Gürcistan’daki Etnik Çatışmalarda Rusya’nın Rolü

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 1, 34 - 51, 08.07.2022

Barış Komar Nihat Yılmaz

Öz

SSCB’nin dağılmasının ardından gelen sürecin ilk zamanlarında Kafkasya’nın genelinde bir güç boşluğu ve güvensizlik ortamı oluşmuştur. Rusya Federasyonu ise bu ortamda SSCB’nin eski güçve prestijini miras olarak görmüş ve bu bölgede aktif rol oynamaya çalışmıştır. Bölgenin stratejik ülkelerinden biri olan Gürcistan’da da özellikle etnik meselelerde Rusya’nın etkisi görülmüştür. Bölgedeki yer altı kaynakları da bu isteğin önemli tetikleyicilerinden biri olmuştur. Özellikle Osetya ve Abhazya bölgelerinde yaşanan ayrılıkçı etnik çatışmalar bölgede istikrarsızlığın temel sebebi olmuştur. Bu makalede söz konusu çatışmalar ve istikrarsızlık ortamında Rusya’nın rolü irdelenecektir. Elbette bu inceleme Rusya, Gürcistan ve bölge halklarının perspektifi ayrı ayrı göz önünde bulundurularak yapılacaktır. Ayrıca tarihsel bir perspektif ile güncel durum değerlendirilecektir

Anahtar Kelimeler

Etnik Çatışma, Rusya, Gürcistan, Abhazya, Osetya

Kaynakça

• Acar, D. Ş. (2005). Soğuk savaş sonrası dönemde kafkaslar ve güvenlik sorunları. Stratejik Araştırmalar Dergisi, 5, 163-182
• Baev, P. K. (2001). Russia's policies in the southern caucasus and the caspian area. European Security, 10(2), 95-110.
• Bozkaya, Ö. ve Eylemler, S. (2019). Güney kafkasya’da ülke içinde yerinden edilmiş kişiler sorunu: avrupa birliği’nin yaklaşımı üzerine bir değerlendirme. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 18 (1), 109-142.
• Çakmak, C. (2009). Rusya’nın güney osetya politikası, neo-self determinasyon ve ucm’nin rolü. Bilge Strateji, 1(1), 51-70.
• Çapraz, H. (2006) Rusya’nın güney kafkasya politikası ve batılı devletler (1991-2000), F. Bayram ve Ş. Yılmaz (Der.),Avrasya Edütleriiçinde (ss. 125-146), Ankara: Türk İş Birliği ve Kalkınma idaresi Başkanlığı.
• Çelikpala, M. (2010). Başarısız devlet- demokratik model ülke sarmalında gürcistan’ın 20 yılı. Journal of Central Asian & Caucasian Studies, 7 (14), 1-35.
• Demir, A. F. (2003). Türk dış politika perspektifinden güney kafkasya. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Derviş, L., ve Devrisheva, K. (2015). Çarlık rusyası'nın akdeniz politikası'nın arka planı. Cedrus, 3, 351-364.
• Ekinci, F. D. (2019). İnşacılık, kimlik,‘üretilmiş’vatandaşlar: rusya’nın abhazya ve güney osetya’da vatandaşlık politikaları. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 16(61), 97-109.
• Girişen, S.(2019).Tarihçe ve ilişkiler bağlamında 2000-2018 yılları arasında abhazya ve osetya (kuzey- güney) sorunu, Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, YÖK Ulusal Tez Merkezi,( 552532).
• Goncharenko, A. (2004). Caspian–black sea security challenges and regional security structures. The Quarterly Journal, 3 (2), 1-7.
• Gül. M. (2008).Russian and azerbaijan: relations after 1989. Turkish Journal of
• Güner. F. (2010). Gürcü-abhaz çatışması ve türkiye’ye yönelik yansımaları, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, YÖK Ulusal Tez Merkezi, (27302).
• Güngör, B. (2013). Kafkasya bölgesinde uluslararası aktörlerin değişmeyen mücadele alanı: Gürcistan.
• Hacısalihoğlu, Y. (2001). Yeni dünya düzeni arayışı ve türkiye: jeopolitik analiz. İstanbul: Çantay Kitabevi.
• İnternet: http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=7704940, Erişim tarihi: 12.11.2021.
• İnternet: http://www.cerkes.net/bilgi-deposu/kafkasya-nin-cografi-konumu-ve-stratejik-onemi-t21112.html, 06.09.2021 adresinden erişildi.
• Kalkan, D. (2010), Güney kafkasya bölgesi’ndeki etnik çatışma alanları (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi, (249916.)
• Karabayram, F. (2007). Rusya federasyonu’nun güney kafkasya politikası, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, YÖK Ulusal Tez Merkezi, ( 206090).
• Karımova, N. (2019). Rusya`nın kafkasya politikası ve azerbaycan ile ilişkileri, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi,
• MacDougall, J. (1997). Russian policy in the transcaucasian ‘near abroad’: the case of azerbaijan. Demokratizatsiya, 5(1), 90-99.
• Mert, O. (2004). Türkiye'nin kafkasya politikası ve Gürcistan, İstanbul: 2004, s. 16.
• Özsaglam, M. T. (2020). Sınırlı tanınan abhazya cumhuriyeti ve rusya’nın abhazya’daki rolü. The Limited Recognition of the Republic of Abkhazia and Russia’s Role in Abkhazia. Kafkasya Çalışmaları, 6 (11), 1-22.
• Rondeli, A. (2002). Pipelines and security dynamics in the caucasus. Insght Turkey, 4 (1), 13-17.
• Sapmaz, A. (2008). Rusya'nın transkafkasya politikası ve türkiye'ye etkileri (Vol. 356).Ankara: Ötüken Neşriyat.
• Shantadze, B. (2006). Gürcistan'nın komşuları ile ilişkileri ve jeopolitik etkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans). YÖK Ulusal Tez Merkezi. (187781). , a.g.e., s. 1.
• Şabanov, M. (2012). Rusya federasyonu’nun güney kafkasya politikası. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, YÖK Ulusal Tez Merkezi, (330302)
• Şaylıman, R., ve Şalyıman, Ç. (2004). Rusya’nın avrupa güvenliğindeki konumu. Değişen Dünyada Rusya ve Ukrayna,(Der. Erhan Büyükakıncı), Ankara: Phoenix.
• Turan, A. P. (2010). Hazar Havzasi’nda enerji diplomasisi. Bilge Strateji, 2(2), 43-72.
• Tüysüzoğlu G. (2017), “Rusya Dış Politikası’nın Etkin Silahı: Donmuş Çatışma Bölgeleri”, Güvenlik Stratejileri, C. 13, S. 26,
• Yapıcı, M.İ. (2007). Kafkasya’nın sorunlu bölgesi: güney osetya. Orta Asya ve Kafkasya Araştırmaları Dergisi, 2 (3), 71-104.
• Yılmaz, R. (2010). Bağımsızlık sonrası dönemde rus-gürcü ilişkileri ve kırılma noktaları. Avrasya Etüdleri, 38(2), 21-42.
• Yoldaş, F. (2010). soğuk savaş sonrası rusya’ nın kafkasya politikası, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2010, YÖK Ulusal Tez Merkezi, (258224).