Bir Verem Savaş Dispanserine Kayıtlı Hastalardan İzole Edilen Mycobacterium Tuberculosis Suşlarında İlaç Duyarlılık Testleri Sonuçlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 4, 508 - 513, 01.12.2021

Ahmet Önder Porsuk Çiğdem Cerit

https://doi.org/10.26453/otjhs.836584

Öz

Amaç: Tüberküloz, tek bir bulaşıcı ajanın neden olduğu ölüm nedenlerinde ilk sırada gelen bir hastalıktır. Çalışmamızın amacı, bir verem savaş dispanseri kayıtlarını retrospektif olarak inceleyerek, Mycobacterium tuberculosis komplekste antitüberküloz ilaçlara karşı gelişen direnci belirlemek ve böylece konu hakkında her düzeyde yapılacak çalışmalara kaynak olabilecek verileri sunmaktır.

Materyal ve Metot: Çalışmamızda Ocak 2002 - Aralık 2019 dönemi incelenmiştir. Toplamda 296 ilaç duyarlılık testi (İDT) sonucuna ulaşılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı ve analitik istatistikler kullanılmıştır.

Bulgular: İzoniyazid, rifampisin, etambutol ve streptomisin ilaçlarının her birine karşı direnç sırası ile %7,4, %2,4, %1 ve %5,4 bulunmuştur. İDT yapılmış vakalardan %11,1’inde en az bir birinci basamak antitüberküloz ilaca direnç olduğu tespit edilmiştir. Çok İlaca Direnç (ÇİD) %2,4 olarak hesaplanmıştır.

Sonuç: Çalışma grubumuzda, bir ya da daha fazla sayıda birinci basamak anti-tüberküloz ilaca direnç gelişmiş hastalarda tedavi başarısı, direnç gelişmemiş hastalara göre daha düşük bulunmuştur. Ayrıca, nüks vakalarda da direnç görülme sıklığı, yeni vakalara göre yüksektir. Bu bulgular birlikte değerlendirildiğinde, hastalığın nüks etmesinin engellenmesi açısından tüm önlemlerin alınması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Antitüberküloz ilaçlar, duyarlılık testleri, ilaç direnci, tüberküloz, verem savaş dispanseri

Evaluation of Drug Susceptibility Test Results in Mycobacterium Tuberculosis Strains Isolated from Patients Registered to a Tuberculosis Dispensary

Öz

Objective: Tuberculosis is the leading cause of death from a single infectious agent worldwide. The aim of our study is to examine a tuberculosis dispensary records retrospectively, to determine the resistance to anti-tuberculosis drugs and thus to provide data that can be a source for studies on the subject at all levels.

Materials and Methods: In our study, the period January 2002 - December 2019 has been examined. A total of 296 drug susceptibility testing (DST) results were obtained. Descriptive and analytical statistics were used for data analysis.

Results: Drug resistance was 7.4%, 2.4%, 1% and 5.4% for isoniazid, rifampicin, ethambutol, and streptomycin, respectively. Among the cases with available DST results, 11.1% DST had resistance to at least one first-line antituberculosis drug. Multidrug Resistance (MDR) was calculated as 2.4%.

Conclusion: In our study group, treatment success was found to be lower in patients with resistance to one or more first-line anti-tuberculosis drugs compared to patients without resistance. Also, the frequency of resistance in relapse cases is higher than new cases. When these findings are evaluated together, it was concluded that all precautions should be taken in order to prevent relapse of the disease. 

Anahtar Kelimeler

Antitubercular agents, drug resistance, sensitivity tests, tuberculosis, tuberculosis dispensary

Kaynakça

• Nachega JB, Chaisson RE. Tuberculosis drug resistance: A global threat. Clinical Infectious Diseases. 2003;36(1):24-30. doi:10.1086/344657
• Bektöre B. Mycobacterium tuberculosis suşlarında majör ve minör anti-tüberküloz ilaç direncinin araştırılması. Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı , Tıpta Uzmanlık Tezi. Ankara, Türkiye. 2011.
• Keshavjee S, Farmer PE. Tuberculosis, drug resistance and the history of modern medicine. N Engl J Med. 2012;367(10):931-936. doi:10.1056/NEJMra1205429
• Mendez AP, Raviglione CM, Laszlo A, et al. Global Surveillance for antituberculosis-drug resistance, 1994–1997. N Engl J Med. 1998;338(23):1641-1649. doi:10.1056/NEJM199806043382301
• Guidelines for the programmatic management of drug-resistant tuberculosis emergency update 2008. https://www.who.int/tb/challenges/mdr/programmatic_ guidelines_for_mdrtb/en/. Erişim Tarihi 28 Haziran 2020.
• Karadağ A, Tokaç M, Güvenli A, Sünbül M, Günaydın M, Saniç A. Klinik örneklerden izole edilen tüberküloz basili kompleksinin majör antitüberküloz ilaçlara direnç oranları. ANKEM Derg. 2004;18(4):189-192.
• Global Tuberculosis Report 2019. https://apps.who.int/iris/ bitstream/handle/10665/329368/9789241565714-eng.pdf?ua=1. Erişim Tarihi 28 Haziran 2020.
• Auer C, Mazitov R, Makhmudov A, et al. Factors contributing to drug-resistant tuberculosis treatment outcome in five countries in the Eastern Europe and Central Asia region. Monaldi Archives for Chest Disease. 2020;90(1):151-160. doi: 10.4081/monaldi.2020.1235
• Ismail N, Ismail F, Omar SV, et al. Drug resistant tuberculosis in Africa: Current status, gaps and opportunities. Afr J Lab Med. 2018;7(2):781-791. doi:10.4102/ajlm.v7i2.781
• Perincek G, Tabakoğlu E, Otkun M, Özdemir L, Özdemir B. Mycobacterium tuberculosis üremesi saptanan akciğer tüberkülozlu hastaların antitüberküloz ilaçlara direnç oranları. Tur Toraks Der. 2011;12(3):111-113. doi:10.5152/ttd.2011.25
• Terzi̇ H, Aydemi̇r Ö, Karakeçe E, Köroğlu M, Altındi̇ş M. M. tuberculosis kompleks izolatlarının anti-tüberküloz ilaçlara direnç oranlarında yıllara göre değişim; Sakarya. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019;4(1):47-56. doi:10.26453/otjhs.441168
• Etiz P, Altınsu TA. Akciğer tüberkülozu olan 232 yeni olgunun retrospektif olarak değerlendirilmesi. Türk Mikrobiyol Cem Derg. 2018;48(2):117-124. doi:10.5222/ TMCD.2018.117
• Yazısız H, Hırçın Cenger D, Yazısız V, Kılıç L, Altın S. Mycobacterium tuberculosis kompleks izolatlarında birinci basamak anti-tüberküloz ilaçlara direnç trendleri: Türkiye’den üçüncü basamak bir hastane çalışması. Tuberk Toraks. 2019;67(2):92-101. doi:10.5578/tt.68201
• Kısa Ö, Albay A, Baylan O, Doğancı L. Mycobacterium tuberculosis suşlarında antitüberküloz ilaç direnç oranlarının BACTEC 460 TB kültür sistemi ile değerlendirilmesi. Flora. 2002;7(3):171-176.
• Uçar E, Kılıç A, Ceyhan İ, ve ark. Ülkemizin yedi farklı bölgesinden 2003-2006 yılları arasında izole edilen Mycobacterıum tuberculosis suşlarının majör antitüberküloz ilaçlara direnç oranları. Mikrobiyol Bul. 2010;44(1):11-19.
• Taşkın Kafa AH, Hasbek M, Çelik C, Bakıcı MZ. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde 2011-2018 yılları arasında primer antitüberküloz ilaçlara direnç durumu. ANKEM Derg. 2019;33(3):83-88. doi:10.5222/ankem.2019.1914
• Şenoğlu S, Şahin M, Pelivanoğlu F, Şengöz G. Altmış bir ekstrapulmoner örnekte anti-tüberküloz ilaç duyarlılık sonuçlarının MGIT yöntemi ile araştırılması. Med Bull Haseki. 2019;57(3):279-284. doi:10.4274/haseki.galenos.2019.4558
• Erer OF, Kömürcüoğlu A, Bilgin M, Tibet G, Aktoğu S. Nüks ve tedaviye ara verip dönen akciğer tüberkülozlu olgularda yeniden tedavi rejimi sonuçları. Toraks Derg. 2002;3(2):156-160.
• Song W, Li Y, Ma X, et al. Primary drug resistance of Mycobacterium tuberculosis in Shandong, China, 2004 – 2018. Respiratory Research. 2019;20(1):223. doi:10.1186/s12931-019-1199-3
• Taylan M, Yılmaz S, Kaya H, et al. Diyarbakır ilinin 2005-2010 yılları arasındaki tüberküloz kontrol durumu. Dicle Tıp Dergisi. 2015;42(2):227-234 doi:10.5798/diclemedj.0921.2015.02.0562