Tıp fakültesi öğrencilerinin yaşam doyumu ve öz-bakım gücü düzeyleri ve etkileyen faktörler

Yıl 2011, Sayı: 3, 144 - 151, 01.10.2011

Ahmet Ergin Celile Hatipoğlu Ali İhsan Bozkurt Mehmet Bostancı Burçin Meryem Atak Seval Kısaoğlu Sultan Parasız Hüseyin Kaygısız Arda Çınarlık Ezgi Karasu

Öz

Amaç: Yaşam doyumu kişinin hedefl erine ulaşma derecesi olarak da tanımlanabilir. Öz-bakım gücü ise bireyin kişisel olarak yaşamını, sağlık ve iyiliğini korumak için kendine düşeni yerine getirmesidir. Bu çalışma, Pamukkale
Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde öğrenim gören öğrencilerin yaşam doyumu ve öz-bakım gücü düzeylerini belirlemek, bunlar arasındaki ilişkiyi incelemek ve etkileyen faktörleri ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmanın verileri 11-22 Ekim 2010 tarihleri arasında gerekli izinler alındıktan sonra toplanmıştır. Araştırmanın evrenini Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 1-6 öğrencileri oluşturmaktadır.
Örneklem seçimine gidilmemiş, bütün öğrencilerin araştırmaya alınması planlanmıştır. Sözlü onam veren 310 (%70,0) öğrenci araştırmaya katılmıştır. Verilerin toplanmasında kullanılan anket formu üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm sosyo-demografi k özellikleri sorgulamaktadır. Bu bölümde sosyoekonomik seviyeyi tespit etmek için Aile Refah Ölçeği’ne yer verilmiştir. İkinci bölüm Öz-bakım Gücü Ölçeği’nden, üçüncü bölüm
ise Yaşam Doyum Ölçeği’nden oluşmaktadır. Bulgular: Katılımcıların çoğunluğu kadın (%55,8), yaş ortalaması ve standart sapması (ss) 20,7(1,8)’dir. Öz-bakım gücü (ÖBG) puan ortalaması (ss) 95,8 (18,7), alt ve üst değerler ise 38 ve 140 olarak bulunmuştur.
Araştırmamızda yaşam doyumu (YD) puan ortalaması (ss) 24,5 (6,5), alt ve üst değerler ise 5 ve 35’tir. Öğrencilerin yaşam doyumu puanları ile öz-bakım gücü puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı korelasyon
mevcuttur (r=0,40, p<0.001). Diğer faktörlerin karıştırıcı etkileri uzaklaştırdıktan sonra, anne eğitim düzeyi yüksek olanlarda (p=0.01), sosyoekonomik düzeyi yüksek olanlarda (p=0.02) ve ilk üç sınıfta okuyan tıp öğrencilerinde (p=0.04) YD puanı yüksektir. Benzer şekilde, sosyal aktivitesi fazla olanlarda (p=0.01), sosyoekonomik düzeyi
yüksek olanlarda (p=0.02), sigara içmeyenlerde (p=0.01) ve en az bir hobisi olanlarda (p=0.03) ÖBG puanı yüksektir. Sonuç: Öğrencilerin YD ve ÖBG ile yakın ilgisi olduğundan, a) üniversite ortamında sosyal faaliyetlere ve hobilere uygun ortamların ve alt yapının oluşturulmasını, öğrencilerin sosyal ve spor aktivitelerine katılımının teşvik edilmesini, b) sigaraya karşı yeterli mücadelenin üniversite yönetimi tarafından sağlanmasının ve kötü
örnek teşkil etmemesi için sigara yasağının yasalarca belirtilen bölgelerde dikkatli şekilde uygulanmasını, düzenli aralıklarla tüm öğrencilere ulaşacak şekilde sigaranın zararlarına ilişkin eğitimlerin yapılmasını, sigara içenlerin sigarayı bırakması yönünde teşvik edici aktivitelerin ve uygulamaların yapılmasını, c) toplumun eğitim seviyesinin yükseltilmesi çabalarının artırılmasını önerebiliriz.

Anahtar Kelimeler

Yaşam doyumu, öz-bakım gücü, tıp eğitimi, adolesan

Life satisfaction and self-care agency levels of the medical students and infl uencing factors

Öz

Aim: Life satisfaction can be defi ned as the degree of a person achieving his objectives. Self care agency instead can be defi ned as the individual’s ability to perform self-care activities in order to protect himself and his
health and well-being. This study determines the level of life satisfaction and self-care agency of the medical faculty students in Pamukkale Pamukkale University and examines the infl uencing factors. Materials and Methods: Data were collected during October 11-22, 2010 after obtaining the necessary permits. The study population consisted of all students of Pamukkale University, Faculty of Medicine, classes 1 through
6. The sample selection was not performed, all students were planned to take the survey. Three hundred ten (70.0%) students who provided a verbal consent participated in this study. The questionnaire for data collection consisted of three parts. The fi rst part included questions on socio-demographic characteristics. Family Welfare
Scale was used to determine socioeconomic level of the participants. The second and third parts included the Life Satisfaction and Self Care Agency questionnaires, respectively.
Results: The majority of respondents (55.8%) were female, mean and standard deviation (sd) of participants’ age was 20.7 (1.8). The mean(sd) of Life Satisfaction (LS) score 24.5(6.5), while the highest and lowest values were 5 and 35. The mean(sd) of self-care agency (SCA) score was 95.8 (18.7), while the highest and lowest
values were 38 and 140. There was a statistically signifi cant correlation between LS and SCA scores (r=0.40, p<0.001). After removing the confounding effects of other factors, a multivariate linear regression model showed that LS scores increased by levels of maternal education (p=0.01), socioeconomic levels (p=0.02) and
decreased by the schooling years of medical students (p= 0.04). Similarly, SCA scores were high in those who participate in social activities (p=0.01), those with higher socioeconomic level (p= 0.02), who were non-smokers (p= 0.01) and who had at least having one hobby (p= 0. 03). Conclusion: Due to close relations to LS and SCA scores we may suggest a) making of appropriate environment and infrastructure in the University and encouraging students to participate in social and sporting events, b)
increasing the war on smoking by the university management by observing a careful implementation of the ban on smoking at regular intervals, making available anti tobacco education to all students, and encouraging smokers to quit, c) raising the level of education in the society.

Anahtar Kelimeler

Life satisfaction, self-care agency, medical education, adolescent