Okul Öncesi Dönemde Çocukları Olan Ebeveynlerin Teknoloji Kullanımına Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 39 Sayı: 2, 252 - 268, 31.12.2020

Büşra Nur Oğuz , Ali Yiğit Kutluca

Öz

Bu araştırmanın amacı okul öncesi dönemde çocukları olan ebeveynlerin teknoloji kullanımına yönelik görüşlerini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda ebeveynlerin teknoloji kullanımına dair görüşleri cinsiyet, yaş, ilçe, öğrenim durumu, çocuk sayısı, gelir düzeyi ve teknoloji kullanım sıklığı değişkenlerine göre değerlendirilmiştir. Araştırmada tarama modellerinden ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır.
Araştırmanın evrenini İstanbul’da okul öncesi dönemde çocukları olan ebeveynler oluşturmaktadır. Ölçüt örnekleme yöntemi kullanılarak yapılan araştırmanın örneklemini 350’si Esenler, 350’si Küçükçekmece olmak üzere toplamda 700 ebeveyn oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Okul Öncesi Çağındaki Çocukların Teknoloji Kullanımı Hakkında Ebeveyn Görüşleri Ölçeği” kullanılmıştır. Ebeveynler aracılığıyla elde edilen veriler üzerinden geçerlik ve güvenirliğe kanıt sağlaması amacıyla Açımlayıcı Faktör Analizi ve Cronbach’s Alpha güvenirlik analizleri yapılmıştır. İkinci bir aşama olarak katılımcılardan elde edilen verilerin normalliği Kolmogorov-Smirnov testi aracılığıyla hesaplanmıştır. Alt problemleri yanıtlamak için veriler üzerinde Mann Whitney-U ve Kruskal Wallis-H testleri yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda ortaya çıkan yedi faktör sahip oldukları içeriklerine göre isimlendirilmiştir. Buna göre faktör isimleri; “teknoloji kullanımında ebeveyn kontrolü, teknolojinin pedagojik yönü, teknolojinin faydaları, teknoloji kullanma yeterliği, teknolojinin zararları, öneriler ve teknoloji kullanımının sosyal etkisi” şeklindedir.
Analizler sonucunda annelerin teknoloji kullanımına yönelik görüşlerinin yaş, ilçe ve teknoloji kullanım sıklığına göre anlamlı olarak farklılaştığı görülürken öğrenim durumu, çocuk sayısı ve gelir düzeyine göre anlamlı olarak farklılaşmadığı ortaya çıkmıştır. Babaların teknoloji kullanımına yönelik görüşlerinin ise sadece ilçe değişkenine göre anlamlı olarak farklılaştığı tespit edilmiştir. Son olarak ebeveyn görüşleri alt boyutlara göre değerlendirildiğinde; teknolojinin pedagojik yönü ve teknolojinin faydaları boyutlarının babaların lehine, teknolojinin zararları alt boyutunun da annelerin lehine farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi eğitimde teknoloji, teknoloji kullanımı, ebeveyn görüşleri, okul öncesi

Kaynakça

• Akın, D. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarının bilgi iletişim teknolojilerini kullanma durumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi, Uşak.
• Altun, D. (2019) 60-71 aylık okul öncesi dönemdeki çocukların alıcı ve ifade edici dil kelime bilgisinin teknoloji kullanımı ve ailesel faktörlere göre incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 8(2), 1158-1182.
• Aral, N., ve Doğan Keskin, A. (2018). Ebeveyn bakış açısıyla 0-6 yaş döneminde teknolojik alet kullanımının incelenmesi. Addicta: The Turkish Journal on Addiction, 5(2), 317-348. Bransford, J. D., Brown, A. L. ve Cocking, R. R. (2000). How people learn brain, mind, experience, and school. Washington DC National Academy Press.
• Bulut, A. (2018). Okul öncesi öğrencilerinin teknoloji kullanımlarına ilişkin alışkanlıklarının gelişim özellikleri üzerindeki etkileri. Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 1(1), 52-69.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem Akademi.
• Çetin, M., ve Özgiden, H. (2013). Dijital kültür sürecinde dijital yerliler ve dijital göçmenlerin twitter kullanım davranışları üzerine bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 2(1), 172-189.
• Ekici, F. Y. (2016). Parents views on the use of technology in the early childhood period. Journal of Education and Training Studies, 4(12), 58-70.
• Güngör, M. (2014). Okul öncesi dönem çocuklarının televizyon izleme alışkanlıkları ve anne baba tutumları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(28), 199-216.
• Günlü, A., ve Ceyhan, A. A. (2017). Ergenlerde internet ve problemli internet kullanım davranışının incelenmesi. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 4(1), 75-117
• Holloway, D. J., Green, L., ve Stevenson, K. J. (2015). Digitods: Toddlers, touch screens and Australian family life.
• Kalan, Ö. G. (2010). Medya okuryazarlığı ve okul öncesi çocuk: ebeveynlerin medya okuryazarlığı bilinci üzerine bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 1(39), 59-73.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kılınç, S. (2015). Okul öncesi çağındaki çocukların teknoloji kullanımı hakkında ebeveyn görüşlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
• Kol, S. (2012). Okul öncesi eğitimde teknolojik araç-gereç kullanımına yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2), 543-554.
• Konca, A. S. (2018). Anaokulu öğrencilerinin bilgi ve iletişim teknolojileriyle etkileşimi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Li, X., ve Atkins, M. S. (2004). Early childhood computer experience and cognitive and motor development. Pediatrics, 113(6), 1715-1722.
• Oluwadare, F. A. (2015). ICT use in preschool science education: a case study of some private nursery schools in ekiti state. Journal of Education and Practice, 6(31), 75-79.
• Özcan, F. (2018). Okul öncesi eğitimi alan çocuklarda teknoloji kullanımı ve sosyal becerilerin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Doktora Tezi, Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu.
• Özyürek, A. (2018). Okul Öncesi Çocukların Bilgisayar Teknolojileri Kullanımının Annelerin Görüşlerine Göre İncelenmesi. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 2(2), 1-12.
• Plowman, L., McPake, J., ve Stephen, C. (2010). The technologisation of childhood? Young children and technology in the home. Children ve Society, 24(1), 63-74.
• Sancak, Ö. (2003). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 6 yaş çocuklarına sayı ve şekil kavramlarının kazandırılmasında bilgisayar destekli eğitim ile geleneksel eğitim yöntemlerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Uhls, Y. T., Michikyan, M., Morris, J., Garcia, D., Small, G. W., Zgourou, E., ve Greenfield, P. M. (2014). Five days at outdoor education camp without screens improves preteen skills with nonverbal emotion cues. Computers in Human Behavior, 39, 387-392.
• Yaman, F. (2018). Türkiye'deki ebeveynlerin dijital ebeveynlik öz yeterliklerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.