Fındıkta Külleme Hastalığının Uzun Süreli Depolamada Bazı İç Bozuklukları ve Kalite Parametrelerine Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 179 - 188, 31.12.2022

Arzu Sezer Sümeyye Şahin

https://doi.org/10.54370/ordubtd.1207968

Öz

Çalışma Erysiphe corylacearum U.Braun & S.Takam’un neden olduğu külleme hastalığının uzun süreli depolama koşullarında fındıkta bazı iç bozuklukları ile kalite parametrelerine etkisini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Bu kapsamda fındıkta küflü iç, çürük iç, göbek boşluğunda kahverengi leke (GBKL), lekeli iç, gizli küf gibi iç bozukluklarının görülme oranları ile kuru madde, yağ, serbest yağ asitliği, peroksit sayısı, antioksidan kapasitesi ve yağ asidi kompozisyonu konuları ele alınmıştır. Külleme hastalığına karşı kimyasal mücadele yapılmış ve etkili kontrol sağlanmış fındık parsellerinden alınan fındıklar ile mücadele yapılmamış ve hastalık şiddetinin yüksek olduğu parsellerden alınan fındıklar 22-24 aylık bir depolama sonucunda belirtilen bu özellikler yönünden incelenmiş ve birbirleriyle karşılaştırılmıştır. Ayrıca iç bozuklukları ile ilgili funguslar tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda küflü iç değerleri ve yağ asitlerinden linoleik asit değerleri haricindeki değerlerin külleme hastalığı mücadelesine bağlı olarak değişmediği belirlenmiştir. Kusurlu iç fındıklardan Aspergillus spp. (%79.07), Cladosporium spp. (%9.30), Alternaria spp. (%3.49), Trichothecium roseum (Pers.) Link (%3.49), Rhizopus spp. (%2.33) Penicillium sp. (%1.16) ve Phomopsis sp. (%1.16) izole edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

fındıkta külleme, iç bozuklukları, depolama, yağ asidi kompozisyonu, antioksidan kapasite

Destekleyen Kurum

Ordu Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi Koordinasyon Birimi tarafından desteklenmiştir

Proje Numarası

HD-1909

Teşekkür

Bu çalışma, Ordu Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi Koordinasyon Birimi (HD-1909 no’lu proje) tarafından desteklenmiştir. Adı geçen kuruma teşekkür ederiz.

Effect of Hazelnut Powdery Mildew on Some Kernel Defects and Quality Parameters in Long-Term Storage

Öz

The study was carried out to determine the effect of powdery mildew disease caused by Erysiphe corylacearum U.Braun & S.Takam. on hazelnut kernel disorders and quality parameters under long-term storage conditions. Within this scope the incidence of internal disorders such as moldy kernel, rotten kernel, the brown spot in the kernel cavity (BSKC), spotted kernel and hidden mold and also dry matter, oil, free fatty acidity, peroxide number, antioxidant capacity and fatty acid composition of hazelnut were dealt. The hazelnuts taken from the hazelnut plots, where chemical control was made against powdery mildew disease and effective control was provided, and the hazelnuts taken from plots without any control and with high disease severity were examined in terms of these characteristics after 22-24 months of storage and were compared with each other. As a result of the study, it was detected that the values except for the moldy kernel values and linoleic acid values from fatty acids did not change depending on the powdery mildew control. Of the defective hazelnut kernels, Aspergillus spp. (79.07%) Cladosporium spp. (9.30%), Alternaria spp. (3.49%), Trichothecium roseum (Pers.) Link (3.49%) Rhizopus spp. (2.33%), Penicillium sp. (1.16%) and Phomopsis sp. (1.16%) were isolated.

Anahtar Kelimeler

powdery mildew on hazelnut, kernel disorder, storage, fatty acid composition, antioxidant capacity

Proje Numarası

HD-1909

Kaynakça

• Alaşalvar, C. ve Shahidi, F. (2009). Tree nuts: Composition phytochemicals and health effects. CRC Press.
• Bars, T. (2021). Ürün raporu fındık 2021 (Yayın no. 340). Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü. https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge/Belgeler/PDF%20%C3%9Cr%C3%BCn%20Raporlar%C4%B1/2021%20%C3%9Cr%C3%BCn%20Raporlar%C4%B1/F%C4%B1nd%C4%B1k%20%C3%9Cr%C3%BCn%20Raporu%202021-340%20TEPGE.pdf
• Battilani, P., Chiusa, G., Arciuolo, R., Somenzi, M., Fontana, M., Castello, G. ve Spigolon, N. (2018). Diaporthe as the main cause of hazelnut defects in the Caucasus region. Phytopathologia Mediterranea, 57, 320-333. https://doi.org/10.14601/Phytopathol_Mediterr-22872
• Ellis, M. B. (1971). Dematiaceous hyphomycetes, Commonwealth Mycological Institute. European ve Mediterranean Plant Protection Organization (2022). Erysiphe corylacearum, distribution. https://gd.eppo.int/taxon/ERYSCY/distribution/AT adresinden 15 Mayıs 2022 tarihinde alınmıştır.
• Güneş, N. T., Köksal, A. İ., Artık, N. ve Poyrazoğlu, E. (2010). Biochemical content of hazelnut (Corylus avellana L.) cultivars from West Black Sea Region of Turkey. European Journal of Horticultural Science, 75(2), 77-84. https://www.pubhort.org/ejhs/2010/1430861.htm
• İslam, A., Tüfekçci, F. ve Turan, A. (2021). Genel Özellikler. A. İslam (Ed.), Fındık (s. 1-19) içinde. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Karaosmanoğlu, H. (2012). Geleneksel yöntemlerle depolanan kabuklu fındıkların antioksidan kapasitesindeki değişim. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. On Dokuz Mayıs Üniversitesi.
• Karaosmanoğlu, H. (2018). Organik fındığın besinsel karakterizasyonu. [Yayımlanmamış doktora tezi]. On Dokuz Mayıs Üniversitesi.
• Kesen, S., Sönmezdağ, A. S., Kelebek, H. ve Selli, S. (2016). Ham ve rafine fındık yağlarının yağ asitleri bileşimi. Çukurova Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 31(1), 79-84. https://dergipark.org.tr/tr/pub/cutarim/issue/30642/329583
• Köksal, A. İ., Artık, N., Şimşek, A. ve Güneş, N. (2006). Nutrient composition of hazelnut (Corylus avellana L.) varieties cultivated in Turkey. Food Chemistry, 99(3), 509-515. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2005.08.013
• Lucas, S. J., Sezer, A., Boztepe, Ö., Kahraman, K. ve Budak, H. (2018). Genetic analysis of powdery mildew disease in Turkish hazelnut. Acta Horticulturae, 1226, 413-420. https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2018.1226.63
• Pscheidt, J. W., Heckert, S., Wiseman, M. ve Jones, L. (2019). Fungi associated with and influence of moisture on development of kernel mold of hazelnut. Plant Disease, 103, 922–928. https://doi.org/10.1094/PDIS-09-18-1520-RE
• Sezer A. (2017). Külleme hastalığının fındık alanlarındaki coğrafi dağılımı [Çalıştay]. 25 Ekim 2016 Fındıkta Külleme Çalıştayı. Trabzon, Türkiye.
• Sezer, A. (2018, June, 9-13). Evaluation of effectiveness of some environmentally fiendly products on hazelnut powdery mildew caused by Erysiphe corylacearum [Poster]. International Ecology 2018 Symposium, Kastamonu, Türkiye.
• Sezer, A., Bilgen, Y., Duyar, Ö., Bulam Köse, Ç., Gümüş, E. ve Er, T. (2019). Erysiphe corylacearum’un neden olduğu külleme hastalığına karşı Giresun ili fındık üretim alanlarında kimyasal mücadele olanaklarının belirlenmesi. Akademik Ziraat Dergisi, 8(Özel Sayı), 71-78. https://doi.org/10.29278/azd.656526
• Sezer, A., Dolar F. S., Lucas S. J, Köse Ç. ve Gümüş E. (2017). First report of the recently introduced, destructive powdery mildew Erysiphe corylacearum on hazelnut in Turkey. Phytoparasitica, 45, 577–581. https://doi.org/10.1007/s12600-017-0610-1
• Sezer, A. ve Dolar, F. S. (2016). Hazelnut kernel defects and associated fungı in three provinces in Turkey. Proceedıngs of VII International Scientific Agriculture Symposium, Jahorina, 1312-1318. http://agrosym.ues.rs.ba/article/showpdf/BOOK%20OF%20PROCEEDINGS%202016%20FINAL.pdf
• Sutton, B. C. (1980). The coelomycetes. Fungi ımperfecti with pycnidia, acervuli and stromata. Commonwealth Mycological Institute.
• Şahin, S., Kılıç, Ö., Şengül, S. ve Perçin, S. (2019). Farklı illerden temin edilen fındık zarının bileşimi ve antioksidan etkinliğinin araştırılması. Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 9(1), 27-35. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ordubtd/issue/46631/567082
• Şahin, S. (2011). Bewentung der licht-induzierten Lipidstabilität von konventionellen und high-oleic Rabsölen supplementiert mit natürlichen Antioxidantien. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hamburg University.
• Şahin, S. ve Özata, A. B. (2022). Substitution of cocoa powder with hazelnut skin powder in cocoa hazelnut spreads. Journal of Food Processing and Preservation, e17276. https://doi.org/10.1111/jfpp.17276
• Şahin, S., Tonkaz, T. ve Yarılgaç, T. (2022). Chemical composition, antioxidant capacity and total phenolic content of hazelnuts grown ın different countries. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(2), 262-270. https://doi.org/10.33462/jotaf.893244
• Şengül, S. (2019). Fındık yağı kimyasal kompozisyonu antioksidan kapasitesi ve kalite parametreleri üzerine fındık hasat tarihi ve rakımın etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ordu Üniversitesi.
• Tunail, N. (2000). Funguslar ve mikotoksinler. http://www.mikrobiyoloji.org/TR/Genel/DosyaGoster.aspx?DIL=1&BELGEANAH=784&DOSYAISIM=210010320.pdf adresinden 15 Mayıs 2022 tarihinde alınmıştır.
• Turan, A. ve İslam, A. (2018). Postharvest differences between ‘Tombul’ and ‘Palaz’. Acta Horticulturae, 1226, 351-358. https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2018.1226.53
• Turan, A. ve Karaosmanoğlu, H. (2019). Effect of drying methods on long term storage of hazelnut. Food Science and Technology, Campinas, 39(Suppl. 2), 406-412. https://doi.org/10.1590/fst.20518
• Türkkan, M., Erper İ., Eser Ü. ve Baltacı, A. (2018). Evaluation of ınhibitory effect of some bicarbonate salts and fungicides against hazelnut powdery mildew. Gesunde Pflanzen, 70, 39-44. https://doi.org/10.1007/s10343-017-0411-y