Sınıf Öğretmenlerinin Erteleme Davranışı Eğilimleri ve Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkiler

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 12, 54 - 81, 30.06.2017

Ali Baltacı

https://doi.org/10.26466/opus.311128

Cited By: 6

Öz

Bu
çalışma bilinçli farkındalık temelli bilişsel terapi programının üniversite
öğrencilerinin kaygı Bu araştırmanın amacı sınıf öğretmenlerinin beş faktör
kişilik özelliklerine göre erteleme davranış eğilimlerinin belirlenmesidir.
Ayrıca araştırma ile beş faktör kişilik özelliklerinin, erteleme davranışı
üzerindeki etkisi de araştırılmıştır. Bu araştırma ilişkisel karşılaştırmalı tarama modeli ile tasarlanmıştır. Araştırmanın
evreni Ankara İlinin 25 ilçesinde çalışmakta olan 15716 sınıf öğretmenidir.
Tabakalı örnekleme yöntemi ile hedef evrenden belirlenen 463 sınıf öğretmeni,
örneklem grubunu oluşturmaktadır. Sınıf öğretmenlerinin
erteleme eğilimlerini ölçmek için ‘Tuckman Erteleme Eğilimi Ölçeği’ ve kişilik
özelliklerini ölçebilmek için ise ‘Beş Faktör Kişilik Özellikleri Ölçeği’
kullanılmıştır. Araştırma
sonucunda, cinsiyet, yaş, mesleki kıdem ile erteleme davranışı arasında anlamlı
bir farklılık belirlenmiştir. Ayrıca, kişilik özellikleri (duygusal denge,
sorumluluk ve uyumluluk) ile erteleme davranışı arasında anlamlı bir etkileşim
söz konusudur. Bunun yanında kişilik özellikleri, erteleme davranışı eğiliminin
%39’luk bir bölümünü açıklamaktadır. Türkiye’de öğretmen adaylarının erteleme ve kişilik özelliklerinin
incelendiği az sayıda araştırma olmasına rağmen, sınıf öğretmeni örnekleminde,
her iki kavramın ilişkilerinin birlikte ele alındığı araştırmalara
rastlanamamıştır. Alanyazındaki bu önemli eksikliği giderme amacıyla
gerçekleştirilen bu çalışma, Türk eğitim bilimleri alanyazınında erteleme
davranışı ile kişilik özelliklerini sınıf öğretmeni örneklemi üzerinde
inceleyen ilk çalışma olma özelliği taşımaktadır. İleride yapılacak
araştırmalar için yeni çalışma alanları açan bu çalışmanın, yönetim ve eğitim
bilimleri alanyazınına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Erteleme, Erteleme Eğilimi, Beş Faktör Kişilik Özellikleri, Sınıf Öğretmeni

The Relations between Procrastination Behavior Tendency and Personality Traits of Primary School Teachers

Öz

The
purpose of this study is to determine the behavioral tendencies of
procrastination according to the big-five personality traits of primary school
teachers. The research also
investigated the effects of big-five personality traits on procrastination
behavior. This study was designed with a correlational survey model. The
universe of this study consists of 15716 primary school teachers working in 25
districts of Ankara Province. The 463 primary school teachers identified from
the target group by stratified sampling method constitute the sampling group.
The 'Tuckman Procrastination Tendency Scale' was used to measure
procrastination tendencies of teachers and 'Five Factor Personality Traits
Scale' was used to measure personality traits. As a
result of the research, a significant difference was determined between gender,
age, professional tenure and procrastination behavior. There is also a significant interaction
between personality traits (neuroticism, conscientiousness, and agreeableness)
and procrastination behavior. Personality traits, on the other hand, account
for 39% of the tendency to procrastination behavior. Although there are only a few studies on
the procrastination and personality traits of prospective teachers in Turkey,
there have been no studies of the relationship between the two concepts in the
sample of primary school teachers. This
study aimed at solving this important deficiency in the literature is the first
study to examine the procrastination behavior and personality traits on the
sample of primary school teachers in Turkish educational science literature. This work, which opens up new fields of
study for future research, is thought to contribute to the literature on
management and educational sciences.

Anahtar Kelimeler

Procrastination, Procrastination tendency, Big-five personality traits, Primary school teacher

Kaynakça

• Allport, G.W. (1937). Personality-A psychological Interpretation. New York: Henry Holt Company.
• Allport, G. W. (1961). Pattern and growth in personality. New York: Holt, Rinehart and Winston.
• Al Otaibi, S. M. B. (2012). The relationship between cognitive dissonance and the big-5 factors model of the personality and the academic achievement in a sample of female students at the Uni-versity of Umm Al Qura. Education, 132(3), 607-625.
• Antonioni, D. (1998). Relationship between the big five personality factors and conflict management styles. International journal of conflict management, 9(4), 336-355.
• Aydoğan, D. (2008). Akademik erteleme davranışının benlik saygısı, durumluk kaygı ve özyeterlik ile açıklanabilirliği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Aydoğan, D. ve Özbay, Y. (2012). Akademik erteleme davranışının benlik saygısı, durumluluk kaygı, öz-yeterlik açısından açıklanabilirliğinin incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2 (3), 1-9.
• Balcı, A. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Baltacı, A. (2017). Okul müdürlerinin iş yükünün performans düzeylerine etkisi (İş yükü ve performans arasındaki ilişkiler: Ampirik bir araştırma). Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 101-121.
• Balkıs, M.(2006). Öğretmen adaylarının davranışlarındaki erteleme eğilimlerinin düşünme ve karar verme tarzları ile ilişkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Balkıs, M. (2007). Öğretmen adaylarının davranışlarındaki erteleme eğiliminin, karar verme stilleri ile ilişkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 67-83.
• Balkıs, M. (2013). Academic procrastination, academic life satisfaction and academic achievement: The mediation role of rational beliefs about studying. Journal of Cognitive and Behavioral Psychoterapies, 13(1), 57-74.
• Balkıs, M., & Duru, E. (2009). Prevalance of academic procrastination among preservice teachers, and its relationship with demographics and individual preferences. Journal of Theory and Practice in Education, 5(1), 18-32.
• Bozkaya, E. (2013). Örgüt çalışanlarının kişilik özellikleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi: hiyerarşik yapısı yüksek bir kurumda uygulama, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Burger, M. J. (2006). Kişilik. İ. D. Erguvan Sarıoğlu (Çev.). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Burka, J. B., & Yuen, L. M. (2008). Procrastination: Why you do it, what to do about it now. Da Capo Press.
• Cattell, R. B. (1956). Validation and intensifi cation of the sixteen per-sonality factor questionnaire. Journal of Clinical Psychology, 12 (3), 205-214.
• Clemence, A., Doise, W., & Lorenzi-Cioldi, F. (2014). The quantitative analysis of social representations. New York: Routledge.
• Cohen, J. (1992). Statistical power analysis. Current directions in psychological science, 1(3), 98-101.
• Costa, P. T., & McCrae, R. R. (1985). “Manual for the NEO personality ınventory”. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources Inc.
• Çakıcı, D. Ç. (2003). Lise ve üniversite öğrencilerinde genel erteleme ve akademik erteleme davranışının incelenmesi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• De Raad, B. (2000). The Big Five Personality Factors: The psycholexical approach to personality. New York: Hogrefe & Huber Publishers.
• Dixon, W. J., & Massey, F. J. (1969). Introduction to statistical analysis (Vol. 344). New York: McGraw-Hill.
• Doğan, T., Kürüm, A., & Kazaka, M. (2014). Kişilik özelliklerinin erteleme davranışını yordayıcılığı. Başkent University Journal Of Education, 1(1), 1-8.
• Ekşi, H. & Dilmaç, B. (2010). Üniversite öğrencilerinin genel erteleme, karar vermeyi erteleme ve akademik erteleme düzeylerinin sürekli kaygı açısından incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fa-kültesi Dergisi, 23(2), 433-450.
• Ferrari, J. R. (1991). Self-handicapping by procrastinators: Protecting self-esteem, social esteem, or both? Journal of Research in Personality, 25, 245-261.
• Ferrari, J. R., Johnson, J. L. & McCown, W. G. (1995). Procrastination and task avoidance: Theory, research, and treatment. New York: Plenum Press.
• Flett, G. L., Hewitt, P. L., & Martin, T. R. (1995). Dimensions of perfectionism and procrastination. In J. R. Ferrari, J. L. Johnson & W. G. McCown (Eds), Procrastination and task avoidance: Theory, research and treatment. New York: Springer.
• Fritzsche, B. A., Young, B. R., & Hickson, K. C. (2003). Individual differences in academic procrastination tendency and writing success. Personality & Individual Differences, 35, 1549-1557.
• Gawali, C. S. (2012). The impact of gender on development of big five (OCEAN) personality factors (openness to experience, concientiousness, extroversion, agreeableness and neuroticism). Indian Streams Research Journal 2(4), 1-4.
• Gülebağlan, C.(2003). Öğretmenlerin işleri son ana erteleme eğilimlerinin, mesleki yeterlilik algıları, mesleki deneyimleri ve branşları bakımından karşılaştırılmasına yönelik bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Güner, D. (2008). İlköğretim okullarında görev yapan sınıf ve branş Öğretmenlerinin Erteleme Eğilimleri ve Kaygı Düzeyleri, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Harrington, D. (2009). Confirmatory factor analysis. Oxford University Press.
• Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural equation modeling: a multidisciplinary journal, 6(1), 1-55.
• Kandemir, M. (2014). A Model Explaining Academic Procrastination Behavior. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 4(3), 51-72.
• Kozako, I. N. A. M. F., Safin, S. Z., & Rahim, A. R. A. (2013). The relationship of big five personality traits on counterproductive work behaviour among hotel employees: An exploratory study. Procedia Economics and Finance, 7, 181-187.
• Lay, C. H. (1997). Explaining lower-order traits through higher-order factors: The case of trait procrastination, conscientiousness, and the specificity dilemma. European Journal of Personality, 11, 267-278.
• Lee, D., Kelly, K. R., & Edwards, J. K. (2005). A closer look at the rela-tionships among trait procrastination, neuroticism and conscien-tiousness. Personality and Individual Differences, 40, 27-37.
• Madran, C., & Akdoğan, T. (2010). satıcıların kişilikleri ile performanslarının ilişkisi; beş faktör modeline göre bir analiz. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 366-381.
• McCrae, R. R., & Costa Jr, P. T. (1999). A five-factor theory of personality. Handbook of personality: Theory and research, 2, 139-153.
• Milfont, T. L., & Sibley, C. G. (2012). The big five personality traits and environmental engagement: Associations at the individual and societal level. Journal of Environmental Psychology, 32(2), 187-195.
• Milgram, N., & Toubiana, Y. (1999). Academic anxiety, academic procrastination, and parental involvement in students and their parents. British Journal of Educational Psychology, 69, 345-361.
• Moberg, P. J. (2001). Linking conflict strategy to the five-factor model: Theoretical and empirical foundations. International Journal of Conflict Management, 12(1), 47-68.
• Orpen, C. (1998), The causes and consequences of academic procrastination: A research note. Westminster Studies in Education, 21, 73-75.
• Özer, A. (2012). Pocrastination : Rethinking trait models. Education and Science, 35(166), 303-317.
• Özer, A., & Altun, E. (2011). Üniversite öğrencilerinin akademik erteleme nedenleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(21), 45-72.
• Pychyl, T. A., Coplan, R. J., & Reid, P. A. (2002). Parenting and procrastination: gender differences in the relations between procrastination, parenting style and self-worth in early adolescence. Personality and Individual Differences, 33(2), 271-285.
• Robbins, S. P. & Judge, T.A. (2012). Örgütsel Davranış. Ankara: Nobel Yayıncılık
• Saddler, C. D., & Sacks, L. (1993). Multidimensional perfectionism and academic procrastination: Relationship with depression in university students. Psychological Reports, 73, 863-871.
• Sirois, F. M. (2007). ‘‘I’ll look after my health, later’’: A replication and extension of the procrastination–health model with community-dwelling adults. Personality and Individual Differences, 43, 15–26.
• Sirois, F. M. & Tosti, N. (2012). Lost in the moment? An investigation of procrastination, mindfulness, and well-being. Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy,30, 237–248.
• Somer, O., Korkmaz, M., & Tatar, A. (2002). Beş faktör kişilik envanteri’nin geliştirilmesi-ı: ölçek ve alt ölçeklerin oluşturulması. Türk Psikoloji Dergisi, 17(49), 21-33.
• Somer, O., Korkmaz, M., & Tatar, A. (2004). Kuramdan uygulamaya beş faktör kişilik modeli ve beş faktör kişilik envanteri (5FKE). İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Stöber, J., & Joormann, J. (2001). Worry, procrastination, and perfectionism: Differentiating amount of worry, pathological worry, anxiety, and depression. Cognitive Therapy and Research, 25(1), 49-60.
• Şeker, S. D. (2011). Türkiye’nin insani gelişme endeksi ve endeks sıralamasının analizi. Ankara: DPT-SSKGM.
• Teddlie, C., & Yu, F. (2007). Mixed methods sampling: A typology with examples. Journal of mixed methods research, 1(1), 77-100.
• Tice, D. M. & Baumeister, R. F. (1997). Longitudinal study of procrastination, performance, stress, and health: The costs and benefits of dawdling. Psychological Science, 8, 454-458.
• Tenne, R. (2000). Personality correlates of decisional and task avoidant procrastination. European journal of Personality, 14(2), 141-156.
• Tuckman, B. W. (1991). The development and concurrent validity of the procrastination scale. Educational and psychological measurement, 51(2), 473-480.
• Uzun Özer, B. (2005). Academic procrastination: Prevalence, sef-reported reasons, gender difference and it's relation with academic achievement. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Uzun Özer, B., Saçkes, M., & Tuckman, B. W. (2013). Psychometric properties of the Tuckman Procrastination Scale in a Turkish sample. Psychological reports, 113(3), 874-884.
• Vestervelt, C. M. (2000). An examination of the content and construct validity of four measures of procrastination. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Carleton Üniversitesi, Kanada.
• Vreeke, L. J., & Muris, P. (2012). Relations between behavioral inhibition, big five personality factors, and anxiety disorder symptoms in non-clinical and clinically anxious children. Child Psychiatry & Human Development, 43(6), 884-894.
• Watson, D. C. (2001). Procrastination and the five-factor model: A facet level analyses. Personality and Individual Differences, 30, 149-158.
• Yazıcı, H., & Bekaroğlu, B. (2012). Örgün eğitim kurumlarında görev yapan müdürlerin erteleme davranışlarının okul yönetimine etkisi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2).
• Yeşil, R., & Şahan, E. (2012). Öğretmen adaylarının akademik işlerini erteleme nedenleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 219-236.
• Yıldırım, H. H., & Yıldırım, S. (2014). Hipotez testi, güven aralığı, etki büyüklüğü ve merkezi olmayan olasılık dağılımları üzerine. İlköğretim Online, 10(3), 1112-1123.