Structural Transformation of Turkish Economy and the Developments in Labor Market

Yıl 2014, Cilt: 1 Sayı: 2, 0 - , 21.10.2014

Oytun Meçik , Muharrem Afşar

https://doi.org/10.17541/oeybd.54695

Cited By: 3

Öz

Structural transformations and various developments on such issues as increased productivity, play an important role in the world economy. In the development process of economy, some sectors have more rapid growth that the other sectors as depending on the characteristic changes. In this process, the economic resources shift from the low productive sectors to more efficient sectors. Thus, the share of agriculture in total employment has been decreased gradually, whereas the share of industry, and subsequently, the services sector has been increased. At the same time, these structural changes compose the distinctive characteristics of the development process.
In the study, structural transformations have investigated and the status of labor market in Turkish economy was analyzed. The analyses showed that structural transformations in the Turkish economy have important effects such as the reallocation of labor between the sectors. Additionally, policy implications were presented depending on the results.

Anahtar Kelimeler

Structural Transformation, Labor Market, Turkish Economy

Türkiye Ekonomisinde Yapısal Dönüşümler ve İşgücü Piyasasındaki Gelişmeler

Öz

Yapısal dönüşümler ve verimlilik artışı gibi gelişmeler dünya ekonomisinde önemli bir rol oynamaktadır. Ekonominin gelişme sürecinde bazı sektörlerin karakteristik değişimlere bağlı olarak diğerlerine nazaran hızlı büyümesi söz konusu olmaktadır. Ekonomideki kaynaklar, bu süreçte düşük verimli sektörlerden daha verimli sektörlere kaymaktadır. Böylece tarım sektörünün toplam istihdamdaki payı giderek azalırken, önce sanayi, sonra da hizmetler sektörünün payı artmaktadır. Bu yapısal değişiklikler, aynı zamanda kalkınma sürecinin belirleyici özelliklerini oluşturmaktadır.

Çalışmada yapısal dönüşümler incelenerek, Türkiye ekonomisinde işgücü piyasasının durumu analiz edilmiştir. Analiz, Türkiye ekonomisindeki yapısal dönüşümlerin, sektörler arasında işgücünün yeniden tahsisi gibi önemli etkilerinin bulunduğunu göstermiştir. Buna ek olarak, sonuçlara bağlı politika önerileri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yapısal Dönüşüm, İşgücü Piyasası, Türkiye Ekonomisi

Kaynakça

• Acar, O. (2008). Türkiye ekonomisindeki yapısal dönüşümün dinamikleri. Uluslararası Ekonomik Sorunlar Dergisi, (31), 30-39.
• Akın, H. B. (2005). Yeni ekonomi: Strateji, rekabet, küreselleşme. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Aktan, C. C. ve Vural, İ. Y. (2004). Yeni ekonomi ve yeni rekabet. Ankara: Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu.
• Akyıldız, H. (2006). Türkiye’de istihdamın analitik dinamiği. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Ansal, H.; Küçükçifçi, S.; Onaran, Ö. ve Zeki Orbay, B. (2000). Türkiye emek piyasasının yapısı ve işsizlik. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
• Arısoy, İ. (2008). Türkiye’de sanayi sektörü – iktisadi büyüme ilişkisinin Kaldor hipotezi çerçevesinde test edilmesi. (Tartışma Metni 2008/1). Ankara: Türkiye Ekonomi Kurumu.
• Ayaş, N. ve Çeştepe, H. (2010). Dış ticaretin istihdam üzerindeki etkileri: Türk imalat sanayi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15 (2), 259-281.
• Aydın, M. K. (2007). Türkiye ekonomisinin dönüşümü: ‘İthal ikamecilik’ten ‘dışa açık’ birikim modeline savruluş (Ed: D. Dursun, B. Duran ve H. Al). Dönüşüm sürecindeki Türkiye: Aktörler, alanlar, sorunlar (ss. 303-324). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Bilgin, M. H. ve Arı, S. (2010). ABD deneyimi ışığında emek piyasası reformu ve işsizliği azaltıcı politikalar. (Yayın No: 2010-25). İstanbul: İstanbul Ticaret Odası.
• Boratav, K. (2006). Ekonomik bağımlılığın göstergeleri ve analizi. Ulusal Bağımsızlık İçin Türkiye İktisat Politikaları Kurultayı. Malatya: İnönü Üniversitesi.
• Bulut, C. (2006). Ekonomik yapı ve politika analizi: Türkiye ekonomisi performans değerlendirmesi. İstanbul: Der Yayınları.
• Canbey Özgüler, V. (2003). Yeni ekonomi anlayışı kapsamında gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler: Türkiye örneği. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1479, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yayınları No: 179.
• Çakmak, E. H. (2004). Structural change and market opening in agriculture: Turkey towards EU accession. (ERC Working Papers in Economics 04/10). Ankara: Middle East Technical University, Economic Research Center.
• Çolak, Ö. F. ve Bekmez, S. (2007). Kayıtdışı ekonomi ve siyasal tercihler: Bir oyun teorisi analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Dağdemir, Ö. (2006). Eskişehir toptan ve perakende ticaret sektörü’nün geleceği üzerine bir değerlendirme. Eskişehir Ticaret Odası Dergisi, 23 (101), 39-40.
• Dereli, T.; Sengers, K. & Donders, P. (2006). Flexibilisation and the formal and informal labour markets. (Ed: R. Blanpain). Flexibilisation and modernisation of the Turkish labour market (pp. 13-28). New York, NY: Kluwer Law International.
• Devlet Planlama Teşkilatı. (2001). İşgücü piyasası (Çalışma hayatı) özel ihtisas komisyonu raporu. (Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Yayın No: 2643). Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı.
• Doğan, A. (2013). Türkiyenin kalkınma sürecinde üretimin yapısal değişimi. (Ed: H. Atik). Prof. Dr. Cihan Dura’ya armağan 2000’li yıllarda Türkiye ekonomisi: Yapısal dönüşümler, ana sorunlar ve çözüme dönük politika önerileri (ss. 5-22). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Doğaner Gönel, F. (2010). Kalkınma ekonomisi. Ankara: Efil Yayınevi. DPT, [Çevrimiçi: http://www.dpt.gov.tr/PortalDesign/PortalControls/WebIcerikGosterim.aspx?Enc=83D5A6FF03C7B4FCA880976933 4A5B252E99D9886A46224170ECCD2D5F4730D6], Erişim tarihi: 25.04.2013.
• Eğilmez, M. (2012). Kolay ekonomi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Eren, A. (2006). Türkiye ekonomisi. Bursa: Ekin Kitabevi.
• Ergüneş, N. (2009). Finansallaşma döneminde Türkiye ekonomisinin küresel bütünleşmesi. (Ed: C. Lapavitsas) (Çev: T. Öncel). Finansallaşma ve kapitalizmin krizi (ss. 299-332). İstanbul: Yordam Kitap.
• Erkan, H. (1998). Bilgi toplumu ve ekonomik gelişme. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Ertuğrul, C. (2005). Tarımda küreselleşme ve Türk tarımı. Tartışma Tebliğleri Serisi – II: 2005/05, Muğla: Muğla Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi.
• Eşiyok, B. A. (2002). Türkiye imalat sanayiinde ve ülke rekabet gücündeki gelişmeler. İktisat İşletme ve Finans, 176, 56Felipe, J. ve McCombie, J. S. L. (2011). İşgücü talep fonksiyonu ücretler ve istihdam konusunda ne söyler? Filipin örneği. (Eds: J. Berg ve D. Kucera) (Çev: B. Erişen). İşgücü piyasası kurallarının savunusu: Gelişmekte olan dünyada adaleti sağlamak içinde (ss. 113-143). Ankara: Efil Yayınevi.
• Ghose, A. K.; Majid, N. & Ernst, C. (2010). Küresel istihdam sorunu. (Çev. Ed: Ö. F. Çolak) (Çev: G. Aykaç ve S. Kayan). Geneva: International Labour Office.
• Gökdemir, L.; Ergün, S. ve T. Bayat (2013). Türkiye’nin 1996-2010 dönemi imalat sanayi ihracatının Markov rejim modeliyle analizi. (Ed: H. Atik) Prof. Dr. Cihan Dura’ya armağan 2000’li yıllarda Türkiye ekonomisi: Yapısal dönüşümler, ana sorunlar ve çözüme dönük politika önerileri, (ss. 375-384). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Günaydın, G. (2005). Tarımsal yapıda dönüşüm. AB Hazırlık ve Müzakere Dönemleri İle Üyelik Koşullarında Türkiye Tarım Sempozyumu, Ankara: TEMA Vakfı.
• Gürlesel, C. F. ve Alkin, K. (2010). Türkiye için yeni bir büyüme modeli (2010-21). İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
• Güven, A. ve Yeni, O. (2011). Türk imalat sanayiinde yoğunlaşma, karlılık ve ücret ilişkisi: Yeniden. EconAnadolu 2011: Anadolu International Conference in Economics II’de sunulan bildiri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Hamurdan, Y. (1981). 1981 yılında Türkiye’nin nüfusu ve emek piyasasının durumu. Ankara: Türkiye Tekstil, Örme ve Giyim Sanayii İşçileri Sendikası.
• Han, E. (1978). Türkiye’de sanayileşme süreci ve stratejisi. Eskişehir: Eskişehir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayınları.
• Harvey, D. (2010). Postmodernliğin durumu. (Çev: S. Savran). İstanbul: Metis Yayınları.
• Hiç, M. (2010). Türkiye’nin ekonomik dönüşüm süreci ve dünyadaki gelişmelerle ilgisi. İzmir İktisat Kongresi Anısına II. Ulusal İktisat Kongresi Türkiye’nin İktisadi Dönüşüm Süreci (ss. 31-42). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.
• ILO LABORSTA, [Available online at: http://laborsta.ilo.org/], Retrieved on May 7, 2013.
• İyibozkurt, E. (1999). Küreselleşme ve Türkiye. Bursa: Ezgi Kitabevi Yayınları.
• Karakaş, A. (2012). Türkiye ekonomisi’nde yapısal değişim: Dış ticarette fasıl bazlı yapısal dönüşüm analizi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 4 (1), 1-9.
• Karayılmazlar, E. (2006). Bilgi toplumu ve eğitim. (Ed: N. Kargı). Bilgi ve bilgi toplumu içinde (ss. 45-70). Bursa: Ekin Kitabevi.
• Kazgan, G. (1988). Ekonomide dışa açık büyüme. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Kazgan, G. (2004). Tanzimat'tan 21. yüzyıla Türkiye ekonomisi: Birinci küreselleşmeden ikinci küreselleşmeye. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Kazgan, G. (2005). Küreselleşme ve ulus-devlet: Yeni ekonomik düzen. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. Kepenek, Y. ve Yentürk, N. (2005). Türkiye ekonomisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Köksel, B. ve Fisunoğlu, H. M. (2013). Türkiye’de işsizlik ve istihdam politikası önerileri. (Ed: H. Atik). Prof. Dr. Cihan Dura’ya armağan 2000’li yıllarda Türkiye ekonomisi: Yapısal dönüşümler, ana sorunlar ve çözüme dönük politika önerileri, (ss. 23-47). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Köstekli, Ş. İ. (2011). Türkiye’de istihdam politikalarının etkinliği: Esneklik-güvence dengesi istihdam ve çalışma süresi. İstanbul: İktisadî Araştırmalar Vakfı.
• Kutlu, E. ve Taban, S. (2007). Bilgi toplumu ve Türkiye. Ankara: Pelikan Yayıncılık.
• Küçükkalay, A. M. (2008). İktisadi düşünce tarihi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Küçükkalay, A. M. (2013). Osmanlı İzmir’inde İthalat İzmir Efrenç Gümrüğü (1818-1838). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Lee, W. Y. (2006). Technology development and innovation system. (Eds: S. H. Jwa). In A way forward to the Turkish economy: Lessons from Korean experiences (pp. 95-158). Korea: Republic of Korea Ministry of Finance and Economy.
• Oğuz, H. (2001). İşçi sınıfının tarihi misyonu (Proleteryanın anatomisi) ve küresel kapitalizmin tarihsel sınırı. İstanbul: Scala Yayıncılık.
• Özlale, Ü. (2008). Türkiye’deki kayıt dışı ekonominin dinamikleri. Bütçe Dünyası, 3 (30), 4-11.
• Pamuk, Ş. (2005). Osmanlı-Türkiye iktisadî tarihi 1500-1914. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Pamuk, Ş. (2014). Türkiye’nin 200 Yıllık İktisadi Tarihi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Pérez, J. L. D. (2011). Kayıt dışı işgücünün yasal belirleyici öğeleri. (Eds: J. Berg ve D. Kucera) (Çev: B. Erişen). İşgücü piyasası kurallarının savunusu: Gelişmekte olan dünyada adaleti sağlamak içinde (ss. 210-223). Ankara: Efil Yayınevi.
• Rada, C. ve Arnim, R. (2012). Structural transformation in China and India: A note on macroeconomic policies. Structural Change and Economic Dynamics, 23, 264-275.
• Selamoğlu, A. ve Lordoğlu, K. (2006). Katılım sürecinde Avrupa Birliği ve Türkiye’de işgücü ve istihdamın görünümü. Ankara: Belediye-İş Yayınları.
• Sugur, N. ve Nichols, T. (2005). Turkey: The development of white goods in the ‘EU periphery’. (Eds: T. Nichols & S. Cam). Labour in a global world: Case studies from the white goods industry in Africa, South America, East Asia and Europe (pp. 144-172). New York, NY: Palgrave Macmillan.
• Şahin, H. (2009). Türkiye ekonomisi. Bursa: Ezgi Kitabevi Yayınları.
• Şıklar, İ. (2007). Eskişehir’in değişen yüzü. Eskişehir Ticaret Odası Dergisi, 24 (104), 40-42.
• Şıklar, İ. ve Tonus, Ö. (2007). Is it possible to deindustrialize before industrialization? The Turkish case. Journal of Economics, 55 (6), 594-611.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı. Ekonomik ve Sosyal Göstergeler (1950-2010). [Çevrimiçi: http://www.dpt.gov.tr/PortalDesign/PortalControls/WebIcerikGosterim.aspx?Enc=83D5A6FF03C7B4FC5A73E5CF
• AD2D9676], Erişim tarihi: 25.04.2013.
• Tabakoğlu, A. (1998). Türk iktisat tarihi. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Topak, O. (2012). Refah devleti ve kapitalizm: 2000’li yıllarda Türkiye’de refah devleti. İstanbul: İletişim Yayınları.
• TÜİK. [Çevrimiçi: http://tuikapp.tuik.gov.tr/isgucuapp/aciklama/aciklama_veri_tabani.htm], Erişim tarihi: 02013.
• TÜİK. [Çevrimiçi: http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=1188], Erişim tarihi: 14.01.2013.
• Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği. (1989). İstikrarlı kalkınma ve yeniden sanayileşme için ekonomik çözümler. (Yayın No: TÜSİAD-T/89/7/129). İstanbul: Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği.
• Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği. (2005). Ekonomik büyümeyi anlamak. (Yayın No: TÜSİAD-T/2005-04-392). İstanbul: Lebib Yalkın Yayımları.
• Tütüncü, E. (1977). İmalat sanayiinde işgücü kullanımı. (Yayın No: 1623, SPD: 302). Ankara: T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı.
• United Nations Economic Commission for Europe. [Available online at: http://w3.unece.org], Retrieved on May 7, 20 Ünsal, E. M. (2007). Makro iktisat. Ankara: İmaj Yayıncılık.
• Varçın, R. (2004). İstihdam ve işgücü piyasası politikaları. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• World Bank. Indicators. [Available online at: http://data.worldbank.org/indicator], Retrieved on April 29, 2013.
• Yavuz, A. (1999). Esnekliğin ortaya çıkışı ve yaygınlaşması. Çalışma Hayatında Esneklik Semineri içinde (ss. 104110). İstanbul: Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu.
• Yeldan, E. (2000). The impact of financial liberalization and the rise of financial rents on income inequality: The case of Turkey. Helsinki: United Nations University.
• Yeldan, E. (2006). 2001 krizi sonrasında Türkiye: Dış borçlanma ve spekülasyona dayalı büyüme çözülürken. Ulusal Bağımsızlık İçin Türkiye İktisat Politikaları Kurultayı (ss. 161-175). Malatya: İnönü Üniversitesi.
• Yeldan, E. (2008). Küreselleşme sürecinde Türkiye ekonomisi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Yentürk, N. (2003). Körlerin yürüyüşü: Türkiye ekonomisi ve 1990 sonrası krizler. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Zorlu, A. (2008). Alışveriş merkezlerini anlamak. Ankara: Glocal Yayınları.