Özel gereksinimi olan bireylerin mesleki istihdamı Çorum ili örneği

Yıl 2014, Cilt: 15 Sayı: 03, 1 - 17, 01.04.2014

Naime Güneş , Gönül Akçamete

https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000211

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Özel Gereksinimi Olan Bireylerin Mesleki İstihdamı Çorum İli Örneği

Öz

Araştırmanın temel amacı, işverenlerin özel gereksinimi olan bireylerin istihdamlarına ilişkin görüş ve önerilerinin neler olduğunu belirlemektir. Araştırma Çorum ilindeki özel gereksinimi olan bireylerin çalıştığı işyerlerindeki 12 işverenle gerçekleştirilmiştir. Araştırmada işverenlerin görüşleri hazırlanmış olan görüşme formu ile yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak toplanmış ve nitel veri analizi ile analiz edilmiştir. İşverenler, özel gereksinimi olan bireylerin istihdam edilebilmeleri için sorumluluk alma, teknolojiyi kullanma, uyumlu olma, ekip ile çalışma, iletişim kurma, akademik, güvenlik ve iş becerilerine sahip olmalarının önemli olduğunu belirtmektedirler. Bunun yanı sıra özel gereksinimi olan bireylerin iş ve işyeri deneyimlerinin arttırılmasının ve işe göre hazırlanmalarının gerekli olduğu işverenler tarafından ifade edilmiştir. Ayrıca, özel gereksinimi olan bireylerin okul döneminde eğitimlerinin bir kısmını işyerlerinde almaları, iş tanımlarının yapılıp özel gereksinimi olan bireylerin iş tanımlarına göre eğitilmeleri gerektiği ve okulların toplumu, aileleri ve özel gereksinimi olan bireyleri meslekler ve mesleki eğitim konularında bilgilendirmelerine ağırlık vermelerini önermektedirler. Bulgular alan yazın ışığında tartışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Özel gereksinimi olan bireyler, mesleki eğitim, istihdam edilebilirlik becerileri, istihdam, işveren görüşleri

Kaynakça

• Sayılı İş Kanunu. (2003). T.C Resmi Gazete, 25134, 22 Mayıs 2003.
• Sayılı Özel Gereksinimi Olan Bireyler Hakkında Kanun. (2005). T.C Resmi Gazete, 25868, 07 Mayıs 2005.
• Sayılı Devlet Memurluğu Kanunu. (1965). T.C Resmi Gazete, 12056, 23 Temmuz 1965.
• Akardere, S., S. (2005). İşverenlerin engelli çalışanlara yönelik tutumları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Akçamete, G. (1989). Özürlü çocukların ve gençlerin işe hazırlanması. Çağdaş Eğitim, 14(143), 25-31.
• Baran, N. ve Cavkaytar, A. (2007). İşverenlerin zihin engelli bireylerin istihdamlarına ilişkin görüş ve önerileri. Elementary Education Online (İlköğretim Online), 6(2), 213-225.
• Baxter, M. B., & Young, J. L. (1982). What do employers expect from high school graduates? NASSP Bulletin, 66(458), 93–96.
• Casner-Lotto, J., & Barrington, L. (2006). Are they really ready to work? Employers’ perspectives on the basic knowledge andapplied skills of new entrants to the 21st century U.S. workforce. New York, NY: Conference Board. Retrieved 03 August 2013 from http://www.conference-board.org/pdf_free/BED-06- Workforce.pdf
• Çarkçı, Ş. (2011). Engellilerin mesleki eğitimi ve istihdamı. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Dibben, P., James, P. and Cunningham, I. (2001). Senior management commitment to disability: the influence of legal compulsion and best practice. Personnel Review, 30(4), 454-467.
• Diriöz, S., C. (2013). 2012 Yılı İstihdam Değerlendirme Raporu, Ankara: T.C Kalkınma Bakanlığı. http://www.cbukampus.com/wpcontent/uploads/2013/05/2012_y%C4%B1l%C4%B1_%C4%B0stihdam_D e%C4%9Ferlendirme_Raporu.pdf adresinden 12.09.2013 tarihinde edinilmiştir.
• Domzal, C., Houtenville, A., & Sharma, R. (2008). Survey of employer perspectives on the employment of people with disabilities: Technical report (Prepared under contract to the Office of Disability and Employment Policy, U.S. Department of Labor). McLean, VA: Cherry Engineering Support Services.
• Eren, A. (2010). Engellilerin iş yerlerinde çalıştırılması için yapılabilecekleri üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Ergün, M. (2005). Özel Gereksinimi Olan Bireylerin Çalışma Yaşamına Katılımı ve İşverenler İçin Rehber. http://www.eyh.gov.tr/tr/8273/Ozurlulerin-Calisma-Yasamina-Katilimi-Isverenler-Isverenler-Icin-Rehber adresinden, 21.09.2013 tarihinde edinilmiştir.
• Genç, Y., Çat, G. (2013). Engellilerin istihdamı ve sosyal içerme ilişkisi. Akademik İncelemeler Dergisi (Journal of Academic Inquiries), 8(1), 363-393.
• Hashim, J., Wok, S. (2014). Predictors to employees with disabilities’ organisational behaviour and involvement in employment. Equality, Diversity and Inclusion: An International Journal, 33(2), 193-209.
• Hasırcıoğlu, A. (2006). İşverenlerin özürlü istihdamına yaklaşımı (Sakarya Örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Hazler, R. J., & Lotto, L. D. (1987). Employers’ opinions on the attitudes and skills of high school graduates. Journal of Employment Counseling, 24, 130–136.
• Hendricks, D. (2010). Employment and adults with autism spectrum disorders: Challenges and strategies for success. Journal of Vocational Rehabilitation 32, 125–134.
• Hurlbutt K. and Chalmers, L. (2004). Employment and adults with asperger syndrome. Focus on Autism and Other Developmental Disabilities, 19(4), 215-222.
• İŞKUR. (2011). Kurumsal Bilgi. http://www.iskur.gov.tr/KurumsalBilgi/istatistikler.aspx#dltop adresinden, 18.09.2013 tarihinde edinilmiştir.
• İŞKUR. (2014). İstihdam Kontenjanları. http://www.iskur.gov.tr/KurumsalBilgi/istatistikler.aspx#dltop adresinden, 15.02.2014 tarihinde edinilmiştir.
• Jang, Y., Wang, Y. T., Lin, M. H. (2014). Factors affecting employment outcomes for people with disabilities who received disability employment services. Journal of Occupational Rehabilitation, 35, 11-21.
• Ju, S.,Zhang, D., Pacha, J. (2012). Employability skills valued by employers as important for entry-level employees with and without disabilities. Career Development for Exceptional Individuals, 35, 29-38.
• Karataş, K. (2001). Özürlülerin Mesleki Rehabilitasyonu ve İstihdamı Sorunu, Sosyal Hizmet Sempozyumu ‘96. Toplumsal Gelişme ve Değişme Sürecinde Sosyal Hizmet, Kasım Karataş (Ed.), 112-117, Ankara.
• Köksal, A. (2010). Türkiye’de engelli istihdamı ve bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
• MEB Mesleki Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü. (2013). Mesleki Becerilerin Geliştirilmesi Projesi Özel Politika Gerektiren Kişilerin Eğitim İhtiyaçlarının Analizi Araştırma Raporu. Ankara: MEB
• Migliore, A., Mank, D., Grossi, T. and Rogan, P. (2007). Integrated employment or sheltered workshops: Preferences of adults with intellectual disabilities, their families, and staff. Journal of Vocational Rehabilitation 26, 5-19.
• MYK. (2013). Ulusal Meslek Standartları. http://www.myk.gov.tr/ adresinden, 12.09.2013 tarihinde edinilmiştir.
• Newton, R., Ormerod, M. and Thomas, P. (2007). Disabled people experiences in the workplace environment in England. Equal Opportunities International, 26(6), 610-623.
• Schaller J. And Yang, N. K. (2005). Competitive employment for people with autism: Correlates of successful closure in competitive and supported employment, Rehabilitation Counseling Bulletin 49(1), 4-16.
• TÜBİTAK. (2006). Türkiye Özürlüler Araştırması İkincil Analiz Raporu. Ankara: TÜBİTAK. http://www.ozgurarun.com.tr/rap/TufanveArun_TOA.pdf adresinden, 08.05.2013 tarihinde edinilmiştir.
• Ünal, F. (2001). İstihdam edilebilirlik becerileri ve bu becerilerin kazandırılmasına yönelik eğitsel bir model önerisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Winn, S., & Hay, I. (2009). Transition from school for youths with a disability: Issues and challenges. Disability and Society, 24, 103–115.
• World Health Organization-WHO. (2011). World report on disability. http://www.who.int/disabilities/world_report/2011/report.pdf adresinden, 10.09.2013 tarihinde edinilmiştir.