Examination of relationship between Defining Issues Test (DIT) and Moral Judgment Test (MJT)

Yıl 2017, Sayı: 42, 99 - 133, 19.09.2017

Mevlüt Kaya , Semra Çinemre , Osman Taşkın Şenay Yazgan

Öz

The main purpose of this study is to compare James R. Rest’s Defining Issues Test and Georg Lind’s Moral Judgment Test in terms of theory and practice. It is known that both of them are most widely used tests to measure moral judgment throughout the world. With this aim, in this article, firstly both scientists’ theories and own studies on tests are handled theoretically. Then some academic studies of these tests applied in Turkey are mentioned. Finally, findings and comments of this research related to DIT and MJT are revealed. 

Both tests were performed on a group of 251 students in studying various programs of Artvin Çoruh and Ondokuz Mayıs universities in 2012-2013 academic year. In research process, relational scanning model was used, and in data analysis SPSS 16.0 statistical program was applied. To determine the correlation between DIT and MJT tests, Pearson moments correlation test was used. In order to see relationship between both tests and independent variables benefited from t-test and ANOVA.

As a result, it was revealed that the main theoretical difference between both tests is DIT’s step priority and MJT’s step consistency. Besides, it was also concluded that tests are structurally different from each other. 

The results of data analysis demonstrated that there was no significant relationship (r= -0,02) between P-Point of DIT scale and C-point of MJT scale; between students’ moral judgment points and gender variant there was significant difference in DIT, but in contrast to this, no difference in MJT test; terms of university and department of education variant, there was no significant change in DIT, but on contrary, there is a significant difference in MJT test. Finally, between moral judgment points and students grade level no significant differences found in both tests.

Anahtar Kelimeler

Moral Judgment, Moral Development, Defining Issues Test, Moral Judgment Test, James R. Rest, Georg Lind

Değerlerin Belirlenmesi Testi (DIT) ile Ahlaki Yargı Yeteneği Testi (MUT) Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Bu araştırmada,
ahlaki yargıyı ölçmek amacıyla yerli ve yabancı literatürde en yaygın olarak
kullanılan James R. Rest’in geliştirdiği DIT (Defining Issues Test) ile Georg Lind’in geliştirmiş olduğu MUT (Moralisches Urteil Test) testlerinin
teorik ve uygulama açısından karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla, ilk
olarak her iki bilim adamının testlerle ilgili kendi teorileri ve çalışmaları kuramsal
açıdan ele alınmıştır. Daha sonra, testlerin ülkemizde uygulandığı bazı araştırmalara
değinilmiştir. Son başlık da, DIT ve MUT testlerinin uygulandığı bulgular ve
yorum kısmına ayrılmıştır.

Her iki test, 2012-2013
eğitim-öğretim yılında Artvin Çoruh ve Ondokuz Mayıs Üniversitelerinin çeşitli
programlarında öğrenim görmekte olan 251 öğrenci üzerinde uygulanmıştır. Araştırmada
ilişkisel tarama modeli benimsenmiş ve verilerin çözümlenmesinde SPSS 16.0
programından yararlanılmıştır. DIT ve MUT testleri arasındaki korelasyonu
belirlemek için Pearson momentler çarpımı korelasyon testi kullanılmıştır. Bağımsız
değişkenler ile DIT ve MUT testi arasındaki ilişkinin belirlenmesinde, t-testi
ve ANOVA testinden yararlanılmıştır.

Sonuç olarak, her
iki test arasındaki en temel teorik farkın DIT’ta basamak önceliği; MUT’ta ise
basamak tutarlılığı olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte; testlerin
yapısal anlamda da birbirinden farklı olduğu sonucuna varılmıştır.

Uygulama sonucunda DIT ölçeğinin P-Puanı ile
MUT ölçeğinin C-puanı arasında anlamlı bir ilişkinin (r= -0,02) olmadığı ortaya
çıkmıştır.  Bağımsız değişkenlerle
yapılan ilişkilendirmeler sonucunda cinsiyet değişkeni ile öğrencilerin ahlaki yargı
puanları arasında DIT testinde anlamlı bir farklılaşma bulunurken, MUT testinde
bir farklılaşmaya rastlanılmamıştır. Üniversite ve öğrenim görülen bölüm
değişkenleri ile ahlaki yargı puanları arasında DIT testinde anlamlı bir
farklılaşma görülmezken, MUT testinde anlamlı bir farklılaşma ortaya çıkmıştır.  Öğrencilerin ahlaki yargı puanları ile sınıf
değişkeni arasında ise, her iki testte de anlamlı bir farklılık bulunamamıştır.    

Anahtar Kelimeler

Ahlaki Yargı, Ahlak Gelişimi, Değerlerin Belirlenmesi Testi, Ahlaki Yargı Yeteneği Testi, James R. Rest, Georg Lind

Kaynakça

• Acuner, Yusuf, “14-18 Yaş Arası Gençlerde Ahlaki Yargı Gelişimi ve Ahlak Eğitimi”, (Yayınlanmamış Doktora Tezi, OMÜSBE, 2004).
• Akkoyun, Füsun, “Empatik Eğilim ve Ahlaki Yargı”, Psikoloji Dergisi, 6(21), 1987, ss.91-98.
• Arıdağ, Ç. Nermin, “Üniversite Öğrencilerinde Ahlaki Yargı Yeteneği İle Başa Çıkma Stratejilerinin İncelenmesi, XI. Ulusal Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Kongresi 3-5 Ekim 2011, İzmir, 2011.
• ________ ve Yüksel, Asuman, “Üniversite Öğrencilerinin Ahlaki Yargı Yetenekleri ile Empati Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 2010, ss.683-727.
• Başalan İz, Fatma, “Kohlberg’in Bilişsel Ahlak Gelişimi Kuramına Göre Hemşire Öğrencilerin Ahlaki Yargı Yeteneklerinin Belirlenmesi”, (Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, 2009).
• Bencik Kangal, Saniye, “Normal ve Üstün Yetenekli Çocukların Ahlaki Yargılarının Karşılaştırılması ve Yaratıcı Drama Programının Çocukların Ahlaki Yargılarına Etkisi”, (Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, 2010).
• Blasi, Augusto, “Bridging Moral Cognition and Moral Action: A Critical Review of the Literature”, Psychological Bulletin, 88, 1980, ss.1-45.
• Cesur, Sevim, “The Relationship Between Cognitive and Moral Development”, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, 1997).
• ______ ve Topçu, M. Sami. “Değerlerin Belirlenmesi Testinin Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması ve Yaş, Eğitim, Cinsiyet ve Ebeveyn Eğitiminin Ahlaki Gelişim ile İlişkisi”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(3), 2010, ss.1657-1696.
• Çırak, Gönül K., “Üniversite Öğrencilerinin Ahlaki Yargı Yetenekleri ve Ahlaki Yargı Yetenekleri ile Kendini Gerçekleştirme Düzeylerinin Karşılaştırılması”, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, 2006).
• Çiftçi, Nermin, “Almanya ve Türkiye’deki Türk Lise Öğrencilerinin Ahlaki Yargı Yeteneklerinin Karşılaştırılması”, (Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, 2001).
• Çileli, Meral, “14-18 Yaşları Arasındaki Öğrencilerde Ahlaki Yargının Zihinsel Gelişim Psikolojisi Yaklaşımı İle Değerlendirilmesi, (Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, 1981). ___________, Ahlak Psikolojisi ve Eğitimi, Ankara: V Yayınları, 1986.
• Elm, Dawn R. ve James Weber, “Measuring Moral Judgment: The Moral Judgment Interview or the Defining Issues Test?”, Journal of Business Ethics, 13, 1994, ss.341-355.
• Fisher, Dann G. ve John T. Sweeney, “The Relationship Between Political Attitudes and Moral Judgment: Examining the Validity of the Defining Issues Test”, Journal of Business Ethics, 17, 1998, ss.905-916.
• Gölcük, Seda, “İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinde Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Düzeyi ile Ahlaki Gelişim Arasındaki İlişkiler”, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, 2010).
• Gültekin, Filiz, “Psikoloji, Rehberlik ve Psikolojik Danışma, Sosyal Hizmet Öğrencilerinde Üniversite Eğitiminin Ahlaki Yargı Yeteneğine Etkisi”, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, 2008).
• Gümüş, Esra, “Kohlberg’in Ahlaki Gelişim Kuramına Göre Ortaokul Öğrencilerinin Ahlaki Gelişim Düzeyi ile Cinsiyet Rollerinin İncelenmesi”, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, 2015).
• Ishida, Chiharu, “How Do Scores of DIT and MJT Differ? A Critical Assessment of the Use of Alternative Moral Development Scales in Studies of Business Ethics”, Journal of Business Ethics, Vol. 67, No. 1, 2006, ss.63-74.
• Kaya, Mevlüt, “Bazı Kişisel Değişkenlere Göre Üniversite Öğrencilerinin Ahlaki Yargıları”, (Yayınlanmamış Doktora Tezi, OMÜSBE, 1993).
• Keskin, Yakup, “Ortaöğretim Öğrencilerinin Ahlaki Yargı Yeterlilikleri: Türkiye-Samsun ve İngiltere Lancashire Karşılaştırılması”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 2013, ss.217-249.
• Kılıç, Recep, Ahlakın Dini Temeli, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1992.
• Kurt, Yakup, “Rehber Öğretmenler ve Öğretmenlerin Ahlak Gelişim Düzeyleri ve Denetim Odağı Algılamaları”, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, 1996).
• Küçükalp, Emine, “Ahlaki Yargı Gelişimi ve Dindarlık Arasındaki İlişki”, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, 2004).
• Lind, Georg, “Der ‘Moralisches-Urteil-Test’ (m-u-t) in der Kritik - Eine Replik auf Schmieds Analyse.”, Diagnostica, (28), 1982, ss.80-89.
• _________, “Theorie und Validität des Moralisches-Urteil-Tests, Zur Erfassung Kognitiv-struktureller Effekte der Sozialisation”, G. Framhein ve J. Langer (Ed.), Student und Studium im Internationalen Vergleich, Klagenfurt: Kärntner Druck-und Verlagsgesellschaft, 1984, ss.166-187.
• _________, “Inhalt und Struktur des Moralischen Urteilens”, (Dissertation an der Sozialwissenschaftlichen Fakultät der Universität Konstanz, 1985), Konstanz. Erişim: 25 Kasım 2012. http://kops.ub.uni-konstanz.de/handle/urn:nbn:de:bsz:352-opus-5042.
• _________, “Die Entwicklung Moralischer Gefühle durch Vernunft und Dialog”, G. Lind ve G. Pollitt-Gerlach, (Ed.), Moral in'unmoralischer'Zeit. Zu Einer Partnerschaftlichen Ethik in Erziehung und Gesellschaft, Heidelberg: Roland Asanger, 1989, ss.7-32.
• _________, Moral und Bildung: Zur Kritik von Kohlbergs Theorie der Moralisch-kognitiven Entwicklung, Heidelberg: Roland Asanger Verlag, 1993.
• _________, “The Meaning and Measurement of Moral Judgment Revisited”, A Paper Presented at the American Educational Research Association. (San Francisco, 1995.
• _________, “Testing Moral Judgment Competence: A Critical Review of the Attempt to Calculate C-Score from the DIT”, Psychology of Morality & Democracy and Education, 1996, ss. 1-21. Erişim: 15 Şubat 2013. http://www.uni-konstanz.de/ag-moral/pdf/Lind-1996_Kritik_Rest_C-score.pdf
• _________,“An Introduction to the Moral Judgment Test”, Psychology of Morality & Democracy and Education, 1999, ss. 1-26. Erişim: 15 Şubat 2013. http://www.uni-konstanz.de/ag-moral/pdf/Lind-1999_MJT-Introduction-E.pdf
• _________, “Emprical Findings on the Cross-Cultural Validity of the Moral Judgment Test”, A Paper Presented at the 2003 Annual Meeting of the American Educational Research Association, 2003a, ss.1-34.
• _________, “Review and Appraisal of the Moral Judgment Test (MJT)”, Psychology of Morality & Democracy and Education, 2003b, 1-15. Erişim: 15 Şubat 2013. http://www.uni-konstanz.de/ag-moral/pdf/Lind-2000_MJT-Review-and-Appraisal.pdf
• _________, “Moralisches Urteil-Tests (MUT)”, 2012, Erişim: 19 Kasım 2012. http://www.uni-konstanz.de/ag-moral/mut/mjt-engl.htm
• ________ ve Wakenhut, R., “Tests zur Erfassung der Moralischen Urteilskompetenz”, G. Lind, H.A. Hartmann ve R. Wakenhut, (Ed.), Moralisches Urteilen und soziale Umwelt. Theoretische, methodologische und empirische Untersuchungen, Weinheim: Beltz, 1983, s.59-80.
• Rest, James R., Development in Judging Moral Issues, (University of Minnesota Press, Minneapolis), 1979a.
• _________, Revised Manual for the Defining Issues Test, Minneapolis: Minnesota Moral Research Projects, 1979b.
• _________, Development in Moral Judgment Research, Developmental Psychology, 16, ss. 251-256, 1980.
• _________, Moral Development: Advances in Research and Theory, New York: Praeger, 1986.
• _________, Narvaez, D., Bebeau, M.J. ve Thoma, S.J., Postconventional Moral Thinking: a neo-Kohlbergian Approach. Mahwah, NJ, Lawrence Erlbaum., 1999a.
• _________, Narvaez, D. Thoma, S. J. ve Bebeau, M. J., “DIT 2: Devising and Testing a Revised Instrument of Moral Judgment”, Journal of Educational Psychology, 91(4), 1999b, ss. 644-659.
• _________, Narvaez, D., Thoma, S. J. ve Bebeau, M. J., “A neo-Kohlbergian Approach to Morality Research”, Journal of Moral Education, 29(4), 2000, ss.381-396.
• _________, Thoma, S., ve Edwards, L., “Designing and Validating a Measure of Moral Judgment: Stage Preference and Stage Consistency Approaches”, Journal of Educational Psychology, 89(1), 1997a, ss.5-28.
• _________, Thoma, S., J., Narvaez, D. ve Bebeau, M. J., “Alchemy and Beyond: Indexing the Defining Issues Test”, Journal of Educational Psychology, 89(3), 1997b, ss.498-507.
• Sabin, Bruce M., “A Faith-Based Program Evaluation: Moral Development of Seminary Students at the Louisiana State Penitentiary”, (DR Dissertation in the Department of Educational Research, Technology, and Leadership at the University of Central Florida), 2006.
• Sakin, Ahmet, “Okul Öncesi Öğretmenlerin Mesleki Etik Davranışlar Hakkındaki Görüşleri ile Ahlaki Yargı Düzeyleri ve Öğretmenlik Tutumlarının İncelenmesi”, (Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, 2007).
• Schmitt, Manfred, Zur Erfassung des moralischen Urteils: Zwei standardisierte objektive Verfahren im Vergleich. P.I.V.-Bericht Nr.4, Trier: Universität Trier, Fachbereich Psychologie, 1982.
• Seydooğulları, Sedef Ü., “Demokratik ve Otoriter Ana Baba Tutumlarının Lisede Öğrenim Gören Öğrencilerin Ahlaki Yargı Yeteneğine Etkisi”, (Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, 2008).
• Snarey, John R. “Cross-Cultural University of Socio-Moral Development: A Critical Review of Kohlbergian Research”, Psychological Bulletin, 97, 1985, ss.202-232.
• Şafak, Zeki, “İlköğretim Okullarında Çalışan Öğretmenler ve Yöneticilerin Bilişsel Ahlaki Yargı Yeteneklerinin Çok Boyutlu Olarak İncelenmesi (İstanbul Anadolu Yakası Örneği)”, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, 2008).
• Temel, Fulya Z., “Yetiştirme Yurdunda ve Ailesinin Yanında Kalan 14-18 Yaş Grubundaki Gençlerin Cinsiyet Rolü Kimlikleri ile Moral Gelişimlerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi”, (Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, 1991).
• Thoma, S. J., Narvaez, D., Rest, J. R., ve Derryberry, P., “Does Moral Judgment Development Reduce to Political Attitudes or Verbal Ability? Evidence Using the Defining Issues Test”, Educational Psychology Review, 11(4), 1999, ss.325-341.