Evaluation of Smoking Quittal with Psychological Scales in Hendek State Hospital Smoking Quittal Clinic

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 4, 353 - 359, 20.12.2025

Cahit Bilgin , Mustafa Baran İnci , Canatan Taşdemir

https://doi.org/10.26453/otjhs.1663681

Öz

Objective: This study retrospectively evaluated the effects of treatment methods (bupropion and varenicline) used in the smoking cessation process on depression and anxiety among individuals who applied to the Hendek State Hospital Smoking Cessation Polyclinic.
Materials and Methods: The Fagerström Nicotine Dependence Test (FNDT) and a questionnaire form developed specifically for this study by a pulmonologist working in the outpatient clinic were prepared. In addition, the scores obtained from the Hamilton Depression (HAM-D) rating and Hamilton Anxiety (HAM-A) rating scales were also analyzed.
Results: In Spearman correlation analysis, a positive, high-level, statistically significant relationship was found between the HAM-D rating scale scores received by individuals in the first interview and the HAM-A rating scale scores (n=20, r=0.704, p=0.001). A positive, high-level, and statistically significant relationship was found between the scale scores they received in the second interview (n=20, r=0.784, p=0.001). The decrease in anxiety levels was not found to be statistically significant. Statistically significant reductions in depression levels were observed in participants (bupropion group: p=0.016; varenicline group: p=0.028). However, the decrease in anxiety levels was not statistically significant (bupropion group: p=0.069; varenicline group: p=0.150).
Conclusions: The findings showed a statistically significant decrease in depression levels in individuals who received both bupropion and varenicline treatment. The research results emphasize that attention should be paid not only to the physical dependence level of individuals but also to their psychological state in the smoking cessation process.

Anahtar Kelimeler

Psychological scales , smoking quittal , smoking quittal clinic

Etik Beyan

Approval for the study was obtained from the Sakarya University Faculty of Medicine Ethics Committee was obtained (Date: 02.09.2015, decision no: 10983). Permissions from the authors of the scales used in the study were obtained via e-mail. The Declaration of Helsinki criteria were followed to protect the data of healthcare professionals during the study, and written approval was obtained via e-mail from all healthcare professionals participating in the study.

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

No/Tarih: 10983-02.09.2015

Teşekkür

We would like to thank all the individuals and organizations that supported the implementation of this study. We are especially grateful to the health professionals working at the Hendek State Hospital Smoking Cessation Clinic for their valuable contributions and sharing of information during the research process. We would also like to extend our special thanks to Psychiatrist Dr. Mustafa Canbazoğlu, Software Specialist Muhammet Fatih Çetintaş, and Health Officer Fatih Saynaz for their contributions to this study. Their expertise and support increased the quality of our research. Finally, we would like to thank all the individuals who participated in this study for their courage and determination during their smoking cessation process.

Hendek Devlet Hastanesi Sigara Birakma Polikliniğinde Sigarayı Bırakmanın Psikolojik Ölçeklerle Değerlendirilmesi

Öz

Amaç: Bu çalışmada, Hendek Devlet Hastanesi Sigara Bırakma Polikliniğine başvuran bireylerde sigarayı bırakma sürecinde kullanılan tedavi yöntemlerinin (bupropion ve vareniklin) depresyon ve anksiyete üzerine etkileri retrospektif olarak değerlendirilmiştir.
Materyal ve Metot: Fagerstörm Nikotin Bağımlılığı Testi (FNBT) ve poliklinikte görev yapan göğüs hastalıkları uzmanı tarafından bu çalışmaya özel olarak geliştirilen bir anket formu hazırlanmıştır." Ayrıca Hamilton Depression (HAM-D) derecelendirme ve Hamilton Anxiety (HAM-A) derecelendirme ölçeklerinden elde edilen puanlar da analiz edilmiştir.
Bulgular: Spearman korelasyon analizinde, bireylerin ilk görüşmede aldıkları HAM-D derecelendirme ölçeği puanları ile HAM-A derecelendirme ölçeği puanları arasında pozitif, yüksek düzeyde, istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur (n=20, r=0,704, p=0,001). İkinci görüşmede aldıkları ölçek puanları arasında pozitif, yüksek düzeyde, istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur (n=20, r=0,784, p=0,001). Anksiyete düzeylerindeki azalmanın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı saptanmıştır. Katılımcılarda depresyon seviyelerinde istatistiksel olarak anlamlı bir azalma gözlenmiştir (bupropion grubu: p=0,016; vareniklin grubu: p=0,028). Ancak, anksiyete seviyelerindeki azalma istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (bupropion grubu: p = 0,069; vareniklin grubu: p=0,150).
Sonuç: Çalışma hem bupropion hem de Vareniklin tedavisi alan bireylerde depresyon seviyelerinde istatistiksel olarak anlamlı bir azalma olduğunu göstermiştir. Anksiyete düzeylerindeki azalma istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Ancak, depresyon düzeylerinde anlamlı bir düşüş olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonuçları, sigara bırakma süreçlerinde bireylerin yalnızca fiziksel bağımlılık düzeyine değil, aynı zamanda psikolojik durumlarına da dikkat edilmesi gerektiğini vurgulamıştır.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik ölçekler , sigara bırakma , sigara bırakma polikliniği

Etik Beyan

Bu araştırma için Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi Etik Kurulu tarafından onay verilmiştir (Tarih: 02.09.2015, karar no: 10983). Kullanılan ölçeklerin yazarlarından izinler e-posta yoluyla alınmıştır. Bu çalışmanın yürütülmesi sırasında sağlık çalışanlarının verilerinin korunmasında Helsinki Bildirgesi'nde belirtilen ilkelere uyulmuş ve tüm katılımcı sağlık çalışanlarından e-posta yoluyla yazılı onay alınmıştır.

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

No/Tarih: 10983-02.09.2015

Teşekkür

Bu araştırmanın yürütülmesine destek veren tüm kişi ve kuruluşlara içten şükranlarımızı sunuyoruz. Özellikle, araştırma süreci boyunca değerli katkıları ve bilgi paylaşımı için Hendek Devlet Hastanesi Sigara Bırakma Kliniği'ndeki sağlık çalışanlarına minnettarız. Ayrıca, uzmanlıkları ve destekleriyle çalışmamızın kalitesini artıran Psikiyatrist Dr. Mustafa Canbazoğlu, Yazılım Uzmanı Muhammet Fatih Çetintaş ve Sağlık Görevlisi Fatih Saynaz'ın değerli katkılarını da takdirle anıyoruz. Dahası, sigara bırakma yolculukları boyunca gösterdikleri cesaret ve azim için tüm katılımcılara teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Kaleli S. Sigaranın Sağlık Üzerine Zararlı Etkileri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2010;5(14):39-56.
• Akdeniz E. Sigara Bağımlılığı Sağlığa Etkileri ve Sigara Bıraktırmada Kullanılan Transteoretik Model. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2019;2(3):11-25.
• Çelik S, Aydın M. Psikolojik ölçeklerin sigara bırakma sürecindeki rolü. Bağımlılık Araştırmaları Dergisi. 2022;6(1):41-48. doi:10.30733/std.2021.01509
• Mısır E, Hacımusalar Y. DSM-5 Anksiyöz Distres Değerlendirme Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması Anatolian Journal of Psychiatry. 2020; 21(Suppl.2):21-28.
• Çelikbaş Z, Batmaz S, Yüncü AÖ Öztürk M, E Akpınar Aslan. Assessing Depression with Anxious Distress and Mixed Features: The Validity and Reliability of the Turkish Version of the Clinically Useful Depression Outcome Scale. Klinik Psikiyatri Dergisi 2020;23:43-55 doi:10.5505/kpd.2020.31932
• Heatherton TF, Kozlowski LT, Frecker RC, Fagerström KO. The Fagerström Test for Nicotine Dependence: a revision of the Fagerström Tolerance Questionnaire. Br J Addict. 1991;86(9):1119-27. doi:10.1111/j.1360-0443.1991.tb01879.x
• Sharma MK, Suman LN, Srivastava K et al. Psychometric properties of Fagerstrom Test of Nicotine Dependence: A systematic review. Ind Psychiatry J. 2021;(2):207-216. doi:10.4103/ipj.ipj_51_21
• Uysal MA, Kadakal F, Karsidag C, Bayram G. et al. Fagerstrom test for nicotine dependence:Reliability in a Turkish sample and factor analysis# Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2004;52(2):115-121.
• Bozkurt N, Bozkurt Aİ. Assessment of the Fagerström Test for Nicotine Dependence (FTND) used in the determination of nicotine dependence and developing a new test for the nicotine dependence. Pam Med J 2016;9(1):45-51 doi:10.5505/ptd.2016.65365
• Cole JC, Motivala, S.J., Dang J, Lucko A, Lang N, Levin MJ, Oxman MN, Irwin R. Structural Validation of the Hamilton Depression Rating Scale. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment. 2004;26:241–254. doi.org/10.1023/B:JOBA.0000045340.38371.04
• Akdemir A, Türkçapar MH, Orsel SD, Demirergi N, Dag I, Ozbay MH. Reliability and validity of the Turkish version of the Hamilton Depression Rating Scale. Compr Psychiatry. 2001;42(2):161-5. doi:10.1053/comp.2001.19756
• Yazıcı MK, Demir B, Tanrıverdi N, Karaoğlu E, Yolaç P. Hamilton Anksiyete Değerlendirme Ölçeği, değerlendiriciler arası güvenirlik ve geçerlilik çalışması. Turk J Psychiat 1998;9:114-117.
• Oldak, S. E., & Maristany, A. J. (2025). Bupropion and Anxiety: A Brief Review. Human psychopharmacology, 40(5), e70018. doi.org/10.1002/hup.70018
• Bergman, J., Miodownik, C., Palatnik, A., & Lerner, V. (2011). Efficacy of bupropion XR in treatment-resistant elderly patients: a case series study. Clinical neuropharmacology, 34(1), 17–20. doi.org/10.1097/WNF.0b013e3182096f5a
• Brown, E. S., Vornik, L. A., Khan, D. A., & Rush, A. J. (2007). Bupropion in the treatment of outpatients with asthma and major depressive disorder. International journal of psychiatry in medicine, 37(1), 23–28. https://doi.org/10.2190/D235-2285-2121-6724
• Berkeşoğlu Ç, Özgür ES, Demir AU. Sigara bırakma başarısını etkileyen faktörler. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2018;11(3):355-365. doi.org/10.26559/mersinsbd.473902
• Stead LF, Carroll AJ, Lancaster T. Group behaviour therapy programmes for smoking cessation. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2017;3(3):CD001007. doi: 10.1002/14651858.CD001007.pub3
• Hall SM, Humfleet GL, Muñoz RF, Reus VI, Robbins JA, Prochaska JJ. Extended treatment of older cigarette smokers. Addiction. 2009;104(6):1043-52 doi:10.1111/j.1360-0443.2009.02548.x
• Yığman F, Ünver H, Aksu MH, Özdel K. Sigara Bağımlısı ve Sigarayı Bırakan Kişilerde Psikolojik Faktörlerin Değerlendirilmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tıp Dergisi, 2022;9(2):97-101 doi:10.47572/muskutd.837841
• Evins AE, Cather C, Pratt SA, et al. Maintenance treatment with varenicline for smoking cessation in patients with schizophrenia and bipolar disorder: A randomized clinical trial. JAMA. 2020;324(1):35–45. doi: 10.1001/jama.2013.285113.