School Support in Inclusive Education: Mixed Method Research

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 20, 643 - 666, 31.12.2019

Serhat Arslan , Zeynep Merih

https://doi.org/10.26466/opus.595504

Öz

In this study, the effect of
various factors on the school support perception of the class and branch
teachers who have inclusive students was investigated. Moreover, it's aimed to
examine teachers' views on ”school support in inclusive education” thanks to
semi-structured interviews. The study group of the quantitative research
consists of 318 teachers (117 class teachers and 201 branch teachers) who work
in primary and secondary schools in Kocaeli province in the 2018-2019 academic
year, apply inclusive education and have inclusive students. The study group of
the qualitative research consists of 20 volunteer teachers who participated in
the quantitative research and have free time for the interviews. The research
is formed by using mixed method that consists of quantitative research methods
and qualitative research methods. In the quantitative research ”Perceived
School Support Scale in İnclusive Education” which was adapted to Turkish by
Arslan and Kılıç (2016) was applied to teachers by using descriptive method of
research. In qualitative research , semi-structured interview technique was
used. In both stages, ”Personal Information Form was used to learn teachers'
personal features. In summarizing the data obtained from the quantitative
study, definitive statistics are presented as tables that consist of average,
standard deviation and standard error depending on the pattern of continuous
variables. Categorical variables are summarized as numbers and percent. The
normality of the numerical variables was checked by the Kolmogorov Smirnov
test. In the comparison of two independent groups, where the numerical
variables have normal distribution, Independent Samples t test was used. In the
comparison of more than two independent groups, One-Way ANOVA test was used if
the numerical variables have normal distribution and if the numerical variables
don't have normal distribution, Kruskal-Wallis H test was used. Pearson's
Correlation Coefficient was used to investigate the relationships between
numerical variables. It is concluded that teachers' perception of school
support in inclusive education vary significantly depending on their
educational background and whether a special education teacher exists in the
schools where they work. However, it's stated that variables such as gender,
age, branch, professional experience, type of education, class size, diagnosis
of inclusive students and existence of school counsellors have no effect on
teachers' perception of school support. In the findings part, the people who
support teachers in the process of inclusive education, the areas in which
teachers need support, the importance and effects of school support and
teachers' opinions on their own competences in inclusive education are examined
in detail.

Anahtar Kelimeler

Special Education, Inclusive Education, School support, Special Needs

Kaynaştırma Eğitiminde Okul Desteği: Karma Yöntem Araştırması

Öz

Bu çalışmada kaynaştırma öğrencisi bulunan sınıf ve
branş öğretmenlerinin okul desteği algısında çeşitli değişkenlerin etkisi incelenmiştir.
Ayrıca yarı yapılandırılmış görüşmeler ile öğretmenlerin kaynaştırma eğitiminde
okul desteğine yönelik görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır.   Nicel araştırmanın çalışma grubunu;
2018-2019 eğitim öğretim yılında Kocaeli ilinde kaynaştırma eğitimi uygulanan
ilkokul ve orta okullarda görev yapan  ve
kaynaştırma öğrencisi bulunan 117 sınıf ve 201 branş öğretmeni olmak üzere
toplamda 318 öğretmen oluşturmuştur. Nitel araştırmanın çalışma grubunu ise
görüşme durumu ve zamanı uygun olan gönüllü 20 öğretmen oluşturmuştur.Araştırma
nicel araştırma yöntemleri ve nitel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı
karma yöntemle desenlenmiştir. Nicel 
araştırmada betimsel tarama modeli kullanılarak öğretmenlere Arslan ve
Kılıç (2016) tarafından Türkçeye uyarlanan “Kaynaştırma Eğitiminde Algılanan
Okul Destek Ölçeği” uygulanmıştır. Nitel araştırmada yarı yapılandırılmış
görüşme tekniği kullanılmıştır. Her iki aşamada da öğretmenlerin kişisel
bilgilerini öğrenmek için “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Nicel
çalışmadan elde edilen verilerin özetlenmesinde tanımlayıcı istatistikler
sürekli değişkenler için dağılıma bağlı olarak ortalama, standart sapma ve
standart hata olarak tablo halinde verilmiştir. Kategorik değişkenler sayı ve
yüzde olarak özetlenmiştir. Sayısal değişkenlerin normallik testi Kolmogorov Smirnov
testi ile kontrol edilmiştir. Bağımsız iki grup karşılaştırılmalarında, sayısal
değişkenlerin normal dağılım gösterdiği durumlarda Independent Samples t testi
kullanılmıştır. Bağımsız ikiden fazla grup karşılaştırmalarında, sayısal
değişkenlerin normal dağılım gösterdiği durumlarda One-Way ANOVA testi, sayısal
değişkenlerin normal dağılım göstermediği durumlarda Kruskal-Wallis H testi
kullanılmıştır. Sayısal değişkenler arasındaki ilişkilerin incelenmesinde
Pearson Korelasyon katsayısı kullanılmıştır.. Kaynaştırma eğitiminde
öğretmenlerin okul destek algısının, aldıkları eğitime ve  görev yaptıkları okullarda özel eğitim
öğretmeni olma değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır.
Ancak cinsiyet, yaş, branş, mesleki kıdem, aldığı eğitim türü, sınıf mevcudu,
kaynaştırma öğrencilerinin tanısı ve rehber öğretmen bulunma durumu gibi
değişkenlerin öğretmenlerin okul desteği algısında bir etkisinin olmadığı
belirlenmiştir. Öğretmenlerin kaynaştırma eğitim sürecinde destek aldıkları konular
ve kişiler, desteğe ihtiyaç duydukları alanlar, okul desteğinin önemi ve
etkileri, kaynaştırma eğitiminde kendi yeterlilikleri hakkındaki görüşleri
bulgular kısmında ayrıntılı olarak ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Özel Eğitim, Kaynaştırma Eğitimi, Okul Desteği, Özel Gereksinimli Çocuk

Kaynakça

• Arslan, S and Kılıç, Y. (2016). Perceived School Support in inclusive Education. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 1-11. DOI: 10.17556/jef.50307
• Asiltürk, E. (2011). Zihin engelliler destek eğitim programlarinin bazi değişkenler açisindan uygulayici öğretmenler boyutuyla değerlendirilmesi Yüksek Lisans Tezi. YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 302981).
• Baker, J.M. and Zigmond, N. (1995). The meaning and practice of inclusion for students with learning disabilities: Themes and implications from the five cases. The Journal Of Special Education, Virginia-Pennsylvania, 29(2), 163-180. https://doi.org/10.1177%2-F002246699502900207
• Battal, İ. (2007). Sınıf öğretmenlerinin ve branş öğretmenlerinin kaynaştirma eğitimine ilişkin yeterliliklerinin değerlendirilmesi:Uşak İli örneği. Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Ensitüsü, Afyonkarahisar.
• Batu, S. and Topsakal, M. (2003). Özel eğitim süreci ve bir danışmanlık örneği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 4 (1), 19-29. DOI: 10.1501/Ozlegt_0000000071
• Batu, S., Kırcaali-İftar, G. and Uzuner, Y. (2004).Özel gereksinimli öğrencilerin kaynaştirildiği bir kız meslek lisesindeki öğretmenlerin kaynaştirmaya ilişkin görüş ve önerileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2) 33-50. Doi: 10.1501/Ozlegt_0000000082.
• Bilen, E. (2007). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştirma uygulamalarinda karşilaştiklari sorunlarla ilgili görüşleri ve çözüm önerileri. Yüksek Lisans Tezi. YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 211466).
• Cavkaytar, A. and Diken, İ. (2007). Özel eğitime giriş. (3. Baskı). Ankara: Kök Yayıncılık.
• Cenkseven-Önder, F. and Sarı, M. (2009). Öğretmenlerde öznel iyi olmanın yordayıcıları olarak okul yaşam kalitesi ve tükenmişlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(3), 1205-1236. Accessed on 20.07.2019. file:///C:/Users/user/Downloads/The_Quality_of_School_Life_and_Burnout_a.pdf
• Çalışoğlu, M and Tanışır, S.(2018).İlkokullarda kaynaştırma eğitimine ilişkin paydaş görüşlerinin incelenmesi. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (2), 21-45. DOI: 10.31463/aicusbed.465860
• Çerezci, Ö. (2015). Okul öncesi eğitim kurumlarinda yapilan kaynaştirma eğitimi uygulamalarinin kaynaştirma kriterleri açisindan değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 381453).
• Denizli, H. (2015). Fen bilimleri dersi öğretmenlerinin ve fen bilimleri dersini alan kaynaştirma öğrencilerinin kaynaştirma eğitimi uygulamalari sürecine ilişkin görüş ve önerileri. Yüksek Lisans Tezi, YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 415476)
• Diken, H. İ. (Ed.) (2015). Özel eğitime gereksinim duyan çocuklar ve özel eğitim. (11.Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Eripek, S. (2005). Zeka geriliği. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Ersoy, Ö ve Avcı, N. (2000).Özel gereksinimi olan çocuklar ve eğitimleri ‘Özel Eğitim’. İstanbul: Yapa Yayınları.
• Fazlıoğlu, Y. and Doğan, M.(2013).Öğretmenlerin kaynaştirmaya ilişkin tutumlarinin incelenmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 223-234. Accessed on 20.07.2019. http://dergipark.gov.tr/trakyasobed-/issue/30216/326182
• Kara, Z. (2016). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştirma eğitimi öğrencilerine yönelik tutumlarini etkileyen faktörlerin incelenmesi.Yüksek Lisans Tezi. YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 432580)
• Karaca, M. A. (2018). Kaynaştırma eğitimi programinin öğretmenlerin kaynaştirma uygulamalarindaki mesleki yeterliliğe etkisi. Yüksek Lisans Tezi. YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 509031)
• Karadağ, İ. (2007). İlköğretim beşinci sinif öğrencilerinin akademik başarilarinin sosyal destek kaynaklari açisindan incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No:206430).
• Karagöz,S. (2018). İkinci meşrutiyetten harf inkilabına süreli yayınlarda eğitim (1908-1928). Ankara:Vize Yayıncılık.
• Karagöz,S.(2019). Cumhuriyet dönemi eğitimine yön veren yerli ve yabanci uzman raporlari (1911-1927). Ankara:Pegem Akademi.
• Karasar, N. (2006), Bilimsel araştirma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kuz, T. (2001).Kaynaştırma eğitimine yönelik tutumlarin incelenmesi. Ankara: T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayınları/17.
• MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği (2018). http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_07/09101900_ozel_-egitim_hizmetleri_yonetmeligi_07072018.pdf
• Metin, N.(1997). anaokuluna devam eden 4-6 yaş grubundaki çocuklarin anne babalarinin normal ve özürlü çocuklarin kaynaştirildiği programlar hakkindaki düşüncelerinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi. 5. Mitat Enç Özel Eğitim Günleri. Ankara. Türkiye Sakatlar Konfederasyonu Yayınları.
• Minke, K. M., Bear, G. G., Deemer, S. A. and Griffin, S. M. (1996). Teachers’ experiences with inclusive classrooms: implications for special education reform. The Journal of Special Education, 30(2), 152-156. doi: 10.1177/002246699603000203
• Sadioğlu, Ö., Batu, E. S. and Bilgin, A. (2012). Sınıf öğretmenlerinin özel gereksinimli öğrencilerin kaynaştirilmasina ilişkin görüşleri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 399-432. Accessed on 20.07.2019. http://dergipark.gov.tr/uefad/issue/16696/173558
• Sart, Z. H., Ala, H., Yazlık, Ö. and Yılmaz, F. K (2004,Temmuz) Türkiye kaynaştırma eğitiminde nerede? Eğitimciye öneriler. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 216-217, Malatya-Türkiye. Accessed on 20.07.2019. http://www.pegem.net/dosyalar/dokuman/77983222.pdf
• Sığırtmaç, D. A., Hoş, G. and Abbak, S. B. (2011). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Kaynaştırma Eğitiminde Yaşanan Sorunlara Yönelik Kullandıkları Çözüm Yolları ve Önerileri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(4), 205-223. Accessed on 20.07.2019. http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423907606.pdf
• Sucuoğlu, B. (2006) Etkili kaynaştırma uygulamaları. Ankara: Ekinoks Yayıncılık.
• Sucuoğlu, B. and Akalın, S. (2010). Kaynaştırma sınıflarına alternatif bir bakış: çevresel davranışsal değerlendirme ile öğretimsel özelliklerin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1) 19-37.
• Ünal, A., M. (2017). Kaynaştırma uygulamalarinin başarisini etkileyen etmenlerin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 461204).
• Yaman, A. (2017). Kaynaştırma modeli ile eğitilen öğrenciler için bireyselleştirilmiş eğitim programinin geliştirilmesi ve uygulanmasina yönelik sinif öğretmenlerinin görüşlerinin belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 471821)
• Yatkın, S., Sevgi, H. M. and Uysal, S. (2015). Sınıf öğretmenlerinin, kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşleri ve çeşitli değişkenlere göre mesleki tükenmişliklerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(Special Issue), 167-180. Accessed on 20.07.2019.http://efdergi.ibu.edu.tr/index.php/efdergi/article/view/1476/2336
• Yazıcıoğlu, T. (2018). Tersine kaynaştırma modeli ve uygulama örnekleri. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 4 (1), 39-48.