The Effect of Online Education on Organizational Stress of Academicians in Covid-19 Process: The Case of Harran University

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 43, 6564 - 6494, 07.11.2021

Abdullah Çelik , Fatmanur Aksöz

https://doi.org/10.26466/opus.939850

Öz

The COVID-19 pandemic has affected the whole world and has caused serious changes in every aspect of our lives. In this context, with the rapid transition to the distance education system, a significant group of people affected by the pandemic has been academicians. Although there are academic studies in the literature on the COVID-19 pandemic, there is a lack of studies on the stress of distance education on academics in this process. For this reason, it is important to examine the effects of the process on the organizational stress of academicians by taking the views of academicians on distance education. In this study, it was aimed to determine the effect of distance education as a public service on the organizational stress of academicians during the COVID-19 pandemic process. The study was carried out on 278 academicians working at Harran University in the spring semester of the 2020-2021 academic year. An online questionnaire was applied to the participants. "Web-based teaching attitude scale" and "organizational stress scale" were used as data collection tools. The results of the study were analyzed in the SPSS program. As a result of the analysis of the data obtained, it was concluded that the effectiveness of web-based teaching did not have a significant effect on organizational stress and there was no significant relationship between these two variables. On the other hand, it has been determined that resistance to web-based teaching has an effect on organizational stress and there is a significant relationship between them.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Distance Education, Academician, Organizational Stress

Covid-19 Sürecinde Online Eğitimin Akademisyenlerin Örgütsel Stresine Etkisi: Harran Üniversitesi Örneği

Öz

COVID-19 pandemisi tüm dünyayı etkisi altına almış ve hayatımızın her alanında ciddi değişikliklere yol açmıştır. Bu bağlamda uzaktan eğitim sistemine yapılan hızlı bir geçişle birlikte pandemiden etkilenen önemli bir kesim de akademisyenler olmuştur. COVID-19 pandemisine dair literatürde akademik çalışmalar bulunmakla birlikte bu süreçte uzaktan eğitimin akademisyenler üzerinde yarattığı stresi konu alan çalışmalarda bir eksiklik bulunmaktadır. Bu nedenle akademisyenlerin uzaktan eğitime dair görüşlerinin alınarak sürecin akademisyenlerin örgütsel streslerine olan etkisinin incelenmesi önem arz etmektedir. Bu çalışmada, COVID-19 pandemisi sürecinde bir kamu hizmeti olarak uzaktan eğitimin, akademisyenlerin örgütsel stresi üzerindeki etkisinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Çalışma Harran Üniversitesi'nde 2020-2021 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde görev yapmakta olan 278 akademisyen üzerinde gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara online olarak anket uygulanmıştır. Veri toplama aracı olarak “web tabanlı öğretim tutum ölçeği” ve “örgütsel stres ölçeği” kullanılmıştır. Çalışma sonuçları SPSS programında analiz edilmiştir. Elde edilen verilerin analizleri sonucunda, web tabanlı öğretimin etkililiğinin örgütsel stres üzerinde anlamlı bir etkisinin bulunmadığı ve bu iki değişken arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Web tabanlı öğretime karşı direnmenin ise örgütsel stres üzerinde etkisinin olduğu ve aralarında anlamlı bir ilişkinin bulunduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Uzaktan Eğitim, Akademisyen, Örgütsel Stres

Kaynakça

• Akdemir, Ö. (2011). Yükseköğretimimizde uzaktan eğitim. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(2), 69-71.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı. Adapazarı: Sakarya Kitabevi.
• Arslan, B. (2020). Materyalizm ve marka rezonansının tüketicilerin tekrar satın alma davranışına etkisi. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(Özel Sayı), 3387-3410.
• Atasoy, R., Özden, C. ve Kara, D. N. (2020). COVID-19 pandemi sürecinde yapılan E-ders uygulamalarının etkililiğinin öğrencilerin perspektifinden değerlendirilmesi. Turkish Studies, 15(6), 95-122.
• Aydın, B. ve Doğan, M. (2020). Yeni koronavirüs (COVID-19) pandemisinin turistik tüketici davranışları ve Türkiye turizmi üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi. Pazarlama Teorisi ve Uygulamaları Dergisi, 6(1), 93-115.
• Aydın, İ. (2008). İş yaşamında stres. Ankara: Pegem Yayınevi.
• Bozkurt, A. (2017). Türkiye’de uzaktan eğitimin dünü, bugünü ve yarını. AUAd, 3(2), 85-124.
• Bozkurt, A. (2020). Koronavirüs (COVID-19) pandemi süreci ve pandemi sonrası dünyada eğitime yönelik değerlendirmeler: Yeni normal ve yeni eğitim paradigması. AUAd, 6(3), 112-142.
• Budak, F. ve Korkmaz, Ş. (2020). COVID-19 pandemi sürecine yönelik genel bir değerlendirme: Türkiye örneği. Sosyal Araştırmalar ve Yönetim Dergisi (SAYOD), (1), 62-79.
• Can, E. (2020). Coronavirüs (COVID-19) pandemisi ve pedagojik yansımaları: Türkiye’de açık ve uzaktan eğitim uygulamaları. AUAd, 6(2), 11-53.
• Demiral, Y., Ünal, B., Kılıç, B., Soysal, A., Bilgin, A. C., Uçku, R. ve Theorell, T. (2007). İş stresi ölçeğinin İzmir Konak Belediyesi’nde çalışan erkek işçilerde geçerlik ve güvenilirliğinin incelenmesi. Toplum Hekimliği Bülteni, 26(1), 11-18.
• Durmuş, B., Yurtkoru E.S. ve Çinko, M. (2016). Sosyal Bilimlerde SPSS’le veri analizi. İstanbul: Beta Yayınları.
• Düzakın, D. ve Yalçınkaya, S. (2008). Web tabanlı uzaktan eğitim sistemi ve Çukurova Üniversitesi öğretim elemanlarının yatkınlıkları. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 225-244.
• Erdoğan, Y., Bayram, S. ve Deniz, L. (2007). Web tabanlı öğretim tutum ölçeği: Açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 4(2), 1-14.
• Gümüştekin Eren, G. ve Öztemiz, A. B. (2004). Örgütsel stres yönetimi ve uçucu personel üzerinde bir uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23, 61-85.
• Güngör, B. (2020). Türkiye’de COVID-19 pandemisi süresince alınan önlemlerin kriz yönetimi perspektifinden değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 2(4), 818–851.
• Güreşçi, M. (2020). COVID-19 salgınında Türkiye'de kriz yönetimi iletişimi: T.C. Sağlık Bakanlığı. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 7(5), 53-65.
• İşman, A. (2011). Uzaktan Eğitim. Ankara: Pegem Akademi.
• Keskin, M. ve Özer Kaya, D. (2020). COVID-19 sürecinde öğrencilerin web tabanlı uzaktan eğitime yönelik geri bildirimlerinin değerlendirilmesi. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 59-67.
• Kurnaz, E. ve Serçemeli, M. (2020). COVID-19 pandemi döneminde akademisyenlerin uzaktan eğitim ve uzaktan muhasebe eğitimine yönelik bakış açıları üzerine bir araştırma. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi (USBAD), 2(3), 263-288.
• Odabaş, H. (2003). İnternet tabanlı uzaktan eğitim ve bilgi ve belge yönetimi bölümleri. Türk Kütüphaneciliği, 17(1), 22-36.
• Öztürk, B. (2018). Örgütsel stresle başa çıkma, örgütsel adalet algısı, iş tatmini ve duyguların üretkenlik karşıtı iş davranışlarındaki rolü. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Tobb Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, Ankara.
• Soysal, A. (2009). Farklı sektörlerde çalışan iş görenlerde örgütsel stres kaynakları: Kahramanmaraş ve Gaziantep’te bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), 333-359.
• Şahin Erbaş, E. (2019). Örgütsel stres, çatışma ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki üzerine bir inceleme. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Theorell T, Perski A, Akerstedt T, Sigala F, Ahlberg-Hulten G, Svensson J et al. (1988) Changes in job strain in relation to changes in physiological state. Scand J Work Environ Health, 14(3), 189-196.
• Yamamoto Telli, G. ve Altun, D. (2020). Coronavirüs ve çevrimiçi(online) eğitimin önlenemeyen yükselişi. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(1), 25-34.
• Yamuç, V., Türker, D. (2015). Örgütsel stres kaynaklarının analizi: Bir üretim işletmesinde kadın ve erkek çalışanlar üzerine inceleme. Yönetim Bilimleri Dergisi, 13(25), 389-423.
• Yaşlıoğlu, M. (2017). Sosyal Bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizlerinin Kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46(0), 74-85.
• Yıldız, S. (2017). Sosyal bilimlerde örnekleme sorunu: Nicel ve nitel paradigmalardan örnekleme kuramına bütüncül bir bakış. Kesit Akademi Dergisi, 3(11), 421-442.
• Yılmaz, A. ve Ekici, S. (2006). Örgütsel yaşamda kamu çalışanlarının örgütsel stres kaynakları üzerine bir araştırma. S.D.Ü. İ.İ.B.F. Dergisi, 11(1), 31-58.
• YÖK. (2020f). Basın açıklaması. https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2020/YKS%20Ertelenmesi%20Basın%20Açı klaması.aspx, web adresinden 03 Aralık 2020 tarihinde edinilmiştir.
• YÖK. (2020g). YÖK'ten üniversite öğrencileri için kayıt dondurma ve erteleme hakkı. https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2020/erteleme-ve-kayit-dondurmahakki.aspx, web adresinden 04 Aralık 2020 tarihinde edinilmiştir.