Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Hücre Bölünmeleri Konusundaki Pedagojik Alan Bilgilerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 39 Sayı: 2, 226 - 251, 31.12.2020

Mücahit Köse , Mahmut Selvi

Öz

Araştırmada fen bilimleri öğretmenlerinin hücre bölünmeleri konusundaki pedagojik alan bilgisi düzeylerini belirlemek ve çeşitli değişkenler açısından değerlendirmek amaçlanmıştır. Fen bilimleri öğretmenlerinin pedagojik alan bilgileri mesleki deneyim, mezun olunan yükseköğretim birim ve programlarına göre farklılık gösterip göstermediği belirlenmek istenmiştir. Araştırmanın örneklemi, 180 fen bilimleri öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırma Betimsel desende nicel bir araştırmadır. Veri toplama aracı olarak Köse ve Selvi (2016) tarafından geliştirilen pedagojik alan bilgisinin 4 bileşenini temsil eden 20 maddeden oluşan hücre bölünmeleri konusu pedagojik alan bilgisi testi kullanılmıştır. Testin değerlendirilmesinde her madde için geliştirilen rubrikler kullanılmıştır. Rubrikler kullanılarak elde edilen pedagojik alan bilgisi puanları üzerinden uygun istatistiki analiz gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; fen bilimleri öğretmenlerinin pedagojik alan bilgilerin ortalama mutlak başarı yüzdesi 63,41 olarak belirlenmiştir. Bu sonuca göre araştırmaya katılan öğretmenlerin orta düzeyde bir pedagojik alan bilgisine sahip oldukları ifade edilebilir. Pedagojik alan bilgisinin bileşenlerinde en iyi bilgiye %70 düzeyinde program bilgisinde; en düşük bilgiye ise %60 düzeyinde öğretim stratejileri yöntem ve teknikleri bileşeninde sahiptirler. Araştırmada öğretmenlerden 5 ila 9 yıl arasında mesleki deneyime sahip olanların en iyi düzeyde pedagojik alan bilgisine sahip oldukları belirlenmiş ve öğretmenlerin daha sonraki yıllarda pedagoijk alan bilgisi düzeylerinin giderek düştüğü tespit edilmiştir. Mezun olunan yükseköğretim birimi değişkenine göre; eğitim fakültesi mezunu fen bilimleri öğretmenlerinin, diğer fakülte ve yükseköğretim kurumlarından mezun olanlara göre daha iyi düzeyde pedagojik alan bilgisine sahip oldukları görülmüştür. Uzmanlık alanı değişkenine göre; fen bilgisi öğretmenliği ve biyoloji öğretmenliği programlarından mezun olan öğretmenlerin diğer programlardan mezun öğretmenlere göre hücre bölünmeleri konusunda daha iyi düzeyde pedagojik alan bilgisine sahip oldukları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Pedagojik alan bilgisi, fen bilimleri, öğretmen eğitimi

Kaynakça

• Abell, S. K. (2008). Twenty years later: Does pedagogical content knowledge remain a useful idea? International Journal of Science Education, 30(10), 1405-1416.
• Adıgüzel, R. (2006). Mitoz ve mayoz hücre bölünmesi konusundaki kavram yanılgılarının tespiti ve bu konuda fen bilgisi öğretmenlerinin çözüm önerileri (muğla ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• Akdağ Gürsoy, G. (2015). Alan ile ilişkilendirilmiş uygulamalı ölçme ve değerlendirme dersinin öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme okuryazarlık düzeylerine, tutumlarına ve alan bilgilerine etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Alkan, İ., Akkaya, G., & Köksal, M. S. (2016). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Mitoz ve Mayoz Bölünmeye İlişkin Kavram Yanılgılarının Model Oluşturma Yaklaşımıyla Belirlenmesi. Ondokuzmayis University Journal of Education, 35(2).
• Appleton, K., & Kindt, I. (1999, March). How do beginning elementary teachers copewith science: Development of pedagogical content knowledge in science. Paper presented at the annual meeting of the National Association for Research in Science Education, Boston, MA
• Aydın, G. (2011). Öğrencilerin hücre bölünmesi ve kalıtım konularındaki kavram yanılgılarının giderilmesinde ve zihinsel modelleri üzerinde yapılandırmacı yaklaşımın etkisi. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Aydın, S. (2012). Kimya öğretmenlerinin pedagojik alan bilgilerinin konuya özgü doğasının elektrokimya ve radyoaktivite konularında incelenmesi. Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Aydın, S., & Boz, Y. (2012). Review of studies related to pedagogical content knowledge in the context of science teacher education: turkish case. Educational Sciences: Theory and Practice. 12(1), 497-505.
• Bahar, M., Johnstone, A. H., & Hansell, M. H. (1999). Revisiting learning difficulties in biology. Journal of Biological Education, 33(2), 84-86.
• Bahçivan, E. (2012). Assessment of high school physics teachers pedagogical content knowledge related to the teaching of electricity. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Baumert, J., Kunter, M., Blum, W., Brunner, M., Voss, T., Jordan, A., Klusmann, U., Krauss, S., Neubrand, M., ve Tsai, Y.-M. (2010). Teachers' mathematical knowledge, cognitive activation in the classroom, and student progress. American Educational Research Journal, 47, 133-180.
• Berliner, D. C. (2001). Learning about and learning from expert teachers. International Journal of Educational Research, 35(5), 463-482.
• Borowski, A., Neuhaus, B. J., Tepner, O., Wirth, J., Fischer, H. E., Leutner, D., v.d., (2011). Professionswissen von Lehrkräften in den Naturwissenschaften (ProwiN): Kurzdarstellung des BMBF-Projekts [Professional knowledge of science teachers: outline of the BMBF project]. Zeitschrift für Didaktik der Naturwissenschaften, 16, 341–349.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak Kılıç, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Canada F., Melo, L.V., Costillo, E., & Mellado, V. (2011). The pedagogical content knowledge of secondary school physics teachers on electric fields. Proceedings of Ninth ESERA-Conferance 2011, Lyon.
• Canbazoğlu, S. (2008). Fen bilgisi öğretmen adaylarının maddenin tanecikli yapısı ünitesine ilişkin pedagojik alan bilgilerinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Cochran, K. F., Deruiter, J. A., & King, R.A. (1993). Pedagogical content knowing: An integrative model for teacher preparation. Journal of Teacher Education, 44(4). 263-272.
• Creswell, J. W. (2012). Educational research: planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research . (4th ed.) Boston: Pearson Education.
• De Jong, O., Van Driel, J. H., & Verloop, N. (2005). Preservice teachers' pedagogical content knowledge of using particle models in teaching chemistry. Journal of Research in Science Teaching, 42(8), 947-964.
• Dikmenli, M. (2010). Misconceptions of cell division held by student teachers in biology: A drawing analysis. Scientific Research and Essays, 5(2), 235-247.
• Friedrichsen, P. M., & Dana, T. M. (2005). Substantive-level theory of highly regarded secondary biology teachers. science teaching orientations. Journal of Research in Science Teaching, 42(2), 218-244.
• Gess-Newsome, J. (1999). Pedagogical content knowledge: an introduction and orientation. Gess-Newsome, J., & N. G. Lederman (Eds.), Examining pedagogical content knowledge (s. 3–17). Dordrecht: Kluwer.
• Grossman, P. L. (1990). The making of a teacher: teacher knowledge and teacher education. New York: Teachers College Press.
• Ingber, J. D. (2009). A comparasion of teachers’ pedagogical content knowledge in and out of their science expetise. Doctorial Dissertation. Colombia University, New York.
• Jüttner, M., & Neuhaus, B. J. (2012). Development of items for a pedagogical content knowledge test based on empirical analysis of pupils' errors. International Journal of Science Education, 34(7), 1125-1143.
• Kaya, O. (2009). The nature of relationships among the components pedagogical content knowledge of preservice science teachers: “Ozon layer depletation” as an example. International Journal of Science Education, 31(7), 961-988.
• Kind, V. (2009). Pedagogical content knowledge in science education: perspectives and potential for progress. Studies in Science Education, 45(2), 169–204.
• Kind, V., & Chan, K. K. (2019). Resolving the amalgam: connecting pedagogical content knowledge, content knowledge and pedagogical knowledge. International Journal of Science Education, 1-15.
• Kirschner, S., Borowski, A., Fischer, H. E., Gess-Newsome, J., & von Aufschnaiter, C. (2016). Developing and evaluating a paper-and-pencil test to assess components of physics teachers’ pedagogical content knowledge. International Journal of Science Education, 38(8), 1343-1372.
• Köse, M., & Selvi, M. (2016). A valid and reliable pedagogical content knowledge scale developing research: Example of cell divisions topic. Electronic Turkish Studies, 11 (9), 559-578. 10.7827/TurkishStudies.9508.
• Lange, K., Kleickmann, T., & Möller. K. (2009). Measurıng prımary school teachers’ pedagogıcal content knowledge ın scıence educatıon With open-ended and multiple-choıce ıtems. Proceedings of Eighth ESERA-Conferance 2009, Istanbul.Lee, E. (2005). Understanding pedagogical content knowledge from the experienced science teacher perspective. Doctoral dissertation, University of Texas at Austin, TX.
• Lee, E., Brown, M. N., Luft, J. A., & Roehrig, G. H. (2007). Assessing beginning secondary science teachers’ PCK: Pilot year results. School Science and Mathematics, 107(2), 52-60.
• Lee, E., & Luft, J. A. (2008). Experienced secondary science teachers' representation of pedagogical content knowledge. International Journal of Science Education, 30(10), 1343-1363.
• Loughran, J. J., Mulhall, P. ve Berry, A. (2004). In search of pedagogical content knowledge in science: Developing ways of articulating and documenting professional practice. Journal of Research in Science Teaching, 41(4),370-391.
• Magnusson, S., Krajcik, J. ve Borko, H. (1999). Nature, sources and development of pedagogical content knowledge for science teaching. J. Gess-Newsome & N.G. Lederman (Eds.), Examining Pedagogical Content Knowledge (s. 95-132). Dordrecht, Netherlands: Kluwer Academic Publishers.
• Marks, R. (1990). Pedagogical content knowledge: from a mathematical case to a modified conception. Journal of Teacher Education, 41(3), 3-11.
• Mavhunga, M. E. & Rollnick, M. (2011). The development and validation of a tool for measuring topic specific pck in chemical equilibrium. Proceedings of Ninth ESERA-Conferance 2011, Lyon.
• Ogletree, G. L. (2007). The efect of fifty grade science teachers’ pedagogical content knowledge on their decision making and students learning outcomes on the concept of chemical change. Doctoral Dissertation, The University of Alabama, Tuscaloosa.
• Özçelik, D. A. (2010). Test hazırlama klavuzu, Pegem Akademi, Ankara.
• Özden, M. (2008). Konu alan bilgisinin pedagojik alan bilgisi üzerine etkisi: maddenin fiziksel hallerinin öğretilmesi durumu. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8(2), 611-645.
• Özel, M. (2012). Farklı öğretim deneyimine sahip fen ve teknoloji öğretmenlerinin kimyasal tepkimeler konusundaki pedagojik alan bilgilerinin incelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Park, S. ve Oliver, J. S. (2008). Revisiting the conceptualisation of pedagogical content knowledge (PCK): PCK as a conceptual to understand teachers as professionals. Research in Science Education, 38(3), 261-284.
• Pirpiroğlu, İ. (2013). Farklı mesleki deneyim ve bağlam bilgisine sahip fen ve teknoloji öğretmenlerinin pedagojik alan bilgilerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Riese, J., & Reinhold, P. (2009). Measurıng physıcs student teachers‘ pedagogıcal content knowledge as an ındıcator of theır professıonal actıon competence. Proceedings of Eighth ESERA-Conferance 2009, Istanbul.
• Rohaan, E. J., Taconis, R., & Jochems, W. M. (2011). Exploring the underlying components of primary school teachers’ pedagogical content knowledge for technology education. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 7(4), 263-274.
• Safran, M., Kan, A., Üstündağ, M. T., Birbudak, T. S., & Yıldırım, O. (2014). 2013 KPSS Sonuçlarının Öğretmen Adaylarının Mezun Oldukları Alanlara Göre İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 39(171).
• Schmelzing, S., Van driel, J. H., Jüttner, M., Brandenbusch, S., Sandmann, A., & Neuhaus, B. J. (2013). Development, evaluatıon, and valıdatıon of a paper-and-pencıl test for measurıng two components of bıology teachers’pedagogıcal content knowledge concernıng the “cardıovascular system”. International journal of science and mathematics education, 11(6), 1369-1390.
• Shulman, L. (1986). Those who understand: knowledge growth in teaching. Educational researcher, 15(2), 4–14.
• Shulman, L.S. (1987). Knowledge and teaching: foundations of the new reform. Harvard educational review, 57(1), 1-22.
• Stein, M. (2006). Elementary teacher’s acquisition of science knowledge: case-studies and ımplications for teaching preparation. Doctorial Disseratation, University of Rochester. Rochester, New York.
• Şen, M., Öztekin, C., & Demirdöğen B. (2018). Impact of Content Knowledge on Pedagogical Content Knowledge in the Context of Cell Division, Journal of Science Teacher Education, 29:2, 102-127, DOI: 10.1080/1046560X.2018.1425819
• Tamir, P. (1988). Subject matter and related pedagogoical knowledge in teacher education. Teaching and Teacher Education, 4(2), 99-110.
• Tekkaya, C., Özkan, Ö., & Sungur, S. (2001). Biology concepts perceived as difficult by Turkish high school students. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 145-150.
• Tuzcu, D. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının pedagojik alan bilgilerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Van Driel, J. H., Beijaard, D., & Verloop, N. (2001). Professional development and reform in science education: The role of teachers' practical knowledge. Journal of Research İn Science Teaching, 38(2), 137-158.
• Van Driel, J. H., Jong, O. D., & Verloop, N. (2002). The development of preservice chemistry teachers' pedagogical content knowledge. Science Education, 86(4), 572-590.