Türk ve Amerikan Doktora Adaylarının Akademik Becerilerine İlişkin Öz-Değerlendirmeleri: Nitel Bir Çalışma

Yıl 2020, Cilt: 39 Sayı: 2, 385 - 410, 31.12.2020

Murat Bayram Yılar

Öz

Bu araştırmanın amacı Türk ve Amerikan doktora adaylarının bazı temel akademik becerilerine ilişkin öz-değerlendirmelerini karşılaştırmalı olarak incelemektir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden temel nitel araştırma kullanılmıştır. Çalışma grubunu 16’sı Türkiye’den ve 16’sı da ABD’den olmak üzere toplam 32 doktora öğrencisi oluşturmaktadır. Söz konusu katılımcı grup amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örneklemeye göre belirlenmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler ise içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre Türk ve Amerikan doktora adaylarının genel olarak araştırmada ele alınan beceriler konusunda benzer öz-değerlendirmelere sahip oldukları tespit edilmiştir. Her iki gruptaki katılımcıların çalışma alanlarında sunum ve proje hazırlayabilme, tez ve yayın konusu saptayabilme, bilimsel etkinliklere katılma ve yayın yapabilme ve alana hâkim olabilme konusundaki becerilerini genel itibariyle iyi hatta yüksek düzeyde değerlendirmişlerdir. Bununla birlikte doktora adaylarının öz-değerlendirmeleri göstermektedir ki yabancı literatürü anlama ve kullanma konusunda kendilerini yetersiz görmektedirler.

Anahtar Kelimeler

Öz-değerlendirme, Akademik Beceri, Doktora, Amerikan ve Türk Doktora Adayları, Nitel Araştırma

Kaynakça

• Ağıralioğlu, N. (2013). Türkiye’de lisansüstü öğretim. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(1), 1–9.
• Akbulut, H. İ., Şahin, Ç. ve Çepni, S. (2013). Doktora tez sürecinde karşılaşılan problemlerin belirlenmesi: Eğitim fakültesi örneği. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 50–69.
• Aslan, C. (2010). Türkçe eğitimi programlarında lisansüstü öğrenim gören öğrencilerin akademik özyeterliklerine ilişkin görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (19), 87-115.
• Bahçeci, F. ve Uşengül, L. (2018). Yüksek lisans ve doktora öğrencilerinin tez konusu belirleme kriterlerinin incelenmesi. Turkish Journal of Educational Studies, 5(2), 85-96.
• Baker, V. L., & Lattuca, L. R. (2010). Developmental networks and learning: Toward an interdisciplinary perspective on identity development during doctoral study. Studies in higher education, 35(7), 807-827.
• Balcı, A. (2013). Doktora Programı: Türk Üniversiteleri Doktora Programları İçin Bazı Öneriler. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(2), 1-20.
• Balı, O. ve Dönmez, B. (2018). Eğitim bilimleri anabilim dalı doktora öğrencilerinin karşılaştıkları problemler ve çözüm önerileri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 284-309.
• Bakioğlu, A. ve Gürdal, A. (2001). Lisansüstü Tezlerde Danışman ve Öğrencilerin Rol Algıları: Yönetim İçin Göstergeler, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 9-18.
• Barutçu, F. ve Onaylı, S (2016). Tez sürecinde karşılaşılan zorluklar. Ö. Demirel ve S. Dinçer (Eds.) Eğitim Bilimlerinde Nitelikler ve Yenilik Arayışı içinde (ss. 678-690). Ankara: Pegem Akademi.
• Bogle, D., Dron, M., Eggermont, J., & Van Henten, J. W. (2011). Doctoral degrees beyond 2010: Training talented researchers for society. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 13, 35-49.
• Boote, D. N., & Beile, P. (2005). Scholars before researchers: On the centrality of the dissertation literature review in research preparation. Educational researcher, 34(6), 3-15.
• Bourner, T., Bowden, R., & Laing, S. (2001). Professional doctorates in England. Studies in Higher Education, 26(1), 65-83.
• Brus, C. P. (2006). Seeking balance in graduate school: A realistic expectation or a dangerous dilemma?. New Directions for Student Services, 2006(115), 31-45.
• Bülbül, T. (2003). Ankara Üniversitesi eğitim bilimleri fakültesinde görev yapan öğretim üyelerinin lisansüstü öğretime öğrenci seçme sürecine ilişkin görüşleri. Ankara Eğitim Bilimleri Dergisi, 36(1-2), 167-174.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri (19. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Can, G., & Walker, A. (2011). A model for doctoral students’ perceptions and attitudes toward written feedback for academic writing. Research in Higher Education, 52(5), 508-536.
• Chmelíková, G. (2015). Doctoral students and necessary academic skills. R&E Source. Special Issue 4, 28-31. Erişim adresi: https://journal.ph-noe.ac.at/index.php/resource/article/view/241/280
• Council of Graduate Schools [CGS], (2005). The doctor of philosophy degree: A policy statement. Washington, DC: Author.Erişim adresi: https://cgsnet.org/user?destination=publication/1350/
• Craswell, G. (2007). Deconstructing the skills training debate in doctoral education. Higher Education Research & Development, 26(4), 377-391.
• Çakar, Ö. (1997). Fen bilimleri alanında bilim adamı yetiştirme: Lisansüstü eğitim (ss. 65–75), TÜBA Bilimsel Toplantı Serileri 7, Ankara.
• Çapuk, S. (2014). Türkiye’de ve ABD’de yürürlükte olan eğitim programları ve öğretim alanındaki yüksek lisans ve doktora programlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. (Yayınlanmamış doktora tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Çelik, K. (2013). The contribution of supervisors to doctoral students in doctoral education: A qualitative study. Creative Education, 4(01), 9-17.
• Erdem, A. R. (2007). Öğretim üyesinin bilim insanı yetiştirme sorumluluğu ve bu sorumluluğun gerektirdiği mesleki etik. Akademik Dizayn Dergisi, 1(2), 77–81.
• Ewing, H., Mathieson, K., Alexander, J. L., & Leafman, J. (2012). Enhancing the acquisition of research skills in online doctoral programs: The Ewing model©. Journal of Online Learning and Teaching, 8(1), 34-44.
• Flynn, S. V., Chasek, C. L., Harper, I. F., Murphy, K. M., & Jorgensen, M. F. (2012). A qualitative inquiry of the counseling dissertation process. Counselor Education and Supervision, 51(4), 242-255.
• Gardner, S. K. (2008). “What's too much and what's too little?”: The process of becoming an independent researcher in doctoral education. The Journal of Higher Education, 79(3), 326-350.
• Golde, C. M. (2000). Should I stay or should I go? Student descriptions of the doctoral attrition process. The review of higher education, 23(2), 199-227.
• Golde, C.M., & Dore, T.M. (2001). At cross purposes: What the experiences of doctoral students reveal about doctoral education. Philadelphia, PA: A report prepared for The Pew Charitable Trusts. Erişim adresi: https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED450628.pdf
• Gömleksiz, M. N. ve Yıldırım F (2013). Lisansüstü eğitim alan öğrencilerin lisansüstü eğitime ilişkin görüşleri. VI. Ulusal Lisansüstü Eğitim Sempozyumu, Bildiri Kitabı içinde ss.68-74., Sakarya: Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Halse, C., & Mowbray, S. (2011). The impact of the doctorate. Studies in Higher Education, 36(5), 513-525, DOI: 10.1080/03075079.2011.594590
• Hopwood, N. (2010). Doctoral students as journal editors: non‐formal learning through academic work. Higher Education Research & Development, 29(3), 319-331.
• Jalongo, M. R., Boyer, W., & Ebbeck, M. (2014). Writing for scholarly publication as “tacit knowledge”: A qualitative focus group study of doctoral students in education. Early Childhood Education Journal, 42(4), 241-250.
• Kalem, G. ve Akman, İ. (2007). Lisansüstü öğrencilerin proje ve tez çalışmaları sorunları ve çözüm önerileri. III. Lisansüstü Eğitim Sempozyumu, Bildiri kitabı içinde ss. 319-326, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Karadağ, N. ve Özdemir, S. (2017). Türkiye’de doktora eğitimi sürecine ilişkin öğretim üyelerinin ve doktora öğrencilerinin görüşleri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 7(2), 267-281.
• Karaman, S. ve Bakırcı, F. (2010). Türkiye’de lisansüstü eğitim: sorunlar ve çözüm önerileri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2, 94-114.
• Kot, F. C., & Hendel, D. D. (2012). Emergence and growth of professional doctorates in the United States, United Kingdom, Canada and Australia: a comparative analysis. Studies in Higher Education, 37(3), 345-364.
• Krippendorff, K. (2004). Content analysis: An Introduction to its methodology. (2nd Edition), California: Sage Publications.
• LeCompte, M. D., & Goetz, J. P. (1982). Problems of reliability and validity in ethnographic research. Review of Educational Research, 52(1), 31-60.
• Leonard, D., Becker, R., & Coate, K. (2005). To prove myself at the highest level: The benefits of doctoral study. Higher Education Research & Development, 24(2), 135-149.
• Limon, İ. ve Durnalı, M. (2018). Doktora öğrencilerinin doktora eğitimi ve öğretim üyelerine yönelik metaforik algıları. Sakarya University Journal of Education, 8(1), 26-40.
• Merriam, S. B., & Tisdell, E. J. (2016). Qualitative research: A guide to design and implementation (4th Edition). San Francisco: Jossey-Bass.
• Mowbray, S., & Halse, C. (2010). The purpose of the PhD: Theorising the skills acquired by students. Higher Education Research & Development, 29(6), 653-664.
• Nerad, M. (2004). The PhD in the US: Criticisms, facts, and remedies. Higher Education Policy, 17, 183-199. Erişim adresi: https://link.springer.com/article/10.1057/palgrave.hep.8300050
• Özmen, Z. M. ve Aydın Güç, F. (2013). Doktora eğitimi ile ilgili yaşanan zorluklar ve baş etme stratejileri: Durum çalışması. Yüksekögretim ve Bilim Dergisi, 3(3), 214-219.
• Park, C. (2005). New variant PhD: The changing nature of the doctorate in the UK. Journal of Higher Eeducation Policy and Management, 27(2), 189-207.
• Pole, C. (2000). Technicians and scholars in pursuit of the PhD: some reflections on doctoral study. Research Papers in Education, 15(1), 95-111.
• Pyhältö, K., Toom, A., Stubb, J., & Lonka, K. (2012). Challenges of becoming a scholar: a study of doctoral students' problems and wellbeing. International Scholarly Research Network Education, 7, 1–12.
• Sevinç, B. (2001). Türkiye’de lisansüstü eğitim uygulamaları, sorunlar ve öneriler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 34(1), 125-137.
• Suna, Ç., Karadağ, R. ve Selanik Ay, T. (2007). Yüksek lisans programı öğrencilerinin bilimsel araştırma sürecinde karşılaşılan sorunlara ilişkin görüşleri. III. Lisansüstü Eğitim Sempozyumu Bildiri kitabı içinde ss.448-456, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Sverdlik, A., Hall, N. C., McAlpine, L., & Hubbard, K. (2018). The PhD experience: A review of the factors influencing doctoral students’ completion, achievement, and well-being. International Journal of Doctoral Studies, 13(1), 361-388.
• Toprak, M. ve Erdoğan, A. (2013). Lisansüstü eğitimde Avrupa yaklaşımı. VI. Ulusal Lisansüstü Eğitim Sempozyumu Bildiri Kitabı içinde ss. 10-36, Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
• Tural, N. K. (1995). Yükseköğretimde öğrenciye yönelik parasal yardımlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 28(1), 65-68.
• Wendler, C., Bridgeman, B., Cline, F., Millett, C., Rock, J., Bell, N., & McAllister, P. (2010). The path forward: The future of graduate education in the United States. Educational Testing Service. Erişim adresi: https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED509441.pdf
• Wyatt, T., & Oswalt, S. B. (2013). Comparing mental health issues among undergraduate and graduate students. American Journal of Health Education, 44(2), 96-107. https://doi.org/10.1080/19325037.2013.764248.
• Yılar, M. B. (2017). Doktora öğrencilerinin akademik danışmanlarının katkılarına ilişkin görüşleri: Türkiye-ABD örneği. Uluslararası Sosyal Bilgiler Eğitimi Sempozyumu (USBES) Bildiri Kitabı, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Yılar, M. B. (2020). Academic self-efficacy beliefs of Turkish and American Ph.D students: A comparative study. International Journal of Psychology and Educational Studies, 7(4), 180-194.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yükseköğretim Kurulu [YÖK], (2010). Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi [TYYÇ]. Erişim adresi: http://tyyc.yok.gov.tr/?pid=35
• Yükseköğretim Kurulu [YÖK], (2020). 2019-2020 Yükseköğretim İstatistikleri. Erişim adresi: https://istatistik.yok.gov.tr/