Erçek Gölü su kolonunun mevsimsel sıcaklık dinamiği, Doğu Anadolu/Türkiye

Yıl 2020, Cilt: 26 Sayı: 6, 1148 - 1153, 13.11.2020

Ayşegül Feray Meydan , Suna Akkol

Öz

Erçek Gölü, Türkiye’nin doğusunda farklı iklim sistemlerin kesiştiği kilit bir noktada yer almasıyla birlikte, Van Gölü’nden sonra havzada yer alan ikinci büyük kapalı havza gölüdür. Su kolonunda daha önce gerçekleştirilen çalışmalar, su kolonunun yıl boyunca sıcaklığında meydana gelen değişimlerin açıklanması için yeterli değildir. Bu çalışma kapsamında 2016-2017 yılları arasında 12 ay süresince gölün en derin noktasından dikey olarak su kolonunda CTD cihazı ile sıcaklık ölçümleri yapılmıştır. Göl suyu sıcaklığının değişiminin incelendiği bu çalışmada elde edilen veriler kapsamında, göl su kolonunun Mayıs-Kasım ayları arasında termal tabakalanma gösterdiği ve kış mevsiminde su kütlesinin karıştığı ortaya konulmuştur. Tüm veriler doğrultusunda Erçek Gölü “Holomiktik Göl” sınıfına dahil edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Erçek Gölü, Termal tabakalanma, Su kolonu

Kaynakça

• [1] MacIntyre S, Flynn KM, Jellison R, Romero JR. “Boundary mixing and nutrient fluxes in Mono Lake, California”. Limnology and Oceanography, 44(3), 512-529, 1999.
• [2] Schadlow SG, Hamilton DP. “Effect of major flow diversion on sediment nutrient release in a stratified reservoir”. Marine & Freshwater Research, 46, 189-195, 1995.
• [3] Giles CD, Isles PDF, Manley T, Xu YY, Druschel GK, Schroth AW. “The mobility of phosphorus, iron, and manganese through the sediment-water continuum of a shallow eutrophic freshwater lake under stratified and mixed water-column conditions”. Biogeochemistry, 127(1), 15-34, 2016.
• [4] Hammer UT. Saline Lake Ecosystems of the World. Dordrecht, Netherlands. DR W. Junk Publishers. 1986.
• [5] Michelutti N, Labaj AL, Grooms C, Smol JP. “Equatorial mountain lakes show extended periods of thermal stratification with recent climate change”. Journal of Limnology, 75, 403-408, 2016.
• [6] Oreilly C, Sharma SK, Gray DK, Hampton SE, Read JS, Rowley RJ, et.al. “Rapid and highly variable warming of lake surface waters around the globe”. Geophysical Research Letters, 42, 10773-10781, 2015.
• [7] Zhang Y, Wu Z, Liu M, He J, Shi K, Wang M, Yu Z. “Thermal structure and response to long-termclimatic changes in Lake Qiandaohu, a deep subtropical reservoir in China”. Limnology and Oceanography, 59, 1193-1202, 2014.
• [8] Austin J, Colman S. “A century of temperature variability in Lake Superior”. Limnology and Oceanography, 53, 2724-2730, 2008.
• [9] Coats R, Perez-Losada J, Schloadow G, Richards R, Goldman C. “The warming of Lake Tahoe”. Climatic Changes, 76, 121-148, 2006.
• [10] O’Reilly C, Alin SR, Plisnier PD, Cohen AS, McKee BA. “Climate change decreases aquatic ecosystem productivity of Lake Tangayika, Africa”. Nature, 424, 766-768, 2003.
• [11] Livingstone DM. “Impact od secular climate change on the thermal structure of a large temperate central Europe lake”. Climate Change, 57, 205-225, 2003.
• [12] Hampton SE, Izmest’Eva LR, Moore MV, Katz SL, Dennis B, Silow EA. “Sixty years of environment change in the world’s largest freshwater lake-Lake Baikal, Siberia”. Global Change Biology, 14, 1947-1958, 2008.
• [13] Wang S, Qian X, Han BP, Lou LC, Hamilton DP. “Effects of local climate and hydrological conditions on the thermal regime of a reservoir at Tropic of Cancer, in southern China”. Water Research, 46, 2591-2604, 2012.
• [14] Yıldız Ş. Erçek Gölü Zooplankton Türlerinin Aylık ve Mevsimsel Dağılımları. Doktora Tezi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi. Van, Türkiye, 1997.
• [15] İpek S, Sarı M. “Erçek Gölü’nün Batimetrik Özelliklerinin Belirlenmesi”. TÜBİTAK, Ankara, Türkiye, YDABÇAG-609-A, 1998.
• [16] Yılmaz M. Erçek Gölü Havzası’nın Coğrafi Etüdü. Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi, Erzurum, Türkiye, 2013.
• [17] Duman N, Çiçek İ. “Erçek Gölü yakın çevresinin jeomorfolojik özellikleri”. e-Journal of New World Science Academy, 6(4), 169-188, 2011.
• [18] Ateş Ş, Mutlu G, Özerk OC, Çiçek İ, Gülmez, FA. “Van İli Kentleşme Alanları Yer Bilim Verileri”. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Ankara, Türkiye, 10961, 2007.
• [19] Şenel M, Acarlar M, Çakmakoğlu A, Dağer Z, Erkanol D, Örçen S, Taşkıran MA, Ulu Ü, Ünal MF, Yıldırım H. “Özalp (Van)-İran sınırı arasındaki alanin jeolojisi”. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Ankara, Türkiye, 663, 1984.
• [20] Acarlar M, Bilgin AZ, Elibol E, Erkal T, Gedik İ, Güner E, Hakyemez Y, Şen AM, Uğuz MF, Umut M. “Van Gölü Doğu ve Kuzeyinin Jeolojisi. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü”. Ankara, Türkiye, 9469, 1991.
• [21] Yılmaz Y, Şaroğlu F, Güner Y. “Initiation of the neomagmatism in East Anatolia”. Tectonophysics, 134, 177-199, 1987.
• [22] İnandık, H. Türkiye Gölleri (Morfolojik ve Hidrolojik Teknikleri). İstanbul, Türkiye, İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1155, 1965.
• [23] Lahn E. “Türkiye Göllerinin Jeolojisi ve Jeomorfolojisi Hakkında Bir Etüd”. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Ankara, Türkiye, B-12, 1948.
• [24] Toker T, Tur, H. “Structural patterns of the Lake Erçek Basin, eastern Anatolia (Turkey): Evidence from single-channel seismic interpretation”. Marine Geophysical Research, 39, 567-588, 2018.
• [25] Duman N. Erçek Gölü Yakın Çevresinin Fiziki Coğrafyası. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi. Ankara, Türkiye, 2011.
• [26] Kaden H, Peeters F, Lorke A, Kipfer R, Tomonaga Y, Karabıyıkoğlu M. “Impact of lake level change on deep-water renewal and oxic conditions in deep saline Lake Van, Turkey”. Water Resources Research, 46, 1-14, 2010.
• [27] Stockhecke M. Exploring the 600.000 Year old Sedimentary Record of Lake Van (Turkey): Lithostratigraphy, Chronology and Hydroclimatic Reconstruction. ETH, Zurich, Switzerland, 2013.