorders, 24, 231-245.
• Gresham, F., & Elliott, S. N. (1990). Social Skills Rating System. Circle Pines, MN: American Guidance Service.
• Gritti, P., Spatola, C. A. M., Fagnani, C., Ogliari, A., Patriarca, V., Stazi, M. A., & Battaglia, M. (2007). The co-occurrence between internalizing and externalizing behaviors. A general population twin study. European Child Adolescent Psychiatry, 17, 82-92.
• Ingoldsby, E. M. & Shaw, D. S. (2002). Neighborhood contextual factors and early-starting antisocial pathways. Clinical Child and Family Psychology Review, 5 (1), 21-55.
• Holmes, S. E., Slaughter, J. R., Kashani, J. (2001). Risk factors in childhood that lead to the development of conduct disorder and sntisocial personality disorder. Child Psychiatry and Human Development, 31 (3), 183-193.
• Huesmann, L. R., Eron, L. D., Lefkowitz, M. M. & Walder, O. W. (1984). Stability of agression over time and generations. Developmental Psychology, 20 (6), 1120-1134.
• Kashani, J.H., Jones, M.R., Bumby, K.N., & Thomas, L.A. (1999). Youth violence: Psychosocial risk factors, treatment, prevention, and recommendations. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 7 (4), 200-210.
• Kaymak- Özmen, S. (2006). İlköğretim öğrencilerinin maruz kaldıkları şiddetin türleri ve sıklığı: Kars İli Örneği. 1.Şiddet ve Okul: Okul ve Çevresinde Çocuğa Yönelik Şiddet ve Alınabilecek Önlemler Tedbirler Sempozyumu. İstanbul: 28-31 Mart 2006. MEB & UNICEF.
• Kauffman, J. M. (2001). Characteristics of Emotional and Behavioral Disorders in Children and Youth (7th ed.). Upper Saddle River, NJ: Merrill/Prentice Hall.
• Kavale, K. A., Forness, S., & Mostert, M. P. (2004). Defining emotional or behavioural disorders: Divergence or convergence. In P. Garner, F. Yuen, P. Clough, & T. Pardech, (Eds.). Handbook of Emotional and Behavioural Differences in Education (pp. 45-58). London: Sage.
• Karaoğlu, M. (2011). Başarıya İlk Adım erken müdahale programının 5-6 yaş grubu çocuklarının problem davranışlarına, sosyal becerilerine ve akademik etkinliklerle ilgilenme sürelerine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi. İstanbul.
• Kizmaz, Z. (2006). Okullarda şiddet davranışının kaynakları üzerine kuramsal bir yaklaşım. Sosyal Bilimler Dergisi, 30 (1), 47-70.
• Leff, S. S., Power, T. J., Manz, P. H., Costigan, T. E. & Nabors, L.A. (2001). School-based aggression prevention programs for young children: Current status and implications for violence prevention. School Psychology Review, 30, 343–360.
• Lien-Thorne, S., & Kamps, D. (2005). Replication Study of the First Step to Success Early Intervention Program. Behavioral Disorders, 31 (1), 18–32.
• Loman, S. L., Rodriguez, B. J. & Horner, R. H. (2010). Sustainability of a targeted ıntervention package: first step to success in Oregon. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 18 (3), 178–191.
• Lynam, D. R. (1996). Early identification of chronic offenders: Who is the edging psychopath? Psychological Bulletin, 120, 209-234.
• Moffitt, T. (1993). Adolescence-limited and life-course-persistent antisocial behavior: A developmental taxonomy. Psychological Review, 100, 674-701.
• Overton, S., Mckenzie, L., King K. & Osborne J. (2002). Replication of the First Step to Success model: A multiple-case study of implementation effectiveness. Behavioral Disorders, 28 (1), 40–56.
• Ögel, K., Tari, I., ve Eke, C. (2006). Okullarda Suç ve Şiddeti Önleme. Yeniden Yayınları, No.17. İstanbul.
• Özdemir, S. (2011). The effects of the first step to success program on academic engagement behaviors of Turkish students with attention-deficit/hyperactivity disorder. Journal of Positive Behavior Interventions, 13 (3) 168–177.
• Özdemir, S. (2013). Özel Eğitim. İ. H. Diken. (Ed.), Duygu Davranış Bozukluğu Olan Öğrenciler (371-406), Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Patterson, G. R. (1993). Orderly change in a stable world: The antisocial trait as a chimera. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 61, 911-919.
• Rodriguez, B. J., Loman, L. & Horner, R. H. (2009). A preliminary analysis of the effects of coaching feedback on teacher ımplementation fidelity of First Step to Success http://europepmc.org/articles/PMC2859796 adresinden alınmıştır.
• Russell, D. (2006). Adding function-based behavioral support to First Step to Success. Unpublished Doctoral dissertation, University of Oregon.
• Sezer, Ö. (2004). Okul öncesi dönemde bulunan çocuklarda sık rastlanan uyum ve davranış bozuklukları ve bu bozukluklara ilişkin öğretmenlerin görüşleri. I. Uluslararası Okul Öncesi Eğitimi Kongresi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitimi Fakültesi, 3, 280-293.
• Seeley, J. R., Small, J. W., Walker, H. M., Feil, E. G., Severson, H. H., Golly, A. M., & Forness, S. R. (2009). Efficacy of the First Step to Success intervention for students with attention-deficit/hyperactivity disorder. School Mental Health, 1, 37-48.
• Sprague, J., & Perkins, K. (2009). Direct and Collateral Effects of the First Step to Success Program. Journal of Positive Behavioral Interventions, 11 (4) 208-221.
• Sumi, W. C., Woodbridge, M. W., Javitz, H. S., Thornton, S. P., Wagner, M., Rouspil, K., et all. (2012). Assessing the effectiveness of First Step to Success: Are short-term results the first step to long-term behavioral improvements? Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 20 (5), 1-14.
• Walker, H. M., Seeley, J. R., Small, J., Severson, H. H., Graham, B. A., Feil, E. G., et all. (2009). A randomized controlled trial of the First Step to Success early intervention: Demonstration of program efficacy outcomes in a diverse, urban school district. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 17 (4), 197-212.
• Walker, H. M., Severson, H. H., & Feil, E. G. (1995). Early Screening Project: A Proven Child-Find Process. Longmont, CO: Sopris West.
• Walker, H. M., Golly, A. M., McLane, J. Z. & Kimmich, M. (2005). The Oregon First Step to Success replication initiative: Statewide results of an evaluation of the program’s impact. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 13 (3), 163–172.
• Walker, H. M., Kavanagh, K., Stiller, B., Golly, A., Severson, H. H., & Feil, E. G. (1998). First Step to Success: An early intervention approach for preventing school antisocial behavior. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 6 (2), 66-80.
• Walker, H. M., Colvin, G., & Ramsey, E. (1995). Antisocial Behavior in School: Strategies and Best Practices. Pacific Grove, CA: Brooks/Cole Publishing Company.
• Walker, H., Ramsey, E., & Gresham, F. (2004). Antisocial Behavior in schools: Evidence-Based Practices (2nd ed.). Belmont, CA: Wadsworth.
• Yoshikawa, H. (1994). Prevention as cumulative protection: Effects of early family support and education on chronic delinquency and its risks. Psychological Bulletin, 115, 28-54.