27 MAYIS ASKERİ DARBESİ SONRASINDA ORDU İÇİNDE İKTİDAR MÜCADELESİ: MİLLİ BİRLİK KOMİTESİ VE SİLAHLI KUVVETLER BİRLİĞİ

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 2, 13 - 28, 31.12.2017

Levent Börklüoğlu

Öz

27 Mayıs 1960
askeri darbesi sonrasında Demokrat Parti iktidarının devrilmesiyle birlikte, müdahaleyi
gerçekleştiren çekirdek subay kadrosu Milli Birlik Komitesi ismiyle ülkeyi
yönetmeye başlamış ve devletin hemen her kademesinde yürütülen faaliyetlerde
tek başına söz sahibi olmuştur. Zaman içerisinde ülke yönetiminde takip
edilecek yönteme dair yaşanan düşünce farklılıkları komitenin yıpranarak
zayıflamasına neden olmuş, ortaya çıkan otorite boşluğu ise ordu içerisinde
Milli Birlik Komitesi’ne alternatif bir örgütlenme olarak meydana getirilen
Silahlı Kuvvetler Birliği oluşumu ile doldurulmuştur. Bir an önce genel
seçimlere gidilerek idarenin sivil iktidara bırakılmasından yana olan Milli
Birlik Komitesine karşı siyaset mekanizmasına hiçbir şart altında güvenmeyen,
27 Mayıs müdahalesinin öngördüğü reformlar yerleşik kılınıncaya kadar ülke
idaresinin askerlerin elinde olmasını savunan Silahlı Kuvvetler Birliği
arasındaki mücadele darbe sonrasındaki iki yıl boyunca devam etmiştir. Bu
çalışmanın dayandığı temel hipotez, modernleşme projesini askeri elit eliyle
gerçekleştiren Türkiye’de, siyasal yaşamda ordunun kısa vadede ülke yönetimine
yön verme iddiasından vazgeçmediği yönündedir.

Anahtar Sözcükler:
27 Mayıs Askeri Darbesi, Ordu, Milli Birlik Komitesi, Silahlı Kuvvetler
Birliği.

Anahtar Kelimeler

27 Mayıs Askeri Darbesi, Ordu, Milli Birlik Komitesi, Silahlı Kuvvetler Birliği

Kaynakça

• Ahmad, F. (2007). Demokrasi Sürecinde Türkiye 1945-1980 (Çev. Ahmet Fethi Yıldırım), Hil Yayınları, İstanbul. Akyaz, D. (2002). Askeri Müdahalelerin Orduya Etkisi, İletişim Yayınları, İstanbul. Altuğ, K. (1991). 27 Mayıs’tan 12 Mart’a, Yılmaz Yayınları, Ankara. Balta, E. (2016). “Siyasal Şiddetin Örgütlenmesi”, Siyaset: Kavramlar, Kurumlar, Süreçler (Ed. Yüksel Taşkın), 3. Basım, İletişim Yayınları, İstanbul, s. 171-203. Deniz, O. (2003). Parola: Harbiyeli Aldanmaz (Der. Yasemin Bradley), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul. Elevli, A. (1967). 1960-1965 Olayları ve Batırılamayan Gemi Türkiye, Balkanoğlu Matbaacılık, Ankara. Erkanlı, O. (1973). Anılar… Sorunlar… Sorumlular…, Baha Matbaası, İstanbul. Hale, W. (1996). 1789’dan Günümüze Türkiye’de Ordu ve Siyaset (Çev. Ahmet Fethi), Hil Yayınları, İstanbul. Huntington, S. (2006). Asker ve Devlet (Çev. K. Uğur Kızılaslan), Salyangoz Yayınları, İstanbul. İpekçi, A. (1961). “14’ler Faşist miydi, Sosyalist mi?”, Yön, Yıl: 1, Sayı: 1, s. 15. İsen, C. (1964). Geliyorum Diyen İhtilal: 22 Şubat 21 Mayıs, Tan Matbaası, İstanbul. Linz, Juan J. (2017). Totaliter ve Otoriter Rejimler (Çev. Ergun Özbudun), 4. Basım, Liberte Yayınları, İstanbul. Nordlinger, Eric A. (1977). Soldiers in Politics: Military Coups and Governments, Englewood Cliffs, Prentice Hall, New Jersey. Özbudun, E. (1966). The Role of the Military in Recent Turkish Politics, Center for International Affairs, Harvard University. Özdağ, Ü. (1997). Menderes Döneminde Ordu-Siyaset İlişkileri ve 27 Mayıs İhtilali, Boyut Yayınları, İstanbul. Özdemir, H. (2008). “Siyasi Tarih (1960-1980)”, Türkiye Tarihi: Çağdaş Türkiye 1908-1980 (Ed. Sina Akşin), 4. Cilt, 10. Basım, Cem Yayınevi, İstanbul, s. 227-286. Seyhan, D. (1966). Gölgedeki Adam, Nurettin Uycan Matbaası, İstanbul. Stepan, A. (1971). The Military in Politics Changing Patterns in Brazil, Princeton University Press, Princeton. Ulay, S. (1969). Harbiye Silah Başına, Kitapçılık Ticaret Ltd. Şirketi Yayınları, Ankara. Yurdsever, N. (1983). Türkiye’de Askeri Darbe Girişimleri (1960-1964), Üçdal Neşriyat, İstanbul. Diğer Kaynaklar T.C. Milli Birlik Komitesi Kanunlar Dergisi (1961), Cilt: 43, Ankara.