Okul Yönetici ve Öğretmenlerinin Değişime Hazır Bulunuşluk Durumlarının İncelenmesi (Gaziantep İli Örneği)

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: Yönetim ve Organizasyon Özel Sayısı, 1285 - 1307, 10.07.2021

Aykar Tekin Bozkurt

https://doi.org/10.26466/opus.874249

Öz

Bu araştırma, Türkiye’deki okullarda yakın zamanda gerçekleştirilmeye başlanan “FATİH Projesi (Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi)” değişim örneğine ilişkin okul çalışanlarının (okul yöneticisi ve öğretmenler) değişime hazır bulunuşluk durumlarını ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Değişime hazır bulunuşluk; değişimlerin başarıyla gerçekleştirilmesi için kurumların kapasitesine ilişkin kurum üyelerinin inanç, tutum ve niyetlerini yansıtan önemli bir kavramdır. Veriler, 2014-2015 eğitim-öğretim dönemi süresince Gaziantep ili merkez ilçelerindeki devlet okullarının ortaöğretim kademesinde görev yapan okul çalışanlarının (n=14) katılımı ile elde edilmiştir. Araştırmada, çalışma grubu amaçlı örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Veriler, nitel araştırma tekniklerinden görüşme tekniği ile toplanmıştır ve analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, okul çalışanlarının değişime hazır bulunuşluğun önemine ilişkin olumlu yanıtlar verdikleri, önem konusunun nedenine ilişkin; çalışana yönelik (özgüveni, iletişimi arttırmak, vb.) ve sürece yönelik (verimlilik, kontrol, vb.) nedenler belirttikleri belirlenmiştir. Ayrıca, FATİH Projesi bakımından, katılımcıların hazır bulunuşluk durumunu sağlamak için hizmet içi eğitimler, kurslar, seminerler, gibi eğitimler aldıkları, bu süreçte meslektaşlar arası görüş alışverişinin sıklıkla kullanıldığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Değişim, okullarda değişim, değişime hazır bulunuşluk, FATİH Projesi

An Investigation of School Administrators and Teachers’ Readiness for Changes (A Case Study in Gaziantep)

Öz

This study was conducted to reveal the readiness level of school staff (manager and teachers) related to change regarding the nation-wide “FATIH Project (Movement of Enhancing Opportunities and Improving Technology)” that recently started to be carried out in schools in Turkey. Readiness for change is an important concept that reflects the beliefs, attitudes and intentions of the institutional members regarding the capacity of institutions to ensure successful changes in the institution. Data were obtained during 2014-2015 academic year from the teachers and administrators (n=14) working in secondary education schools in the central districts in Gaziantep province. In the study, the study group was determined by purposive sampling method. Of qualitative research techniques, the interview technique was used to collect data that analyzed by content analysis method. According to the research findings, it was determined that the school staff gave positive responses on the importance of being ready for change, and that they specified employee-oriented (self-confidence, improving communication, etc.) and process-oriented (efficiency, control, etc.) reasons. Moreover, in terms of the FATIH Project, it has been determined that participants received trainings such as in-service trainings, courses, seminars, etc. in order to ensure readiness and exchange of opinion among colleagues was frequently used in this process.

Anahtar Kelimeler

Change, change in schools, readiness for change, FATIH Project

Kaynakça

• Akan, D. (2007). Değişim sürecinde ilköğretim okullarının etkili okul özelliklerine sahip olma düzeyleri (Erzurum ili örneği). Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Armenakis, A. A., Harris, S. G. and Mossholder, K. W. (1993). Creating readiness for organizational change. Human Relations, 46, 681-703.
• Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnek çalışmalar. Ankara:Siyasal Kitabevi.
• Camba, P. and Krotov, V. (2015). Critical success factors in the curriculum alignment process: The case of the college of business at Abu Dhabi University. Journal of Education For Business, 90, 451–457.
• Çağlar, İ. (2015). Bireysel, örgütsel ve toplumsal düzeyde değişim ve değişim yönetimi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Demirtaş, H. (2012). İlköğretim okullarının değişime açıklığı. İlköğretim Online, 11(1), 18-34.
• Erdoğan, İ. (2012). Eğitimde değişim yönetimi (3.Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• FATİH Projesi. Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi. Erişim adresi: http://fatihprojesi.meb.gov.tr , 01.10.2015 tarihinde erişildi.
• Fullan, M. (2007). The new meaning of educational change (4th edition). New York: Teachers College Press.
• Gürses, G. (2010). İlköğretim okullarında meydana gelen değişimlere karşı direnişler ve nedenleri (İzmir ili örneği). Yüksek Lisans Tezi. Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Helvacı, M.A. (2010). Eğitim örgütlerinde değişim yönetimi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Helvacı, M. A.,ve Kıcıroğlu, B. (2010). İlköğretim okullarının değişime hazır bulunuşluk düzeyleri (Uşak ili örneği). Akademik Bakiş Dergisi, 21, 1-30.
• Imants, J., Wubbels T. and Vermunt, J. D. (2013). Teachers’ enactments of workplace conditions and their beliefs and attitudes toward reform. Vocations and Learning, 6, 323–346.
• Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
• Kaya, Z. (2014). Eğitimin psikolojik temelleri. (4.Bölüm). Demirel, Ö. ve Kaya, Z. (Ed.) Eğitim Bilimine Giriş (s.97-127) içinde. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Kıranlı, S. ve Yıldırım, Y. (2014). Okul yöneticileri ile öğretmenlerin hizmet içi eğitim etkinliklerine ilişkin görüşlerinin karşılaştırılması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 219-251.
• Kondakçı, Y., Zayim, M. ve Çalışkan, Ö. (2010). Okul yöneticilerinin değişime hazır olma tutumlarının okulun öğretim düzeyi, yöneticilerin deneyimi ve okul büyüklüğü bağlamında incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 155–175.
• Kotter, J. P. (1996). Leading change. Boston: Harvard Business School Press.
• Kurt, A. A., Kuzu, A., Dursun,Ö.Ö., Güllüpınar, F., ve Gültekin, M. (2013). FATİH Projesinin pilot uygulama sürecinin değerlendirilmesi: Öğretmen görüşleri. Journal of Instructional Technologies & Teacher Education, 1(2), 1-23.
• Miles, M. B., and Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: A Sourcebook of new methods, Thousand Oaks, CA:Sage Publications.
• Nespor, J. (2000). Anonymity and place in qualitative inquiry. Qualitative inquiry, 6(4), 546-569.
• Özdemir, S. (2013). Eğitimde örgütsel yenileşme (7.Baskı). Ankara:Pegem Akademi Yayınları.
• Saban, A. ve Ersoy, A. (2017). Eğitimde nitel araştırma desenleri. Ankara:Anı Yayıncılık.
• Şahin, M. (2018). Öğretmenlerin eğitim örgütlerinde yaşanan değişim sürecine ilişkin görüşleri. Türkiye Sosyal Araştirmalar Dergisi, 22(3), 875-895.
• The Information Technology Leadership Academy, Organizational Change Management. Readiness Guide, ITLA, (2014). Erişim adresi: http://www.cio.ca.gov/opd/pdf/itla/21/OCM-FISCal-Readiness-Guide.pdf 01.11.2015 tarihinde erişildi.
• Tuncer, P. (2013). Değişim yönetimi sürecinde değişime direnme. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 373-406.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Kitapevi.
• Ulus, O. (2009). Hizmet içi eğitim faaliyetlerinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Konya ili uygulaması). Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Willower, D., J. (1963). Barriers to change in educational organizations theory into practice. Changing the School, 2(5), 257-263.
• Woodall, J. (1996). Managing culture change: Can it ever be ethical?. Personnel Review, 25(6), 26-40.