David Hume'un Algı Anlayışı ve Nedensellikle İlgili Sorunu

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 141 - 158, 05.07.2024

Enes Karakoç

Öz

David Hume, felsefenin empirist geleneğindeki en dikkate değer figürlerden biri olarak geniş bir kabul görür. Onun eserleri, özellikle nedensellik üzerine gerçekleştirdiği kapsamlı analizlerle, bilgi ve inanç sistemlerimizin altında yatan temelleri derinlemesine sorgular. Hume, bilginin kaynağı olarak deneyime büyük bir önem atfederken, aynı zamanda yalnızca akıl yoluyla elde edilebilecek kesin ve mutlak bilginin var olabileceği fikrini reddeder. Bu çalışma, Hume'un algı teorisinin yanı sıra nedensellik sorununa yönelik eleştirilerini kapsamlı bir şekilde ele alır. Hume, izlenimler ve fikirler arasındaki keskin ayrımı tanımlayarak, tüm zihinsel içeriklerin deneyimden kaynaklandığını öne sürer. Nedensellik ilkesine yönelik eleştirileri aracılığıyla, nesneler ve olaylar arasındaki ilişkileri anlamamızdaki alışkanlığın ve sürekli bağdaşıklığın temel rolünü vurgular. Bu makale, Hume'un empirist yaklaşımını ve şüpheciliğini detaylı bir şekilde analiz eder. Hume'un nedensellik üzerine yürüttüğü tartışmaların, hem mantıksal hem de empirik bir temele dayanmadığını, bu nedenle nedensellik konusundaki anlayışımızın esas olarak alışkanlık ve gelenekten kaynaklandığını ileri sürer. Hume'un felsefesi, modern bilimsel ve felsefi düşünce üzerinde derin bir etki bırakmıştır, nedensellik, bilgi ve algı üzerine yaptığı çalışmalarla epistemolojik ve metafizik alanlarda önemli soruları gündeme getirmiştir. Bu çalışma, Hume'un felsefesinin çeşitli yönlerini aydınlatmayı amaçlayarak, onun düşüncelerinin günümüzdeki tartışmalara nasıl ışık tuttuğunu ve felsefi düşüncenin gelişimine katkıda bulunduğunu göstermeye çalışır.

Anahtar Kelimeler

David Hume, Empirizm, Nedensellik, Algı Teorisi, Şüphecilik

Kaynakça

• Copleston, Frederick. A History of Philosophy. Volume V: Modern Philosophy. The British Philosophers from Hobbes to Hume. New York: Doubleday, 1994.
• Fieser, James. “David Hume (1711 – 1776).” Internet Encyclopedia of Philosophy. Accessed October 5, 2019. www.iep.utm.edu/hume.
• Hume, David. A Treatise of Human Nature Vol.1.1739. Edited by David F. Norton and Mary J. Norton. Oxford: Clarendon Press, 2007.
• Hume, David. An Abstract of a Book a Treatise of Human Nature. 1740. Edited by David F. Norton and Mary J. Norton. Oxford: Clarendon Press, 2007.
• Hume, David. An Enquiry Concerning Human Understanding and Other Writings. 1751. Edited by Stephen Buckle. Cambridge: Cambridge University Press, 2007.
• Iwuagwu, E. K. “A Philosophical Appraisal of Miracle in the Light of Its Multiple Claims in the Contemporary Nigerian Society.” Journal of Philosophy, Culture and Religion 38 (2018): 64-72.
• Iwuagwu, E. K. “The Relationship Between Religion and Morality: On Whether the Multiplicity of Religious Denomination Have Impacted Positively on Socio-Ethical Behaviour.” Global Journal of Arts, Humanities and Social Sciences 6, no. 9 (2018): 42-53.
• Lawhead, William F. The Philosophical Journey, An Interactive Approach. 5th ed. New York: McGraw-Hill, 2011.
• McCracken, Charles J. Malebranche and British Philosophy. Oxford: Clarendon Press, 1983.
• Malebranche, Nicolas. The Search After Truth. Translated by Thomas M. Lennon and Paul J. Olscamp, with a commentary by Thomas M. Lennon. Columbus: Ohio State University Press, 1980.
• Naseri, C. N. “Christian Identity in the First Letter of Peter: An Exegesis of 1Peter 2: 11.” Research on Humanities and Social Sciences 6, no. 10 (2016): 114-119.
• Noonan, Harold W. Routledge Philosophy Guidebook to Hume on Knowledge. London: Routledge, 1999.