8-10 Yaş Çocuklarda Ayrılık Kaygısı Değerlendirme Ölçeği Türkçe’ye Uyarlama Çalışması ve Ayrılık Kaygısının İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 134 - 156, 29.06.2022

Saniye Teze , Emel Arslan

Öz

Bu çalışmanın amacı, 8-10 yaş çocukların ayrılık kaygısını değerlendirme ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışmasını yapmak ve çocuklarda ayrılık kaygısını çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Ayrılık Kaygısı Değerlendirme Ölçeği (SAAS)’nin orijinal formunu Eisen ve Schaefer (2005) ebeveyn formunu (SAAS-P); Hahn, Hajinlian, Eisen, Winder ve Pincus (2003) çocuk formunu (SAAS-C) geliştirmiştir. Çalışmadaki veriler 8-10 yaşında 445 çocuk ve bu çocukların annelerinden elde edilmiştir. Verilerin analizinde, test-tekrar test, iç tutarlılık katsayısı, açımlayıcı faktör analizi, benzer ölçek geçerliği kullanılmıştır. Ayrılık kaygısı değerlendirme ölçeği çocuk ve ebeveyn formundan elde edilen puanlar çeşitli değişkenler açısından incelenmiştir. SAAS-P güvenirlik katsayısı .82 ve SAAS-C ise .78 değeri bulunmuştur. Ölçeğin her iki formunda da, 3 alt boyut saptanmıştır: ‘Terk Edilme Korkusu’ (TEK), ‘Yalnız Kalma Korkusu’ (YKK) ve ‘Felaket Olaylar Endişesi’ (FOE). Altboyutların Cronbach Alpha katsayıları .58 ile .75 arasında değişmektedir. SAAS-C/P’e göre, erkeklerin ve tek çocukların daha kaygılı olduğu bulunmuştur. Ayrılık kaygısı adına yaş değişkeninde anlamlı bir farklılık görülmemiştir.

Anahtar Kelimeler

8-10 yaş çocuklarda SAAS-P/C, Yalnız kalma korkusu, felaket olaylar endişesi, terk edilme korkusu, uyarlama çalışması

Kaynakça

• Aral, N. (1997). Fiziksel İstismar ve Çocuk, Tekışık Veb Ofset Tesisleri, Ankara.
• Bowlby J. (2012a). Bağlanma (Çev: Tuğrul Veli Soylu) İstanbul: Pinhan Yayıncılık
• Bowlby J. (2012b). Güvenli Bir Dayanak (Çeviren: Sarp Güneri) 1. Baskı. İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları: 84.
• Bowlby J. (2012c). Sevgi Bağlarının Kurulması Ve Bozulması (Çev: Meltem Kamer) istanbul: Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları.
• Bowlby J. (2014). Ayrılma (Çev: Müge Günay) İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Bowlby J., (2015). Kaybetme. Bağlanma ve Kaybetme III. Cilt (Çeviren: Nur Nirven-Nüket Diner) İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Chessa D., Riso D.D., Delvecchio E., Adrianalis (2012). Assessing Separation Anxiety In Italian Youth: Preliminary Psychometric Properties Of The Sepration Anxiety Assessment Scale. Perceptual & Motor Skills Physical Development & Measurement 115(3): 1-22.
• Cozolino, L. (2014). İnsan İlişkilerinin Nörobilimi (Çeviren: M. Benveniste) İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları.
• Çetin, E., Eker, E. (2019). “4-6 Yaş Arası Çocukların Kaygı Düzeylerinin Demografik Değişkenlere Göre Değerlendirilmesi”, Journal Of Social, Humanities and Administrative Sciences, 5(21): 1220- 1228.
• Delvecchio E., Miconi D., Riso D.D. (2015). Early evidence of the Italian validation of Separation Anxiety Assessment Scale for Children, European Journal of Development Psyhology, 12(3): 335-343.
• Demiriz, S , Ulutaş, İ . (2003). 9 12 Yaş Çocuklarının Kaygı Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 3 (1).
• Direktör C., Bulut Serin N. (2017). Psychometric Properties of Spence Children’s Anxiety Scale (SCAS). EURASIA Journal of Mathematics Science and Technology Education. ISSN: 1305-8223 (online) 1305-8215 (print). 13(10):6625-6636. DOI: 10.12973/eurasia.2017.01098a
• Eisen A.R, Schaefer C.E. (2005). Separation Anxiety in Children and Adolescents, the guilford press, New York, London. Güvendeğer Doksat, N , Demirci Ciftci, A . (2016). Bağlanma ve Yaşamdaki İzdüşümleri . Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 25 (4), 489-501 . DOI: 10.17827/aktd.253561
• Hahn, L., Hajinlian J., Eisen A.R., Winder B., Pincus D.B. (2003). Measuruing The Demension of Separation anxiety and early panic in children and adolescents: The Separatioın Assessment Scale. In A.R. Eisen (Ed.), Recent Advences ın the teratment of separation anxiety and panic in Children and adolescents. Paper precented at the 37th annual convention of the association fort he advencement of behavior therapy, Boston, MA.
• Hendrix, H., ve Hunt, H. (2001). Ailede İyileştirici Sevgi (Çeviren: A. Çayır), 1. Baskı, İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Koytak N S. (2008). 7-11 yaş grubundaki çocuklarda ölüm kavramı ve ölüm kaygısının araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kozancıoğlu, G . (2012). Çocukların Anksiyete Düzeyleri İle Annelerin Tutumları Arasındaki İlişki. Psikoloji Çalışmaları, 14 (0) , 83-103 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/iupcd/issue/9419/117895.
• Me´ndez X., Espada J. P., Orgile´ M., Llavona L. M., Garcı´a-Ferna´ndez J. M. (2014). Children’s Separation Anxiety Scale (CSAS): Psychometric Properties. PLoS ONE 9(7): e103212. doi:10.1371/journal.pone.0103212.
• Mofrad S., Abdullah R., Samah B.A. (2009). Perceived Parental Overprotection and Separation Anxiety: Does Specific Parental Rearing Serve as Specific Risk Factor. Asian Social Science, 5(11): 109-116.
• Mofrad S., Abdullah R., Uba I. (2010). Attachment Patterns and Separation Anxiety Symptom, Asian Social Science, 6 (11): 148-153.
• Orenes A., Méndez X., García‐ J.M. (2017). Spanish Validation of the Separation Anxiety Assessment Scale. Child Psychiatry Hum Dev., 48(3):468-477. doi: 10.1007/s10578-016-0673-0.
• Orenes A., García‐Fernández .J.M., Méndez X. (2019). Separation Anxiety Assessment Scale—Parent Version: Spanish Validation (SAAS-P: Spanish Validation). Child Psychiatry & Human Development 50:826–834. https://doi.org/10.1007/s10578-019-00885-6
• Rapee, R.M., Spence S.H., Cobham V., Wignal A. (2014). Kaygılı Çocuğa Yardım. (Çev: R. Baykaldı) (2. Baskı). Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Ruppert F. (2011). Travma, Bağlanma ve Aile Konstelasyonları, (Çev: Fatma Zengin) (1. Basım) İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Spence, S. H. (1998). A measure of anxiety symptoms among children. Behavior Research and Therapy, 36, 545-566.
• Talaienejad N., Mazaheri M.A., Ghanbari S., Asgari A. (2014). Psyhometric Properties of Separation Anxiety Assessment Scale (Parent Version), The Neuroscience Journal of Shefaye Khatam, 2(3):112.
• Tosun Ü., Zorlu A. (2019). İlkokul 3. Sınıf Öğrencilerinin Kaygı ve Depresyon Düzeylerinin İncelenmesi. DOI: 10.22559/folklor.978 Folklor/edebiyat, cilt:25(97-1): 768-780
• Yılmaz S., Zinnur Kılıç E. (2015). Çocuklar İçin Anksiyete Duyarlılığı İndeksi’nin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Türk Psikiyatri Dergisi. 26(3):197-203.
• Yörükoğlu, A. (2019). Çocuk Ruh Sağlığı. (39. Baskı). İstanbul: Özgür Yayınları.