Normal Gelişim Gösteren Öğrenciler İle Kaynaştırma Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Kavramına İlişkin Metafor Algıları

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 4, 679 - 697, 01.12.2018

Sevil Büyükalan Zeynep Yaylacı

https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.376764

Cited By: 4

Öz

Bu çalışmanın amacı normal gelişim gösteren öğrenciler ile kaynaştırma öğrencilerinin sosyal bilgiler kavramına
ilişkin metafor algılarını ortaya koymaktadır. Araştırmada nitel araştırma modellerinden olgubilim deseni
kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2016-2017 eğitim-öğretim yılı içerisinde Karabük ilinde yer alan
devlet okullarına devam eden 30’u kaynaştırma eğitimi alan 72 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri
"Sosyal bilgiler ......... gibidir; çünkü..................." cümlesinin yer aldığı açık uçlu görüşme formu ile toplanmıştır.
Araştırmada elde edilen verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre
normal gelişim gösteren öğrencilerin 9 kategoride 33 metafor; kaynaştırma eğitimi alan öğrencilerin 11 kategoride
25 metafor ürettiği görülmüştür. Araştırma sonucunda öğrencilerin sosyal bilgiler kavramını ağırlıklı olarak “tarih”
ve “geçmiş” kavramlarıyla ilişkilendirdikleri ortaya çıkmıştır. Kaynaştırma eğitimi alan öğrencilerin normal
gelişim gösteren öğrencilere nazaran daha somut metaforlarla sosyal bilgiler kavramını açıkladıkları araştırmada
elde edilen diğer bir sonuçtur. Ayrıca diğer öğrencilerden farklı olarak kaynaştırma öğrencilerinin ürettikleri
metaforlarla sosyal bilgilerin gerekli olduğunu, kendilerini sosyalleştirerek görgü ve davranış kurallarını
öğrettiğini vurgulamaları araştırmanın dikkate değer başka bir sonucudur.

Anahtar Kelimeler

sosyal bilgiler, metafor, kaynaştırma, özel gereksinimli öğrenci

Kaynakça

• Arıkan, R. (2013). Araştırma yöntem ve teknikleri (Geliştirilmiş 2.Basım). Ankara: Nobel.
• Creswell, J.W. (2016) Nitel araştırma yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve nitel araştırma deseni [Qualitative research methods] (3.baskı), (M.Bütün ve S.B.Demir, Çev.Ed.), Ankara: Siyasal.
• Demir, Ö.O. (2014) Nitel araştırma yöntemleri. Kaan Böke (Ed.), Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri içinde (ss. 286-314). İstanbul: Alfa.
• Gömleksiz, M., Kan, A. & Öner, M. (2013). İlköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine ilişkin metaforik algıları, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (2), 419-436.
• Güven, S. & Akhan, N. E. (2010). İlköğretim 6. ve 7. Sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine ilişkin öğeleri açıklamak için kullandıkları metaforlar üzerine bir araştırma. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1, 136-172.
• Kargın, T. (2006). Kaynaştırma: Temel Kavramlar, Tarihçe ve İlkeler. Bülbin Sucuoğlu &Tevhide Kargın, İlköğretimde Kaynaştırma Uygulamaları, Yaklaşımlar Yöntemler Teknikler içinde, İstanbul: Morpa.
• Kırcaali- İftar G. (1992). Özel eğitimde kaynaştırma. Eğitim ve Bilim (16), ss.45-50.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis. Thousand Oaks. CA: Sage.
• Punc, K (2016). Sosyal araştırmalara giriş nitel ve nicel yaklaşımlar, [İntroduction to Social Research quantitive and qualitative approaches] (Bayrak,D., Arslan,H., &Akyüz,Z.,Çev.) Ankara: Siyasal.
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldıuğu zihinsel imgeler, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
• Yaşar, Ş. & Gündoğar-Bayır, Ö. (2010). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin bakış açısıyla sosyal bilgiler. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu bildiriler kitabı, 73-78.
• Yaylacı, Z. & Aksoy, B. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimindeki yeterlilikleri. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, sayı: 6, ss.19-40.
• Yıldırım, A &Şimşek, H (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (genişletilmiş 9.baskı), Ankara:Seçkin