An Investigation, In a Distrcit In İstanbul, The Consumption and Their Effects on Health of Some Foods That Includes Food Additives: Risk Analysis of Foods

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 21 - 35, 31.03.2018

İrem Kaya Cebioğlu , A. Emel Önal

https://doi.org/10.26453/otjhs.357496

Cited By: 6

Öz

Community consumption rates of the
food additives, which are mostly used to add positive qualities to food, are
not known precisely. In this study, it was aimed to determine the potential
risk of individuals' exposure to food additives and their awareness about them. This cross-sectional
study was conducted in Beşiktaş, Istanbul. By face to face intervention method
individuals’ education levels, anthropometric characteristics, diet patterns,
chronic illnesses and knowledge about additives were questioned. Especially due
to their possible negative health effects nitrite, nitrate, monosodium
glutamate (MSG) and high fructose corn syrup (HFCS) included foods are
questioned. Data were evaluated using SPSS 15.0 program by frequency,
percentage, mean, standard deviation, Fisher's exact chi-square test and
Chi-square tests. At 95% confidence level, p<0.05 was considered
significant. There were 253 female, 133 male
and their mean age, weight and BMI was; 42,31 ±15,01, 72kg, 167cm, 26kg/boy²,
respectively. Individuals didn’t have enough knowledge about additives. Among
the investigated additives; nitrite and nitrate were mostly taken from sausage,
cooked-frozen meat and sausage, respectively. HFCS was taken from cola, sugary
juice and chocolate, and MSG was taken mostly from chips, frozen potatoes and
salad dressing. It was determined that the nitrite comsumption exceed the
recommended daily ADI levels. It is predicted that, in case of other additive
rich foods are taken together during the same day, there may be exceed
consumption of nitrate, MSG and HFCS as well. Since it is known that food
additives may have adverse effects on health if they consume above the
recommended ADI levels excessive consumption should be prevented, the community
awareness about additives should be raised, manufacturing process should be
supervised by policy regulations and global standardizations should be adapted.

Anahtar Kelimeler

Sodium nitrite, Nitrate, Sodiumglutamate, High fructose corn syrup, risk analysis

Gıda Katkı Maddesi İçeren Bazı Besinlerin Tüketiminin ve Sağlığa Etkilerinin Araştırılması: Gıdaların Risk Analizi

Öz

Gıdalara olumlu
özellikler katmak amacıyla kullanılan gıda katkı maddeleri hakkında toplumun
tüketim oranları tam bilinmemektedir. Bu çalışmada, bireylerin gıda katkı
maddelerine maruziyetlerinin potansiyel riskini ve katkı maddeleri hakkındaki
bilgilerini saptamak amaçlandı.Bu kesitsel
çalışma Şubat 2010- Nisan 2011’de İstanbul Beşiktaş’ta yürütüldü. Yüz yüze
uygulanan anketlerde bireylerin eğitim düzeyi, antropometrik özellikleri, öğün
düzenleri, kronik hastalıkları ve katkı maddeleri hakkındaki bilgileri
sorgulandı. Sağlığa olası olumsuz etkileri nedeniyle özellikle; nitrit, nitrat,
monosodyum glutamat (MSG) ve yüksek fruktozlu mısır şurubu (YFMŞ) içeren bazı
gıdaların tüketim sıklıkları sorgulandı. Veriler frekans, yüzde oran, ortalama,
standart sapma, Fisher’in kesin ki kare testi ve ki-kare testleri kullanılarak
SPSS 15,0 programıyla değerlendirildi. %95 güven düzeyinde p<0.05 anlamlı
kabul edildi. Örneklemin 253’ü
kadın, 133’ü erkek 384 bireyin yaş ağırlık, boy ve VKI ortalamaları sırasıyla
42,31 ±15,01, 72kg, 167cm, 26kg/boy² idi. Bireyler katkı maddeleri hakkında
yeterli bilgiye sahip değildi. Değerlendirilen katkı maddelerinden nitrit ve
nitrat, sırasıyla en çok sucuk, pişirilmiş-dondurulmuş etlerden ve sosisten, YFMŞ
kola, şekerli meyve suyu ve çikolatadan ve MSG en çok cips, dondurulmuş patates
ve salata sosundan alınıyordu. Bu gıdalardan sucuk ve pişirilmiş-dondurulmuş
etlerle alınan nitritin ADI değerlerini geçtiği saptandı. Diğer gıdaların da
gün içinde bir kaçının birlikte alınması halinde nitrat, MSG ve YFMŞ için de
limit aşımı olabileceği öngörüldü. Gıdalardan alınan katkı maddelerinin, ADI değerlerinin üzerinde olması durumunda sağlığa olumsuz etkileri olduğu bilindiği için, aşırı tüketimleri önlenmeli, bireyler bilinçlendirilmeli, üretim denetlenmeli ve standardizasyonlara uyum sağlanmalıdır. 

Anahtar Kelimeler

Sodyum nitrit, Nitrat, Sodyumglutamat, Yüksek fruktozlu mısır şurubu, Risk analizi

Kaynakça

• Atman Ü.C. Gıda Katkı Maddeleri ve Gıda Kontrolü. Sted (2004) 15 (3): 87, Manisa.
• Yurttagül M, Yücecan S, Ayaz A. ‘Öğrencilerin Dörtte Biri E-Kodlu Ürün Almıyor’. Ankara. http://www.gidacilar.net (2005).
• Türk Toksikoloji Derneği. GKM ve Kontaminantları. http://www.turktox.org (2011).
• International Food Information Council (IFIC). Food Ingredients Media Guide on Food Safety and Nutrition 2007-2009. http://www.ific.org (2009).
• Karaali A. Gıda Katkı Maddeleri ile İlgili Yasal Düzenlemeler. İTÜ Kimya- Metalurji Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü. http://www.gidakat.org.tr (2006).
• Food and Agriculture Organization (FAO). Fact Sheet. What Is JECFA? www.fao.org/jecfa/jecfa_2006-02.pdf (2006).
• Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği. http:/mevzuat.basbakanlik.gov.tr. Erişim tarihi: 2017.
• T.C. Tarım Bakanlığı. Gıda Güvenliği. 2. Tarım Şurası 5. Komisyon Raporu: www.tarimsurasi.tarim.gov.tr (2004).
• Food and Agriculture Organization (FAO). Food Safety Risk Analysis Part 1. An overview and Framework Manual, (2005) Rome.
• Scientific Committee for Food (SCF). Opinions of the SCF on: Nitrates and Nitrite SCF Report. (1995) 38. Brussels.
• N. Collins B, Collins N.J. Russell, G.W.. Food Preservatives. (2003) 2. Edition, P: 102-118.
• Şanlı Y, Kaya S. Ankara piyasasında satılan bazı işlenmiş et ürünlerinin nitrit ve nitrat içerikleri üzerinde araştırmalar. A.Ü. Vet. Fak. Derg. (1998) 35(1): 24-46.
• Thomson B, Swallow B. Nitrates and Nitrites Dietary Exposure and Risk Assessment. A Crown Research Institute, Christchurch, New Zealand. http://www.esr.cri.nz (2004).
• Ekici K, Alişarlı M, SancakY.C. Peynir çeşitlerinde nitrit ve nitrozaminler. Y.Y.Ü. Veteriner Fak. Der. (2008) 2: 71-72.
• Çakmak Ö, İşleyen A, Usca A.. N-Nitroza Bileşikleri ve Halk Sağlığına Etkileri. TAF Preventive Medicine Bulletin: (2009) 8(6) 521-526. http://www.korhek.org.
• Michaud D.S, Holick C. N, Batchelor T.T, Giovannucci E, and Hunter D.J. Prospective Study of Meat Intake and Dietary Nitrates, Nitrites, and Nitrosamines and Risk of Adult Glioma. American Journal of Clin. Nutr.; (2009) 90(3): 570-7.
• Codex Alimentarius Committee (CAC). Codex Committee on Food Additives and Contaminants. CAC Report of the 38th Session of the The Haguse, Netherlands (2006) 24-28.
• Soyutemiz E. Özdemir A.. Bursa’da Tüketilen Sucuk, Salam, Sosis ve Pastırmalardaki Kalıntı Nitrat ve Nitrit Miktarlarının Saptanması. Gıda (1996) 21(6): 471-476.
• Metcalfe D.D, Sampson H. A, Simon R. A.. Food Allergy: Adverse Reactions to Food Additives. Blackwell Publishing. (2003) 3: (25), P:299-301, 342-346.
• Williams A.N, Woessner K.M.. Monosodium Glutamate Allergy: Menace or Myth? Clinical and Experimental Allergy. (2009) 39 (5), 640-6.
• Prawirohardjono W, Dwiprahasto I, Astuti I, Hadiwandowo S, Kristin E, Muhammad M. and Kelly M. F.. Glutamate Safety in the Food Supply. J. Nutr. (2000) 130: 1074–1076.
• Geha R. S, Beiser A. Ren C, Patterson R, Greenberger P. A, Grammer L. Et al.. Review of Alleged Reaction to Monosodium Glutamate and Outcome of a Multicenter Double-Blind Placebo-Controlled Study. Journal of Nutrition; (2000) 130:1058-1062.
• White J. S. Straight Talk About High-fructose Corn Syrup: What it is and What it Ain't. Am J clin Nutr.; (2008) 88 (6):1716-1721.
• Duffey K. J. and Popkin B. M.. High-Fructose Corn Syrup: Is this what’s for dinner? Am J Clin Nutr. (2008) 88(6): 1722–1732.
• White J. S.. Misconceptions about High-Fructose Corn Syrup: Is It Uniquely Responsible for Obesity, Reactive Dicarbonyl Compounds, and Advanced Glycation Endproducts? Journal of Nutrition. (2009) 139:6, 1219-1227.
• Taşdan K.. Türkiye Mısır Piyasası. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, (2005) Adana.
• Angelopoulos M. K, Zuckley N. V.. High-Fructose Corn Syrup, Energy Intake and Appetite Regulation. The American Jrn. of Clinical Nutrition; (2008) 88 (suppl):1738-44.
• Prawirohardjono W, Dwiprahasto I, Astuti I, Hadiwandowo S, Kristin E, Muhammad M. and Kelly M. F.. Glutamate Safety in the Food Supply. J. Nutr. (2000) 130: 1074–1076.
• Malik VS, Popkin BM, Bray GA, Després JP, Willett WC, Hu FB. Sugar sweetened beverages and risk of metabolic syndrome and type 2 DM. Diabetes Care, (2010) 33(11):2477-83.
• American Heart Association (AHA). Translation and Implementetion of Added Sugars Consumption. Recommendations: A Conference Report From the American Heart Association Added Sugars Conference 2010. http://www.circ.ahajournals.org (2011).
• Türk İstatistik Kurumu (TÜİK). ADNKS 2009 verileri, www.tuik.gov.tr, Erişim: 2008.
• Detels R, Beaglehole R, Lonsang M.A, Gulliford M. Environmental and Occupational Health Sciences. 8: The science of human exposures to contaminants in the environment. Oxford Textbook of Public Health 5th edition. (2009) P 872-893.
• Codex Alimentarius Committee (CAC). Report of the Twenty-Ninth Session of the Codex Committee on Food Additives and Contaminants. (1997) Appendix 4, 36. Netherlands.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. Türkiye Obezite ile Mücadele ve Kontrol Programı (2010-2014) Ankara. http://www.beslenmevesaglik.gov.tr
• Küçükkömürler S, Taş O.. Gıda Endüstrisinde Kullanılan Tatlandırıcılar. Akademik Gıda: Gıda Bilimleri ve Teknolojileri Dergisi, Ankara. (2008) 6(1): 23-27.
• The Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives (JECFA). Application of Risk Analysis to Food Standards Issues. Geneva, Switzerland (1995) 13-13.
• Walker R and Lupien J.R. The Safety Evaluation of Monosodium Glutamate. Food and Nutrition Division: Journal of Nutrition Rome. (2000) 130:1049-1052.
• National Center for Health Statistics (NCHS). Obesity among adults in the United States. CDC and Prevention, NCHS data brief: 1. http://www.cdc.gov/nchs/databriefs (2007).
• World Health Organization (WHO). Women’s Health. http://www.who.int/topics/womens_health/en/ (2011).
• Çon H.A, Doğu M, Gökalp H.Y.. Afyon'da Büyük Kapasiteli Et İşletmelerinde Üretilen Sucuk Örneklerinin Bazı Mikrobiyolojik Özelliklerinin Periyodik Olarak Belirlenmesi. Turk J. Vet. Anim Sci. (2002) 26 (11-16).
• Sumpio B.A. cordova A.C. Berke-Sclessel D.W, Qin f, Chen Q.H. Gren tea, the ‘Asian paradox’, and the CVD. Journal of American College of surgeons. (2006) 22 813-825.
• Babayiğit M.A, Oğur R, Tekbaş F.Ö, Hadse M.. Genç Erişkin Erkeklerde Alkolsüz İçecek Tüketim Alışkanlıklarının ve Etki Eden Faktörlerin Araştırılması. Genel Tıp Dergisi (2006) 16(4): 161-168, Ankara.
• Tüketici Derneği (TÜDER), Abur cubur gıdaların tüketimi ve sağlık riskleri. Ayşe Cengiz Tüketici Dernekleri gıda komisyonu başkanı. http://www.tuder.net (2010).
• Angelopoulos M. K, Zuckley N. V.. High-Fructose Corn Syrup, Energy Intake and Appetite Regulation. The American Jrn. of Clinical Nutrition; (2008) 88 (suppl):1738-44.
• Artık N.. Nişasta ve Nişasta Bazlı Endüstri İnceleme Raporu. Ankara Üni. Muhendislik Fakultesi Gıda Muhendisliği Bölümü, (2008) Ankara.
• Karaoğlu M. YFMŞ. Gıda Mühendisliği Dergisi: (2000) 33 (14). http://www.gidamo.org.tr
• Soyutemiz E. Özdemir A.. Bursa’da Tüketilen Sucuk, Salam, Sosis ve Pastırmalardaki Kalıntı Nitrat ve Nitrit Miktarlarının Saptanması. Gıda (1996) 21(6): 471-476.