Identifying nursing students’ methods to deal with stress and their substance use histories

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 3, 371 - 385, 30.09.2019

Gülay Taşdemir Yiğitoğlu Türkan Turan Gülbahar Korkmaz Aslan Asiye Kartal

https://doi.org/10.31362/patd.491637

Öz

Purpose: The purpose of this
study, a descriptive research, was to identify nursing students’ methods to
deal with stress and their substance use histories.  

Materials and methods: The research
population and sample was composed of 371 nursing department students in the
health sciences department. Data was collected with questionnaire form, Methods
to Deal with Stress Scale that was developed by researchers. For analyses,
Number, Percentage, Student t Test, One Way Variance analysis were used with
SPSS 15.0 statistics program.  

Results: Mean of ages of
participants in the study was found as 20.59±1.89. 79.2% of students were
female and 34.5% of them were 1st grade, 25.1% were 2nd grade, 16.4% were 3rd
grade and 24.0% were 4th grade. Majority of participants (82.7%) stated that
in-family communication and their communication with environment (83%) were
fine. 42.3% of participants stated that stress in school environment was
stemmed from exams, courses and lecturing methods. It was determined that
majority of students (99.5%) did not use any substance other than cigarette and
alcohol, and 81.7% of them did not currently use cigarette and 83.0% of them
did not currently use alcohol. Subscale score means of students’ methods to
deal with stress scale were found as follows; self-confidence approach was
12.61±4.01, optimistic approach was 8.38±2.87 unconfident/desperate approach
was 11.95±4.55, submissive approach 6.68±3.42 and social support search was
7.02±1.90.

Conclusion: It was determined that participants frequently used self-confidence
approach, and secondly unconfident/desperate approach sub-scales.

Anahtar Kelimeler

Nursing students, substance use, dealing with stress

Hemşirelik öğrencilerinin stresle başetme durumları ve madde kullanım öykülerinin belirlenmesi

Öz

Amaç:
Tanımlayıcı olan bu çalışmanın amacı hemşirelik öğrencilerinin stresle başetme
durumları ve madde kullanım öykülerinin belirlenmesidir.

Gereç ve yöntem: Araştırmanın evreni ve örneklemini bir sağlık
bilimleri fakültesi hemşirelik bölümünde öğrenim gören araştırmaya katılmak
isteyen 371 hemşirelik öğrencisi oluşturmuştur. Veriler araştırmacılar
tarafından geliştirilen anket formu, Stresle Başetme Tarzları Ölçeği ile
ölçülmüştür. Analiz için SPSS 15.0 istatistik programıyla
Sayı, Yüzdelik, Student t Testi, Tek Yönlü Varyans analizi kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmadakilerin yaş
ortalaması 20.59±1.89’dur. Öğrencilerin %79,2’si kadın, %34,5’i 1. sınıf,
%25,1’i 2. sınıf, %16,4’ü 3. sınıf, %24,0’ü 4. sınıftır. Büyük çoğunluğu
(%82,7)  aile içi ve kendisinin çevre ile
olan iletişimini (%83) iyi olarak belirtmişlerdir. Çalışmaya alınanların
%42,3’ü okul ortamındaki stresin sınavlar, dersler ve ders işleme şeklinden
kaynaklandığını bildirmişlerdir. Öğrencilerin büyük bir çoğunluğunun (%99,5)
sigara ve alkol dışında herhangi bir bağımlılık yapıcı madde kullanmadıkları,
%81,7’sinin şu anda sigara ve %83,0’ünün alkol kullanmadıkları belirlenmiştir.
Öğrencilerin stresle baş etme tarzları ölçeği alt boyut puanları; kendine
güvenli yaklaşım 12,61±4,01, iyimser yaklaşım 8,38±2,87, kendine güvensiz/çaresiz yaklaşım
11,95±4,55, boyun eğici yaklaşım 6,68±3,42 ve sosyal destek arama 7,02±1,90’dır.

Sonuç: Çalışmaya
alınanların kendine güvenli yaklaşım, ardından kendine güvensiz/çaresiz
yaklaşım alt boyutunu sık kullandıkları saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik öğrencileri, madde kullanımı, stresle başetme

Kaynakça

• 1. Turhan E, İnandı T, Özer C, Akoğlu, S. Üniversite öğrencilerinde madde kullanımı, şiddet ve bazı psikolojik özellikler. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi 2011;9:33-44.2. Öztürk O, Uluşahin A. Ruh sağlığı ve bozuklukları. Ankara: Nobel Tıp Kitapevi, 2015. 3. World Drug Report. Available at: https://www.unodc.org/doc/wdr2016/WORLD_DRUG_REPORT_2016_web.pdf Erişim tarihi 14 Kasım 2018. (Accessed November 14, 2018.).4. Ögel K. Madde kullanım epidemiyolojisi. Türkiye Klinikleri 2005;1:61-65.5. Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi (TUBİM) Ulusal Raporu. Available at: http://www.narkotik.pol.tr/TUBIM/Documents/TURKIYE%20UYUSTURUCU%20RAP RU%202014.pdf. [2013 verileri]. Erişim tarihi: 20 Ekim 2018. (Accessed October 20, 2018.).6. Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni (TÜİK). Sayı 24645. Available at: http://www.tuik.gov.tr/HbPrint.do?id=27620. Erişim tarihi: 21 Nisan 2017. (Accessed April 21, 2017.).7. Lanier CA, Nicholson T, Duncan D. Drug use and mental well being among a sample of undergraduate and graduate college students. J Drug Educ 2001;31:239-248.8. Rassol GH, Luis M, Carraro TE, Lopes G. Undergraduate nursing students perceptions of substance use and misuse: a Brazilian position. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing 2006;13:85-89.9. Güler N, Güler G, Ulusoy H, Bekar M. Lise öğrencileri arasında sigara, alkol kullanımı ve intihar düşüncesi sıklığı. Cumhuriyet Tıp Dergisi 2009;31:340-345.10. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). Küresel yetişkin tütün araştırması. Available at: http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?tb_id=6&ust_id=1. 2008. Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. (Accessed October 1, 2018.).11. Patock-Peckham JA, Morgan-Lopez AA. College drinking behaviors: meditational links between parenting styles, impulse control, and alcohol-related outcomes. Psychology of Addictive Behaviors 2006;20:117–125.12. Caldwell LL, Darling N. Leisure context, parental control, and resistance to peer pressure as predictors of adolescent partying and substance use: an ecological perspective. Journal of Leisure Research 1999;31:57-77.13. Türe M, Kurt İ, Aktürk Z. Tıp öğrencilerinin sigara ve alkol kullanımının frontal lob kişilik ölçeği ile ilişkisi. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2006;23:19-27.14. Uz-Baş A, Siyez DM. Lise öğrencilerinde, sigara, alkol ve esrar kullanımını yordayıcı bir değişken olarak mükemmeliyetçilik. New Symposium Journal 2010;48:256-263.15. Friedman AS, Terras A, Zhu W, McCallum J. Depression, negative self-image, and suicidal attempts as effects of substance use and substance dependence. Journal of Addictive Diseases 2004;23:55- 71.16. Atak, H. Yetişkinliğe geçiş yıllarında sigara içme davranışlarının psikososyal belirleyicileri ve sigara içmenin yaşam doyumu ve öznel iyi oluşla ilişkisi. Klinik Psikiyatri 2011;14:29-43.17. Weiss LH, Schwarz JC. The relationship between parenting types and older adolescents' personality, academic achievement, adjustment, and substance use. Child Development 1996;67:2101-2114.18. Görgün S, Tiryaki A, Topbaş M. Üniversite öğrencilerinde madde kullanma ve anne babaya bağlanma biçimleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2010;11:305-312.19. Palfai TP, Ralston TE, Wright LL. Understanding university student drinking in the context of life goal pursuits: the meditational role of enhancement motives. Personality and Individual Differences 2011;50:169-174.20. Altıok HÖ, Üstün B. Hemşirelik öğrencilerinin stres kaynakları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 2013;13:747–66.21. Pulido M, Augusto JM, Lopez E. Sources of stress in nursing students: a systematic review of quantitative studies. International Nursing Review 2012;59:15–25.22. Baltaş A, Baltaş Z. Stres ve başa çıkma yolları. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2004. 23. Folkman S, Lazarus RS. An analysis of coping in a middle-age community sample. Journal of Health and Social Behavior 1980;21:219-239.24. Folkman S, Moskowitz JT. Coping: pitfalls and promise. Annu Rev Psychol 2004;55:745-777.25. Şahin NH, Durak A. Stresle başa çıkma tarzları ölçeği: Üniversite öğrencileri için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi 1995;10:56-73.26. Yavuzer H. Ana-baba ve çocuk. 20. bs. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2009.27. Akkaya S. Ortaöğretim (lise) öğrencilerinde rekabetçi tutum ile ana-baba tutumları arasındaki ilişki düzeyi. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya, 2008. 28. Güler Ö, Çınar S. Hemşirelik öğrencilerinin algıladıkları stresörler ve kullandıkları başetme yöntemlerinin belirlenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2010;Sempozyum Özel Sayısı:253-261.29. Wolf L, Stidham AW, Ross R. Predictors of stress and coping strategies of US accelerated vs. generic baccalaureate nursing students: an embedded mixed methods study. Nurse Education Today 2015;35:201-205.30. Mavili S. Pamukkale Üniversitesi tıp fakültesi öğrencilerinin bağımlılık yapıcı madde kullanım durumları. Uzmanlık Tezi. Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Denizli, 2017.31. Çapık C, Cingil D. Hemșirelik öğrencilerinde sigara kullanımı, nikotin bağımlılık düzeyi ve ilișkili etmenler. Kafkas Tıp Bilimleri Dergisi 2013;3:55–61.32. Çapık C, Özbıçakcı Ş. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu öğrencilerinin sigara bağımlılık düzeyleri ve etkileyen etmenler. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2007;4:1-12.33. Koca B, Ferdane A, Öncül O. İnönü Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin sigara, alkol, madde kullanımı, madde kullanımına etki eden etmenler ve aileden aldıkları sosyal desteğin etkisi. Kocaeli Tıp Dergisi 2015;4:4-13.34. Temel E, Bahar A, Çuhadar D. Öğrenci hemşirelerin stresle baş etme tarzları ve depresyon düzeylerinin belirlenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2007;2:107-118.35. Eraslan M. Spor bölümlerinde öğrenim gören üniversite öğrencilerinin kişilik özelliklerinin ve stresle başa çıkma stillerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2015;7:65-82.36. Razı GS, Kuzu A, Yıldız AN, Ocakçı AF, Arifoğlu BC. Çalışan gençlerde benlik saygısı, iletişim becerileri ve stresle baş etme. Koruyucu Hekimlik Bülteni 2009;4:17-26.37. Folkman S. Personal control and stress and coping processes: a theoretical analysis. Journal of Personality and Social Psychology 1984;46:839-52.38. Holahan C, Moos RH. Personal and contextual determinants of coping strategies. Journal of Personality and Social Psychology 1987;52:946-55.39. Soderstrom M, Dolbier C, Leiferman J, Steinhardt M. The relationship of hardiness, coping strategies, and perceived stress to symptoms of illness. Journal of Behavioral Medicine 2000;23:311-28.40. Otrar M, Ekşi H, Dilmaç B, Şirin A. Türkiye’de öğrenim gören Türk ve akraba topluluk öğrencilerinin stres kaynakları, başa çıkma tarzları ile ruh sağlığı arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi 2002;2:477-499.41. Gibbons GC, Dempster M, Moutray M. Stress, coping and satisfaction in nursing students. Journal of Advanced Nursing 2011;67:621–632.42. Türksoy FB. Hemşirelik fakültesi öğrencilerinde benlik saygısı ve stresle baş etme yöntemleri (Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi örneği ). Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Yönetimi Anabilim Dalı Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi Bilim Dalı, İstanbul, 2014. 43. Kuzgun Y. Ana baba tutumlarının bireyin kendini gerçekleştirme düzeyine etkisi. Ankara: Aile Araştırma Kurumu Yayınları, 1991.44. Akkuş D, Karaca A, Şener DK, Ankaralı H. Lise öğrencileri arasında sigara ve alkol kullanma sıklığı ve etkileyen faktörler. Anadolu Kliniği 2017;22:36-45.45. Carver CS, Scheier MF, Weintraub JK. Assessing coping strategies: a theoretically based approach. Journal of Personality and Social Psychology 1989;56:267-283.46. Vingerhoets AJJM, Van Heck GL. Gender, coping, and psychosomatic symptoms. Psychological Medicine 1989;20:125-135.47. Gates PJ, Albertella L. The cannabis information helpline: assessing interest in the medicinal use of cannabis in Australia. Subst Use Misuse 2017;52:1634-1638.48. Williams SC, Davey-Rothwell MA, Tobin KE, Latkin C. People who inject drugs and have mood disorders-a brief assessment of health risk behaviors. Substance Use & Misuse 2017;2:1-10.49. Yalçın M, Eşsizoğlu A, Akkoç H, Yaşan A, Gürgen F. Dicle üniversitesi öğrencilerinde madde kullanımını belirleyen risk faktörleri. Klinik Psikiyatri 2010;12:125-133.50. Zachrison L, Ruchkin V, Stickley A, Koposov R. Inhalant use and mental health problems in Russian juvenile delinquents. Substance Use & Misuse 2017;30:1-8.51. Ano GG, Vasconcelles EB. Religious coping and psychological adjustment to stress: a meta-analysis. Junior of Clinical Psychology 2005;61:461–480.52. Tarhan N. Mutluluk psikolojisi. İstanbul: Timaş Yayınları, 2013.53. Robertson AA, Xu X, Stripling A. Adverse events and substance use among female adolescent offenders: effects of coping and family support. Substance Use & Misuse 2010;45:451–472.54. Terzi CK. Ergenlerde saldırganlığın madde bağımlığı ve diğer değişkenlerle ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2009.