Selçuk Atay ve Şerife Ağarı, [Mehmed Atâ, İktitâf], Ihlamur Akademi, İstanbul, 2024.

Yıl 2024, Sayı: 23, 323 - 327, 15.12.2024

Abdullah Tahir Özdemir

https://doi.org/10.21021/osmed.1531114

Öz

Despite its appearance as an anthology, Mehmed Atâ Bey’s (1856-1919) İktitâf is, in fact, a comprehensive textbook. Originally commissioned, this textbook was frequently reprinted and updated with each edition, addressing a significant gap in education by being used in prestigious schools. İktitâf aligns closely with many aspects of the contemporary Turkish Language and Literature Curriculum set by the Ministry of National Education. For example, it includes simple examples from each period at the beginning of each chapter, arranged gradually. The texts are selected according to the student's age levels, and Atâ Bey carefully aligned the content with the course's objectives and learning outcomes.
Moreover, Atâ Bey did not ignore the emergence of new literature or dismiss pre-modern Turkish literature as outdated. Instead, he approached Turkish literature from a perspective that transcended the traditional 'old' and 'new' categories, aligning with, and at times surpassing contemporary viewpoints. In this regard, the four-volume İktitâf stands as an extremely important and influential work. Recognizing its importance, Atay and Ağarı have published this significant four-volume work. In this book review, we aim to introduce İktitâf and highlight its significance.

Anahtar Kelimeler

İktitâf, Mehmet Atâ Bey, Turkish literature, textbook, history of education

Selçuk Atay ve Şerife Ağarı, [Mehmed Atâ, İktitâf], Ihlamur Akademi, İstanbul, 2024.

Öz

Mehmed Atâ Bey’in (1856-1919) İktitâf adlı eseri antoloji gibi görünüyor olsa da esasında bir ders kitabıdır. Sipariş usulü hazırlanmış olan bu eser defalarca baskı yapmış, her baskıda güncellenmiş ve devrin prestijli okullarında ders kitabı olarak okutularak büyük bir boşluğu doldurmuştur. İktitâf, birçok yönüyle bugün Millî Eğitim Bakanlığınca uygulanmakta olan Türk Dili ve Edebiyatı Öğretim Programı ile de uyumlu görünmektedir. Mesela eserde tedricî bir sıralama ile ilk sıralarda her devrin en sade örneklerine yer verilmiş, metinler yaş seviyelerine uygun şekilde seçilmiş ve Atâ Bey dersin maksat ve kazanımlarına olan faydayı gözetmiştir. Ayrıca Atâ Bey yeni olgusunu inkâr etmese de Türk edebiyatına eski ve yeni gibi tanımlamaların ötesinde bir noktainazardan bakmıştır ve bu bakış açısı günümüzdekine ya eştir ya da ondan üstündür. Bu taraflarıyla dört ciltlik İktitâf son derece mühim bir eserdir. Atay ve Ağarı bunun bilincinde olduklarındandır ki dört ciltlik bu eseri neşretmişlerdir. Bu kitap değerlendirme yazısı ise onların bu çalışmasını tanıtma ve hem İktitâf’ın hem de İktitâf’ın bu neşrinin neden önemli olduğunu izah etme maksadındadır.

Anahtar Kelimeler

İktitâf, Mehmet Atâ Bey, Türk edebiyatı, ders kitabı, eğitim tarihi