Özel Yetenekli Öğrencilerin Çatışma Çözme Becerileri ve Liderlik Özelliklerinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 25 Sayı: 4, 387 - 401, 01.12.2024

Songül Geçer , Şule Demirel Dingeç , Ömer Faruk Tamul

https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.1459210

Öz

Giriş: Özel yetenekli bireyleri ve özelliklerini ele alan ve özel yeteneklilerin eğitimi alanında önemli olan Marland Raporu'nun liderlik becerilerine yer vermesine rağmen bu alanda yapılan araştırmaların sınırlı olduğu görülmektedir. Benzer şekilde empati, problem çözme, çatışma çözme gibi beceriler açısından da akranlarından farklı gelişim gösterebilen özel yetenekli bireylerle ilgili çatışma çözme becerilerine ilişkin çalışmalar da sınırlıdır. 21. yüzyıl becerileri kapsamında yer alan liderlik ve çatışma çözme becerilerinin ele alındığı bu çalışma özel yetenekli bireylerin bu becerilere ilişkin durumlarıyla ilgili bilgi sunabilir.
Yöntem: Bu çalışmada, özel yetenekli öğrencilerin çatışma çözme becerisi ile liderlik özelliklerinin düzeyi ile bu iki beceriyi etkileyebilecek demografik değişkenlerin etkilerini incelemek amaçlanmıştır. Bu amaçla nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Öğrencilerin liderlik becerileri ve çatışma çözme becerileri sınıf düzeyi, cinsiyet ve kardeşe sahip olma özelliklerine göre incelenmiştir. Ayrıca iki beceri arasındaki ilişki korelasyon analizi ile incelenmiştir. Araştırmada amaçlı örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılabilir durum örneklemesi tercih edilmiş ve toplam 147 özel yetenekli ortaokul öğrencisi ile çalışma gerçekleştirilmiştir.
Bulgular: Çalışmada özel yetenekli öğrencilerin çatışma çözme becerileri ve liderlik özelliklerine ait puanlarının yüksek olduğu ve bu iki beceri arasında pozitif ve orta düzeyde ilişki olduğu görülmektedir. Öğrencilerin çatışma çözme ve liderlik becerileri sınıf düzeyine göre değişmemektedir. Liderlik becerileri cinsiyete göre fark göstermezken; çatışma çözme becerilerini oluşturan alt boyutlardan sadece "uzlaşmaya başvurma" boyutunda kız öğrencilerin lehine anlamlı bir fark olduğu (p < .05) görülmüştür. Katılımcıların kardeşinin olup olmamasına göre incelendiğindeyse hem liderlik becerilerinde hem de çatışma çözme ve alt boyut becerilerinde istatistiksel olarak anlamlı bir farklılaşma olmadığı görülmüştür.
Tartışma: Çalışmada çatışma çözme becerilerini ölçmek için kullanılan ölçeğin uzlaşmaya başvurma boyutunda kız öğrencilerin daha yüksek puan almasının bir nedeni kız öğrencilerin sorunları daha yapıcı ve işbirlikçi çözmeye çalışmaları olabilir. Erkek öğrenciler ise daha farklı çözümlerle çatışmaları çözmeye eğilimli olabilir.

Anahtar Kelimeler

Özel yetenek, özel yetenekli öğrenciler, çatışma, çatışma çözme becerisi, liderlik

An Examination of Conflict Resolution Skills and Leadership Characteristics of Gifted Students

Öz

Introduction: Despite the inclusion of leadership skills in the Marland Report, which addresses the characteristics of gifted individuals and their education, there are very few studies, which remained under-researched. Similarly, studies on the conflict resolution skills of gifted individuals, who may show different developmental trajectories in empathy, problem-solving, and conflict resolution compared to their peers, are also scarce. This study, which addresses leadership and conflict resolution skills as part of 21st-century competencies, can provide valuable insights into the status of these skills among gifted individuals.
Method: This study aims to examine the level of conflict resolution skills and leadership characteristics of gifted students and the impact of demographic variables that may affect these two skills. Thus, the relational survey model, a quantitative research method, was employed. The leadership skills and conflict resolution skills of the students were analyzed according to grade level, gender, and the presence of siblings. Additionally, the relationship between the two skills was examined through correlation analysis. Convenient sampling, one of the purposeful sampling methods, was used, and the present study was conducted with 147 gifted middle school students.
Findings: The findings obtained in this study showed that gifted students scored high on both conflict resolution skills and leadership characteristics, and there was a positive and moderate relationship between these two skills. The students’ conflict resolution and leadership skills did not vary by grade level. While leadership skills did not differ by gender, a significant difference was found in favor of female students in the "seeking compromise" sub-dimension of conflict resolution skills (p < .05). When examined according to whether the participants had siblings, no statistically significant difference was found in either leadership skills or conflict resolution and its sub-dimensions.
Discussion: One possible reason for female students scoring higher in the seeking compromise sub-dimension of the conflict resolution scale could be that female students tend to resolve issues more constructively and collaboratively. Male students may tend to solve conflicts with different solutions.

Anahtar Kelimeler

Gifted, gifted students, conflict, conflict resolution skills, leadership

Kaynakça

• Akarsu, Ö., & Mutlu, B. (2017). Üstün yetenekli çocukları anlamak: Çocukların sosyal ve duygusal sorunları [Understanding the gifted children: the social and emotional problems of children]. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2), 112-116.
• Akyürek, M. İ. (2020). Özel yetenekli öğrencilerde liderlik [Leadership skills of special talented students]. Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 12(2), 198-219. https://dergipark.org.tr/en/pub/sobiadsbd/issue/57298/725163
• Ataman, S. (2019). Üstün zekâlı olan ve olmayan çocukların liderlik potansiyelinin incelenmesi [Examining leadership potential of gifted and nongifted children] (Tez Numarası: 569087) [Yüksek Lisans Tezi. Bahçeşehir Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Ayas, T., Deniz, M., Kağan, M. & Kenç, M. F. (2010). An investigation of conflict resolution strategies of adolescents. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 2, 3545-3551. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.03.549
• Aydın, E. (2017). Ergenlerde çatışma çözme ve anne baba tutumlarının incelenmesi [Analysis of conflict resolution in adolescents in terms of parent attitudes] (Tez Numarası: 456570) [ Yüksek Lisans Tezi Necmettin Erbakan Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Baldwin, A. Y. (2002). Culturally diverse students who are gifted. Exceptionality, 10, 139–147. https://doi.org/10.1207/S15327035EX1002_7
• Betts, G. T., & Neihart, M. F. (1985). Eight effective activities to enhance the emotional and social development of the gifted and talented. Roeper Review, 8(1), 18-23. https://doi.org/10.1080/02783198509552921
• Bildiren, A. (2018). Üstün yetenekli çocuklar[Gifted children]. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Bodine, J. R., Crawford, K. D. & Schrumpf, F. (2002). Creating the peaceable school: A comprehensive program for teaching conflict resolution. Research Pres.
• Bryman, A. (1992). Charisma and leadership. Sage.
• Buist, K.L., Dekovic, M., & Prinzie, P. (2013). Sibling relationship quality and psychopathology of children and adolescents: A meta-analysis. Clinical Psychology Review, 33(1), 97-106. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2012.10.007
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri [Scientific research methods]. Pegem Akademi.
• Canbolat, E. Ö., Beraha, A., Çeliksoy, E., & Türker, Y. (2010). Türk Liderlik Profili: Türk Siyasi Liderleri Üzerine Niteliksel Bir Çalışma [Turkish leader profile: a qualitative research on Turkish political leaders]. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(2), 37-45. https://dergipark.org.tr/en/pub/sobiadsbd/issue/11350/135627
• Canöz, K., & Öndoğan, A. (2015). Kriz yönetiminde dönüşümcü liderin rolü [The role of transformational leader in crisis management]. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 3(1), 36-61. https://doi.org/10.19145/guifd.15810
• Cansoy, R., Türkoğlu, M. E., & Parlar, H. (2016). Liderlik özellikleri: Bir ölçek geliştirme çalışması ve öğrencilere yönelik bir araştırma [Leadership qualities: a scale development study and a research on students]. Milli Eğitim Dergisi, 45(212), 139-159. https://dergipark.org.tr/en/pub/milliegitim/issue/36138/405992
• Çayırdağ, N. & Acar, S. (2007, 5-7 Eylül), Roets’un Liderlik Değerlendirme Ölçeğinin (RLDÖ) Güvenirlik ve Geçerlik Çalısması [Reliability and Validity Study of The Roets Rating Scale for Leadership (RRLS)] [Sözlü Bildiri], 16.Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat, Türkiye
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları (2. baskı) [Multivariate statistics for social sciences: SPSS and LISREL applications (2nd edition)]. Pegem akademi.
• Çolakoğlu, M. (2005). Eğitim örgütlerinde değişim ve liderlik [Change and leadership in educational organizations]. HAYEF Journal of Education, 2(1), 63-77. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/93038
• Dakhlallah, N. M. & Ahmad, J. A. S. (2022). Social and emotional characteristics of gifted children. Journal of Positive School Psychology, 6(8), 728-740. https://www.journalppw.com/index.php/jpsp/article/view/9808/6400
• David, H., Gil, M., & Raviv, I. (2009). Sibling relationships among eilat families with at least one gifted child. Gifted and Talented International, 24(2), 71-88. https://doi.org/10.1080/15332276.2009.11673531
• Davis, G. A., & Rimm, S. B. (2014). Education of the gifted and talented. Prentice-Hall.
• Demirel, Ş. ve Sak, U. (2011). Yetenek hiyerarşisi: üstün yetenek türlerinin toplumsal değerleri üzerine bir araştırma [Talent hierarchy: A research study on the social value of talent types]. Türk Üstün Zekâ ve Eğitim Dergisi, 1(1), 61-76. https://theeducationjournals.com/index.php/talent/article/view/5
• Deutsch, M. (1949). An experimental study of the effects of co-operation and competition upon group process. Human relations, 2(3), 199-231. https://doi.org/10.1177/001872674900200301
• Droisy, R. H., & Gaundron, Z. C. (2003). Interpersonal conflict resolution strategies in children: A father-child co-construction. Europen Journal of Psychology of Education, 18(2), 157-169. https://doi.org/10.1007/BF03173482
• Elekoğlu, F. & Demirdağ, S. (2020). Investigation of school principals' 21st century skills, communication skills, and leadership styles according to teachers' perceptions. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 8, 101-117. https://www.researchgate.net/publication/342444476_Investigation_of_School_Principals'_21_st_Century_Skills_Communication_Skills_and_Leadership_Styles_According_to_Teachers'_Perceptions.
• Emir, S., & Acar, S. (2012). Zekâ-liderlik ilişkisi: üstün zekâlı olan ve olmayan öğrencilerin liderlik becerilerinin karşılaştırılması. HAYEF Journal of Education, 4(2), 189-201.
• Ersoy, Ö. & Avcı, N. (2004). Üstün zekâlı ve üstün yetenekliler. M.R. Şirin, A. Kulaksızoğlu & A.E. Bilgili (Eds.) Üstün yetenekli Çocuklar seçilmiş makaleler kitabı [Gifted Children book of selected articles] içinde (ss.195-210). İstanbul Çocuk Vakfı Yayınları.
• Gabriel, K. R. (1978). A Simple method of multiple comparison of means. Journal Of The American Statistical Association, (73) 264, pp. 724–729. https://www.tandfonline.com/doi/epdf/10.1080/01621459.1978.10480084?needAccess=true
• Gay, L. R., Mills, G.E. & Airasian, P. W. (2012). Educational research: Competencies for analysis and applications. New Jersey: Pearson.
• George, J. M. & Jones, G. R. (2011). Understanding and managing organizational behavior. Sixt edition. New Jersey: Pearson.
• Goethals, G. R., Sorenson, G. J., & Burns, J. M. (2004). Encyclopedia of leadership. Sage Publications.
• Grenier, M. E. (1985). Gifted children and other siblings. Gifted Child Quarterly, 29(4), 164–167. https://doi.org/10.1177/001698628502900405
• Gür, Ç. (2017). Eğitimsel ve sosyal-duygusal bakış açılarıyla üstün yetenekli çocuklar [Gifted children from educational and social-emotional perspectives]. Anı Yayıncılık.
• Gürdoğan-Bayır, Ö. & Gültekin, M. (2019). Çatışma Çözme Becerisi Ölçeği’nin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması [Reliability and validity work of conflict resolution skill scale]. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 9(1): 214-239. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/639214
• Hamilton, M. and Tafoya, M. (2012). Toward a collective frame-work on verval aggression: Hierarchical and antagonistic processes. Journal of Language and Social Psychology, 31, 112-130. https://doi.org/10.1177/0261927X11425038
• Huck, S. W. (2012). Reading Statistics and Research (Sixth Edition). Pearson.
• Hocker, J. L. & Wilmot, W. W. (2016). Interpersonal conflict. Mc Graw Hill Education.
• Hodge, K. A., & Kemp, C. R. (2000). Exploring the Nature of Giftedness in Preschool Children. Journal for the Education of the Gifted, 24(1), 46-73. https://doi.org/10.1177/016235320002400103
• Jit, R., Sharma, C. S., & Kawatra, M. (2016). Servant leadership and conflict resolution: A qualitative study. International Journal of Conflict Management, 27(4), 591-612. https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/IJCMA-12-2015-0086/full/html
• Johnson, D. W., & Johnson, R. T. (1995). Reducing school violence through conflict resolution. ASCD
• Johnson, D. W., & Johnson, F. P. (2014). Joining together: Group theory and group skills (Eleventh ed.), Prentice-Hall.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar-ilkeler-teknikler [Scientific research method: Concepts-principles-techniques]. Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya, A., Balay, R., & Göçen, A. (2012). The level of teachers’ knowing, application and training need on alternative assessment and evaluation techniques. Journal of Human Sciences, 9(2), 1229-1259. https://www.j-humansciences.com/ojs/index.php/ijhs/article/view/2272.
• Kenny, M., McEachern, A. G., & Aluede, O. (2005). Female bullying, prevention and counselling intervention. Journal of Social Sciences, 8(Special Issue), 13-19.
• Kline, R. B. (2011). Principles and Practice of Structural Equation Modeling . New York: The Guilford Press.
• Koçdaş, Z. (2020). Çalışanların duygusal zekâ düzeyleri ile çatışma çözme düzeyleri arasındaki ilişki [The relotionship between emotional intelligence and conflict resolution levels of employees] (Tez Numarası: 640534) [Yüksek Lisans Tezi İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Kohn, A. (1992). No contest: The case against competition. Houghton Mifflin.
• Latipun, S., Nasir, R., Zainah, A. Z. An&d Khairudin, R. (2012). Effectiveness of peer conflict resolution focused counseling in promoting peaceful behavior among adolescents. Asian Social Science, 8(9). https://www.researchgate.net/profile/Latipun-Latipun-2/publication/235752253_Effectiveness_of_Peer_Conflict_Resolution_Focused_Counseling_in_Promoting_Peaceful_Behavior_among_Adolescents/links/09e415132058b4e5aa000000/Effectiveness-of-Peer-Conflict-Resolution-Focused-Counseling-in-Promoting-Peaceful-Behavior-among-Adolescents.pdf
• Maranga, K. & Sampayo, J. (2015). Management and leadership in a global environment. Journal of Management Policy and Practice, 16(1), 83. https://eds.p.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=f0f881e0-849b-47aa-a47d-fb1205df68df%40redis
• Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği [Ministry of National Education Special Education Services Regulation]. (2018). T.C. Resmî Gazete, Günlük Gazete Makalesi (30471), 7 Temmuz 2018, 22-77.
• Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı [Ministry of National Education, Board of Education]. (2023). 21. Yüzyıl becerileri ve değerlere yönelik araştırma raporu [Research report on 21st century skills and values]. https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2023_05/11153521_21.yy_becerileri_ve_degerlere_yonelik_arastirma_raporu.pdf
• Ngara C., and Parath, M. (2004). Culture of Zimbabve’s views of giftedness. High Abilty Studies, 15, 190-209. https://doi.org/10.1080/1359813042000314772
• Northouse, P. G. (2016). Leadership: Theory and practice. Seventh edition. Sage publications.
• Özbay, Y. & Palancı M. (2011). Üstün yetenekli çocuk ve ergenlerin psikososyal özellikleri [Psychosocial characteristics of gifted children and adolecents]. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22. ss.89-108. https://dergipark.org.tr/en/pub/sakaefd/issue/11218/133963
• Özbey-Gökçe, F., Ellibeş-Cerrah, H., & Arpaz-Ünsal Ş. (2021). Özel yetenekli çocukların kendi arkadaşlık ilişkilerine yönelik görüşleri [The perceptions of the gifted children regarding their friendship relations]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 22(1), 113-145. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.621484
• Özdamar, K. (1999). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi-1 [Statistical data analysis with package programs-1]. Kaan Kitabevi.
• Öztürk-Çiftçi, D., & Erkanlı, H. (2020). Dört ve beş yıldızlı otel işletmeleri çalışanlarının işe adanmışlık düzeylerinin demografik değişkenlere göre incelenmesi: Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesi örneği [Examination of work engagement levels of four and five star hotels employees according to demographic variables: the case of Middle and East Black Sea Region]. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 336-347. https://dergipark.org.tr/en/pub/gumus/issue/55299/678028
• Rehber, E. & Atıcı, M. (2009). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin empatik eğilim düzeylerine göre çatışma çözme davranışlarının incelenmesi [Empathic tendency of second grade students in primary school conflict resolution behaviors according to their levels examination]. Journal of the Cukurova University Institute of Social Sciences, 18(1). https://eds.p.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=7e5ec751-9a5a-460d-ae5f-ecec2b943dde%40redis
• Ronksley-Pavia, M. & Neumann, M.M. (2022). Exploring educator leadership practices in gifted education to facilitate online learning experiences for (re)engaging gifted students. Education Sciences. 12,99. https://www.mdpi.com/2227-7102/12/2/99
• Rost, J. C. (1991). Leadership for the twenty-first century. Praeger.
• Sak, U. (2011). Üstün yetenekliler eğitim programları modeli (ÜYEP) ve sosyal geçerliği [An overview and social validity of the education programs for talented students model (EPTS)]. Eğitim ve Bilim, 36(161). https://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/893/297
• Semiz, H. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinde sporun liderlik üzerine etkisi (Hendek örneği) [Effect of high school students in sports leadership (Hendek example)] (Tez Numarası: 328017) [Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Sıkıcıkoğlu, İ. (2019). İlkokul öğrencilerinin liderlik düzeylerinin zekâ düzeyi ve demografik değişkenler açısından incelenmesi [Investigatin of primary students' leadership levels in terms of intelligence levels and demographic variables] (Tez Numarası: 328017) [Yüksek Lisans Tezi Anadolu Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Silverman, L.K. (1994). The moral sensitivity of gifted children and the evolution of society. Roeper Review, 17(2), 110-116. https://doi.org/10.1080/02783199409553636
• Sternberg, R. J. (2007). A systems model of leadership: WICS. American Psychologist, 62(1), 34. https://doi.org/10.1037/0003-066X.62.1.34
• Stogdill, R. M. (1950). Leadership, membership and organization. Psychological bulletin, 47(1), 1. https://doi.org/10.1037/h0053857
• Stogdill, R. M. (1974). Handbook of leadership: A survey of theory and research. Free Press.
• Şen, S., & İ. Yıldırım (2019). Eğitimde araştırma yöntemleri [Research methods in education]. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Tapan, Ç. (2006). Barış eğitimi programının öğrencilerin çatışma çözme becerileri üzerindeki etkilerinin incelenmesi [Examination of the peace education programme's effects on the conflict resolution skills of students] (Tez Numarası: 189835) [Yüksek Lisans Tezi 9 Dokuz Eylül Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Tapşın, F. O. (2019). Serbest zamanlarında spor yapan ve yapmayan ortaokul öğrencilerinin liderlik becerilerinin incelenmesi [Exami̇nati̇on of the leadership of secondary school students who do and not do sports in their free ti̇me] (Tez Numarası: 568094) [Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Tucker, C. J., & Finkelhor, D. (2017). The state of interventions for sibling conflict and aggression: A systematic review. Trauma, Violence, & Abuse, 18(4), 396–406. https://doi.org/10.1177/1524838015622438
• Türnüklü, A. (2005). Lise öğrencilerinin çatışma çözüm strateji ve taktiklerinin sosyal oluşturmacılık kuramı perspektifinden incelenmesi [Examination of high school managers’ conflict resolution strategies and tactics from the social constructivist perspective]. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 42(42), 225-278. https://dergipark.org.tr/en/pub/kuey/issue/10355/126794
• Tüysüz, B. (2007). Öğrenci liderliği programının 6.sınıf öğrencilerinin liderlik rolleri ve davranışlarına etkisinin incelenmesi [Determine the effect of?we are leaders? program on leadership roles and behaviors of 6th grade students]. (Tez Numarası: 210312) [Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Uru, M. K., & Dirimeşe, E. (2024). Üniversite Öğrencileri Yoksulluk Algısı Ölçeği Geliştirme Çalışması [University Students Poverty Perception Scale Development Study]. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(2), 613-628. https://doi.org/10.33206/mjss.1270295
• Uyar, A., & Çiçek, B. (2021). Farklı branşlardaki öğretmenlerin 21. yüzyıl becerileri [21st century skills of different field teachers]. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (9), 1-11. https://doi.org/10.21733/ibad.822410
• Yan, K., & Berliner, D. C. (2016). Tensions in gifted college programs in China: the case of “Mount Everest Plan.” Asia Pacific Education Review, 17(2), 325–338. https://doi.org/10.1007/s12564-016-9430-0
• Yavuzer, Y., Karataş, Z., & Gündoğdu, R. (2013). Ergenlerin çatışma çözme davranışlarının incelenmesi: nicel ve nitel bir çalışma [An investigation of conflict resolution behaviours: a quantitative and qualitative study]. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 428-440. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/87152
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. Baskı) [Qualitative research methods in social sciences (12th Edition)]. Seçkin Yayıncılık
• Zhbanova, K. S., Rule, A. C., & Stichter, M. K. (2013). Identification of gifted African American primary grade students through leadership, creativity, and academic performance in curriculum material making and peer-teaching: a case study. Early Childhood Education Journal, 43(2), 143–156. https://doi.org/10.1007/s10643-013-0628-z
• Zieky, M., Perie, M. & Livingston, S. (2006). A primer on setting cut scores on tests of educational achievement. Educational Testing Service