OKUL ÖNCESİ EĞİTİM KURUMLARINDA YAPILAN YIL SONU GÖSTERİLERİNE İLİŞKİN ÖĞRETMEN ADAYLARININ GÖRÜŞLERİ

Yıl 2021, Cilt: 40 Sayı: 2, 809 - 848, 30.12.2021

Ayça Bozbaş Çümlek , Hatice Özaslan

Öz

Bu araştırmanın amacı okul öncesi eğitim kurumlarında yapılan yıl sonu gösterilerine ilişkin öğretmen adaylarının görüşlerini belirlemektir. Nitel araştırma yöntemlerinden temel nitel araştırma desenine örnek teşkil eden araştırmanın çalışma grubu için amaçlı örneklem yöntemlerinden olan ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bu kapsamda 20 okul öncesi öğretmen adayı ile görüşülmüştür. Araştırma verileri araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formuyla elde edilmiş ve içerik analizi yoluyla çözümlenmiştir. Araştırma bulguları okul öncesi eğitimde yıl sonu gösterilerinin düzenlenmesinin nedenleri, yıl sonu gösterilerinin düzenlenmesinin gerekliliği, yapılan yıl sonu gösterilerinin çocuğun gelişimi üzerindeki etkileri, yıl sonu gösterilerinin içeriğinin nasıl olması gerektiği ve yıl sonu gösterileri yerine neler yapılabileceği temaları altında toplanmıştır. Araştırma sonuçları öğretmen adaylarının yıl sonu gösterilerinin düzenlenmesinin nedenlerini kültür, aile, çocuk, öğretmen ve okul açısından değerlendirdikleri fakat çoğunlukla aileleri tatmin etmek ve alışkanlık haline gelmesi olarak ifade ettiklerini ortaya koymuştur. Öğretmen adaylarının çoğu yıl sonu gösterisi düzenlenmesinin gerekli olmadığı, bu gösterilerin çocuklar üzerinde olumlu etkilerinin olmasının yanında bir çok olumsuz etkilerinin olduğundan söz etmişlerdir. Yıl sonu gösterilerinin ebeveynlere bilgilendirmeler yapılarak ve aile katılımı da sağlanarak, çocukların istekleri doğrultusunda, çocukların eğlenebilecekleri ve stres yaşamayacakları içeriklere sahip olması ve oyunlaştırma yoluyla yapılması gerektiğini vurgulamışlardır. Yıl sonu gösterilerinin yerine festival ortamları oluşturulabileceğini, çocukların ailelerinin de katılımıyla bir piknik, yemek, kermes düzenlenebileceğini, yarışmalar ve grup etkinlikleri planlanabileceğini, geziler düzenlenip orada çekilen fotoğrafların sergilenebileceğini, portfolyo sunumları gibi çeşitli etkinlikler yapılabileceğini belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi eğitim, yıl sonu gösterisi, çocuk, öğretmen adayı, Okul öncesi eğitim, yıl sonu gösterisi, çocuk, öğretmen adayı

Preservice Teachers’ Views on Year-End Shows in Preschools

Öz

This study investigated preservice teachers’ views on year-end shows in preschools. The study adopted a basic qualitative research design. The sample consisted of 20 preservice teachers recruited using purposive criterion sampling. Data were collected using a semi-structured interview questionnaire developed by the researchers. The data were analyzed using content analysis. The results were grouped under five themes: (1) reasons for year-end shows, (2) necessity of year-end shows, (3) effect of year-end shows on child development, (4) content of year- end shows, and (5) replacement of year-end shows. Participants stated that year-end shows were held for cultural reasons and for families, children, teachers, and schools. However, they noted that year-end shows were some sort of a habit performed to please parents. Most participants believed that year-end shows were unnecessary and had both positive and negative effects on children. Participants added that year-end shows should be gamified and have content that would allow children to enjoy themselves without feeling stress. To them, parents should be informed about year-end shows and make sure that they are involved in them. They stated that festivals, picnics, fairs, competitions, group activities, and trips could replace year-end shows. They added that children and their parents could take photos in those activities and display them, such as portfolio presentations.

Anahtar Kelimeler

Preschool education, year-end show, child, preservice teacher

Kaynakça

• Abtahi, Y. (2018). Vygotsky: A learning theory or atheory of development? For the Learning of Mathematic, 38(1), 23-24.
• Akyüz, E. (2015). Çocuk hukuku çocukların hakları ve korunması. Ankara: Pegem Akademi.
• Aral, N., & Gürsoy, F. 2001. Çocuk hakları çerçevesinde çocuk ihmal ve istismarı. Milli Eğitim Sanat Kültür Dergisi, 151, 36-37.
• Aral, N., Kandır, A., & Can Yaşar, M. (2002). Okul öncesi eğitim programı. Ankara: YA-PA.
• Alan, Ü. (2019). Okul Öncesi Eğitimin Temel İlkeleri. A. Yıldırım Polat (Ed). Erken çocukluk eğitimine giriş (s. 20-48) içinde. Ankara: Pegem Akademi.
• Altay, S., İra, N., Ünal Bozcan, E., & Yenal, H. (2011). Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze milli eğitim şuralarında okul öncesi eğitimi ve bugünkü durumu. Journal of New World Sciences Academy, 6(1), 660-672.
• Akcan, A. (2018). Erken Çocukluk Eğitimi ve Tarihsel Gelişimi. İ. Ulutaş & S. Demiriz (Eds.) Erken çocukluk eğitimine giriş (s. 3-31) içinde. Ankara: Pegem Akademi.
• Arslan, Ü. (2020). Okul Öncesi Eğitimde Temel Becerilerin ve Sosyal Davranışların Kazandırılması. G. Haktanır (Ed.). Okul öncesi eğitime giriş (s. 201-226) içinde. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ayan, S., & Memiş, U. (2012). Erken Çocukluk Döneminde Oyun. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 14(2), 143-149.
• Bayram, A. (2021). Eğitimle İlgili Temel Kavramlar. V. Sönmez (Ed.). Eğitim bilimine giriş (s. 1-19) içinde. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Bekir, H. & Aydın, R. (2018). Ebeveynlerin Okul Öncesi Eğitimi Yıl Sonu Eğlencesine İlişkin Beklentileri. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 1(1) , 53-60.
• Biber, K. (2014). Okul Öncesi Eğitimin Tanımı, Kapsamı, Önemi ve Temel İlkeleri. F. Gülaçtı & S. Tümkaya (Eds.). Erken çocukluk eğitimi (s. 25-67) içinde. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F., (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Curzytek, A. (2020). Carnival as a time of celebration: Rituals in kindergarten. Humanities and Social Scieens, 27(1), 7-18.
• Çelik, M., & Gündoğdu, K. (2010). Türkiye'de okulöncesi eğitimin tarihsel gelişimi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 172-190.
• Çelik, N., & Daşcan, Ö. (2019). Son değişikliklerle okul öncesi eğitim programı ve etkinlik kitabı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Demirel, Ö., Kaya, Z. (2020). Eğitimle İlgili Temel Kavramlar. Ö. Demirel, Z. Kaya & K. Kıroğlu (Eds.). Eğitime giriş (s. 1-14) içinde. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Deretarla Gül, E. (2015). Türkiye'de Okul Öncesi Eğitim. G. Haktanır (Ed.). Okul Öncesi eğitime giriş (s. 141-166) içinde. Anı Yayıncılık: Ankara.
• Devries, R. (1997). Piaget's Social Theory. Educational Researcher, 26(2), 4-17.
• Emen, M., Aslan D. (2018). Türkiye'de Okul Öncesi Eğitim. İ. Ulutaş & S. Demiriz (2018). Erken çocukluk eğitimine giriş (s. 76-85) içinde. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Glesne, C. (2012). Nitel araştırmaya giriş. (A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu, Çev.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Godwin, L. S. (2020). Strong Women Doing Good Work. Pensacola Magazine, 21-23. http://eds.a.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid=3&sid=91f5b42d-9c07-4e07-8d6c- 4ea48cab76a1%40sessionmgr4008
• Gülaçtı, F., & Tümkaya, S. (2014). Erken çocukluk eğitimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
• Gündüz, M., Aktepe, V., Uzunoğlu, H., & Gündüz, D. (2017). Okul Öncesi Dönemdeki Çocuklara Eğitsel Oyunlar Yoluyla Kazandırılan Değerler. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 62-70.
• Gürol, A. (2014). Okul Öncesi Eğitime Temel Olan Görüşler. F. Gülaçtı & S. Tümkaya (Eds.). Erken çocukluk eğitimi (s. 92-106) içinde. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Güven, G., Efe Azkeskin, K. (2020). Erken Çocukluk Eğitimi ve Okul Öncesi Eğitim. İ. H. Diken (Ed.). Erken çocukluk eğitimi (s. 1-50) içinde. Ankara: Pegem Akademi yayıncılık.
• İşbilen, B. (2006). Okul öncesi eğitim kurumlarında yapılan sene sonu gösterilerinin çocuğun kaygı düzeyine etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Katrancı, M. (2020). Erken Çocukluk Eğitimi ve Önemi. S. Seven (Ed.). Erken çocukluk eğitimine giriş (s. 1-15) içinde. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Koç, Ş. (1993). Ders dışı sportif etkinliklerin anlamlı bir boyutu olarak 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı kutlama programı üzerine. Beden Eğitimi ve Spor Araştırmaları Dergisi, 4(13), 41-43.
• Köksal, O., Balaban Dağal, A., & Duman, A. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitim programı hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi. International Journal of Social Science, 46, 379-394.
• Kuru, N. (2020). Erken Çocukluk Eğitiminin Tanımı, Kapsamı ve Önemi. G. Haktanır (Ed.). Erken çocukluk eğitimine giriş (s. 9-26) içinde. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kurt Gökçeli, F., (2019). Erken Çocukluğun Tanımı, Kapsamı ve Önemi. A. Yıldırım (Ed.). Erken çocukluk eğitimine giriş (s. 1-18) içinde. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• MEB (2013). Okul öncesi eğitimi programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Merriam, S. B., & Tisdell, E. J. (2015). Qualitative research: a guide to design and ımplementation (Fourth Edition). San Fransisco, CA: Jossey Bass.
• Misheva, S. (2020). Cultivation of environmental education by the montessori method. Proceedings of the International Multidisciplinary Scientific GeoConference SGEM, 20, 693–699.
• Oğuz, V., & Köksal Akyol, A. (2006). Çocuk eğitiminde montessori yaklaşımı. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 243-256.
• Oktay, A. (2013). Türkiye'de okul öncesi eğitim. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 151-160.
• Orçan Kaçan, M. (2015). Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Temel Özellikleri ve Gereksinimleri. G. Haktanır (Ed.). Okul öncesi eğitime giriş (s. 79-110) içinde. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Özaslan, H. & Gültekin Akduman, G. (2020). Çocuk Hakları Açısından Dezavantajlı Çocukların Değerlendirilmesi. H. Gülay Ogelman (Ed.). Dezavantajlı çocuklar (s. 583-600) içinde. Ankara: Eğiten Kitap.
• Poyraz, H., & Dere Çiftçi, H. (2011). Okul öncesi eğitimin ilke ve yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Puskás, T. & Andersson, A. (2017). “Why do we celebrate …?” filling traditions with meaning in an ethnically diverse swedish preschool. IJEC 49, 21–37.
• Senemoğlu, N. (1994). Okul öncesi eğitim programı hangi yeterlikleri kazandırmalıdır? Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 21-30.
• Senemoğlu, N. (2020). Gelişim Öğrenme ve Öğretim Kuramdan Uygulamaya. Ankara: Anı Yayıncılık
• Seven, S. (2020). Erken çocukluk eğitimine giriş. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
• Sezer, T. (2014). Okul Öncesi Çocuğunun Temel Özellikleri ve Gereksinimleri. F. Gülaçtı & S. Tümkaya (Eds.). Erken çocukluk eğitimi (s. 207-247) içinde. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Şahin, D. (2020). 0-6 Yaş Arası Çocukların Temel Gelişim Özellikleri: Fiziksel ve Sosyal Duygusal Gelişim. İ. Diken (Ed.). Erken çocukluk eğitimi (s. 168-204) içinde. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Şahin, B.K., Sak, R., & Şahin, İ.T. (2013). Parents' views about preschool education. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 89, 288–292.
• Şen, M. (2020). Erken Çocukluk Eğitiminde Oyun ve Önemi. İ. Diken (Ed.). Erken çocukluk eğitimi (s. 398- 421) içinde. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Şimşek, S. (2020). Eğitim İle İlgili Temel Kavramlar. N. Saylan (Ed.). Eğitim bilimine giriş içinde (s. 1-17). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Taşkın, N. (2020). Erken Çocukluk Eğitimine Temel Olan Bazı Görüşler. G. Haktanır (Ed.). Erken çocukluk eğitimine giriş (s. 55-74) içinde. Ankara: Anı yayıncılık.
• Toran, M., Toran, Ş. (2019,). Çocukluğun PR Aracı Olarak İnşası: Yılsonu Gösterileri. 6. Uluslararası Okul Öncesi Eğitimi Kongresinde sunulmuştur. Kars, Türkiye.
• Türk, İ. (2011). Osmanlı Devleti'nde okul öncesi eğitim. Milli Eğitim Dergisi, 41(192), 160-173.
• Ulutaş, A. (2011). Okul öncesi dönemde drama ve oyunun önemi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (6), 232-242.
• Yıldırım, A., & Şimsek, H. (2018) Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, F. ( 2017). Eğitime ilişkin temel kavramlar., F. Susar Kırmızı & N. Duban (Eds.). Eğitim bilimine giriş (s. 1-27) içinde. Ankara: Anı yayıncılık.
• Williams, M. K. (2017). John Dewey in the 21st Century. Journal of Inquiry & Action in Education, 9(1), 91-102.