COVID-19 PANDEMİ SÜRECİNDE ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN YAŞAM BECERİLERİNİN PROBLEMATİK İNTERNET KULLANIMINI YORDAMASI

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 2, 301 - 331, 30.07.2021

Saliha Gün Barbaros Yalçın

Öz

Bu araştırmada üniversite öğrencilerinin yaşam becerileri ile problematik internet kullanımları arasındaki yordayıcı ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır. Nicel bir çalışma olan bu araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmaya 440 kız (%62,7) ve 262 erkek (%37,3) olmak üzere Konya ilindeki 702 üniversite öğrencisi katılmıştır. Araştırmada verileri toplamak amacıyla Young İnternet Bağımlılığı Testi Kısa Formu, Yaşam Becerileri Ölçeği ve araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde SPSS 25.0 paket programı kullanılmış ve bağımsız gruplar t testi, tek yönlü ANOVA testi, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu ile çoklu regresyon analizinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda cinsiyet değişkenine göre üniversite öğrencilerinin problematik internet kullanımı puan ortalamalarında anlamlı fark bulunmamıştır. Hafta içi ve hafta sonu 8 saat ve üzeri internet kullanan üniversite öğrencilerinin problematik internet kullanımı puanları, interneti günlük ortalama 0-2 saat, 2-4 saat, 4-6 saat ve 6-8 saat ve üzeri kullanan üniversite öğrencilerinin puan ortalamalarından anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. İnterneti oyun amaçlı kullanan üniversite öğrencilerinin problematik internet kullanımı puanları sosyal paylaşım, bilgi edinme, eğlence ve iletişim amaçlı kullanan üniversite öğrencilerinin puan ortalamalarından anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Uykusu düzensiz üniversite öğrencilerinin, uykusu düzenli öğrencilere göre problematik internet kullanım düzeyleri daha yüksektir. Bunlara ek olarak problematik internet kullanımı ile yaşam becerilerinin tüm alt boyutları arasında negatif yönlü anlamlı ilişki olduğu ve yaşam becerilerinin üniversite öğrencilerinin problematik internet kullanımı düzeyine ilişkin varyansın %5’ini açıkladığı bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Üniversite öğrencileri, yaşam becerileri, problematik internet kullanımı

Kaynakça

• Ak, M., Kesici, Ş., Yalçın, B., ve Kavaklı, M. (2019). Çocuğum Bağımlı Olmasın. Ankara: Nobel.
• Akdağ, M., Şahan-Yılmaz, B., Özhan, U., ve Şan, İ. (2014). Üniversite Öğrencilerinin İnternet Bağımlılıklarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (İnönü Üniversitesi Örneği). İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1). https://doi.org/10.17679/iuefd.98972
• Akhter, N. (2013). Educational Research and Reviews Relationship between Internet Addiction and Academic Performance among University Undergraduates. Educational Research and Reviews, 8(19), 1793–1796. https://doi.org/10.5897/ERR2013.1539
• Alan, R. ve Güzel, H. S. (2020). The ınvestigation of the relationship between smartphone addiction, and problem-solving skills and ways of coping with stress. Dusunen Adam:The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 33, 244–253. https://doi.org/10.14744/dajpns.2020.00088
• Alimoradi, Z., Lin, C.-Y., Broström, A., Bülow, P. H., Bajalan, Z., Griffiths, M. D. & Pakpour, A. H. (2019). Internet addiction and sleep problems: A systematic review and meta-analysis. Sleep Medicine Reviews, 47, 51–61. https://doi.org/10.1016/j.smrv.2019.06.004
• Aslan, E. ve Yazıcı, A. (2016). Üniversite Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı ve İlişkili Sosyodemografik Faktörler. Klinik Psikiyatri, 19, 109-117.
• Arslan, A., ve Bardakçı, S. (2020). Üniversite Öğrencilerinin Dijital Bağımlılık Düzeylerinin İletişim Becerileri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 8(20), 36–63.
• Arslankara V. B. ve Usta, E. (2020). Lise Öğrencilerinde Sanal Risk Algısı: Problemli Internet Kullanımı ve Eleştirel Düşünme Bağlamında Bir Araştırma. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 134-153.
• Balcı, Ş. ve Gülnar, B. (2009). Üniversite Öğrencileri Arasında İnternet Bağımlılığı ve İnternet Bağımlılarının Profili. Selçuk İletişim, 6(1), 5–22.
• Baloğlu, M., Özteke Kozan, H. İ. ve Kesici, Ş. (2018). Gender Differences in and the Relationships Between Social Anxiety and Problematic Internet Use: Canonical Analysis. Journal of Medical Internet Research, 20(1), e33. https://doi.org/10.2196/jmir.8947
• Baltacı, Ö., Akbulut, Ö., ve Yılmaz, E. (2021). Problemli İnternet Kullanımında Güncel Bir Risk Faktörü: COVID-19 Pandemisi. Humanistic Perspective, 3(1), 97-121. DOI: 10.47793/hp.872503
• Bernstein, J. (2019). The stress survival guide for teens: CBT skills to worry less, develop grit, & live your best life. Oakland, Ca: Instant Help Books, An Imprint Of Harbinger Publications, Inc.
• Beyrami, M., Mohavedi, Y. & Mohavedi. (2014). The Relationship Between Perceived Social Support and the Feeling of Social-Emotional loneliness With Internet Addiction in University Students. Social Cognition, 3(2), 109–122.
• Bolat, Y. ve Balaman, F. (2017). Yaşam Becerileri Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. İnsan ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 6(4), 22-39.
• Boss, G. & Sebastian. A. J. (2017). Problems of Internet Addiction and Its Effects on the Life Style of University Students. Research on Humanities and Social Science, 7(17), 200–204.
• Brand, M., Laier, C., & Young, K. S. (2014). Internet addiction: coping styles, expectancies, and treatment implications. Frontiers in Psychology, 5. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2014.01256
• Canan, F (2010). Üniversite Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı, Disosiyatif Belirtiler ve Sosyodemografik Özellikler Arasındaki Ilişki. (Tıpta Uzmanlık Tezi). Düzce Üniversitesi, Tıp Fakültesi. Düzce.
• Caplan, S. E. (2002). Problematic Internet Use And Psychosocial Well-Being: Development Of A Theory-Based Cognitive–Behavioral Measurement Instrument. Computers in Human Behavior, 18(5), 553–575. https://doi.org/10.1016/s0747-5632(02)00004-3
• Chou, W. P., Ko, C. H., Kaufman, E. A., Crowell, S. E., Hsiao, R. C., Wang, P.-W. & Yen, C.-F. (2015). Association of Stress Coping Strategies With Internet Addiction In College Students: The Moderating Effect Of Depression. Comprehensive Psychiatry, 62, 27–33. https://doi.org/10.1016/j.comppsych.2015.06.004
• Dingeç, İ. Ö. (2020). Problemli İnternet Kullanıımı, Benlik Saygısı ve Stresle Başa Çıkma Tutumlarının İlişkisi. (Yüksek Lisans Tezi). T.C. Maltepe Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. İstanbul.
• Durak Batıgün, A. ve Kılıç, N. (2011). İnternet Bağımlılığı ile Kişilik Özellikleri, Sosyal Destek, Psikolojik Belirtiler ve Bazı Sosyo-Demografik Değişkenler Arasındaki İlişkiler. Türk Psikoloji Dergisi, Haziran 2011, 26(67), 1–10.
• Erginsoy Osmanoğlu, D. (2019). Üniversite Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı ile Duygusal Zekâ Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. E-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 47–58. https://doi.org/10.30900/kafkasegt.603734
• Eroğlu, O. ve Yıldırım, Y. (2017). Sosyal Medya Ağlarının Kullanım Amacı ve Bağımlılığının Uyku Kalitesi ile İlişkisinin İncelenmesi. Türkiye Spor Bilimleri Dergisi, 1 (1), 1-10. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/tusbid/issue/33463/368462
• Evcili, F., & Yurtsever, I. (2018). Problematic Internet Use, Sleep Quality And Academic Achievement in Turkish University Students. Adolescent Psychiatry, 8, 185–194. https://doi.org/10. 2174/2210676608666180820152305
• Gezgin, D. M. (2019). Gelişen Teknolojinin Türkiye’de Üniversite Öğrencileri Üzerindeki Sosyo-Psikolojik Etkileri (pp. 238–242). Tekirdağ: International Balkan and Near Eastern Social Sciences Congress Series XI. IBANESS Congress Series-Tekirdağ.
• Girgin Büyükbayraktar, Ç., Bozgeyikli, H. ve Kesici, Ş. (2018). Gençlerin Psikolojik İhtiyaçları Nelerdir? OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8, 3–3. https://doi.org/10.26466/opus.395945
• Gümüş, A., Şıpkın, S., Tuna, A. & Keskin, G. (2015). The Relationship Between Problematic Internet Use, Violence Trend and Some Demographic Variables Among University Students. TAF Preventive Medicine Bulletin, 14(6), 460. https://doi.org/10.5455/pmb.1-1433229022
• Günay, O., Öztürk, A., Ergün Arslantas, E. & Sevinç, N. (2018). Internet addiction and depression levels in Erciyes University students. Düşünen Adam: The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 31(1), 79–88. https://doi.org/10.5350/dajpn2018310108
• Haroon, M. Z., Zeb, Z., Javed, Z., Awan, Z., Aftab, Z., & Talat, W. (2018). Internet addiction in medical students. J Ayub Med Coll Abbottabad, 30(4), 659–663.
• Hoofman, J., & Secord, E. (2021). The Effect of COVID-19 on Education. Pediatric Clinics of North America. https://doi.org/10.1016/j.pcl.2021.05.009
• İliş, A. ve Gülbahçe, A. (2019). Sosyal Medya Bağımlılığı ile İletişim Becerileri Arasındaki Yordayıcı İlişkinin İncelenmesi. Ekev Akademi Dergisi, 23(78), 45–60.
• Jiao, C., Wang, T., Peng, X. & Cui, F. (2017). Impaired Empathy Processing in Individuals with Internet Addiction Disorder: An Event-Related Potential Study. Frontiers in Human Neuroscience, 11. https://doi.org/10.3389/fnhum.2017.00498
• Karakoyun, F. (2017). Öğretmen Adaylarının İnternet Bağımlılık Düzeylerinin İncelenmesi: Dicle Üniversitesi Örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(64-Ek), 1140–1149. https://doi.org/10.17755/esosder.295289
• Karasar, N. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel.
• Kaygusuz, T., Oğuzöncül, A. ve Erensoy, A. (2019). Tıp Fakültesi̇ Öğrenci̇leri̇nde İnternet Bağımlılık Düzeyi̇ ve Etki̇leyen Faktörleri̇n Değerlendi̇rilmesi. Tıp Eğitimi Dünyası, 18(55). https://doi.org/10.25282/ted.509984
• Kemp, S. (2020). Digital 2020. Retrieved from We Are Social website: https://wearesocial.com/digital-2020
• Kutlu, M., Savcı, M., Demir, Y., & Aysan, F. (2016). Turkish adaptation of Young’s Internet Addiction Test-Short Form: a reliability and validity study on university students and adolescents. Anatolian Journal of Psychiatry, 17(1), 69. https://doi.org/10.5455/apd.190501
• Lachmann, B., Sindermann, C., Sariyska, R. Y., Luo, R., Melchers, M. C., Becker, B., & Montag, C. (2018). The Role of Empathy and Life Satisfaction in Internet and Smartphone Use Disorder. Frontiers in Psychology, 9. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.00398
• Naseri, L., Mohamadi, J., Sayehmiri, K., & Azizpoor, Y. (2015). Perceived Social Support, Self-Esteem, and Internet Addiction Among Students of Al-Zahra University, Tehran, Iran. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences, 9(3). https://doi.org/10.17795/ijpbs-421
• Nazik, F. ve Güneş, G. (2019). Üniversite Öğrencilerinde Problemli Internet Kullanımı Ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları. Cukurova Medical Journal, 44(1), 41–48. https://doi.org/10.17826/cumj.533376
• Othman, Z., & Lee, C. W. (2017). Internet Addiction and Depression among College Students in Malaysia, 24(6), 447–450.
• Özdemir, G. (2016). On Dokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerinde Internet Bağımlılığı ve Depresyon Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. (Tıpta Uzmanlık Tezi). Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi. Ankara.
• Özmete, E. (2008). Gençlere Yönelik Yaşam Becerileri Ölçeğinin Geliştirilmesi Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, 36(177), 253–269.
• Saatçioğlu, H. (2016). İnternet Bağımlılığı Tanısı Alan Ergenlerin Sosyal Bilişsel Becerilerinin Değerlendirilmesi. (Tıpta Uzmanlık Tezi). Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi. İzmir.
• Savcı, M., & Aysan, F. (2017). Social-Emotional Model of Internet Addiction. Psychiatry and Clinical Psychopharmacology, 27(4), 349–358. https://doi.org/10.1080/24750573.2017.1367552
• Servidio, R., Bartolo, M. G., Palermiti, A. L., & Costabile, A. (2021). Fear of COVID-19, Depression, Anxiety, and Their Association with Internet Addiction Disorder in a Sample of Italian Students. Journal of Affective Disorders Reports, 4. https://doi.org/10.1016/j.jadr.2021.100097
• Shapira, N. A., Lessig, M. C., Goldsmith, T. D., Szabo, S. T., Lazoritz, M., Gold, M. S. & Stein, D. J. (2003). Problematic Internet Use: Proposed Classification and Diagnostic Criteria. Depression and Anxiety, 17, 207-216.
• Shimamoto, K. & Ishii, M. (2006). Development of a Daily Life Skills Scale for College Students. The Japanese Journal of Educational Psychology, 54(2), 211–221. https://doi.org/10.5926/jjep1953.54.2_211
• Soydan, Z. M. (2015). Üniversite Öğrencilerinin İnternet Bağımlılığı ile Depresyon ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişki. (Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Şahin, S., İbili, E. & Uluyol, Ç. (2017). The Relationship Between Problem Solving and Internet Addiction: Sample of Pre-Service Teachers. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 1–21. https://doi.org/10.5578/jss.44445
• Şenormancı, Ö., Konkan, R., & Sungur, M. (2010). İnternet Bağımlılığı ve Bilişsel Davranışçı Terapisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11, 261–268.
• Telkök, A. (2017). Tıp Fakültesi Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı Yaygınlığı, İnternet Bağımlılığının Sosyodemografik Özellikler, Depresyon ve Sosyal Fobi ile İlişkisi. (Tıpta Uzmanlık Tezi). Kocaeli Üniversitesi, Tıp Fakültesi. Kocaeli.
• TÜİK. (2020, August 25). Retrieved February 20, 2021, from data.tuik.gov.tr website: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2020-33679
• Vercillo, K. (2020). Internet Addiction. S.L.: Greenwood.
• Weinstein, A. & Lejoyeux, M. (2010). Internet Addiction or Excessive Internet Use. The American Journal of Drug and Alcohol Abuse, 36(5), 277–283. https://doi.org/10.3109/00952990.2010.491880
• World Health Organization (WHO). (1999). Geneva, Switzerland: WHO Department of Mental Health.
• World Health Organization. (2003). Skills for health: skills-based health education including life skills: an important component of a child-friendly/health-promoting school. Geneva, Switzerland: World Health Organization.
• Yalçın, S. B. ve Kavaklı, M. (2019). İnternet Bağımlılığı ve Algılanan Stres İlişkisinin Algılanan Sosyal Destek Açısından İncelenmesi. Bağımlılık Dergisi, 20(4), 175–184.
• Yaman, H. (2016). Haydi, Hayatı Kucakla, Yaşam Becerileri Eğitimi Projesi’nin Ortaokul Öğrencilerinin Sosyal Beceri Düzeyi ve İnternet Bağımlılık Düzeyine Etkisi. Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(3), 1–27.
• Yaraşır, E. (2018). Fırat Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinde Internet Bağımlılığı ve Fiziksel Aktivite Düzeylerinin Belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Elâzığ.
• Yayla Eskici, G. & Özsevgeç, T. (2019). Thematic Content Analysis of Studies Related to Life Skills: A Meta-Synthesis Study. International E-Journal of Educational Studies, 3(5), 1–15. https://doi.org/10.31458/iejes.421255
• Yıldırım, S. (2018). Bir Üniversitenin Birinci Öğretim Lisans Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı ve İlişkili Faktörler. (Tıpta Uzmanlık Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Tıp Fakültesi. Isparta.
• Young, K. S. (1998). Internet Addiction: The Emergence of a New Clinical Disorder. CyberPsychology & Behavior, 1(3), 237–244. https://doi.org/10.1089/cpb.1998.1.237
• Zhao, Y., Jiang, Z., Guo, S., Wu, P., Lu, Q., Xu, Y., Liu, L., Su, S., Shi, L., Que, J., Sun, Y., Sun, Y., Deng, J., Meng, S., Yan, W., Yuan, K., Sun, S., Yang, L., Ran, M., & Kosten, T. R. (2021). Association of Symptoms of Attention Deficit and Hyperactivity with Problematic Internet Use among University Students in Wuhan, China During the COVID-19 Pandemic. Journal of Affective Disorders, 286, 220–227. https://doi.org/10.1016/j.jad.2021.02.078