ÇAĞDAŞ SANATTA SERAMİK İLE OLUŞTURULAN DİSİPLİNLERARASI BAKIŞ ÜZERİNE

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 40 - 54, 29.12.2022

Naile Çevik

Öz

Günümüzden binyıllar önce ortaya çıkan seramik üretimleri günümüzde de kadim bir ifade biçiminin yansıması olarak kullanılmaktadır. Ana malzemesi kil olan bu seramik üretimler insanoğlunun kültürel ve toplumsal yapısı bakımından bir belge niteliği taşımaktadır. İnsanlığın ortak gereksinimlerini karşılamak için üretilen bu ilk dönem seramikleri zaman içinde çağın değişen koşullarına göre kendisini bir bilim ve sanat dalı olarak ifade edebilmiştir. İnsanlık tarihi kadar eski olan bu köklü malzeme günümüz sanatçıları içinde vazgeçilmez bir unsur olarak kullanılmaktadır.
Seramik üretimlerinin artistik ve endüstriyel bağlamda farklı disiplinlerde kullanımı özellikle 1960 sonrası döneme tarihlenmektedir. Bu dönem seramik malzeme kullanımının plastik sanatların birçok alanında sanatçılar tarafından tercih edilmesi durumunu da ortaya koymaktadır. Çağdaş sanat anlayışı bağlamında değerlendirildiğinde sanat disiplinlerinin iç içe geçtiğini söylemek mümkündür. Disiplinlerarası süreci tanımlayan bu dönemde kavramsal süreç/anlatım da oldukça önem kazanmıştır. Nitel çalışma yöntemlerinden literatür taraması ve eser analizinin kullanıldığı bu çalışmada kapsamında; çağdaş seramik sanatı bağlamında üretilen sanatçı eserlerinin analizi ve çözümlenmesi yapılmıştır. Ayrıca bu çalışma kapsamında; seramik alanında disiplinlerarası süreçte Ryunosuke Okazaki, Galina Manikova ve Canan Dağdelen’in seramik ana malzemesi ile tasarladığı üretimler üzerinden okumalar yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Sanat, Seramik, Disiplinlerarası Sanat

CREATED WITH CERAMICS IN CONTEMPORARY ART ON THE INTERDISCIPLINARY PERSPECTIVE

Öz

Ceramic productions, which emerged thousands of years ago, are still used as a reflection of an ancient form of expression. These ceramic productions, the main material of which is clay, is a document in terms of the cultural and social structure of human beings. These early ceramics, produced to meet the common needs of humanity, were able to express themselves as a branch of science and art in time, according to the changing conditions of the age. This rooted material, which is as old as the history of humanity, is used as an indispensable element among today's artists.
The use of ceramic productions in different disciplines in the artistic and industrial context is dated especially to the post 1960 period. This period also reveals the fact that the use of ceramic materials is preferred by artists in many fields of plastic arts. When evaluated in the context of contemporary art understanding, it is possible to say that art disciplines are intertwined. In this period, which defines the interdisciplinary process, the conceptual process/expression has also gained importance. Within the scope of this study, in which literature review and work analysis from qualitative study methods are used; The analysis and analysis of the works of artists produced in the context of contemporary ceramic art were made. In addition, within the scope of this study; In the interdisciplinary process in the field of ceramics, readings will be made on the productions designed by Ryunosuke Okazaki, Galina Manikova and Canan Dağdelen with ceramic main material.

Anahtar Kelimeler

Art, Ceramics, Interdisciplinary Art

Kaynakça

• Akdeniz, H. (1995). Plastik sanatlarda günümüz sanat eğilimlerinin düşünsel dayanakları ve bunun Çağdaş Türk Sanatına yansıması üzerine bir değerlendirme. Anadolu Sanat, 3, 9-34.
• Akdere, B. (2019). Seramik malzeme ile enstalasyonun seramik sanatındaki yeri ve kişisel uygulamalar [ Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Uşak Üniversitesi.
• Akgün, S. A. (2012). Modern kaygılar; 20. yüzyıl sanatında hazır nesne kullanımı ve tüketim toplumuna eleştirel bir bakış [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi.
• Anonim. (1997). Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi, Seramik. Yem Yayınları.
• Arcasoy, A. (1998). Seramik teknolojisi. Marmara Üniversitesi Yayınları.
• Aşan Yüksel, O. ve Kılıçkaya Boğ, E. E. (2018). Çağdaş seramik sanatında alternatif bir yaklaşım olarak tipografi kullanımı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22 (2), 1157-1169.
• Çevik, N. (2010). Çağdaş seramik sanatında resimsel yönelimler. Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 36 (6), 35-45.
• Çevik, N. (2016). Çağdaş seramik sanatında disiplinler arası bir yaklaşım olarak alternatif malzemelerin plastik bir dil olarak kullanılmasının seramik eğitimine katkısı. Cumhuriyetin Işığında Yükseköğretimde Sanat Eğitimi Uluslararası Sempozyumu, ISBN: 978-975-507-285-2, Ankara, 399-411.
• Çolakoğlu, H. (1998). Günümüz seramik sanatı ve konumu. Türkiye’de Sanat Plastik Sanatlar Dergisi, 33, 23-27.
• Erel, E. B. (2020). Disiplinlerarası bir etkileşim olarak seramik yüzeylerde alternatif fotoğraf baskı yöntemlerinin etkisinin araştırılması [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Eskişehir Anadolu Üniversitesi.
• Karabey Ö. B. (2010). Seramik sanatında imaj transfer teknikleri. Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 5, 91-104.
• Kavalcı, F. (1998). Türkiye’de seramik sanatı [Özel Sayı]. Türkiye’de Sanat, 33, 35-42.
• Kayahan, Z. ve Çevik, N. (2021). Gelenekten ilham alan sanat; Ryunosuke Okazaki’nin giyilebilir heykelleri. Kesit Akademi Dergisi, 7 (28), 136-151.
• Keser, N. (2005). Sanat sözlüğü. Ütopya Yayınevi.
• Özel, S. V. (2007). Plastik sanatlarda disiplinlerarası etkileşimler ve seramik sanatına yansıması [ Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Sevim, S. ve Yıldırım, Ö. (2014). Çağdaş Türk Seramik Sanatında resimsel anlatım, Sanat ve Tasarım Dergisi, 7 (7), 61-74. doi: 10.20488/austd.06496
• Sevim, S. ve Marmara, T. (2020). “Öteki” kavramının Çağdaş Seramik Sanatına yansıması. Sanat Dergisi, (36), 77-102. doi: 10.47571/ataunigsfd.737835
• Sönmez, N. (2002). Nesne, sanatçı ve seramik sanatı ilişkisi. Anadolu Sanat Dergisi, 13, 175-183.
• Yardımcı, İ. (1993). Anadolu’da başlangıcından günümüze seramik-metal teknik ve biçim etkileşimleri [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Yıldırım, B. (2021). Çağdaş Seramik Sanatında farklı malzeme kullanımı, Erciyes Akademi, 35 (1), 371-385.
• Yücel, M. (2010). Açık kamusal mekânlarda seramik heykel uygulamalarında farklı malzeme kullanımı [ Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Erciyes Üniversitesi.