TÜRK KAMU BANKALARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ: 2003–2015 DÖNEMİ

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 27 - 47, 30.06.2017

Ali Bora , Erdal Arslan

Öz

Çalışmanın amacı; 2003–2015 dönemi kamu bankalarının oran analizi ile karşılaştırmalı
olarak performanslarının değerlendirilmesidir. 1991 yılında 8 olan kamu bankası
sayısı 1992–1994 döneminde 6’ya, 1995–1997 döneminde 5’e, 1998–2000 döneminde
4’e gerilemiş, 2001 yılından itibaren 3 olarak varlığını devam ettirmiştir. Karşılaştırması
yapılacak kamu bankaları 2001 yılından itibaren varlığını devam ettiren Ziraat
Bankası, Halk Bankası ve Vakıflar Bankası olacaktır.

Kamu
bankalarının sayısı 3 olmasına rağmen ilgili dönemde aktif büyüklüğüne göre sektör
payları toplamda ortalama %30, kullandırdıkları krediler ve alacaklara göre
ortalama %25, toplam mevduata göre %36 civarında olmuştur. Kamu bankalarının
karşılaştırılması oran analizi yöntemi ile yapılacaktır. Oran analizi
karşılaştırmalar için kullanılan anlaşılır ve yaygın bir teknik olması nedeni
ile tercih edilmiştir. Oran analizinde kullanılacak oranlar; aktif kalitesi, öz
kaynak yeterlilik, karlılık, likidite oranları gibi oranlar kullanılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Türk Bankacılık Sistemi, Kamu bankaları

Kaynakça

• Akbulut, R. ve A. S. Albayrak (2009). “Mevduat bankalarında performansın mülkiyet yapısına göre finansal göstergelerle incelenmesi”. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar. Cilt: 46, Sayı: 530, s. 27 – 40.
• Aktaş, H. ve Kargın, M. (2007). “Türk bankacılık sektöründeki yabancı ve ulusal bankaların finansal oranlar açısından karşılaştırılması”. Yönetim ve Ekonomi. Cilt:14, Sayı: 2, s. 31 – 45.
• Arslan, E. ve Bora, A. (2016). Milenyum Öncesi ve Sonrası (1991 – 2015) Türkiye’deki Bankacılık Sektörü 1. Basım. Ankara: Ankara Ofset Basım Matbaacılık.
• Artar, O. K. ve Sarıdoğan, A. A. (2012). “Küresel finansal krizin Türkiye’de bankacılık sektörü mali yapısına etkileri”. Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi. Sayı 2, s. 1 – 17.
• Ata, H. A. (2009). “Banka yabancılaşmasının Türkiye’deki yerli ve yabancı bankalar açısından karşılaştırılması”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. Cilt: 23, Sayı: 4, s. 109 – 124.
• Bağcı, H. ve Rençber, Ö. F. (2014). “Kamu bankaları ve halka açık özel bankaların promethee yöntemi ile karlılıklarının analizi”. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 6(1), s. 39-47.
• Demirel, E., Atakişi, A., ve Abacıoğlu, S. (2013). “Bankacılık faaliyet oranlarının panel veri analizi: Türkiye’deki kamu, özel ve yabancı sermayeli bankaların durumu”. Muhasebe ve Finansman Dergisi. Temmuz, s. 101 – 112.
• Demireli, E. (2010). “TOPSIS çok kriterli karar verme sistemi: Türkiye’deki kamu bankaları üzerine bir uygulama”. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi. 5:1, 2010, s. 101 – 112.
• Kücükaksoy, İ. ve Önal, S. (2013). ”Türk bankacılık sektöründe faaliyet gösteren bankaların etkinliklerinin veri zarflama analizi yöntemi ile ölçülmesi: 2004-2011 yılları uygulaması”. Ekonometri ve İstatistik. Sayı:18, s. 56 – 80.
• Önal, Y. B. ve Sevimeser, N. C. (2006). “Yabancı banka girişlerinin Türk bankacılık sistemine etkileri: yerli ve yabancı bankaların etkinlik analizi”. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt 15, Sayı 2, s. 295 – 312.
• Özgür, E. (2008). “Kamu bankalarının finansal etkinliği”, Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt: X, Sayı: 3, s. 247 – 260.
• Sarıtaş, H. ve Gökçe, A. (2012). “Türkiye’de faaliyet gösteren ulusal ve yabancı sermayeli bankaların sermaye yeterlilik oranı açısından değerlendirilmesi”. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar. Cilt: 49, Sayı: 571, s. 33 – 42.
• Sümer, G., (2016). “Türk bankacılık sektörünün tarihsel gelişimi ve AB bankacılık sektörü ile karşılaştırılması”. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 18/2, s. 485-508.
• Taşkın, F. D. (2011). “Türkiye’de ticari bankaların performansını etkileyen faktörler”. Ege Akademik Bakış. Cilt: 11, Sayı: 2, s. 289 – 298.
• Uçkun, N. ve Girginer, N. (2011). “Türkiye’deki kamu ve özel bankaların performanslarının gri ilişki analizi ile incelenmesi”. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, (21), 2011, s. 46 – 66.
• Yücel, L. İ. (2009). “Türkiye’de faaliyet gösteren kamu bankaları, özel sermayeli bankalar ve yabancı bankaların performanslarının 2002 – 2007 döneminde temel bileşenler ve faktör analizi ile değerlendirilmesine ilişkin bir uygulama”. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. Sayı: 12, s. 118-138.
• Türkiye Bankalar Birliği. Türkiye’de Bankacılık Sistemi 1959 – 2015. Haziran 2016.
• Türkiye Bankalar Birliği. Türkiye’de Bankacılık Sistemi “Seçilmiş Rasyolar” 2005 – 2015. Temmuz 2016.
• Türkiye Bankalar Birliği. Türkiye’de Bankacılık Sistemi “Seçilmiş Rasyolar” 2001 – 2006. Temmuz 2007.
• www.tbb.org.tr