Yağ Gülü (Rosa damascena Mill)’nün In Vitro Koşullarda Klonal Çoğaltımı

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 2, 239 - 252, 15.12.2017

Ş. Evrim Arıcı , Bekir Şan Soner Kazaz

Öz

Yağlık gül bitkisinin in vitro koşullarında sağlıklı ve hızlı bir şekilde üretilmesi çok önemlidir.
Bu çalışmada Rosa damascena'nın bitki parçalarından in vitro koşullarında çoğaltım protokolü
oluşturulması hedeflenmiştir. Eksplantlar farklı konsantrasyonlar ve kombinasyonlarda benzil
amino pürin (BAP), Naftalin asetik asit (NAA), Thidiazuron (TDZ) ve Kinetin içeren MS besi
ortamı üzerinde kültüre alınmıştır. Ayrıca bu çalışmada, farklı karbon kaynaklarının (sakkaroz,
fruktoz, glikoz) sürgün gelişimine etkisi de araştırılmıştır. Farklı konsantrasyonlar ve
kombinasyonlarda benzil amino pürin (IAA) ve indole-3-butirik asit (IBA)'nin kök gelişimine
etkisi çalışılmıştır. En iyi sürgün oluşumu 1 mg/l BAP + 0.1 mg/l IBA+0.1 GA3 en fazla sürgün
sayısı ise 2 mg/l BAP + 0.1 mg/l IBA+0.1 GA3‘de gözlenmiştir. Sürgün gelişme denemesinde
özellikle 30 g/l sakkaroz içeren besi besi ortamı üzerinde gül sürgünlerinde gelişme ve yan
sürgünler tespit edilmiştir. Bitkiler en iyi ½ MS+2 mg/l IBA içeren besi ortamlarda
köklenmiştir. Bitki kökleri 3-5 cm olduğunda başarılı bir şekilde torf içeren saksılara
aktarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gül, In vitro, Sürgün ucu, Kök gelişimi, Mikroçoğaltım, Karbonhidrat

In Vitro Clonal Micropropagation of Oil-Bearing Rose (Rosa damascena Mill.)

Öz

In vitro propagation of rose has played a very important role in rapid multiplication of cultivars
with desirable traits and production of healthy and disease-free plants. In this study, a protocol
for in vitro propagation of Rosa damascena was established using nodal segments harboring
axillary buds as explants. Explants were cultured on solid Murashige and Skoog medium (MS)
supplemented with different concentrations and combiniations of benzyl aminopurine (BAP),
Napthtaleneacetic acid (NAA), Thidiazuron and Kinetin. In addition effect of different sources
of carbohydrate on shoot regeneration (sucrose, fructose, glucose) were also investigated.
Effect of different concentrations and combinations of indole-3- acetic acid (IAA) and indole-3-
butyric acid (IBA) on root formation of shoots were studied. The highest percentage of shoot
initiation was observed on MS medium containing 1 mg/l BAP + 0.1 mg/l IBA+0.1 GA3,
whereas maximum average number of multiplied shoots was produced on MS medium with 2
mg/l BAP + 0.1 mg/l IBA+0.1 GA3. For carbonhytrate , 3% sucrose was the best for culture
shoot tips of rose variety. For rooting, highest percentage of rooted shoots was obtained on ½
MS+2 mg/l IBA. Plantlets roots of 3 to 5 cm length were successfully transferred to pots
containing sterile peat moss for acclimatization. 

Anahtar Kelimeler

Rose; In vitro, MS medium; Shoot-tip, Root induction, Micropropagation, Carbohydrate

Kaynakça

• 1. Anonim (2014). Gül çiçeği raporu. TC Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü, Pp:11.
• 2. Alsemaan T (2013). Micropropagation of damask rose (Rosa damascena) cv. Almarah. International Journal of Agricultural Research, 8(4): 172-177.
• 3. Arıcı Ş E, Koç N K, Yüceer S, Köseli M A (2005). Gül (Rosa turcica)'ün in vitro klonal çoğaltımı.14. Biyoteknoloji Kongresi Bildirileri, 31 Agustos -2 Eylül, ss:362-365, Eskişehir.
• 4. Bagheri M S, Saidi A, Jari S, Goodarzi G (2015). Effects of different hormonal concentrations on damask rose (Rosa damascena Mill.) Micropropagation in liquid tissue culture medium. International Journal of Biosciences, 6(6): 10-16.
• 5. Baydar H (2005) Tıbbi, aromatik ve keyf bitkileri bilim ve teknolojisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Yayın No: 51, Isparta, Pp: 135-143.
• 6. Cai J, Cai M Y, Qıan D (1984). Induction of multiple shoots and rapid propagation of clones of China rose (R. chiensis). Plant Physiol. Comm. Zhiwu Shenglixue Tongxun No: 5: 37-38.
• 7. Curir P, Damiano C, Cosmi T (1986). In vitro propagation of some rose cultivars. Acta Hort., 187: 221-224.
• 8. Damiano C, Ruffoni B, Costantino C, Bregliano R (1987). In vitro propagation of seven rose cultivars. Ann. Inst. Sperimentale Floricultura 18(1): 43-55.
• 9. Davies D R (1980). Rapid propagation of roses in vitro. Sci Hortic;13:385– 89.
• 10. Jabbarzadeh Z, Khosk-Khui M (2005). Factor affecting tissue culture of damask rose (R.damascena Mill.) Scientia Horticulturae, 105: 475-482.
• 11. Khosk-khui, M, Sink K C (1982). Micropropogation of new and old world rose species Journal of Horticultural Sciences 57(3): 315-319.
• 12. Mazmaoğlu M (2003). Rosa damascena’nın in vitro kültürde yan tomurcuk ve sürgün uçlarıyla mikroçoğaltılması. Yüksek Lisans Tezi, Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Adana.
• 13. Murashige T, Skoo, F (1962). A revised medium for rapid growth and biossays with tobacco tissue cultures. Physiol. Plant. 15:473-497.
• 14. Nikbakht A, Kafi M, Mirmasoudi M, Babalar M (2005). Micropropagation of damask rose (Rosa damascena Mill.) cvs Azaran and Ghamsar. International Journal of Agriculture & Biology, 7(4): 535-538.
• 15. Noodezh H M, Moieni A, Baghizadeh A (2012). In vitro propagation of the damask rose (Rosa damascena Mill.). In Vitro Cellular & Developmental Biology-Plant, 48(5): 530-538.
• 16. Örmeci Kart M, İkiz M, Demircan V (2012). Türkiye'de yağ gülü (Rosa damascena) üretimi ve ticaretinin gelişimi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 7 (1): 124-134.
• 17. Pati K P, Sharma M, Ahuja P S (2001). Micropropogation, protoplast culture and its implications in the improvement of scenta rosa. Acta Hort., 547:147-158.
• 18. Pati K P, Sharma M, Sood A, Ahuja P S (2004). Direct shoot regeneration from leaf explants of R.domescena Mill. In vitro Cell Dev. Biol. Plant, 40:192-196.
• 19. Pati K P, Rath S P, Sharma M, Sood A, Ahuja P S (2006). In vitro propagation of rose—a review, Biotechnology Advances 24: 94–114.
• 20. Salekjalali M (2012). Phloroglucinol, BAP and NAA enhance axillary shoot proliferation and other growth indicators ın vitro culture of damask rose (Rosa damascena Mill.). American-Eurasian Journal of Agricultural & Environmental Science, 12(7): 960-966.
• 21. Tabesh F, Jafarkhani Kermani M, Khayam Nekouei M, Mousavi A, Khalighi A (2013). In vitro propagation of damask rose (Rosa damascena cv. Ispahan). Annals of Biological Research, 4 (8): 134-138.