Su kayıp yönetiminde kullanılan temel verilerin mevcut uygulama düzeyinin değerlendirilmesi için model geliştirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 29 Sayı: 4, 377 - 383, 31.08.2023

Cansu Bozkurt Mahmut Fırat Abdullah Ateş

Öz

İçme suyu dağıtım sistemlerinde meydana gelen kayıpların yönetilmesi amacıyla oldukça fazla yöntem ve süreç uygulanmaktadır. Bu yöntemlerin uygulanabilmesi ve beklene faydanın elde edilebilmesi için sistemde temel verilerin düzenli ölçülmesi ve izlenmesi gerekir. Bu çalışmada, su kayıp yönetimi süreçlerinin sürdürülebilir bir şekilde yürütülmesi için gerekli olan temel verilerin mevcut düzeylerinin analiz edilmesi ve değerlendirilmesi için yeni bir model geliştirilmiştir. Bunun için su kayıp yönetimini kapsayacak şekilde toplamda 18 temel bileşen dikkate alınmıştır. Bu bileşenlerin mevcut durumunun ve uygulama düzeyinin değerlendirilmesi için puanlandırma yapısı geliştirilmiştir. Bu puanlandırma yapısında bileşenler mevcut uygulama düzeyini tanımlayacak şekilde kademeli olarak puanlandırılmaktadır. Geliştirilen model üç su idaresine uygulanarak gerçek saha verileri ile test edilmiştir. Her bir idarenin temel veriler kapsamında mevcut durumu, zayıf ve güçlü yönleri tanımlanmıştır. Bu analizlere göre her bir bileşen için kademeli olarak ulaşılması gereken hedefler belirlenmiştir. Bu çalışmanın özellikle su kayıp yönetiminde idarelerde karar vericiler ve teknik personeller için referans oluşturacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Dağıtım sistemleri, Su kayıp yönetimi, Temel veri, Değerlendirme modeli

Developing a model to evaluate current practice level of key data used in water loss management

Öz

Various methods and processes are applied in order to manage losses in water distribution systems. In order to apply these methods and achieve the expected benefits, the basic data in the system should be measured and monitored regularly. In this study, a new model was developed to analyze and evaluate the current levels of basic data required for the sustainable execution of water loss management processes. For this, a total of 18 basic components covering water loss management were considered. A scoring structure has been developed to evaluate the current status and application level of these components. In this scoring structure, the components are scored gradually to define the current level of application. The developed model was applied to three water utilities and tested with real field data. The current situation, weaknesses and strengths of each administration are defined within the scope of basic data. Targets to be achieved gradually for each component were determined based on these analyzes. It is thought that this study will constitute a reference for decision makers and technical personnel in administrations, especially in water loss management.

Anahtar Kelimeler

Distribution systems, Water loss management, Basic data, Evaluation model

Kaynakça

• [1] Lambert AO, Brown TG, Takizawa M, Weimer D. “A review of performance indicators for real losses from water supply systems”. Journal of Water Supply: Research and Technology-AQUA, 48(6), 227-237, 1999.
• [2] Pearson D. Standard Definitions for Water Losses: A Compendium of Terms and Acronyms and Their Associated Definition in Common Use in the Field of Water Loss Management. London, UK, IWA Publishing, 2019.
• [3] Liemberger R, Farley M. “Developing a non-revenue water reduction strategy Part 1: investigating and assessing water losses”. Proceedings IWA 4th World Water Congress and Exhibition, Marrakech Morocco, 19-24 September 2004.
• [4] Farley M, Liemberger R. “Developing a non-revenue water reduction strategy: planning and implementing the strategy”. Water Science and Technology: Water Supply, 15(1), 41-50, 2005.
• [5] Vicente DJ, Garrote L, Sanchez R, Santillan D. “Pressure management in water distribution systems: current status, proposals, and future trends”. Journal of Water Resources Planning and Management. 2016. doi.org/10.1061/(ASCE)WR.1943-5452.0000589.
• [6] Monsef H, Naghashzadegan M, Farmani R, Jamali A. “Pressure management in water distribution systems in order to reduce energy consumption and background leakage”. Journal of Water Supply: Research and Technology-Aqua, 67(4), 397-403, 2018.
• [7] Moslehi I, Jalili-Ghazizadeh M, Yousefi-Khoshqalb E. “Developing a framework for leakage target setting in water distribution networks from an economic perspective”. Structure and Infrastructure Engineering, 17(6), 821-837, 2021.
• [8] Silva MA, Amado C, Loureiro D. “Propagation of uncertainty in the water balance calculation in urban water supply systems-a new approach based on highdensity regions”. Measurement, 126, 356-368, 2018.
• [9] Serafeim AV, Kokosalakis G, Deidda R, Karathanasi I, Langousis A. “Probabilistic minimum night flow estimation in water distribution networks and comparison with the water balance approach: Large-Scale Application to the City Center of Patras in Western Greece”. Water, 14(1), 98-112, 2022.
• [10] Kizilöz B, Şişman E. “Exceedance probabilities of nonrevenue water and performance analysis”. International Journal of Environmental Science and Technology, 18, 2559-2570, 2021.
• [11] Fırat M, Yılmaz S, Ateş A, Özdemir Ö. “Determination of economic leakage level with optimization algorithm in water distribution systems”. Water Economics and Policy, 7(3), 1-38, 2021.
• [12] Yılmaz S, Fırat M, Ateş, A, Özdemir Ö. “Analysis of economic leakage level and infrastructure leakage index indicator by applying active leakage control”. Journal of Pipeline Systems-Engineering and Practice. 12(4), 1-11, 2021.
• [13] Rupiper AM, Guilliams MS, Bush MM, Jessoe KK, Loge FJ. “Assessing Data Adequacy for Determining Utility-Specific Water Loss Reduction Standards”. Journal of Water Resources Planning and Management, 2021. doi.org/10.1061/(ASCE)WR.1943-5452.0001419. 2021.
• [14] Durmuşçelebi FM, Özdemir Ö, Fırat M. “İçmesuyu dağitim sistemlerinde su kayip yönetimi için oluşturulan izole ölçüm bölgeleri için fayda maliyet analizi”. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 27(6), 660-668, 2021.
• [15] Amoatey PK, Minke R, Steinmetz H. “Leakage estimation in developing country water networks based on water balance, minimum night flow and component analysis methods”. Water Practice and Technology, 13(1), 96-105, 2018.
• [16] Boztaş F, Ödemir Ö, Durmuşçelebi FM, Firat M. “Analyzing the effect of the unreported leakages in service connections of water distribution networks on non revenue water”. International Journal of Environmental Science and Technology, 16, 4393-4406, 2019.
• [17] Firat M, Yılmaz S, Ateş A, Özdemir Ö. “Determination of economic leakage level with optimization algorithm in water distribution systems”. Water Economics and Policy, 7(3), 1-38, 2021.
• [18] Bozkurt C, Fırat M, Ateş A, Yılmaz S, Özdemir Ö. " Strategic water loss management: current status and new model for future perspectives". Sigma Journal of Engineering and Natural Sciences, 40(2), 1-14, 2022.