Reports of Turkish Experts About The Russian Education System

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 26, 4602 - 4622, 30.06.2020

Cengiz Aslan

https://doi.org/10.26466/opus.661295

Öz

The political relations of countries affect social institutions. The various treaties signed by Turkey and Russia during the establishment process of Turkey Republic provided the legal basis of cooperation between these two countries in many areas. With these treaties, various delegations and the experts from Turkey and Russia visited one another reciprocatively, particularly the visits from political delegations have been realized. Within this framework, during Ataturk’s period, delegations and experts were sent to Russia to examine the education system of Soviet Russia. In this study, it is aimed to examine these expert’ reports about the Russian education system. This study is designed as a historical research. The data sources of the research are reports published about the Russian education system. In this research, data were analyzed with descriptive analysis method. In Atatürk’s period, various visits conducted to Russia to examine their education system. In 1926 Nafi Atuf (Kansu) and Rıdvan Nafız (Edgüer); in 1933 - 1934 a committee with members of Vildan Aşir (Savaşır) and Cevdet Kerim (İncedayı); in 1936 a committee composed of 40 teachers and chaired by Rüştü Uzel ; in 1937 Tekirdağ deputy Rahmi Apak visited to Russia. The Turkish experts reported their investigations and researchs on the Russian education system and presented these reports to the Ministry of National Education. 

Anahtar Kelimeler

Atatürk’s period, education reports, Turkish experts, Russia

Türk Uzmanların Rus Eğitim Sistemi Hakkındaki Raporları

Öz

Ülkelerin birbirleriyle olan siyasal ilişkileri toplumsal kurumları etkilemektedir. Cumhuriyet’in kuruluş sürecinde Türkiye ve Rusya arasında imzalanan antlaşmalar iki ülke arasında birçok alanda işbirliğinin yasal zeminini oluşturmuştur. Bu antlaşmalarla birlikte siyasi heyetler başta olmak üzere, Türkiye ve Rusya’dan çeşitli heyetlerin ve uzmanların karşılıklı ziyaretleri gerçekleşmiştir. Bu çerçevede Atatürk döneminde Sovyet Rusya eğitim sistemini incelemek üzere Rusya’ya heyetler ve uzmanlar gönderilmiştir. Bu çalışmanın amacı, Atatürk döneminde Sovyet Rusya’ya gönderilen uzmanların Rus eğitim sistemi hakkında hazırladıkları raporların incelenmesidir. Araştırma, tarihsel bir araştırmadır. Araştırmanın veri kaynaklarını Rusya eğitim sistemi hakkında hazırlanan raporlar oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında yer alan veriler, betimsel analiz yaklaşımına göre incelenmiştir. Atatürk döneminde, Rus eğitimini incelemek için 1926’da, Nafi Atuf (Kansu) ve Rıdvan Nafiz (Edgüer), 1933 ve 1934’te Vildan Aşir (Savaşır) ve Cevdet Kerim (İncedayı) Beylerden oluşan bir heyet, 1936’da Rüştü Uzel’in başkanlığında her öğretim derecesinden 40 kişilik öğretmen heyeti ve 1937’de Tekirdağ milletvekili Rahmi Apak Rusya’ya gönderilmiştir. Türk uzmanlar, Rus eğitim sistemi ile ilgili inceleme ve araştırmalarını raporlaştırmışlar ve bu raporlarını Milli Eğitim Bakanlığı’na sunmuşlardır.

Anahtar Kelimeler

Atatürk dönemi, eğitim raporları, Türk uzmanlar, Rusya

Kaynakça

• Atay], Falih Rıfkı (1931). Yeni Rusya. Ankara: Hakimiyeti Milliye.
• [Edgüer], Rıdvan Nafiz. (1927a). Rusya’da bir Tecrübe Mektebi. Terbiye,1(1), 17-22.
• [Edgüer], Rıdvan Nafiz. (1927b). Moskova’da Radişcef Tek İş mektebi. Terbiye, 1(2), 122-130.
• [Kansu], Nafi Atuf ve [Edgüer], Rıdvan Nafiz. (1926). Rusya maarifi hakkında rapor. Maarif Vekaleti Mecmuası, 2(9), 1-44.
• Akşin, S. (1999). Falih Rıfkı Atay’ın Atatürk dönemi gezi kitaplarında ulusçu öğeler. Tarih ve Milliyetçilik, I. Ulusal Tarih Kongresi, 30 Nisan-2 Mayıs 1997, Mersin,Türkiye. Mersin: Mersin Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi.
• Altunya, N. (2005). Köy enstitüsü sistemine toplu bir bakış. Ankara:Kelebek Matbaası.
• Altunya, N. (2018). Türkiye’de öğretmen yetiştirme deneyimi. Ankara: Öğretmen Dünyası Yayınları.
• Apak, R. (1988).Yetmişlik bir subayın hatıraları. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Aralov, S, İ. (2010). Bir Sovyet diplomatının Türkiye anıları (1922-1923). İstanbul: İş Bankası Yayınları.
• Aslan, C. (2014). Erken Cumhuriyet dönemi’nde eğitim bilimleri alanında yurt dışına öğrenci gönderilmesi olgusu (1923-1940). Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Aslan, D. A. (2011). Cumhuriyet’in törensel meşruiyeti: Ulus-devlet inşa sürecinde milli bayramlar (1923-1938). Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Aydemir, Ş. S. (1968). İnkılâp ve kadro. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Bayır, F. O. (1971). Köyün gücü. Ankara: Ulusal Basımevi.
• Beden Terbiyesi Kanunu. (1938, 16 Temmuz). Resmi Gazete, (Sayı:3961).
• CHF. (1932). Halkevleri talimatnamesi. Ankara: Hakimiyeti Milliye Matbaası.
• Çeçen, A. (1990). Halkevleri. Ankara: Gündoğan Yayınları.
• Çomak, İ. (2016). Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesi ve burada okuyan Türk öğrenciler hakkında bir rapor. Bilig, 76, 87-115.
• Demir, G. T. (2017). 1918-1938 yılları arasında yayınlanan eğitim dergilerindeki karşılaştırmalı eğitim makaleleri. Cumhuriyet International Journal of Education, 6(1), 15-33.
• Demirci, H. A. (2003). Tek parti döneminde siyaset - gençlik ilişkilerine bir örnek: Gençlik teşkilatı tasarıları. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 58(2), 55-77.
• Devlet Arşivleri Başkanlığı (1926, 23 Mart). Sovyet Rusya ile diğer ülkelerdeki Maarif teşkilatını tetkik edecek olan Teftiş Kurulu Başkanı Rıdvan Nafiz, müfettiş Salih Zeki ve Hilmi Beylere siyasi pasaport verilmesi. Cumhuriyet Arşivi (BCA, Fon kodu. 30.18.1.1, Yer no. 18.20.13), Ankara.
• Devlet Arşivleri Başkanlığı (1926, 9 Mayıs). İnceleme için Rusya’ya gidecek Maarif Vekaleti Müsteşarı Nafi Atuf Beye siyasi pasaport verilmesi. Cumhuriyet Arşivi (BCA, Fon kodu. 30.18.1.1, Yer no. 18.28.13), Ankara.
• Devlet Arşivleri Başkanlığı (1936, 3 Eylül). İlmi tetkikler için Sovyetler Birliği’ne gidecek heyete 2000 liralık döviz verilmesi. Cumhuriyet Arşivi (BCA, Fon kodu. 30.18.1.2, Yer no. 68.73.18), Ankara.
• Devlet Arşivleri Başkanlığı (1937, 10 Ağustos). Türk spor heyetinin Sovyet Rusya seyahati ve Rus spor teşkilatı hakkında raporları. Cumhuriyet Arşivi (BCA, Fon kodu. 490.1.0.0, Yer no. 1105. 36.1), Ankara.
• Fişek, K. (1985). 100 soruda Türkiye spor tarihi. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• Fraenkel, J. R.,Wallen, N. E. ve Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. London: McGraw-Hill Higher Education.
• İnönü, İ. (2006). Hatıralar (Haz. S. Selek). Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Jaeschke, G. (2011). 1919 - 1939 yılları arasındaki Türk - Rus yakınlaşması hakkında bir inceleme:Atatürk dönemi Sovyet politikası hakkında, (Çev. H. Zamantılı). Istanbul Journal of Sociological Studies, 19, 159-174.
• Kansu, M. A. ve Kansu, K. I. (2011). Cumhuriyet eğitim devriminin mülkiyeli mimarı Nafi Atuf Kansu (1890-1949) yaşamı ve yazıları. Ankara: Mülkiyeliler Birliği Yayınları.
• Karagöz, S. (2019). Cumhuriyet dönemi eğitimine yön veren yerli ve yabancı uzman raporları (1911-1927). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Kültür Bakanlığı. (1936). İlkokul programı. İstanbul: Devlet Basımevi.
• Kültür Bakanlığı. (1937). Sovyet Rusya’da ilköğretim ve eğitim işleri. Kültür Bakanlığı Dergisi, 20(1), 198-241.
• Perinçek, M. (2005).Atatürk’ün Sovyetler’le görüşmeleri:Sovyet arşiv belgeleriyle. İstanbul: Kaynak Yayınları.
• Rusya’ya giden muallimler (1936, 30 Ağustos). Cumhuriyet, s. 2.
• Taşdemirci, E. (2001). 1936 yılında Sovyet Rusya’da yüksek öğretim hakkında hazırlanmış bir rapor ve bu raporun Türkiye’de öğretmen yetiştirme tarihi bakımından önemi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, 1-37.
• Tellal, E. (2000). Uluslararası ve bölgesel gelişmeler çerçevesinde SSCB-Türkiye ilişkileri (1953-1964). Ankara: Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları.
• Türkeş, M. (1999). Kadro hareketi ulusçu bir sol akım. Ankara: İmge Kitabevi.
• Vandov, D. (1982). Atatürk döneminde Sovyet/Türk ilişkileri. Almanya: Fa. Armağan Konrat-Infograph.
• Velidedeoğlu, H. V. (1977). Anıların izinde. İstanbul: Remzi Kitabevi.