A Spatial Analysis of the Impact of Energy Imports on Economic Growth in EU Countries

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 2, 447 - 467, 01.07.2025

Kübra Elmalı , Şeymanur Yılmaz

https://doi.org/10.17541/optimum.1667229

Öz

Today, energy is not only a fundamental input for production and development, but also a crucial factor affecting the economic and political independence of countries. As a resource of great commercial and strategic importance, energy leads to increased imports in countries unable to meet their energy demands, while also contributing to growing interdependence among nations. The rising global demand for energy has become an increasingly critical issue for national economies, which constitutes the main motivation of this study. In this context, the study aims to determine the impact of energy import subcomponents and exchange rates on economic growth for 15 European Union (EU) countries over the period 2000–2022, using a spatial econometric approach. By employing the spatial panel data econometric method, regional proximity was incorporated into the model, which constitutes the original contribution of this research. According to the findings, electricity imports have a positive and statistically significant effect on per capita income. On the other hand, exchange rates, petroleum, and natural gas variables were found to be negatively associated with income; however, only the exchange rate had a statistically significant and adverse effect on economic growth. As a result, it was concluded that domestic production of electricity should be increased, and strategies should be developed to reduce foreign dependency on other energy sources.

Anahtar Kelimeler

energy , economıc growth , spatial econometric

AB Ülkelerinde Ekonomik Büyüme Üzerinde Enerji İthalatı Etkisinin Mekânsal Analizi

Öz

Günümüzde enerji, yalnızca üretim ve kalkınmanın temel girdisi olmakla kalmayıp, aynı zamanda ülkelerin ekonomik ve politik bağımsızlıklarını etkileyen önemli bir faktördür. Ticari ve stratejik açıdan büyük öneme sahip kaynaklar arasında yer alan enerji, taleplerini karşılayamayan ülkeler için ithalat artışına sebep olurken aynı zamanda ülkeler arası enerji bağımlılığının artmasına yol açmaktadır. Küresel ölçekte yükselen enerji talebi, ulusal ekonomiler açısından giderek daha kritik bir mesele haline gelirken bu durum, çalışmanın temel hareket noktasını oluşturmaktadır. Bu doğrultuda; 2000-2022 dönemi esas alınarak 15 Avrupa Birliği (AB) ülkesi için enerji ithalatı alt birimleri ve döviz kurunun ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin mekânsal ekonometri yöntemi kullanılarak tespit edilmesi amaçlanmıştır. Mekânsal panel veri ekonometri yöntemi tercih edilerek bölge komşuluğu modele dahil edilmiş ve çalışmanın özgün yanını oluşturmuştur. Elde edilen bulgulara göre; elektrik ithalatının kişi başına gelir üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Öte yandan, döviz kuru, petrol ve doğalgaz değişkenlerinin gelir ile negatif yönde ilişkili olduğu saptanmış; ancak bu değişkenler arasında yalnızca döviz kurunun ekonomik büyüme üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve olumsuz bir etkisi olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, elektrik enerjisinin yerli üretiminin artırılması gerektiği ve diğer enerji kaynaklarında da dışa bağımlılığı azaltacak stratejilerin geliştirilmesi gerektiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

enerji , ekonomik büyüme , mekansal ekonometri

Etik Beyan

Çalışmanın tüm süreçlerinin araştırma ve yayın etiğine uygun olduğunu, etik kurallara ve bilimsel atıf gösterme ilkelerine uyulduğunu beyan ederim.

Destekleyen Kurum

Herhangi bir kurum tarafından desteklenmemektedir.

Teşekkür

Gösterdikleri yoğun ilgi ve emeklerinde dolayı Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Editör Kurulu’na ve şimdiden sağladıkları katkılarında dolayı hakemlere teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Alper, A., & Oğuz, Ö. (2016). The role of renewable energy consumption in economic growth: evidence from asymmetric causality, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 60, 953-959.
• Anselin, L. (1988). Lagrange multiplier test diagnostics for spatial dependence and spatial heterogeneity, Geographical Analysis, 20(1), 1-17.
• Aral, A. (2015). Türkiye'de döviz kuru ve dış ticaret ilişkisi: 1992-2013 dönemi eşbütünleşme analizi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek lisans tezi).
• Astuti, A. M., Setiawan, I. Z., & Purnomo, J. D. (2020). A review of panel data on spatial econometrics models, Journal of Physics: Conference Series, 1490, 1-13.
• Bayraç, H. N., & Çemrek, F, (2022). Avrupa Birliği ve Türkiye’nin enerji bağımlılığı ve enerji tüketiminin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 742-762.
• Bülbül, Ş., & Kaygısız, D. A. (2024). Ekonomik büyümeyi etkileyen faktörler üzerine bir inceleme, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 16 (1), 57-76.
• Chica-Olmo, J., & Sari-Hassoun, S. & Moya-Fernández, P. (2020). Spatial relationship between economic growth and renewable energy consumption in 26 European countries, Energy Economics, Elsevier, vol, 92(C).
• Demircioğlu, M. (2009). Döviz kuru politikaları ve dış ticaret 1980 sonrası Türkiye örneği, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Dumrul, M. A., & Dumrul, C. (2012). Türk ekonomisinin enerji bağımlılığı üzerine bir eş-bütünleşme analizi, Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 7(26), 4392-4414.
• Elhorst, J. P. (2014). Spatial econometrics: from cross-sectional data to spatial panels, Springer.
• Elhorst, J. P. (2017). Spatial panel data analysis, in S, Shekhar, H, Xiong and X, Zhou (Ed,), Encyclopedia of GIS (pp, 2050- 2058), Switzerland: Springer International Publishing.
• Elüstü, S. (2021). Avrupa Birliği’nin enerji güvenliği: enerji ithalatı bağımlılığı ve ekonomik büyüme ilişkisi, İstanbul İktisat Dergisi, 71(1), 133-162.
• Ghosh, S. (2009). Ham petrol ithalat talebi ve ekonomik büyüme: Hindistan'dan kanıtlar, Enerji Politikası , 37 (2), 699-702.
• Güneş, İ., & Erol, E. D. (2019). Türkiye’de enerji ithalatı, ekonomik büyüme ve cari açık ilişkisi, The Journal of Academic Social Science, 45(45), 340-352.
• Ha, N. M., & Ngoc, B. H. (2021). Spatial relationship between financial development, energy consumption and economic growth in emerging markets. International Journal of Emerging Markets, 16(7), 1291–1313. https://doi.org/10.1108/IJOEM-10-2019-0855.
• Khatib, H. (2000). Energy Security, in José Goldemberg et al, (Eds,), World Energy Assessment: Energy and the Challenge of Sustainability (pp,111-131), New York: UNDP.
• Lesage, J. P. (2008). An introduction to spatial econometrics, Revue D'économie Industrielle, 123 (123).
• Martins, F. Felgueiras, C., Smitkova, M., & Caetano, N. (2019). Analysis of fossil fuel energy consumption and environmental impacts in European Countries, Energies, 12(6).
• Mureithi, A. W. (2014). Oil import volatility and its effect on economic growth in Kenya , Doctoral dissertation. Quito B, Rio-Rama M. D. C., Alvarez-Garcia, J., & Bekun, F. V. (2023). Spatiotemporal influencing factors of energy efficiency in 43 European countries: a spatial econometric analysis, Renew Sustain Energy Rev, 182:113340.
• Önder, H., & Yılmaz Denizbilen, S. (2023). Türkiye’de enerji ithalatının ödemeler bilançosuna etkisinin incelenmesi, The Journal of International Scientific Researches, 8(1), 19-30.
• Özalp, M. (2019). Küresel ölçekte Türkiye’nin enerji arz ve talep güvenliği, Turkish Studies International Academic Journals, 14(1), 537-552.
• Shahbaz, M., Topcu, B. A. Sarıgül, S. S., & Doğan, M. (2024). Energy imports as inhibitor of economic growth: The role of impact of renewable and non-renewable energy consumption, The Journal of International Trade & Economic Development, 33(4), 497-522.
• Şişeci, G. N., & Sürekçi Yamaçlı, D. (2020). Enerji ithalatı, döviz kuru ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki: türkiye için bir araştırma, Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 253-276.
• Turan, T. (2008). İktisadi Büyüme Teorisine Giriş, İstanbul, Yalın yayıncılık.
• Ümit, A. Ö., & Dağdemir, A. (2025). The Relationship Between Renewable Energy, Economic Growth and Trade Openness: New Evidence for EU Countries. Sosyoekonomi, 33(63), 161-182. https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2025.01.08
• Üzümcü, A., Karakaş, Ü. Ç., & Karakaş, A, (2019). Energy import and economic growth: an analysis on some energy importer countries, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2), 317-334.
• Vlahinic, D. N., & Zikovic, S. (2010). The role of energy in economic growth: the case of Croatia, Zbornik Radova Ekonomskog Fakulteta u Rijeci, 28(1), 35-60.
• Zhou, H., Qu, S., Yuan, Q., & Wang, S. (2023). Spatial effects and nonlinear analysis of energy consumption, financial development, and economic growth in China. Sustainability, 15(3), 2227. https://doi.org/10.3390/su15032227.