İSTANBUL İLİ ŞİLE İLÇESİNİN KIRSAL VE KENTSEL BÖLGELERİNDE YAŞAYAN 18-65 YAŞ ARASINDAKİ BİREYLERİN FİZİKSEL AKTİVİTE DURUMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 1, 61 - 71, 15.04.2021

Şevket Albaylar Can Öner , Huseyin Cetin , Abdullah Emre Güner , Engin Ersin Şimşek

https://doi.org/10.17155/omuspd.767008

Öz

Bu araştırmanın amacı, Şile ilçesinde kırsal ve kentsel bölgede yaşayan 18-65 yaş arası bireylerin fiziksel aktivite durumlarının ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesidir. Bu amaçla katılımcılara araştırmacılar tarafından hazırlanan anket formu ve Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi (International Physical Activity Questionnaire, IPAQ) kısa formu uygulanmıştır. Her bir bireyin fiziksel aktivite düzeyini belirleyebilmek için dakika, gün ve MET değeri (istirahat oksijen tüketiminin katları) çarpılarak “MET-dakika/hafta’’ olarak bir skor elde edilmiştir. Kategorik değişkenlerin karşılaştırılmasında Ki-kare testi kullanılmıştır. Bütün istatistiksel analizlerde önemlilik seviyesi olarak p<0.05 ve değeri kabul edilmiştir. Çalışmaya toplam 328 kişi katılmıştır. Katılımcıların %56,4 (n=185)’ü kadın, %43,6 (n=143)’sı erkektir. Katılımcıların %51,2 (n=168)’i kırsal, %48,8 (n=160) kentsel bölgelerde yaşamaktadır. Katılımcıların yaş ortalaması 46,8±12,9 yıl idi. Cinsiyetler arasında yaş ortalamaları bakımından farklılık yoktu (p=0,206). Öte yandan kırsal alanda yaşayan katılımcıların yaş ortalaması 48,5±12,4 yıl iken, kentte yaşayanlarda yaş ortalaması 45,1±13,1 yıl idi (p=0,017). Katılımcıların büyük çoğunluğu çalışmakta (%41,8; n=137), ilkokul seviyesinde eğitim düzeyine sahip (%38,7;n=127), evli (%83,5;n=274) ve sigara kullanmamaktaydı (%67,7;n=222). Katılımcıların ortalama MET değeri 3200,7±4400,5 idi. Bu oran kadın katılımcılarda 2151,5±2634 iken erkek katılımcılarda 4558,0±5684 idi (p<0,001). Yerleşim yeri temel alındığında kentsel alanda yaşayanlarda ortalama met değeri 2281,2±2682 iken, kırsal kesimde yaşayanlarda bu oran 4076,4±5429 idi (p<0,001) fiziksel aktivite değerleri kırsal bölgede yaşayanlarda anlamlı olarak fazla bulunmuştur. Sonuç olarak inaktif birey oranının yüksekliği dikkate alındığında toplumun fiziksel aktivitenin önemi konusunda bilgilendirilmesi, farkındalığın arttırılması ve fiziksel aktivitede süreklilik sağlanması amacıyla programlar geliştirilmesi yararlı olabilir.

Anahtar Kelimeler

Fiziksel aktivite, İnaktivite, Kentsel, Kırsal

EVALUATION OF THE PHYSICAL ACTIVITY STATUS OF 18-65 YEARS INDIVIDUALS IN RURAL AND URBAN DISTRICTS OF ISTANBUL-SİLE

Öz

The aim of this study was to determine the physical activity status and related factors of individuals aged 18-65 years living in rural and urban areas in Şile. For that aim, a questionnaire and International Physical Activity Questionnaire (International Physical Activity Questionnaire, IPAQ) was applied to all participants. In order to determine the physical activity level of each individual, a score of MET MET-minutes / week was obtained by multiplying the minutes, days and MET (multiples of rest oxygen consumption). Chi-Square test was used to compare categorical variables. In all statistical analyzes, p <0.05 and significance value were accepted as significance level. A total of 328 people participated in the study. 56.4% (n = 185) of the participants were female and 43.6% (n=143) were male. 51.2% (n = 168) of the participants live in rural areas and 48.8% (n = 160) live in urban areas. The mean age of the participants was 46.8 ± 12.9 years. There was no difference between the genders in terms of mean age (p = 0.206). On the other hand, while the mean age of the participants living in rural areas was 48.5 ± 12.4 years, the mean age was 45.1 ± 13.1 years in the urban population (p = 0.017). The majority of the participants were working (41.8%; n = 137), married (83.5%; n = 274), non-smokers (67.7%; n = 222) and had a primary education level (38.7%; n = 127). The mean MET value of the participants was 3200.7 ± 4400.5. This ratio was 2151.5 ± 2634 in female participants and 4558.0 ± 5684 in male participants (p<0.001). While the mean MET value was 2281.2 ± 2682 in urban areas, this rate was 4076.4 ± 5429 (p<0.001) in rural areas and physical activity values were significantly higher in rural areas. In conclusion, considering the high rate of inactive individuals, it may be useful to inform the public about the importance of physical activity, to raise awareness and to develop programs to ensure continuity in physical activity.

Anahtar Kelimeler

Inactivity, Physical activity, Rural, Urban

Kaynakça

• Akbay, E., Bugdayci, R., Tezcan H., Konca, K., Yazar, A., & Pata, C. (2003). The prevalence of obesity in adult population in a city on the Mediterranean coast of Turkey. Turkish J Endocrinol Metab, 7(1): 31-35.
• Anjana, R.M., Pradeepa, R., Das, A.K., Deepa, M., Bhansali, A., Shashank, R., & et al. (2010). Physical activity and inactivity patterns in İndia- results from the ICMR-INDIAB study (Phase 1). Int J Behavior Nutr and Phys Actv, 4 (11): 26. DOI: 10.1186/1479-5868-11-26
• Burke, S., Carron, A., & Eys, M. (2005). Physical activity context and university student’s propensity to meet the guidelines Centers for Disease Control and Prevention/American College of Sports Medicine. Med Sci Monit, 11: CR171¬6.
• Can, S., Arslan, E., & Ersöz, G. (2014). Güncel Bakış açısı ile fiziksel aktivite. Ankara Üniv Spor Bil Fak, 12 (1): 1-10. DOI:10.1501/Sporm_0000000248
• Craig, C.L., Marshall, A.L., Sjostrom, M., Bauman, A.E., & Booth, M.L. (2003). International Physical Activity Questionnaire: 12-Country Reliability and Validity. Medicine and Science In Sports and Exercise, 35: 1381-1395.
• Dyck, D.V., Cardon, G., Deforche, B., & Bourdeaudhuij, de I. (2011). Urban rural differences in physcial activity in Belgian adults and the importance of psyhosocial factors. J of Urban Health, 88(1): 154-167. DOI:10.1007/s11524-010-9536-3
• Erem, C., Yildiz, R., Kavgaci, H., Karahan, C., Deger, O., Can, G., & et al. (2001). Prevalence of diabetes, obesity, and hypertension in a Turkish population (Trabzon city). Diabetes Res Clin Practice, 54(3): 203-208.
• Farrell, L., Hollingsworth, B., Propper, C., & Shields, M.A. (2014). The socioeconomics gradient in physical inactivity: Evidence from one milli on adults in England. Social Sci Med, 123: 55-63. DOI: 10.1016/j.socscimed.2014.10.039.
• Bull, F.C., Armstrong, P.T., Dixon, T., Ham, S., Neiman, A., & Pratt, M. (2004). Physical inactivity. (Ezzati M., Lopez A.D., Rodgers A., Murray C.J.L, Ed) Genova: World Health Organisation. pp 729
• Genç, A., Şener, U., Karabacak, H., & Üçok, K. (2011). Kadın ve Erkek Genç Erişkinler Arasında Fiziksel Aktivite ve Yaşam Kalitesi Farklılıklarının Araştırılması. Kocatepe Tıp Dergisi, 12: 145-150.
• Gokcel, A., Ozsahin, A.K., Sezgin, N., Karakose, H., Ertorer, M.E., Akbaba, M., & et al. (2003). High prevalence of diabetes in Adana, a southern province of Turkey. Diabetes Care, 26 (11): 3031-3034.
• Guthold, R., Ono, T., Strong, K.L., Chatterji, S., & Morabia, A. (2008). Worldwide Variability in Physical Inactivity A 51-Country Survey. Am J Prev Med, 34(6): 486-494.
• Habibe Ş. (2002). Egzersiz ve Sağlık. EÜ Journal of Health Sciences, 11(1): 65-70.
• Hu, F.B., Li T.Y., Colditz, G.A., Willett, W.C., & Manson, J.E. (2003). Television watching and other sedentary behaviors in relation to risk of obesity and type 2 diabetes mellitus in women. Journal of the American Medical Association, 89: 1785–1791.
• İşin, V., & Özcan, F. (2018).Kırsal kesimdeki bir aile sağlığı merkezine başvuran erişkinlerin fiziksel aktivite düzeylerinin incelenmesi. Ortadoğu Medical Journal, 10 (3): 322-330. DOI: 10.21601/ortadogutipdergisi.430572
• Karaca, A., Caglar, E., & Cinemre, S.A. (2009). Physical activity levels of the young adults in an economically developing country: The Turkish sample. J Hum Kinet, 22: 91-98.
• Kohl, H.W., Craig, C.L., Lambert, E.V., Inoue, S., Alkandari, J.R., Leetongin, G., & et al. (2012). The pandemic of physical inactivity: global action for public health. Lancet, 380: 294–305. DOI: 10.1016/S0140-6736(12)60898-8
• Muntner, P., Gu, D., Wildman, R.P., Chen, J., Qan, W., Whelton, P.K., & He, J. (2005). Prevalence of physical activity among Chinese adults: results from the International Collaborative Study of Cardiovascular Disease in Asia. Am J Public Health, 95: 1631-1636.
• Najdi, A., El Achhab, Y., Nejjari, C., Norat, T., Zidouh, A., & El Rhazi, K. (2011). Correlates of physicalactivity in Morocco. Preventive Medicine, 52(5): 355–357. DOI: 10.1016/j.ypmed.2011.03.009
• Öztürk, M. (2005). Üniversitede eğitim-öğretim gören öğrencilerde uluslararası fiziksel aktivite anketinin geçerliliği ve güvenirliği ve fiziksel aktivite düzeylerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Plotnikoff, R.C., Mayhew, A., Birkett, N., Loucaides, C.A., & Fodor, G. (2004). Age, gender, and urban–rural differences in the correlates of physical activity. Preventive Medicine, 39(6) :1115–1125.
• Savcı, S., Öztürk, M., Arıkan, H., İnce, Ü.D., & Tokgözoğlu, L. (2006). Physical activity levels of university students. Türk Kardiyoloji Arşivi, 34: 166-172.
• Trinh, O.T., Nguyen, N.D., Dibley, M.J., Phongsavan, P., & Bauman, A.E. (2008). The prevalence and correlates of physical inactivity among adults in Ho Chi Minh City. BMC Public Health, 8: 204-210.
• Trost, S.G., Owen, N., Bauman, A.E., Allis, J.F., & Brown, W. (2002). Correlates of adultsʾparticipation in physical activity: review and update. Medicine and Science in Sports and Exercise, 34: 1996-2001.
• U.S. Department of Health and Human Services. (1996). Physical Activity and Health: A Report of the Surgeon General. Atlanta.
• Warburto,n D.E., Nicol, C.W., & Bredin, S.S. (2006). Health benefits of physical activity:the evidence. Canadian Med Assoc J, 174: 801-809.
• Wareham, N.J., van Sluijs, E.M., & Ekelund, U. (2005). Physical activity and obesity prevention: a review of the current evidence.Proc Nutr Soc, 64 (2): 229-47.