An Analysis On Job Satisfaction Of Teachers Who Work In High School Institutions

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 7, 7 - 26, 23.07.2016

Mehmet Çanak

Öz

This study analyzes job satisfaction levels of teachers who work in public high schools in Kayseri in terms of several variables. It is a screening model research. The sample of the research consists of 476 teachers who work in Kayseri city center. “Job Satisfaction Scale” which was developed by Şahin (2009) and “Personal Information Form” which was developed by the researcher were used in data collection. The data were analyzed in SPSS 16.0 package program. In the analysis of the data, firstly frequency and percentage distribution which describe the participants’ demographic features (gender, marital status, seniority and age) were obtained, then ss rate for the scale’s sub-dimension points were assigned. T-test for independent groups was used to determine whether the teachers’ job satisfaction points differ according to marital status and gender variables and One-Way Analysis of Variance (ANOVA) was used in order to determine whether it differs according to age and seniority variables. In the study, teachers’ job satisfaction levels were found “partly satisfied”. According to the findings of the study, in job satisfaction scale sub-dimensions, teachers’ gender and marital status variables were found statistically significant however in terms of age and seniority variables statistically significant difference was not found

Anahtar Kelimeler

High School Institutions, Teachers, Job Satisfaction

Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin İş Doyumlarının İncelenmesi

Öz

Bu araştırmada Kayseri’deki kamuya bağlı ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin iş doyum düzeyleri çeşitli değişkenler açısından incelenmiştir. Araştırma tarama modelinde bir araştırmadır. Araştırmanın örneklemini Kayseri il merkezinde görev yapan 476 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında Şahin (2009) tarafından geliştirilen “İş Doyumu Ölçeği” ve araştırmacı tarafından geliştirilen “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Veriler SPSS 16.0 paket programından çözümlenmiştir. Verilerin analiz sürecinde öncelikle katılımcıların demografik özelliklerini (cinsiyet, medeni durum, kıdem ve yaş) betimleyici frekans ve yüzde dağılımlar çıkarılmış, sonra ölçeğin alt boyut puanları için ss. değerleri saptanmıştır. Öğretmenlerin iş doyumu ölçeğinden aldıkları puanların cinsiyet ve medeni durum değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek amacıyla bağımsız gruplar için t testi, yaş ve kıdem değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için tek yönlü varyans analizi (ANOVA) yapılmıştır. Araştırmada öğretmenlerin iş doyumu düzeyleri “kısmen doyumlu” olarak bulunmuştur. Araştırma sonuçlarına göre iş doyumu ölçeği alt boyutlarında, öğretmenlerin cinsiyet ve medeni durum değişkenine göre anlamlı fark bulunurken yaş ve mesleki kıdem değişkenleri açısından anlamlı bir fark bulunamamıştır.

Anahtar Kelimeler

Ortaöğretim Kurumları, Öğretmen, İş Doyumu

Kaynakça

• Ağaoğlu, O. (2011). Bilim ve Sanat Merkezlerinde Görev Yapan Yönetici ve Öğ- retmenlerin İş Doyumu. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Akın, U. (2006). Öğretmenlerin Sınıf Yönetimi Becerileri ile İş Doyumları Arasındaki İlişki. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Tokat.
• Akkuş, O. (2010). Rehberlik Araştırma Merkezlerinde Görevli Rehber Öğretmenlerin İş Doyumu Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Alsancak, R. (2010). İzmir İl Sınırlarındaki Özel ve Kamu’da Çalışan Beden Eğitimi Öğretmenlerin İş Doyumu Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre Belirlenmesi. Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Altınkurt, Y. ve Yılmaz, K. (2014). Öğretmenlerin Mesleki Profesyonelliği ile İş Doyumları Arasındaki İlişki. Sakarya University Journal of Education, 4(2), 57-71.
• Avşaroğlu, S., Deniz, E. M. ve Kahraman, A. (2005). Teknik Öğretmenlerde Yaşam Doyumu İş Doyumu ve Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 115-129.
• Balcı, A. (1985). Eğitim Yöneticisinin İş Doyumu. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• Başaran, İ. E. (2000). Örgütsel Davranış: İnsanın Üretim Gücü. Ankara: Bilim Kitap Kırtasiye.
• Becerikli, Y. S. (2006). Örgütlerde Sosyo-Drama Kullanımı ve İş Doyumu Düzeyi Arasındaki İlişli: İlkokul Öğretmenleri Üzerinde Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15, 113-135.
• Bozgeyikli, H. ve Karaköse B. (2012). Örgütsel Bağlılık ve Çalışma Yaşamı Kalitesi Arasındaki İlişki: Rehberlik Araştırma Merkezlerinde Çalışan Personel Üzerine Bir Çalışma. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 1, 185-202.
• Brush, D. H., Moch, M.K. ve A.Pooyan. (1987). Individual Demographic Differences and Job Satisfaction. Journal of Occupational Behaviour. 8 (2), 139-155.
• Can, Ş. (2006). Sınıf Öğretmenlerinin Yaş, Cinsiyet ve Mesleki Kıdemlerine Göre İş Doyum Düzeylerinin Belirlenmesi (Muğla İli Örneği). Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 380- 390.
• Can, S., Can, Ş. ve Dalaman, O. (2010). Sınıf Öğretmenlerinin Çeşitli Faktörlere Göre İş Doyum Düzeyleri (Muğla İli Örneği). Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 299-311.
• Çelikten, M. (2013). Okul Kültürü ve Yönetimi. (Ed: Vehbi Çelik). Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Davis, G. (2004). Job Satisfaction Survey Among Employees in Small Businesses.Journal of Small Business and Enterprise Development, 11(4), 495-503.
• Durmuşçelebi M. (2008). Tezsiz Yüksek Lisans Öğrenimi Gören Öğretmen Adaylarının Program Hakkındaki Görüşleri ile Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(2), 171- 191.
• Erdoğan, İ. (1999). İşletmelerde Davranış. İstanbul: Beta Yayınları.
• Gençay, Ö. A. (2007). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin İş Doyumu ve Mesleki Tükenmişliklerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2), 765-780.
• Gençtürk, A. ve Memiş, A. (2010). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin ÖzYeterlik Algıları ve İş Doyumlarının Demografik Faktörler Açısından İncelenmesi. İlköğretim Online, 9(3), 1037-1054.
• Gülay, H. E. (2006). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin İş Doyum Düzeylerinin Araştırılması (Kocaeli İli Örneği). Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli.
• Günbayı, İ. (2000). Örgütlerde İş Doyumu ve Güdülenme. Ankara: Özen Yayıncılık.
• Günbayı, İ. ve Toprak, D. (2010). İlköğretim Okulu Sınıf ve Özel Sınıf Öğretmenlerinin İş Doyum Düzeylerinin Karşılaştırılması. İlköğretim Online, 9(1), 150-169.
• Haq, W. ve Hasnain, M. (2014). Level Of Job Satisfaction Of School Teacher İn Private Sector Of Bahawalpur (Pakistan). Developing Country Studies, 4(9), 152-158.
• Izgar, H. (2008). Okul Yöneticilerinde İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılık. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 317- 334.
• Kağan, M. (2005). Devlet ve Özel İlköğretim Okulları ile Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinde Çalışan Rehber Öğretmenlerin İş Doyumlarının İncelenmesi –Ankara İli Örneği. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Kağan, M. (2010). Ankara İlindeki Devlet Ve Özel İlköğretim Okulları İle Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinde Çalışan Rehber Öğretmenlerin İş Doyumlarının İncelenmesi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 39-55.
• Kan, Ü. D. (2008). Bir Grup Okul Yöneticisi Öğretmeninde Tükenmişlik Durumunun İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 431-438.
• Karakuş, M. (2008). İlköğretim Okul Yöneticilerinin ve Öğretmenlerin Duygusal Zekâ Yeterliklerinin, Öğretmenlerin Duygusal Adanmışlık, Örgütsel Vatandaşlık ve İş Doyumu Düzeylerine Etkisi. Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Elazığ.
• Karasar, N. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları. Kınalı, G. (2000). Resmi ve Özel Okullardaki Rehber Öğretmenlerin İş Tatminleri. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Kış, A. Gürgür, H. ve Akçamete, G. (2012). Engelli öğretmenlerin iş doyumları ve çalışma koşulları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 272 – 294.
• Koç, H., Yazıcıoğlu, İ. ve Hatipoğlu, H. (2009). Öğretmenlerin İş Doyum Algıları İle Performansları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yö- nelik Bir Araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(13-22).
• Koruklu, N., Feyzioğlu, B., Özenoğlu Kiremit, H. ve Aladağ, E. (2013). Öğretmenlerin İş Doyumu Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(25), 119-137.
• Michaelowa, K. (2002). Teacher Job Satisfaction, Student Achievement, And The Cost Of Primary Education in Francophone Sub-Saharan Africa. Hamburgisches Welt-Wirtschafts-Archiv (HWWA): Hamburg Institute of International Economics.
• Nauman, E. (1993). Antecedents And Concequences Of Satisfaction And Commitments Among Expariate Managers. Group Organization Managament, 18 (2),153-188, 6 Charts.
• Nayak, N. ve Nayak, M. (2014). A Study Job Satisfaction Among Üniversity Teachers İn India. Paper presented at the The Clute Institute International Academic Conference, Orlando, Florida, USA.
• Orak, G. (2013). Ortaokul Yöneticilerinin Problem Çözme Becerileri ile İş Doyumları Arasındaki İlişki (Kayseri İli Örneği). Erciyes Üniversitesi,
• Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kayseri.
• Organ, D. W. (1988). A Restatement Of The Satisfaction-Performance Hypothesis. Journal of Management, 14(4), 547-557.
• Özdayı, N. (1990). Resmi ve Özel Liselerde Çalışan Öğretmenlerin İş Tatmini, İş Streslerinin Karşılaştırmalı Analizi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmış Doktora Tezi, İstanbul.
• Öztürk, A. (2006). Okul Öncesi Öğretmenlerin Duygusal Zekâ Yetenekleri İş Doyumları Ve Tükenmişlik Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Özyürek, A. (2009). Okul Öncesi Eğitimi Öğretmen ve Yöneticilerinin İş Doyumu, Kişisel Özellik ve Mesleki Algılarının Değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 182, 8-21.
• Pool, S. ve Pool, B. (2007). A Management Development Model: Measuring Organizational Commitment And İts İmpact On Job Satisfaction Among Executives İn A Learning Organization. Journal of Management Development, 26(4), 353-369.
• Porsuk, A. ve Kunt, M. (2012). Denizli Merkez İlköğretim Okullarındaki Okul Aile İlişkilerinde Karşılaşılan Sorunlar Üzerine Yönetici Görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 203- 218.
• Robbins, S. P. ve Judge, T. A. (2012). Örgütsel Davranış (İ. Erdem, Çev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz, M. (2005). Örgütsel Psikoloji. Bursa: Furkan Ofset. Sağır, M., Ercan, O., Duman, A. ve Bilen, K. (2014). Matematik Öğretmenlerinin Mesleki Tükenmişlik ve İş Tatmin Düzeyleri Arasındaki İlişki. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(27), 277-294.
• Sarpkaya, R. (2000). Liselerde Çalışan Öğretmenlerin İş Doyumu: Manisa İli Örneği. Amme İdaresi Dergisi, 33(3), 111-124.
• Şahin, İ. (1999). İlköğretim Okullarında Görevli Öğretmenlerin İş Doyum Dü- zeyleri. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Şahin, İ. (2013). Öğretmenlerin İş Doyumu. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (1), 142-167.
• Şahin, H. ve Dursun, A. (2009). Okul Öncesi Öğretmenlerinin İş Doyumları: Burdur Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(18), 160-174.
• Şimşek, Ş., Akgemci, T. ve Çelik, A. (2001). Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütsel Davranış. Ankara: Nobel Yayınları.
• Tan, N. (2003). Anadolu Lisesi Öğretmenlerinin İş Doyumunu Etkileyen Etmenler. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Taşdan, M. ve Tiryaki, E. (2008). Özel ve Devlet İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İş Doyumu Düzeylerinin Karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 33(147), 54-70.
• Taşdan, M. (2008). Kamu ve Özel İlköğretim Okullarında Görevli Öğretmenlerin Değer, İş Doyumu ve Öğretmene Mesleki Sosyal Destek ile İlgili Gö- rüşleri. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• Telef, B. B. (2011). Öğretmenlerin Öz-Yeterlikleri, İş Doyumları, Yaşam Doyumları ve Tükenmişliklerinin İncelenmesi. İlköğretim Online, 10(1), 91-108.
• Tunacan, S. ve C. Çetin. (2009). Lise Öğretmenlerinin İş Doyumunu Etkileyen Faktörlerin Tespitine İlişkin Bir Araştırma. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 29, 155-172.
• Vangai, M. M. (2012). Factors Affecting Job Satisfaction Among Secondary School Teachers Of Mwatate District, Kenya. Paper presented at the Partial fulfilment for the requirement of the award of certificate in senior Management course, Gti, Embu, Kenya.
• Yavuz, C. ve Karadeniz, C. B. (2009). Sınıf Öğretmenlerinin Motivasyonunun İş Tatmini Üzerine Etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(9), 507-519.
• Yetiş, Ü., Katkat, D. ve Bakıcı, Y. (2008). Atatürk Üniversitesi Öğretim Elemanlarının İş Doyum Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(4), 42-49.
• Yıldırım, B. (2001). Okul Yöneticilerinin Kültürel Liderlik Rollerinin Öğretmenlerin İş Doyumuna ve Meslek Ahlakına Etkisi. Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Elazığ.
• Yılmaz, K. (2012). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İş Doyumu Düzeyleri ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 2 (2), 1-14.
• Yousef, D. A. (1998). Satisfaction With Job Security As A Predictor Of Organizational Commitment And Job Performance in A Multicultural Environment. International Journal of Manpower, 4(3), 184-194.
• Yüksel, İ. (2003). İş Stresi, İşe Bağlılık ve İş Doyumu Arasındaki İlişkinin Analizi (Tenisyenlere Yönelik Bir Uygulama). Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1-2), 213-225.