THE EFFECT OF COMMUNICATION SKILLS ON WORK-LIFE BALANCE, EMPLOYEE PERFORMANCE, JOB SATISFACTION AND JOB STRESS: A FIELD RESEARCH

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 46 - 67

Yüksel Mavi , Salih Yeşil , Ayşe Betül Sürücü

Öz

In this study communication skills, work-life balance, job satisfaction, employee performance and job stress were discussed. The aim of the study is to determine the effects of communication skills on work-life balance, employee performance, job satisfaction and job stress. In the study, quantitative research method was used and a questionnaire form was used as the data collection tool. The sample of the study consisted of 312 academicians working at a state university. SPSS 25.0 software program was used for data analysis. The obtained data were examined by normality analysis, frequency analysis, reliability analysis, Pearson correlation analysis and multiple regression analysis. When looking at the analysis results of the research; it was determined that emotional communication positively affected work-life harmony and employee performance. It has been determined that mental communication and behavioral communication do not affect work-life harmony and employee performance. It has been observed that mental communication, emotional communication and behavioral communication do not affect neglecting life, devoting time to oneself, making life consist of work, job satisfaction and job stress. The results of the study were discussed in the context of theory and practice.

Anahtar Kelimeler

Communication Skills, Work-Life Balance, Employee Performance, Job Satisfaction

İLETİŞİM BECERİLERİNİN İŞ-YAŞAM DENGESİ, ÇALIŞAN PERFORMANSI, İŞ TATMİNİ VE İŞ STRESİ ÜZERİNE ETKİSİ: BİR ALAN ARAŞTIRMASI

Öz

Bu çalışmada iletişim becerileri, iş-yaşam dengesi, iş tatmini, çalışan performansı ve iş stresi ele alınmıştır. Çalışmanın amacı iletişim becerilerinin iş-yaşam dengesi, çalışan performansı, iş tatmini ve iş stresi üzerine etkisini belirlemektir. Çalışmada, nicel araştırma yönteminden faydalanılmış olup, veri toplama aracı olarak anket formuna başvurulmuştur. Çalışmanın örneklemini, bir devlet üniversitesinde görev yapan 312 akademisyen oluşturmuştur. Verilerin analizi için SPSS 25.0 yazılım programından faydalanılmıştır. Elde edilen veriler normallik analizi, frekans analizi, güvenirlik analizi, Pearson korelasyon analizi ve çoklu regresyon analizi yapılarak incelenmiştir. Araştırmanın analiz sonuçlarına bakıldığında; duygusal iletişimin iş-yaşam uyumunu ve çalışan performansını pozitif yönde etkilediği tespit edilmiştir. Zihinsel iletişimin, davranışsal iletişimin iş-yaşam uyumunu ve çalışan performansını etkilemediği belirlenmiştir. Zihinsel iletişimin, duygusal iletişimin, davranışsal iletişimin yaşamı ihmal etmeyi, kendine zaman ayırmayı, yaşamın işten ibaret olmasını, iş tatminini ve iş stresini etkilemediği görülmüştür. Çalışmanın sonuçları, teori ve uygulama bağlamında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İletişim Becerileri, İş-Yaşam Dengesi, Çalışan Performansı, İş Tatmini

Kaynakça

• Ada, N. (2007). Örgütsel iletişim ve yeni bilgi teknolojileri; örgütsel iletişim ağları. Ege Akademik Bakış, 7(2), 543-551.
• Adya, M. (2008). Women at work: differences in it career experiences and perceptions between South Asian and American women. Human Resource Management, 47(3), 601-635. doi: 10.1002/hrm.20234
• Ahmed, S., Ahmad, F.B., & Joarder, M.H.R. (2016). HRM practices-engagement-performance relationships: a conceptual framework for RMG sector in developing economy. Mediterranean Journal of Social Sciences, 7(4), 87-95. doi:10.5901/mjss.2016.v7n4p
• Akyaz, F.Ş., & Boz, D. (2022). Esnek çalışmanın iş-yaşam dengesi üzerindeki etkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 26(2), 339-352.
• Altıntaş, E., & Çamur, D. (2004). Beden dili sözsüz iletişim. İstanbul: Alfa Aktüel Yayınları.
• Angle, H.L., & Perry, J.L. (1981). An empirical assessment of organizational commitment and organizational effectiveness. Administrative Science Quarterly, 26(1), 1-14. https://doi.org/10.2307/2392596
• Apaydın, Ç. (2011). Öğretim üyelerinin işe bağımlılık düzeyi ile iş yaşam dengesi ve iş aile yaşam dengesi arasındaki ilişki (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aslan, H. (2020). Dağıtım adaletinin iş tatmini üzerindeki etkisinde işe adanmışlığın aracı rolü. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 55(1), 196-210. doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.01.1283
• Bakotic, D. (2016). Relationship between job satisfaction and organisational performance. Economic Research-Ekonomska Istrazivanja, 29(1), 118-130. doi.org/10.1080/1331677X.2016.1163946
• Barut, Y. (2015). Duygusal zekâ ve iletişim becerilerinin ilişkisi: örgüt kültürünün aracı rolü (İzmir Bozyaka eğitim araştırma hastanesi ve kent hastanesinde görevli sağlık çalışanları örneği) (Doktora Tezi). Yaşar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Baygın, O. (2022). İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarının algılanan aidiyet durumu üzerindeki etkisinde iş stresinin aracı rolü (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Boztosun, D., Kınış, Z., & Demirtaş, Ö. (2022). Yalın liderliğin iş-aile çatışmasına etkisinde algılanan örgütsel desteğin aracı rolü: Kayseri’de bir kamu hastanesi örneği. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 48, 383-391. DOİ: 10.30794/pausbed.957979
• Brayfield, A., & Rothe, H. (1951). An index of job satisfaction. Journal of Applied Psychology, 35(5), 307-311. doi:10.1037/h0055617
• Can., H, Aşan, Ö., & Aydın, E.M. (2006). Örgütsel davranış. İstanbul: Arıkan Yayınları.
• Chen, J.C., & Silverthorne, C. (2008). The impact of locus of control on job stress, job performance and job satisfaction in Taiwan. Leadership & Organization Development Journal, 29(7), 572-582. DOI 10.1108/01437730810906326
• Clark, S.C. (2001). Work cultures and work/family balance. Journal of Vocational Behavior, 58(3), 348-365. doi:10.1006/jvbe.2000.1759
• Clegg, A. (2001). Occupational stress in nursing: a review of the literatüre. Journal of Nursing Management, 9(2), 101-106. Doi: 10.1046/j.1365-2834.2001.00216.x
• Çağşırlı, A. (2019). Hemşirelerin iletişim becerilerinin problem çözme becerileri üzerindeki etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çalışkan, A., Akkoç, İ., & Turunç, Ö. (2011). Örgütsel performansın artırılmasında motivasyonel davranışların rolü: yenilikçilik ve girişimciliğin aracılık rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3), 363-401.
• Çetinceli, K., & Mücevher, M.H. (2023). Kadın çalışanlarda iş stresinin ve işe yabancılaşmanın umut ve iyimserlik ile olan ilişkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Dergisi, 7(1), 24-43. Doi: 10.31200/makuubd.1240544
• Çetinkaya, Ö., & Alparslan, A.M. (2011). Duygusal zekânın iletişim becerileri üzerine etkisi: üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 363-377.
• Çöl, G. (2008). Algılanan güçlendirmenin işgören performansı üzerine etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(1), 35-46.
• Dallı, M., Ünlü, Y., & Pekel, A. (2017). Spor yöneticiliği bölümü öğrencilerinin iletişim beceri düzeyleri ile girişimcilik düzeyleri arasındaki ilişki. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 58, 28-34.
• Deniz, İ. (2003) İletişim becerileri eğitiminin ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinin iletişim becerisi düzeylerine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Devito, J.A. (2004). The interpersonal communication book. USA: Pearson Education. Dormann, C., & Zapf, D. (2001). Job satisfaction: a meta‐analysis of stabilities. Journal of Organizational Behavior, 22(5), 483-504. Doi: 10.1002/job.98
• Erdoğan, İ. (1994). İşletmelerde davranış. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Eroğluer, K. (2011). Örgütsel iletişim ile iş tatmini unsurları arasındaki ilişkiler: kuramsal bir inceleme. Ege Akademik Bakış Dergisi, 11(1), 121-136.
• Erözkan, A. (2005). Üniversite öğrencilerinin iletişim becerilerini etkileyen faktörler. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 22(22), 135-150.
• Ersanlı K., & Balcı S. (1998). İletişim becerileri envanterinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(10), 7-12.
• Eslami, J., & Gharakhani, D. (2012). Organizational commitment and job satisfaction. ARPN Journal of Science and Technology, 2(2), 85-91.
• Fidan, M., & Küçükali, R. (2014). İlköğretim kurumlarında yöneticilerin iletişim becerileri ve örgütsel değerler. Eğitim Bilimleri Araştırmalı Dergisi, 4(1), 318-334. http://dx.doi.org/10.12973/jesr.2014.41.16
• Ganster, D.C., & Schaubroeck, J. (1991). Work stress and employee health. Journal of Management, 17(2), 235-271. DOI: 10.1177/014920639101700202
• Geçikli, F. (2004). Örgütsel iletişimin yöneticiler açısından değerlendirilmesi ve örgütsel iletişim yöntemi. İletişim Fakültesi Dergisi, 20, 107-116.
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: a simple guide and reference. Boston: Pearson.
• Ghebregiorgis, F. (2018). Factors influencing employee performance in hotel-a comparative study of government and privately owned hotels in Eritrea. International Journal of Research in Business Studies and Management, 5(11), 01-09.
• Guest, D.E. (2002). Perspectives on the study of work-life balance. Social Science Information, 41(2), 255-279. DOI: 10.1177/0539018402041002005
• Gümüştekin, G.E., Özler, D.E., & Yılmaz, F. (2010). 360 derece performans değerlendirme sisteminin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Business and Economics Research Journal, 1(1), 1-20.
• Gündoğan, B. (2022). Cimnastik antrenörlerinin iş yaşamında mutluluk, iş yaşam dengesi ve işe adanma ilişkisi (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Güneş, M. (2020). Kadın yöneticilerin iletişim becerilerinin liderlik davranışına etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Gürgen, H. (1997). Örgütlerde iletişim kalitesi. İstanbul: Der Yayınları.
• Halis, M. (2000). Örgütsel iletişim ve iletişim tatminine ilişkin bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(1), 217-230.
• Hang-Yue, N., Foley, S., & Raymond, L. (2005). Work role stressors and turnover qntentions: a study of professional clergy in Hong Kong. The International Journal of Human Resource Management, 16(11), 2133-2146. DOI: 10.1080/09585190500315141
• House, R.J., & Rizzo, J.R. (1972). Role conflict and ambiguity as critical variables in model of organizational behavior. Organizational Behavior and Human Performance, 7(3), 467 505. doi: 10.1016/0030-5073(72)90030-x
• Iksana, Z.H., Zakariaa, E., Meeraha, T.S.M., Osmana, K., Liana, D.K.C., Mahmuda, S.N.D., & Krish, P. (2012). Communication skills among university students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 59(2012) 71-76. doi: 10.1016/j.sbspro.2012.09.247
• Irawanto, D.W., Novianti, K.R., & Roz, K. (2021). Work from home: measuring satisfaction between work-life balance and work stress during the Covid-19 pandemic in Indonesia. Economies, 9(96), 1-13. doi.org/10.3390/economies9030096
• Judge, T.A., Locke, E.A., Durham, C.C., & Kluger, A.N. (1998). Dispositional effects on job and life satisfaction: the role of core evaluations. Journal of Applied Psychology, 83(1), 17-34. doi: 10.1037/0021-9010.83.1.17
• Keser, A., & Öngen-Bilir, B. (2019). İş tatmini ölçeğinin Türkçe güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(3), 229-239.
• Kirkman, B.L., & Rosen, B. (1999). Beyond self-management: antecedents and consequences of team empowerment. Academy of Management Journal, 42(1), 58-74. doi: 10.2307/256874
• Korkmaz, M., Aras, G., Yücel, A.S., & Kıygın, S. (2013). Sivil havacılık sektöründe kabin personelinin algıladıkları liderlik stilleri ve iş tatmini üzerindeki ilişkileri: Türk hava yolları örneği. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(7), 697-714. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS1787
• Korkmaz, O., & Erdoğan, E. (2014). İş-yaşam dengesinin örgütsel bağlılık ve çalışan memnuniyetine etkisi. Ege Akademik Bakış, 14(4), 541-557.
• Korkmaz, Z., & Yalçın, B. (2018). Sağlık hizmetlerinde iletişim becerilerinin önemi ve sosyo demografik değişkenler açısından analizi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(4), 367-392. Doi:10.18026/cbayarsos.505999
• Korkut, F. (1996). İletişim becerilerini değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi: güvenirlik ve geçerlik çalışmaları. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(7), 18-23.
• Korkut-Owen, F. (2004). Okul temelli önleyici rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Lee, A.K., Yeo, J.Y., Jung, S., & Byun, S.S. (2013). Relations on communication competence, job-stress and job-satisfaction of clinical nurse. The Journal of The Korea Contents Association, 13(12), 299-308. https://doi.org/10.5392/JKCA.2013.13.12.299
• Marafi, H. (2013). Perception of work-life balance-an ınvestigation of education sector of east and west. Asian Journal of Business Management, 5(1), 174-180. DOI:10.19026/ajbm.5.5826
• Mathis, R.L., & Jackson, J.H. (2010). Human resource management. Ohio: South-Western College Publishing.
• McIntosh, S. (2003). Work-life balance: how life coaching can help. Business Information Review, 20(4), 181-189. doi: 10.1177/0266382103204003
• Mishra, P.K. (2013). Job satisfaction. IOSR journal of Humanities and Social Science, 14(5), 45-54.
• Moore, T. (2009). İş: hayatın kalbi (Çev. Ç. Yılmaz). İstanbul: İKÜ Yayınevi.
• Motowidlo, S.J., Borman, W.C., & Schmit, M.J. (1997). A theory of individual differences in task and contextual performance. Human Performance, 10(2), 71-83.
• Newstrom J.W., & Davis, K. (1993). Organizational behaviour: human behaviour at work. USA: McGraw Hill.
• Ozkan, A., & Ozdevecioğlu, M. (2013). The effects of occupational stress on burnout and life satisfaction: a study in accountants. Quality & Quantity, 47(5), 2785-2798. DOI 10.1007/s11135-012-9688-1
• Ökten, M. (2019). Hemşirelerin duygusal zekâ düzeyleri ile iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Örücü, E., Hasırcı, I., & Zeybek, F. (2024). İş stresinin kendini kurgulama davranışı üzerindeki etkisinde mutluluğun rolü. Yönetim ve Ekonomi, 31(2), 247-266. 10.18657/yonveek.1345240
• Özel, Y. (2022). Yaratıcı düşünme tekniklerine dayalı geliştirilen müdahale programının hemşirelik öğrencilerinin problem çözme ve iletişim becerilerine etkisi (Doktora Tezi). Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özer, A.K. (2008). İletişimsizlik becerisi. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Özmelek-Taş, N., & Temel-Eginli, A. (2024). Erken dönem şemaların iletişim becerilerinin gelişimindeki rolü: üniversite öğrencilerine yönelik bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(1), 177-207. http://dx.doi.org/10.16953/deusosbil.1337767
• Pawar, B.S. (2019). Employee performance and well-being: leadership, justice, support, and workplace spirituality. India: Routledge.
• Pushpakumari, M.D. (2008). The impact of job satisfaction on job performance: an empirical analysis. In City Forum, 9(1), 89-105.
• Quarstein, V.A., McAffe, R.B., & Glassman, M. (1992). The situational occurrences theory of job satisfaction. Human Relations, 45(8), 859-873. doi: 10.1177/001872679204500806
• Roper, N., Logan, W.W., & Tierney, A.J. (1996). The elements of nursing. Edinburg: Churhill Livingstone.
• Sekaran, U. (1992). Research methods for business. Canada: John Wiley and Sons.
• Shahzadi, I., Javed, A., Pirzada, S.S., Nasreen, S., & Khanam, F. (2014). Impact of employee motivation on employee performance. European Journal of Business and Management, 6(23), 159-166.
• Sharma, P. (2017). Organizational culture as a predictor of job satisfaction: the role of age and gender. Journal of Contemporary Management, 22(1), 35-48. doi: 10.30924/mjcmi/2017.22.1.35
• Smith, J., & Gardner, D. (2007). Factors affecting employee use of work-life balance initiatives. New Zeeland Journal of Psychology, 36(1), 3-12.
• Soekardi, A., Indrawati, R., & Erni, N. (2020). The influence of communication skill toward employee performance in radiology installation unit of hospital. Management and Entrepreneurship: Trends of Development, 4(14), 31-42. DOI 10.26661/2522-1566/2020-4/14-03
• Soysal, A., & Tan, M. (2013). İş tatminini etkileyen faktörlerle ilgili hizmet sektöründe yapılan bir araştırma: Kilis ili kamu ve özel banka personeli örneği, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 45-63.
• Şahin-Söylemez S., & Alpar, B.I. (2022). İş-yaşam dengesi arayışında Japonya: iş, aile ve yaşam alanlarına dair bir değerlendirme. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 82, 223 266. DOI: 10.26650/jspc.2022.82.1087356
• Tabiee, S., Vagharseyyedin, S.A., Izadpanah, A., Oudi, D., & Nasirizade, M. (2018). The relationship of communication skills with job satisfaction among hospital nursing staff. Modern Care Journal, 15(3), 1-5.
• Tanrıverdi, H., Adıgüzel, O., & Çiftçi, M. (2010). Sağlık yöneticilerine ait iletişim becerilerinin çalışan performansına etkileri: kamu hastanesi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, 101-122.
• Tayfun, R. (2007). Etkili iletişim ve beden dili. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Toptan-Uzunçarşılı, A., Ülkü-Akın, Ü.B., & Mollaoğlu, N. (2022). The importance of communication skills in preschool teachers, Eurasian Academy of Sciences Eurasian Education & Literature Journal, 16, 51-66. http://dx.doi.org/10.17740/eas.edu.2022-V16-04
• Tosun, C., & Keskin, F. (2017). Çalışan-dostu kurumlarda iş-yaşam dengesi politikaları, kurumsal iletişim ve verimlilik. Journal of Productivity, 4, 7-27.
• Turgut, M., Kutlu, G., & Mut, S. (2018). Sağlık yönetimi bölümü öğrencilerinin iletişim becerileri ile sosyal medya kullanımları arasındaki ilişkinin belirlenmesi. İşletme Bilimi Dergisi, 6(1), 185-205. DOI: 10.22139/jobs.361049
• Türken, H., Es, B., & Çalım, S.İ. (2016). Öğrenci ebelerin duygusal zekâları ile iletişim becerileri arasındaki ilişki. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(4), 447-452.
• Uçar, S., & Kızılaslan, H.A. (2017). Örgüt içi iletişim becerilerinin işgören performansı üzerine etkileri. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(2), 180-194.
• Uğur, M. (2018). Havacılık bölümlerinde lisans düzeyinde öğrenim gören üniversite öğrencilerinin iletişim becerileri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ülbeği, İ.D., Dağtekin, H., & Yalçın, A. (2021). Algılanan yönetici desteğinin çalışan performansına etkisinde örgütsel özdeşleşmenin rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 12(32), 1040-1051. DOI: 10.21076/vizyoner.907084
• Zıllıoğlu, M. (2003). İletişim nedir? İstanbul: Cem Yayınevi.