Analysis of Building Construction Processes in Terms of Control and Quality, Example of Earthquake Zone

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 1, 52 - 63, 30.06.2024

Arif Hikmet Çakoğlu

https://doi.org/10.54370/ordubtd.1335914

Öz

Due to the fact that our country is developing and has a large young population, demand continuity continues in the construction sector. However, errors in terms of inspection and quality are encountered in both existing and ongoing building construction processes. It is understood from our observational studies carried out especially in Bozova and Siverek districts of Şanlıurfa and Gölbaşı districts of Adıyaman that some of the major damages in the Kahramanmaraş-centered earthquakes dated February 6, 2023 may be caused by errors in the said processes. It has been observed that merit and experience should be a priority in the duties and powers of architects and engineers, who are involved in the construction industry from the design stages to the application and inspection processes, as defined in the building inspection regulation. In addition, it is emphasized in this study that authorizing not only architects but also civil engineers in architectural projects in residential buildings such as houses and apartments is important for design-static compatibility. Although the Public Procurement Law No. 4734, which is the most used in our country, aims for more quality and quality construction than the previous tender law, it is seen from the examinations that some regulations in the regulations may lead to situations that are far from this purpose. Only diploma possession; Considering the intensity of construction works, new regulations are needed based on qualification and experience-based criteria, which will not be considered sufficient to become a contractor and/or qualified technical personnel. It should not be forgotten that a significant part of our country in terms of population and industry is in the 1st Degree earthquake zone, and restructuring the correct construction process in these regions, especially at the technical staff level, is of great importance for future generations.

Anahtar Kelimeler

building control, static, design, earthquake

Bina İnşaatı Yapım Süreçlerinin Denetim ve Nitelik Yönünden Analizi, Deprem Bölgesi Örneği

Öz

Ülkemiz gelişmekte olan ve genç nüfusunun fazla olması nedeniyle inşaat sektöründe talep sürekliliği devam etmektedir. Bununla beraber gerek mevcut gerekse devam etmekte olan bina inşaatı yapım süreçlerinde denetim ve nitelik yönünden hatalar ile karşılaşılmaktadır. Meydana gelen 6 Şubat 2023 tarihli Kahramanmaraş merkezli depremlerde oluşan büyük hasarların bir bölümünün bahse konu süreçlerdeki hatalardan kaynaklı olabileceği özellikle Şanlıurfa’nın Bozova ve Siverek ilçeleri ile Adıyaman’ın Gölbaşı ilçelerinde yapılan gözlemsel incelemelerimizden anlaşılmaktadır. Yapı sektörünün tasarım aşamalarından, uygulama ve denetleme süreçlerine kadar yer alan mimar ve mühendislerin, yapı denetim yönetmeliğinde tanımlanmış olan görev ve yetkilerinde liyakat ve tecrübenin daha öncelikli olması gerektiği görülmüştür. Ayrıca, konut ve apartman gibi barınma amaçlı yapılarda mimari projelerde sadece mimarların değil ilave olarak inşaat mühendislerine de yetki verilmesinin tasarım-statik uyumluluğu için önem arz ettiği bu çalışmada vurgulanmıştır. Ülkemizde en çok kullanılan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun, önceki ihale yasasına göre daha fazla nitelik ve kaliteli yapım amaçlamasına rağmen yönetmeliklerdeki bazı düzenlemelerde, bu amacın uzağında sonuçların ortaya çıkabileceği gibi durumlara neden olabileceği de yapılan incelemelerden görülmektedir. Sadece diploma sahipliğinin; yapım işlerindeki yoğunluk dikkate alınarak müteahhit ve/veya nitelikli teknik eleman olabilmek için yeterli görülmeyeceği, nitelik ve tecrübe esaslı kriterlere dayalı yeni düzenlemelere ihtiyaç bulunmaktadır. Unutulmamalıdır ki ülkemizin nüfus ve sanayi bakımından önemli bir bölümü 1. Derece deprem bölgesindedir ve bu bölgeler başta olmak üzere doğru yapım sürecinin başta teknik elemanlar düzeyinde olmak üzere yeniden yapılandırılması gelecek nesiller için büyük önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

yapı denetim, statik, tasarım, deprem

Kaynakça

• Akıncıtürk, N. (2003). Yapı tasarımında mimarın deprem bilinci. Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 8(1), 189-201. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/202885
• Baba, G. İ. (2016). Belediyelerin imar konusunda yetki ve görevleri. İstanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2(1), 173-194. https://dergipark.org.tr/en/pub/iauhfd/issue/45548/572403
• Fikri ve Sanat Eserleri Kanunu (1951). Resmi Gazete 13 Aralık 1951, Sayı: 7981.
• Güneş M., ve Uzunay, M.(2017). Belediyelerde imar planlama süreci ve denetim. Ombudsman Akademik, 6, 161-179. https://doi.org/10.32002/ombudsmanakademik.440156
• İmar Kanunu (1985). Resmi Gazete 9 Mart 1985, Sayı:18749.
• Kalağan G. (2018). Türkiye’de 6360 sayılı Büyükşehir Yasası kapsamında büyükşehirler/bütünşehirler: Yönetsel yapı, mali/iktisadi boyut ve gelecek vizyonu üzerine bir tartışma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(25), 591-603. https://doi.org/10.20875/makusobed.453775
• Kamu İhale Kanunu (2002). T.C. Resmi Gazete 22 Ocak 2002, Sayı: 24648.
• Kamu İhale Kurumu, https://dosyalar.kik.gov.tr/genel/Raporlar/ adresinden 24 Mart 2023 tarihinde alınmıştır.
• Kamu İhale Kurumu Genel Tebliği (2023). T.C. Resmi Gazete 25 Ocak 2023, Sayı: 32084.
• Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (2023). T.C. Resmi Gazete 12 Mayıs 2023, Sayı: 32188. Resmi Gazete (2012). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/12/20121206-1.htm adresinden 9 Ekim 2023 tarihinde alınmıştır.
• Sabah Gazetesi (2017). https://www.sabah.com.tr/yazarlar/gunaydin/sb-mevlut_tezel/2017/12/15/ adresinden 30.07.2023 tarihinde alınmıştır.
• Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği. http://www.tmmob.org.tr adresinden 4 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• TÜİK (2013). Türkiye İstatistik Kurumu. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=nufus-ve-demografi-109&dil=1 adresinden 15 Mart 2023 tarihinde alınmıştır.
• Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği (2008). Resmi Gazete 5 Şubat 2008, Sayı: 26778
• Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (2018). Resmi Gazete 29 Aralık 2018, Sayı:30640.
• Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliği (2009). T.C. Resmi Gazete 4 Mart 2009, Sayı: 27159.
• Yücel M.T. (2015). Mimarlık projeleri ile mimarlık eserleri ve bunlar üzerinde değişiklik yapılması. İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2(2), 183-200. https://dergipark.org.tr/en/pub/imuhfd/issue/54307/736968 Yükseköğretim Kurulu. https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans-bolum.php?b=10110 adresinden 2 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.