Lise Öğrencilerinin Akademik Erteleme Davranışları ile Mükemmeliyetçilik Düzeyleri Arasındaki İlişkide Benlik Saygısının Aracı Rolü

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 95 - 121, 24.12.2019

Mehmet Şimşek , Alim Kaya

Öz

Bu araştırmanın amacı lise öğrencilerinin akademik
erteleme davranışları ile mükemmeliyetçilik düzeyleri arasındaki ilişkilerde
benlik saygısının aracı rolünü incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu 381'i
(%55,8) kız, 302'si (%44,2) erkek olmak üzere toplam 683 lise öğrencisi
oluşturmuştur. Veri toplama araçları olarak; Kişisel Bilgi Formu, Akademik
Erteleme Ölçeği (Çakıcı, 2003), Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği (Özbay ve
Mısırlı-Taşdemir, 2003), ve  Rosenberg
Benlik Saygısı Ölçeği (Çuhadaroğlu, 1986) kullanılmıştır. Verilerin analizinde
doğrulayıcı faktör analizi (DFA), Pearson Korelasyon analizi, aracılık etkisini
belirlemek amacıyla yapısal eşitlik modeliyle yol analizi ve aracılık etkisinin
anlamlılığını belirlemek için Bootstrap analizi yapılmıştır. Araştırma
sonucunda değişkenler arasında anlamlı ilişkiler olduğu gözlenmiştir. Akademik
erteleme davranışı ile mükemmeliyetçilik düzeyi arasındaki  ilişkilerde benlik saygısının tam aracı
rolünün olduğu görülmüştür. Ayrıca akademik erteleme davranışı ile
mükemmeliyetçiliğin aile beklentileri alt boyutu dışındaki alt boyutları
arasındaki ilişkilerde benlik saygısının kısmi aracılık rolüne sahip olduğu
bulgusu elde edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Akademik erteleme, mükemmeliyetçilik, benlik saygısı

The Mediator Role of Self-Esteem in the Relationship Between Academic Procrastination Behaviors and Perfectionism Levels of High School Students

Öz

The purpose of this research is to investigate the
mediator role of self esteem in relationships between high school students’
academic procrastination and perfectionism. For this purpose, 683 high school
students (381 (55.8%) female and 302 (44.2%) male) constituted the study group
of this research. As data collection tools; Personal Information Form, Academic
Procrastination Scale, Multidimensional Perfectionism Scale, and Rosenberg
Self-Esteem Scale were used. In the analysis of data, confirmatory factor
analysis, Pearson Correlation Analysis, Bootstrap analysis to determine the
significance of the intermediary effect, path analysis to determine the
intermediary effect was performed. As a result of research, it is observed that
there are significant connections between the variables. It is found that there
is complete intermediary role of self esteem between academic procrastination
and perfectionism. Besides, it has been found that self esteem has partial
intermediary role in the relations between academic procrastination and
subscales of perfectionism excepting family expectation subscale.

Anahtar Kelimeler

Academic procrastination, perfectionism, self esteem

Kaynakça

• Ackerman, D. S. & Gross, B. L.(2005). My instructor made me do it: Task characteristics of procrastinatio. Journal Of Marketing Education, 27(1), 5-13.
• Akbay, S. E. (2009). Cinsiyete göre üniversite öğrencilerinde akademik erteleme davranışı: akademik güdülenme, akademik özyeterlik ve akademik yükleme stillerinin rolü. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Akkaya, E. (2007). Academic procrastination among faculty of education students: the role of gender, age, academic achievement, perfectionism and depression. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Aydoğan, D. & Özbay, Y. (2012). Akademik erteleme davranıslarının benlik saygısı, durumluluk kaygı ve öz-yeterlik ile açıklanabilirliğinin incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(3), 1-9.
• Aydoğan, D. (2008). Akademik erteleme davranışının benlik saygısı, durumluluk kaygı ve özyeterlik ile açıklanabilirliği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Balkıs, M. & Duru, E. (2010). Akademik erteleme eğilimi, akademik başarı ilişkisinde genel ve performans benlik saygısının rolü. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 159-170.
• Baron, R. M. & Kenny, D. A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 1173-1182.
• Beck, B. L., Koons, S. R., & Milgrim, D. L. (2000). Correlates and consequences of behavioral procrastination: The effects of academic procrastination, self-consciousness, self-esteem and self handicaping. Journal of Social Behavior and Personality [Special Issue], 15, 3-13.
• Bencik S. (2006). Üstün yetenekli çocuklarda mükemmeliyetçilik ve benlik algısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Binder, K. (2000). The effect of an academic procrastination treatment on student procrastination and subjective well-being. Unpublished MA, Carleton University, Canada.
• Bridges, K. R. & Roig, M. (1997). Academic procrastination and irrational thinking: A reexamination with context controlled. Persosonaliy and individual Differences, 22, (6), 941-944.
• Brownlow, S. & Reasinger, R. D. (2000). Putting off until tomorrow what is better done today: Academic procrastination as a function of motivation toward college work. Journal Of Social Behavior & Personality, 15(5), 15–35.
• Burka, J. B., & Yuen, L. M. (1983). Procrastination: Why you do it, what to do about it. Reading, MA: Addison-Wesley.
• Chun, A. H. C., & Choi, J. N. (2005). Rethinking procrastination: Positive effects of “active” procrastination behavior on attitudes and performance. The Journal of Social Psychology, 145, 245-264.
• Çakıcı, D. Ç. (2003). Lise ve üniversite öğrencilerinde genel erteleme ve akademik erteleme davranışının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çapan, B.E. (2010). Relationship among perfectionism, academic procrastination and life satisfaction of university students. Procedia Social and Behavioral Sciences, 5, 1665-1671.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve lisrel uygulamalar. (3. Baskı). Ankara. Pegem Akademi.Çuhadaroğlu, F. (1986). Adölesanlarda benlik saygısı. Yayımlanmamış uzmanlık tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.Duru, E. & Balkıs, M. (2014). Kendinden şüphe duyma, benlik saygısı ve akademik başarı arasındaki ilişkide akademik erteleme eğiliminin rolü. Eğitim ve Bilim, 173(39), 274-287.
• Düşmez, İ. (2013). Akılcı duygusal davranışçı yaklaşıma dayalı akademik erteleme davranışını önleme eğitim programının üniversite öğrencilerinin akademik erteleme davranışları üzerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• Eerde-Van, W. (2003). Procrastination at work and time management training. The Journal of Psychology, 137 (5), 421-434.
• Ellis, A., & Knaus, W. J. (1977). Overcoming procrastination. New York: Signet Books.
• Eroğlu, A. (2010). Çok değişkenli istatistik tekniklerinin varsayımı. Şeref Kalaycı. (Ed.). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (Beşinci Baskı) içinde (s. 207-237). Ankara. Asil Yayıncılık.
• Ferrari, J. & Patel, A. (2004). Social comparisons by procrastinators: rating pers with similar or dissimilar delay tendencies. Personality and Individual Differences, 37, 1493-1501.
• Ferrari, J. R. (1991). Self handicapping by procrastinators: Protecting self-esteem, social esteem or both. Journal of Research in Personality, 25, 245-261.
• Ferrari, J. R. (1992). Procrastinators and perfect behavior: An exploratory factor analysis of self-presentation, self-awareness, and self-handicapping components. Journal of Research in Personality, 26, 75-84.
• Ferrari, J. R., Jonhson, J. L., & McCown, W. G. (1995). Procrastination and task avoidance: theory, research and treatment. New York: Plenum.
• Ferrari, J. R., O’Callagahan, J. & Newbegin, I. (2005). Prevalence of procrastination in the united states, united kingdom, and australia: Arousal and avoidance delays amaon adults. North American Journal of Psychology, 7 (1), 1-6.
• Flett, G. L., Blankstein, K. R. & Martin, T. R. (1995). Procrastination, negative selfevaluation, and stres in depression and anxiety: A review and preliminary model. J.R. Ferrari, J. Johnson & W. McCown (eds.), procrastination and task avoidance: theory, research, and treatment (71- 96). New York: Plenum Press.
• Flett, G. L., Blankstein, K. R., Hewitt, P. L., & Koledin, S. (1992). Components of perfectionism and procrastination in college students. Social Behavior and Personality, 20 (2), 85-94.
• Flett, G. L., Hewitt, P. L., Blankstein, K. R. & Koledin, S. (1991). Dimensions of perfectionism and irrational thinking. Journal of Rational-Emotive & Cognitive Therapy, 9 (3).
• Gotwals, J. K., Stoeber, J., Dunn, J. G. H., Stoll, O. (2012). Are perfectionistic strivings in sport adaptive? A systematic review of confirmatory, contradictory, and mixed evidence. Canadian Psychology, 53 (4), 263-279.
• Haycock, L. A Mccarthy & P. Skay, C. L. (1998). Procrastination in college students: the role of self and anxiety. Journal Of Counseling Ve Development, 76, 317- 325.
• Hayes, A. F. (2013). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression-based approach. New York: Guilford Press.
• Kağan, M., Çakır, O., İlhan, T. & Kandemir, M. (2010). The explanation of the academic procrastination behaviour of university students with perfectionism, obsessivecompulsive and five factor personality traits. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 2121–2125.
• Kandemir, M. (2010). Akademik Erteleme davranışını açıklayıcı bir model. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kınık, Ö. (2015). Üniversite öğrencilerinin akademik erteleme davranışları ile fonksiyonel olmayan tutumları, depresyon düzeyleri ve benlik-saygıları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tarabzon.
• Knaus, W. J. (1998). Do it now! Break procrastination habit (second edition). New York: Jonn Wiley ve Sons .
• Mendi, E. (2015). Koşullu anne baba tutumunun mükemmeliyetçilik, öznel iyi oluş ve benlik saygısı ile ilişkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Milgram, N. A. (1991). Procrastination. Encylopedia of human biology (Vol. 6). New York, Academic Pres.
• Milgram, N. N. & Tenne, R. (2000). Personality correlates of decisional and task avoidant procrastination. European Journal of Personality, 14, 141- 156.
• Onwuegbuzie, A. J. (2004). Academic procrastination and statistics anxiety. Assessment & Evaluation in Higher Eduaciton, 29(1), 3-19.
• Owens, A. M. & Newbegin, I. (1997). Procrastination in high school achievement: A causal structural model. Journal of Social Behavior & Personality,. 12 (4), 869- 887.
• Özbay, Y. & Mısırlı-Taşdemir, Ö. (2003). Çok boyutlu mükemmeliyetçilik ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. 9-11 Temmuz 2003. VII. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi., Malatya.
• Özer, A. & Altun, E. (2011). Üniversite öğrencilerinin akademik erteleme nedenleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 45 - 72.
• Rawson, H. & Miner, M. (1986). The new dictionary of quotations. New York: New American Library.
• Rothblum, E. D., Solomon, L. J. & Murakami, J. (1986). Affective, cognitive, and behavioral differences between high and low procrastinators. Journal of Counseling Psychology, 33(3), 387- 394.
• Sadler, C. D. & Buley, J. (1999). Predictors of academic procrastination in college students. Psychological Reports, 84, 686-688.
• Sarıoğlu, A. F. (2011). Öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimi ile mükemmeliyetçilik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Schouwenburg, H. C., Lay, C.H., Pychyl, T. A. & Ferrari, J. R. (2004). Counseling the procrastinator in academic settings. American Psychological Association. Washington, DC.
• Senecal, C., Julien, E. & Guay, F., (2003). Role conflict and academic procrastination: A selfdetermination perspective. European Journal of Social Psychology, 33, 135-145.
• Senecal, C., Koestner, R. & Vallerand, J., (1995). Self-regulation and academic procrastination. The Journal of Social Psychology, 135 (5), 607-619.
• Seo, Eun Hee (2008). Self-efficacy as a mediator in the relationship between self-oriented perfectionism and academic procrastination. Socıal Behavıor And Personalıty, 36(6), 753–764.
• Sirois, M. F., (2004). Procrastination and counterfactual thinking: Avoiding what might have been. British Journal of Social Psychology, 43, 269-286.
• Solomon, L. J. & Rothblum, E. D. (1984). Academic procrastination: Frequency and cognitive-behavioral correlates. Journal of Counseling Psychology, 31, 503-509.
• Steel, P. (2002). The measurement and nature of procrastination. Unpuplished doctoral thesis, Universty of Minnesota.
• Steel, P. (2007). The nature of procrastination: A meta- analytic and theoretical review of quintessential self-regularty failure. Psychological Bulletin, 133(1), 65-94.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı. (6. Baskı). (M.Baloğlu, Çev.). Ankara. Nobel.
• Tanrıkulu, M. (2013). Ergenlerin akademik erteleme davranışlarıyla benlik saygılarının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Uzun Özer, B. (2011). A cross sectional study on procrastination: who procrastinate more? International conference on education, Research and Innovation, IPEDR, 18, 34–37.
• Vestervelt, C. M. (2000). An examination of the content and construct validity of four measures of procrastination. Unpublished doctoral dissertation, Carleton University, Ottawa, Ontario.
• Wesley, J. C. (1994). Effects of ability, high school achievement, and procrastinatorybehavior on college performance. Educational and Psychological Measurement, 54(2), 404-408.
• Yıldırım, N. N. (2014). Üniversite öğrencilerinde erteleme davranışının mükemmeliyetçilikve denetim odağı ile ilişkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Yorulmaz, A. (2003). Erteleme davranışının çeşitli psikolojik değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi,Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.