Öğrenme Stili Modelleri: Teorik Temelleri Bağlamında Kapsayıcı Bir Derleme Çalışması

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 20, 2169 - 2226, 31.12.2019

Etem Yeşilyurt

https://doi.org/10.26466/opus.603506

Cited By: 7

Öz

Öğretmen merkezli eğitimden öğrenci merkezli eğitime geçiş eğitim
sistemini çok etkileyen değişimler arasında yer almaktadır. Bu değişim,
içerisinde öğrenme stillerinin olduğu öğrenenlerin bireysel farklılıklarını
öğrenme alanına daha fazla taşımaktadır. Genel ifadeyle, kişilik ve yetenek
arasında bir bağlantı olan stil; bireyin yeteneklerini kullanmadaki tercihi,
bilgi ve becerisini uygulamaya koyarken kullanmayı tercih ettiği yoldur.
Öğrenme stili ise bir öğrencinin doğuştan getirdiği, bilgiyi öğrenirken,
hatırlarken, uygularken kendine, özgü kullandığı yol, nasıl öğrendiğini ve öğrenmekten
hoşlandığını gösteren durum, öğrenme süreci ve koşullarındaki eğilimleri veya
tercihleri şeklinde tanımlanabilir. Bireyin öğrenme stilleri, öğrenme açısından
onun önemli bireysel farklılarından birisini oluşturmaktadır. Konu hakkında
çalışan kimi yazarlara göre öğrenme stilinin belirlenmesi ve bilinmesi, bireyin
kan grubunun belirlenmesi ve bilinmesi kadar önemli görülmekte, öğrenme
stillerinin öğrenme açısından ne kadar büyük bir öneme sahip olduğu
vurgulanmaktadır. Alanyazın taraması sonucunda erişilen kaynaklarda (kitaplar,
tezler, makaleler, bildiriler) öğrenme stillerinin tamamının bir bütünlük
içerisinde ve kapsamlı olarak açıklamasına ulaşılamamıştır. Derleme niteliği
taşıyan bu çalışma kapsamında öncelikle stil ve öğrenme stili kavramlarına yer
verilmiştir. Öğrenme stillerinin genel özelliklerine değinildikten sonra
alanyazında en fazla yer alan öğrenme stili modelleri ayrıntılı bir şekilde ele
alınmış ve açıklanmıştır. Alanyazında farklı kaynaklarda yer alan öğrenme
stillerinin bir bütünlük içerisinde ve tek çalışma kapsamında ele alınması
çalışmanın özgünlüğü ortaya koymakta ve bu bakımdan alana katkı sağlayacağı
umulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Öğrenme stilleri, öğrenmede bireysel farklılıklar, öğretim-öğrenme yöntem ve teknikleri

Learning Style Models: A Comprehensive Review in the Context of Theoretical Basics

Öz

The transition from teacher-centered education to
student-centered education is among the changes that affect education systems.
This change makes the individual differences of the learners more important,
including learning styles. In general terms, style is a link between talent and
personality; the preference of the individual to use his / her abilities is the
way he / she prefers to use his / her knowledge and skills. Learning style can
be defined as the way in which a student is born, his / her own way of
learning, remembering or using the information, the situation that shows how he
/ she learns and likes to learn, trends or preferences in the learning process
and conditions. Learning styles of the individual constitute one of its
important individual differences in terms of learning. According to some
authors working on the subject, determining and knowing the learning style is
considered as important as determining and knowing the blood type of the
individual and emphasizing the importance of learning styles in terms of
learning. As a result of literature review, it is not possible to provide a
comprehensive explanation of all learning styles in the sources. In the context
of this compilation study, firstly, the concepts of style and learning style
are included. After mentioning the general characteristics of learning styles,
the most common learning style models in the literature were discussed and
explained in detail. Studying the learning styles in different sources within
the context of a single study in the literature shows the originality of the
study and it is hoped that this study will contribute to the field.

Anahtar Kelimeler

Learning styles, individual differences in learning, learning-teaching methods and techniques

Kaynakça

• Abidin, M. J. Z., Rezaee, A. A., Abdullah, H. N. and Singh, K. K. B. S. (2011). Learning styles and overall academic achievement in a specifıc educational system. International Journal of Humanities and Social Science, 1(10), 143-152.
• Akdeniz, C. (2007). Öğrenme stili modelleri, 02.08.2019 tarihinde https://docplayer.biz.tr/ 18900373-Ogrenme-stili-modelleri-celal-akdeniz-sunu-raporu-epo-614-ogretme-ve-ogrenme-stratejileri-yrd-doc-dr-meral-guven-eskisehir.html adresinden erişilmiştir.
• Akgün, Ö. E., Küçük, Ş., Çukurbaşı, B. veTonbuloğlu, İ. (2014). Sözel veya görsel baskın öğrenme stilini belirleme ölçeği Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 277-297.
• Akkoyunlu, B. (1995). Bilgi teknolojilerinin okullarda kullanımı ve öğretmenlerin rolü. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 105-109.
• Arslan, N. ve Durukan, E. (2015).Ortaokul öğrencilerinin öğrenme stilleri ve yazma eğilimleri arasındaki ilişki. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 4(3), 1251- 1267.
• Arslangilay, A. S. (2015). Öğretim ilke ve yöntemleri. (Ed. S. Güven ve M. A. Özerbaş), Öğrenme ve öğretim stilleri içinde (s. 59-113), Ankara: Pegem Akademi.
• Aşkar, P. ve Akkoyunlu, B. (1993). Kolb öğrenme stili envanteri. Eğitim ve Bilim, 17(87), 37-47.
• Ataseven, N. ve Oğuz, A. (2015). Türkiye’de öğrenme stilleri konusunda yapılan tezlerin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 192-205.
• Aydemir, H., Koçoğlu, E. ve Karalı, Y. (2016). Grasha-Reichmann ölçeğine göre öğretmen adaylarının öğrenme stillerinin değerlendirilmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(4), 1881-1896.
• Aydın, H. (2014). Etkili öğretim yöntemleri: Araştırma temelli uygulama (Çev. Ed. B. Acat), Öğrencilerinizi anlamak içinde (s. 36-66), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Babadoğan, C. (1994). Öğrenme stilleri ve stratejileri arasındaki ilişki, 1. Eğitim Bilimleri Kongresi: Kuram-Uygulama-Araştırma, Cilt 3, (1056-1065), 28-30 Nisan 1994, Adana: Ç.Ü. Eğitim Fakültesi.
• Bahar, M. (2009). Öğrencilerin öğrenme stilleri ve mini fen proje çalışmalarındaki performansları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(1), 7-52.
• Biçer, M. (2010). İlköğretim 6., 7., 8. sınıf öğrencilerinin sınıf düzeyleri, cinsiyetleri, akademik başarıları ve ders grupları ile öğrenme stilleri arasında ilişki, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Biçer, N. ve Durukan, E. (2014). Ortaokul öğrencilerinin öğrenme stilleri ile okumaya yönelik tutumları arasındaki ilişki. Millî Eğitim, 204, 199-213.
• Bilgin, İ. ve Bahar, M. (2008). Sınıf öğretmenlerinin öğretme ve öğrenme stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 19-38.
• Bolat, N. K. (2007). İlköğretim 6. ve 7. sınıf fen ve teknoloji bilgisi dersi öğrencilerinin öğrenme stillerine göre motivasyon ve başarı düzeyleri, Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Boydak, H. A. (2001). Öğrenme stilleri. İstanbul: Beyaz Yayınları.
• Burke, K. ve Dunn, R. (2003). Learning style-based teaching to raise minority student test scores: There is no debate!. The Social Studies, 94(4), 167-170.
• Cesur, M. O. ve Fer, S. (2011). Dil öğrenme stratejileri, stilleri ve yabancı dilde okuma anlama başarısı arasındaki ilişkileri açıklayıcı bir model. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 83-93.
• Çelik, H. Ç. ve Gündüz, S. (2016). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının akademik başarı ve matematiğe yönelik tutumlarının öğrenme stilleri açısından incelenmesi, Z.G. Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 278-288.
• Dağhan, G. ve Akkoyunlu, B. (2011). Maggie Mcvay lynch öğrenme stili envanterinin Türkçeye uyarlanma çalışması. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 117-126.
• Demir, R. ve Aybek, B. (2012). Dokuzuncu sınıf öğrencilerinin öğrenme stilleri ve çoklu zekâ alanlarının incelenmesi. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 2(4), 27-40.
• Demir, T. (2008). Türkçe eğitimi bölümü öğrencelerinin öğrenme stilleri ve bunların çeşitli değişkenlerle ilişkisi:Gazi Üniversitesi örneği Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(4), 129-148.
• Demirel, Ö. (2012). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Demirkaya, H. (2003). Coğrafya öğretiminde 4MAT öğretim sisteminin lise coğrafya derslerindeki başarı ve tutumlar üzerine etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Demirkaya, H., Mutlu, M. ve Uşak, M. (2003). 4MAT öğretim sistem modeli’nin çevre eğitimine uygulanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Dergisi, 2(14), 68-82.
• Dikmen, M., Tuncer, M. ve Şimşek, M. (2018). Öğrenme stilleri ile öğrenmeye yönelik tutum arasındaki ilişki. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(57), 388-400.
• Dilmaç, B., Ertekin, E. ve Yazıcı, E. (2009). Değer Tercihleri ve öğrenme stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 7(17), 27-47.
• Doğru, S. (2017). Matematik öğretiminde, öğrenme stilleri ve önkoşul öğrenmelere dayalı etkinliklerin etkisi. Mediterranean Journal of Humanities, 2(7), 189-209.
• Dunn, R. S. ve Dunn, K. J. (1979). Learning styles/teaching styles: Should they ... can they ... be matehed? Educational Leadership, 36(4), 238-244.
• Durukan, E. (2013). Türkçe öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ve öğrenme stratejileri arasındaki ilişki. Turkish Studies, 8(1), 1307-1319.
• Ekici, G. (2002). Gregorc öğrenme stili ölçeği. Eğitim ve Bilim, 27(123), 42-47.
• Ekici, G. (2003). Öğrenme stiline dayalı öğretim ve biyoloji dersi öğretimine yönelik ders planı örnekleri, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Ekici, G. (2006). Hanson Silver öğrenme tercihi envanteri’nin geçerliği ve güvenirliğine ilişkin bir çalışma. Eğitim ve Bilim Dergisi, 31(140), 10-17.
• Emir, S. ve Kaplan-Sayı, A. (2013). Öğrenme stillerinin duygusal zekâ üzerine etkisinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 791-804.
• Erden, M. ve Altun, S. (2006). Öğrenme stilleri. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Erden, N. S. (2017). Yeni nesillere yeni öğretim yöntemleri: Z kuşağının öğrenme stilleri ve yükseköğrenim için öneriler. International Journal of Academic Value Studies, 3(12), 249-257.
• Erdoğan, Ş. ve Güzel, H. (2013). Fizik derslerindeki başarılı ve başarısız öğrencileri öğrenme ve düşünme stillerinin karşılaştırılması. OPUS-Türkiye Sosyal Politika ve Çalışma Hayatı Araştırmaları Dergisi, 3(5), 31-48.
• Ergür, D. O. (1998). Hacettepe Üniversitesi dört yıllık lisans programlarındaki öğrenci ve öğretim üyelerinin öğrenme stillerinin karşılaştırılması. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Evin-Gencel, İ. (2006). Öğrenme stilleri, deneyimsel öğrenme kuramına dayalı eğitim ve sosyal bilgiler program hedeflerine erişi düzeyi. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Evin-Gencel, İ. (2007). Kolb’un deneyimsel öğrenme kuramına dayalı öğrenme stilleri envanterini Türkçeye uyarlama çalışması. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), 120-139.
• Fer, S. (2005). Aday öğretmenlerin düşünme stilleri nedir? XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiri Özet Kitabı, 28-30, Eylül 2005, Denizli.
• Grasha, A. F. (1996). Teaching with style: A practical guide to enhancing learning by understanding teaching and learning, Pittsburg, PA: Alliance.
• Gregorc, A. F. (1979). Learning/teaching styles: Potent forces behind them. Educational Leadership, 36(4), 234-236.
• Gregorc, A. F. (1984). Style as a symptom: A phenomenological perspective. Theory Into Practice, 23(1), 51-56.
• Gündoğan Çögenli, A. (2011). Sınıf öğretmenlerinin sahip oldukları öğrenme stilleri ve kullandıkları bilişüstü öğrenme stratejileri, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Güneş, G. ve Gökçek, T. (2012). Pedagojik formasyon öğrencilerinin öğrenme stilleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4), 28-40.
• Güven, B. (2008). İlköğretim öğrencilerinin öğrenme stilleri, tutumları ve akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(1), 35-54.
• Güven, M. (2004). Öğrenme stilleri ile öğrenme stratejileri arasındaki ilişki. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Karademir, E. ve Tezel, Ö. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının öğrenme stillerinin demografik değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 129-145.
• Karakuyu, Y. ve Tortop, H. S. (2010). Öğretmen adaylarının öğrenme stillerinin fizik dersine yönelik tutum ve başarılarına etkisi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 10(1), 47-55.
• Karamustafaoğlu, O., Şeker, Ş., Şahin, H. ve Denizli, Z. (2016). Ortaokul öğrencilerinin öğrenme stillerinin farklı değişkenlerle incelenmesi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 51‐68.
• Kayacık, E. (2013). Öğrencilerin Kolb öğrenme stillerine göre çalışma alışkanlıkları, ödev yapma motivasyonları ve stilleri üzerine bir çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Kılıç, E. (2002). Web Temelli Öğrenmede baskın öğrenme stilinin öğrenme etkinlikleri tercihi ve akademik başarıya etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Koç-Erdamar, G. (2015). Öğretim ilke ve yöntemleri (Ed. Y. Budak), Öğrenme stratejileri ve öğrenme stilleri içinde (s. 285-326), Ankara: Pegem Akademi.
• Koç-Akran, S. (2018). 5. ve 6. sınıf öğrencilerinin öğrenme stilleri ile akademik başarıları arasındaki ilişki:Malatya ve Elazığ ili örneği. Curr Res Educ, 4(2), 62-85.
• Kolb, D. (1984). Experiential learning: Experience as the source of learning and development, New Jersey: Prentice Hall.
• Köse, A. (2010). Fen bilgisi öğretmen adaylarının öğrenme stilleri, ders çalışma stratejileri ile fen bilgisi öğretimi öz yeterlik inançları arasındaki ilişki ÇOMÜ Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Kumar, P., Kumar, A. ve Smart, K. (2004). Assessing the impact of instructional methods and information technology on student learning styles. Issues in Informing Science and Information Technology, 1, 533-544.
• More, A. J. (1987). Native Indian learning styles: A review for researchers and teachers. Journal of American Indian Education, 27(1), 17-29.
• Myers, I. B. ve Myers, P. B. (1997). Kişilik “farklı tipler farklı yetenekler” (Çev. H. Ovacık), Kuraldışı Yayınları: İstanbul.
• Oral, B. (2003).Ortaöğretim öğrencilerinin öğrenme stillerinin incelenmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 35, 418-435.
• Otrar, M. (2008). Marmara öğrenme stilleri ölçeğinin (ÖSÖ-M) geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 3(7), 1402-1419.
• Özer, B. (1998). Eğitim bilimlerinde yenilikler. (Ed. H. Ayhan), Öğrenmeyi öğretme (s.146-164), Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Peker, M. (2003a). Kolb öğrenme stili modeli. Milli Eğitim Dergisi, 01.07.2019 tarihinde http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_EğitimDergisi/157/peker.htm adresinden erişilmiştir.
• Peker, M. (2003b). Öğrenme stilleri ve 4 MAT yönteminin öğrencilerin matematik tutum ve başarılarına etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Peker, M., Mirasyedioğlu, Ş. ve Yalın, H. İ. (2003). Öğrenme stillerine dayalı öğretimde 4 MAT öğretim modeli. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(13), 1-14.
• Polat, M. ve Güven, M. (2017). Edmonds öğrenme stilleri belirleme ölçeğinin Türkçeye uyarlama çalışması. İlköğretim Online, 16(2), 848-859.
• Reinert, H. (1976). One picture is worth a thousand words: Not necessarily. The Modern Language Journal, 60(4), 160-168.
• Riding, R. ve Rayner, S. (1998) Cognitive styles and learning strategies: Understanding style differences in learning and behaviour, London: D. Fulton Publishers.
• Sarıtaş, E. ve Süral, S. (2010). Grasha-Reichmann öğrenme ve öğretme stili ölçeklerinin Türkçe uyarlama çalışması. e-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 5(4), 2162-2177.
• Sever, E. (2008). Öğrenme stilleri: İlköğretim 6-8. sınıf öğrencilerine yönelik bir ölçek geliştirme çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Sidekli, S. ve Akdoğdu, E. (2018). Öğrenme stillerinin sınıf öğretmeni adaylarının akademik başarılarını yordama gücü. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 503-517.
• Sünbül, A. M. (2011). Öğretim ilke ve yöntemleri. Konya: Eğitim Kitabevi Yayınları.
• Süral, S. ve Sarıtaş, E. (2015). Sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının fen ve teknoloji öğretimi dersindeki öğrenme stilleri ile akademik başarıları arasındaki ilişki, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 31-44.
• Taşpınar, M. (2012). Kuramdan uygulamaya öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Elhan Kitap Yayın Dağ.
• Turan, H., Şahin, İ. ve Altın, E. N. (2018). Ortaöğretim öğrencilerinin kişilik özellikleri ve boş zaman değerlendirme tercihlerinin değerlendirilmesi. Turkish Studies Educational Sciences, 13(19), 1807-1820.
• Ural-Alşan, E. (2009). Kimya öğretmen adaylarının akademik başarılarına öğrenme stili tercihleri, öz kontrollü öğrenme ve motivasyon faktörlerinin etkisi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Usta, A., Bodur, H., Yağız, D. ve Sünbül, A. M. (2011). İlköğretim fen bilgisi derslerinde öğrenme stillerine dayalı öğretim etkinliklerinin öğrenci erişi ve tutumlara etkisi. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, (31), 1-13.
• Varışoğlu, M. C. (2018). Türk dili ve edebiyatı öğretmeni adaylarının öğrenme stilleri: Gaziosmanpaşa Üniversitesi örneği. Ekev Akademi Dergisi, 22(73), 573-584.
• Veznedaroğlu, R. L. ve Özgür, A. O. (2005) Öğrenme stilleri: Tanımlamalar, modeller ve işlevleri, İlköğretim-Online, 4(2), 1-6.
• Yavuzalp, N. ve Gürol, M. (2017). E-öğrenme ortamında kullanılan öğrenme stillerinin web kullanım madenciliği ile analizi. A.İ.B.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 987-1015.
• Yazıcı, E. ve Sulak, H. (2008). Öğrenme stilleri ile ilköğretim beşinci sınıf matematik dersindeki başarı arasındaki ilişki. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 217-236.
• Yenice, N. ve Saracaloğlu, A. S. (2009). Sınıf öğretmeni adaylarının öğrenme stilleri ile fen başarıları arasındaki ilişki. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 162-173.
• Yeşilyurt, E. (2014). Öğretmen adaylarının öğrenme stillerinin belirlenmesi ve öğrenme stilleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 10(4), 999-1021.
• Yetim, H. (2008). Öğretim ilke ve yöntemleri (Ed. Ş. Tan), Öğrenme stilleri içinde (s. 181-219), Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Yıldız, G. (2010). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin matematik başarıları, bilişüstü stratejileri, düşünme stilleri ve matematik öz kavramları arasındaki ilişkiler. Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Yücelsin Taş, Y. T. ve Erdem, E. (2015). Fransızca öğrenen öğrencilerin öğrenme stilleri üzerine bir araştırma. Synergies Turquie, 6, 151-161.