Hz. Muhammed (s.a.v.) Döneminde Medine’de Bedene Yönelik Müdahaleler

Yıl 2019, Sayı: 46, 173 - 187, 18.06.2019

İlyas Uçar

https://doi.org/10.17120/omuifd.539471

Öz

İslâm
Tarihi’nin başlangıcı ve en önemli dönemlerinden biri olarak kabul edilen Hz.
Muhammed dönemi pek çok yönüyle araştırmalara konu olmuştur. Son ilâhi din
İslâm ve Hz. Muhammed’in hakkında yapılan bu çalışmalarda iki önemli şehir ön
plana çıkmıştır. Bu şehirlerden biri olan Mekke hazırlık aşamasını ifade
ederken; Medine yeniden yapılanmanın merkezi olmuştur. Biz de bu çalışmamızda
Medine gündelik hayatının sadeliği ve rutinliği içerisinde hem psikolojik hem
de fiziksel yönden bedene müdahale örneklerini ele almaya çalıştık. Bu bağlamda
çalışmamızda sözlüklerde genellikle “boyu, eni ve derinliği olan şey” olarak
tarif edilen, mekânsallaştırılan ve şekilleştirilen bedeni, sosyolojik yönden
değerlendirdik. Ayrıca tarihin her döneminde karşılığı bulunabilecek tarzda
canlı örnekler ile Medine şehrinin gündelik hayatına dair çeşitli yansımalarını
incelemeye gayret gösterdik.

Anahtar Kelimeler

İslâm Târihi, Sosyoloji, Hz. Muhammed, Medîne, Bedene Müdahale

Interventions to Body in Everyday Life in Medine in the Period of Prophet Muhammad

Öz

: TheThe period of the Prophet Muhammad, which was
accepted as the beginning and the one of the most important times of the
Islamic period, has been a subject of research in many aspects. Two significant
cities came to the forefront in these studies on the last divine religion Islam
and Muhammad. Mecca, which is one of these cities, represents the preparation
stage while Medina has been the center of restructuring. In this study, it has been tried to handle the
examples of the intervention on body in physical and psychological aspects in
the simplicity and routine of everyday life of the Medina. In this context, in
our study, we evaluated the body, which is generally described in dictionaries
as something with length, width and depth, spatialized and shaped, from a
sociological perspective. In addition, we tried to analyze the various
reflections of the everyday life of Medina with live examples that can be seen
in every period of history.

Anahtar Kelimeler

History of Islam, Sociology, Prophet Muhammad, Medina, İntervention to Body

Kaynakça

• Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdullâh Ahmed b. Muhammed Şeybânî (241/855). Müsned. I-L, thk. Şuayb Arnavûtî, Âdil Mürşid, Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2001.
• Ateş, Alî Osman. İslâm'a Göre Cahiliye ve Ehl-i Kitab Örf ve Adetleri. İstanbul: Beyan Yayınları, 2004.
• Buhârî, Ebû Abdullâh Muhammed b. İsmâil (256/870). Sahîhu’l-Buhârî. I, Dâru Beyrut: İbn Kesîr, 2002.
• Câhız, Ebû Osmân Amr b. Bahr b. Mahbûb Kinânî (255/869). el-Bursân ve’l-Urcân ve’l-Umyân ve’l-Hûlân. Beyrut: Dâru’l-Cîl, 1410.
• Canan, İbrahim. Hadis Ansiklopedisi Kütüb-i Sitte. I-XVIII, İstanbul: Akçağ Yayınları, 1993.
• Ebû Dâvûd, Süleyman b. Eş’as Sicistânî (275/888). Sünenü Ebî Dâvûd. I, Riyad: Mektebetü’l-Meârif, ts.
• Ebû Mervân Abdülmelik b. Habîb b. Süleymân Sülemî (238/853). Edebu’n-Nisâ, thk. Abdülmecîd Türkî. Yy.: Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî, 1992.
• Ebû Nuaym, Ahmed b. Abdillâh b. İshâk el-İsfahânî (430/1038). Ma’rifetu’s-Sahâbe. I-VII, thk. Âdil b. Yûsuf Azîzî. Riyad: Dâru’l-Vatan, 1998.
• İbn Ebî Şeybe, Ebû Bekîr, (235/852). Kitâbu’l-Musannef fî’l-Ehâdîsi ve’l-Âsâr, I-VII, thk. Kâmil Yusûf Hevt. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, ts.
• İbn Kâni’, Ebü’l-Hüseyn Abdülbâkî b. Kâni’ b. Merzûk Ümevî Bağdâdî (351/962). Mu’cemu’s-Sahâbe. I-III, thk. Salâh b. Sâlim Mısrâtî. Medine 1318.
• İbn Mâce, Ebû Abdullâh Muhammed Yezîd Rebeî Kazvinî (275/888). Sü-nenü İbn Mâce. I, Riyad: Mektebetü’l-Meârif, ts.
• İbn Sa’d, Muhammed b. Sa’d b. Menî Haşimî, Basrî (230/845). Kitâbü’t-Tabakâti’l-Kebîr. I-X, thk. Alî Muhammed Ömer. Mısır: Mektebetü’l-Hancî, 2001.
• Kalabalık, Halil. İnsan Hakları Hukuku, Ankara: Seçkin Yayınları, 2009.
• Komisyon. Hadislerle İslâm. I-VII, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2013.
• Mâlik b. Enes, Ebû Abdillâh Mâlik b. Enes b. Mâlik b. Ebî Âmir Asbahî Yemenî (179/795). Muvatta’. I-VIII, thk. Muhammed Mustafa A’zamî. Yy.: Müessesetü Zâyid b. Sultân, 2004.
• Ma’mer b. Râşid, Ebû Urve Ma‘mer b. Râşid Basrî San‘ânî (153/770). el-Câmi’. I-XI, thk. Habîburrahmân A’zamî. Beyrut: Meclisü’l-İlmî, 1403.
• Martı, Huriye. “Hz. Peygamber’in Hadislerinde Bir Değer Simgesi olarak Beden ve Mahremiyeti”. Beden Sosyolojisi. ed. Kadir Canatan. İstan-bul: Açılım Kitap, 2011.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyin Müslim b. Haccâc b. Müslim Kuşeyrî (261/875). Sahîhu Müslim. I-II, Riyad: Dâru Taybe, 2002.
• Nesâî, Ebû Abdurrahmân Ahmed b. Şu’ayb b. Alî, (303/915). Sünenü’n-Nesâî. I, Riyad: Mektebetü’l-Meârif, ts.
• Okumuş, Ejder. “Bedene Müdahalenin Sosyolojisi”. Beden Sosyolojisi. ed. Kadir Canatan. İstanbul: Açılım Kitap, 2011.
• Savaş, Rıza. İslâm’ın İlk Asrında Kadın. İstanbul: Siyer Yayınları, 2017.
• Şahin, Nurten Zeliha. “Mahremiyet Alanı Olarak İnsan Bedeni”. Din Ge-lenek ve Ahlak Bağlamında Mahremiyet Algıları Sempozyumu (27-29 Mart 2015). C: I, (2016): 162.
• Şentürk, Mustafa. “Kur’ân’da Beden Mahremiyetini İfade Eden Temel Kavramlar”. Din Gelenek ve Ahlak Bağlamında Mahremiyet Algıları Sempozyumu (27-29 Mart 2015). C: I, (2016): 101-115.
• Taberî, Muhammed b. Cerîr (310/923). Mu’cemu’s-Sağîr. I-II, thk. Mu-hammed Şekûr Mahmud Hâc Emrîr. Beyrut: Mektebetü’l-İslâmî, 1985.
• Tirmizî, Ebû Îsa Muhammed b. Îsa b. Sevre (279/892). Sünenü’t-Tirmizî. I, thk. Muhammed Nâsiruddin Elbânî. Riyad: Mektebetü’l-Meârif, ts.