The Evaluation of Mystic Themes in Necip Mahfuz's al-Lissu Va'l-Kilâb Novel

Yıl 2019, Sayı: 46, 5 - 24, 18.06.2019

Adnan Arslan

https://doi.org/10.17120/omuifd.471618

Cited By: 1

Öz

Since
the first centuries of Islam, the mystical interpretation has found for itself
in a wide area of ​​spreading all over the Islamic World until today and
continued without losing anything from its effect. The mystical approach, which
is mainly related to moral attitudes and behaviors such as ascetism, taqva,
wara, sincerity has left a wide and rich literature in classical Arabic literature.
It is still one of the themes in modern Arab novel. Like the maqamat, it is
seen that mystical elements are found in important works of the Arab prose and
these elements are also used in the Modern Arab novel. The famous Egyptian
novelist Necip Mahfouz in the work of al-Lissu va’l-Kilâb, depicts the problems
experienced by the Egyptian people in the middle of the last century and
delineates and evaluates the mystical practices that have penetrated the religious
life of this society. The article will explore how the mystical experience
between the two heroes in this novel is handled.

Anahtar Kelimeler

Modern Arap Novel, Eygpt, Sufism, Necip Mahfuz .

Necip Mahfuz’un “El-Lissu ve’l-Kilâb” Adlı Romanında Tasavvufi İzlekler

Öz

İslam’ın
ilk yüzyıllarından itibaren İslam dünyasında kendine geniş bir yayılma alanı
bulan tasavvufi yorum, günümüze kadar etkisinden hiçbir şey kaybetmeden devam
edegelmiştir. Zühd, takva, vera’, ihlas gibi daha ziyade ahlaki tutum ve
davranışları konu edinen tasavvufi yaklaşım klasik Arap edebiyatında geniş ve
zengin bir literatür bıraktığı gibi modern Arap romanında da işlenen temalardan
biri olmuştur. Makameler gibi Arap nesrinin önemli eserlerinde tasavvufi
unsurlara rastlandığı gibi Modern Arap romanında da bu unsurların işlendiği
görülmektedir. Mısırlı ünlü roman yazarıNecip Mahfuz, el-Lissu
ve’l-Kilâbeserinde, Mısır insanının geçen yüzyılın ortalarında yaşadığı
sıkıntıları konu edinirken bu toplumun dinî yaşantısına nüfuz etmiş tasavvufi
pratiklerin tasvir ve değerlendirmesinde bulunmaktadır. Makale, bu romanda rol
alan iki kahramanının arasındaki tasavvufi tecrübenin nasıl ele alındığını araştıracaktır.

Anahtar Kelimeler

Mısır, Modern Arap Romanı, MısırModern Arap Romanı, Tasavvuf, Necip Mahfûz

Kaynakça

• Akarpınar, R. Bahar. “Sûfi Kültüründe Sembollerin Yeri Ve Önemi Hak-kında Bir Deneme”. Türkbilig7 (2004): 3-19.
• Alver, Köksal, Türkiye’de Edebiyat Sosyolojisi Çalışmaları Üzerine Bir Değer-lendirme. Sosyoloji Konferansları 52/2 (2015): 343-354.
• Bukreş, Kerime. el-Vezâifi’s-Serdiyye ve’d-Delâliyye li’l-Hitâbi’s-Sûfî fi’r-Rivâyeti’l-Arabiyyeti’l-Muâsıra. Doktora Tezi, Câmiatu Muhammed Budayf bi’l-Mesile, 2017.
• Cuma, Ahmet. “Edebiyat Sosyolojisi ve Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi- Sanat ve Bilimin Sınır Ötesi Etkileşimi”.Selçuk Üniversitesi Sosyal Bi-limler Enstitüsü Dergisi 22 (2009): 81-94.
• Çelik, Ejder.Edebiyat Eseri Toplumun Aynasıdır: Edebiyat ve Sosyoloji İlişkisi Üzerine.http://www.tdk.gov.tr/images/20130617.pdf
• Demirtaş, Ahmet Tunç. İbn Arabi’de Varlığın Birliği (Vahdet-İ Vücut) Felsefesi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Li-sans Tezi, Ankara, 2004.
• el-Enany, Rasheed. “Necip Mahfuz’un Romanlarında Din”. (Çev: Süheyla Hale Bayırbaş), ERUIFD, 1/16 (2013): 101-108.
• Elmarsafy, Ziad. Sufism in the Contemporary Arabic Novel, Edinburgh University Press, 2012; Alexander Kynsh, “Sufi Motifs in Contem-porary Arabic Literature: The Case of Ibn Arabi”, The Muslim World, Vol: LXXXVI, No: 1, (1996)https://doi.org/10.1111/j.1478-1913.1996.tb03630.x (Erişim: 08.10.2018).
• Elyas, Adel Ata.A Thief In Search of His İdenty –Naguip Mahfouz Al-Liss wa’l-Kilâb A Critical Analysis with a Tranaslation of the Novel. Oklahama Devlet Üniversitesi, Lisansüstü Departmanı, Oklahama (1979).
• http://musayildiz.com.tr/public/musayildiz/makale/necip_mahfuz_literatur.pdf (08.10.2018)
• Humeysî Abdülmecit. Hudûru’t-Tasavvuf fî’l-Hitâbi’r-Rivâiyyi’l-Arabîyyi’l-Muâsır. Doktora Tezi, 2017/2018.
• İncidağı, Aliye Serap. Mevlâna’nın Mesnevî’sinde Yer Alan Bitki Ve Meyvele-rin Tasavvuf Dünyasındaki Sembolik Anlamları.Yüksek Lisans Tezi Selçuk Üniversitesi Mevlâna Araştırmaları Enstitüsü, 2015.
• Kelâbâzî, İshâk.et-Taarruf li-mezhebi ehli’t-tasavvuf, Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1971.
• Kösemihal, Nurettin Şasi. “Edebiyat Sosyolojisine Gi-riş”.http://tjs.istanbul.edu.tr/wp-content/uploads/2016/01/5000045624-5000061212-1-SM.pdf
• Nursi, Said, Sözler, İstanbul: Envar Neşriyat,1996.
• Özalkan, Seda. “Tarihsel Perspektiften Arap Milliyetçiliği”. İnsamer, (2018 Ocak).
• Şimşek, Cüneyt Mehmet.Necîb Mahfûz ve Üç Romanının Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, 1999.
• Ürün, Ahmet Kazım, Çağdaş Mısır Romanında Necîb Mahfûz ve Top-lumcu Gerçekçi Romanları, Konya: Çizgi Kitapevi, 1997.
• Ürün, Ahmet Kazım. Necîb Mahfûz ve Toplumcu Gerçekçi Romanları. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, 1994.
• Vrabček, Jozef, “Some Notes on the Mystical Elements in Al-Ṭayyib Ṣāliḥ’s Wad Ḥāmid Cycle”, Zborník Fılozofıckej Fakulty Unıverzıty Komenského Ročník Xxxııı – Xxxıv Graecolatına Et Orıentalıa Bratıslava 2012.
• Yazıcı, Hasan. “Edebiyat Sosyolojisine Toplu Bir Bakış Sosyolojinin Ta-nımı ve Diğer İlimlerle İlişki-si”.http://dergipark.gov.tr/download/article-file/100896 41-42.
• Yıldız, Musa. “Nobel Ödüllü Yazar Necîb Mahfûz’un el-Lissu Ve'l-Kilâb Adlı Romanı”. Nüsha, 5 (2002/Bahar).
• Yıldız, Musa. Necîb Mahfûz (Hayatı, Eserleri ve Kısa Hikayeleri). Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi,1992.