DIŞ TİCARET VE ENFLASYON İLİŞKİSİ: NIC ÜLKELERİ İÇİN EKONOMETRİK BİR ANALİZ

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 53 - 64, 31.12.2021

Muhyettin Erdemli Hüseyin Çelik

Öz

Ekonomik göstergeler ile önemli ölçüde etkileşimi olan dış ticaretin, küresel kalkınmadaki rolü Adam Smith’den günümüze gelene dek iktisat literatüründe yer almıştır. Ülkedeki işsizlik, yoksulluk, istihdam gibi birçok makroekonomik gösterge üzerinde önemli etkiye sahip olduğu düşünülen dış ticaretin enflasyon ile ilişkisi ise güncelliğini koruyan bir tartışma konusudur. Bu çalışmada da dış ticaretin enflasyon ile ilişkisi araştırılmıştır. Yeni sanayileşen ülkeler (NIC; Brezilya, Çin, Endonezya, Hindistan, Meksika, Malezya, Filipinler, Tayland, Türkiye ve Güney Afrika) için 1987-2020 arası döneme ait yıllık veriler yardımı ile oluşturulan iki modelde ihracat ve ithalatın enflasyon üzerindeki etkisi panel regresyon yöntemi ile incelenmiştir. Her iki modelde de açıklayıcı değişken olarak ekonomik büyümeyi temsilen GSYH modele dahil edilmiştir. Elde edilen sonuçlar; söz konusu ülkelerde ihracat ve ekonomik büyümenin enflasyonu düşürücü yönde etkisinin olduğu, ithalatın ise enflasyonu artırıcı yönde etkisinin olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Dış ticaret, enflasyon, panel veri analizi

Kaynakça

• Ajaz, T., Nain, M., & Kamaiah, B. (2016). Inflation and openness in India: an asymmetric approach. Macroeconomics and Finance in Emerging Market Economies, 9(2), 190-203. doi:http://dx.doi.org/10.1080/17520843.2016.1162825
• Atabay, R. (2016). The relationship between trade openness and inflation in Turkey. International Journal of Research in Business & Social Science, 5(3), 137-145. doi:10.20525/ijrbs.v5i3.464
• Breusch, T. S. ve Pagan, A. R. (1980). The Lagrange Multiplier Test and its Applications to Model Specification in Econometrics. The Review of Economic Studies, 47(1), 239-253.
• Driscoll, J. C. ve Kraay, A. C. (1998). Consistent Covariance Matrix Estimation with Spatially Dependent Panel Data, Review of Economics and Statistics, 80 (4): 549-560.
• Evans, R. W. (2007). Is openness inflationary? Imperfect competition and monetary market power. Federal Reserve Bank of Dallas Globalization and Monetary Policy Institute, Working Paper No. 1, 1-42.
• Ghosh, A. (2014). How do openness and exchange-rate regimes affect inflation? International Review of Economics and Finance, 34(2014), 190-202.
• Güneş , H. (2020). Kamu harcamalarının ekonomik büyüme ve enflasyona etkisi: 28 OECD ülkesi için panel veri analizi. Yönetim, Ekonomi, Edebiyat, İslami ve Politik Bilimler Dergisi, 5(2), 1-15.
• Hadri, K., & Kurozumi, E. (2012). A simple panel stationarity test in the presence of serial correlation and a common factor. Economics Letters, 115(1), 31-34.
• Joshi, A., & Acharya, D. (2010). Inflation and trade openness: Emprical Investigation for India. The IUP Journal of Monetary Economics, VIII(1), 113-130.
• Kızılgöl, Ö., & İpek, E. (2015). Türkiye’de enflasyon ile ticaret açıklığı arasındaki ilişki. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(4), 43-54.
• Kwiatkowski, D., Phillips, P. C., Schmidt, P., & Shin, Y. (1992). Testing the null hypothesis of stationarity against the alternative of a unit root: How sure are we that economic time series have a unit root?. Journal of econometrics, 54(1-3), 159-178.
• Mahawiya, S. (2015). Financial sector development, inflation and Openness: A comparative panel study of ECOWAS and SADC. Economic Research Southern Africa, ERSA working paper 528, 1-38.
• Nişancı, M. (2005). Dış Ticaret, Beşeri Sermaye ve İktisadi Gelişme Arasındaki Uzun Dönem Nedensellik İlişkisinin Testi. Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, 9(1-2), 675-687.
• Pesaran, M. H. (2004). General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels. IZA Discussion Paper, (1240), 1-39.
• Pesaran, M. H., Ullah, A. ve Yamagata, T. (2008). A Bias-Adjusted LM Test of Error Cross-Section İndependence. The Econometrics Journal, 11(1), 105-127.
• Sahu, P., & Sharma, N. (2018). Impact of trade openness on inflation in India: An autoregressive distributed lag (ARDL) approach. The Empirical Economics Letters, 17(1), 21-33.
• Samimi, A., Ghaderi, S., Hosseinzadeh, R., & Nademi, Y. (2012). Openness and Inflation: New Empirical Panel Data Evidence. Economic Letters, 117(2012), 573-577. doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.econlet.2012.07.028
• Sepehrivand, A., & Azizi, J. (2016). The effect of trade openness on inflation in D-8 member countries with an emphasis on Romer theory. Asian Journal of Economic Modelling, 4(4), 162-168.
• Şahin, D. (2018). Türkiye’de dış ticaret ve enflasyon arasındaki ilişkinin analizi. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(18), 125-147.
• Zakaria, M. (2010). Openness and Inflation: Evidence from Time Series Data. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(2), 313-322.
• Yerdelen Tatoğlu, F. (2018). Panel Veri Ekonometrisi Stata Uygulamalı (4. Baskı.). İstanbul: Beta Basım Yayın A.Ş.