Huzurevinde kalan yaşlılarda malnütrisyon, depresyon ve yaşam kalitesi üzerine etki eden faktörlerin belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 3, 545 - 553, 30.09.2019

Dilek Karaman Kenan Topal , Hüseyin Aksoy Çiğdem Gereklioğlu

https://doi.org/10.31362/patd.581990

Cited By: 1

Öz

Amaç: Bu çalışmada Adana
Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi’nde yaşayan yaşlıların malnütrisyon
ve depresyon durumlarının belirlenmesi, yaşam kalitelerinin ölçülmesi ve
bunları etkileyen çevresel faktörlerin araştırılması amaçlanmıştır.

Gereç ve yöntem:Bu
kesitsel bir araştırma Adana’da huzurevinde kalmakta olan 116 yaşlı üzerinde
yapıldı. Katılımcıların sosyodemografik verileri kaydedilerek, çocuklarıyla
görüşme sıklıkları, gelir algıları, huzur evinde yapılan aktivitelerinsıklığı
ve katılma istekleri, verilen sağlık hizmetinden ve huzurevi koşullarından memnuniyetleri,
huzurevi çalışanları ve huzurevi sakinleri ile ilişkileri beşli Likert tipi
puanlama ile sorgulandı. Katılımcılarda malnütrisyon ve depresyonun belirlenmesi
için MNA-SF ve GDÖ, yaşam kalitelerinin ölçülmesiiçin WHOOQOL-OLD ölçekleri
uygulandı.

Bulgular: Katılımcıların yaş
ortalaması 73.5±8.0 yıldı ve 69’u erkekti(%59.5). Katılımcıların%25.9’u evli,%33.6’sı
az eğitimli ve %71.6’sının en az bir kronik hastalığı vardı.Katılımcılara
uygulanan MNA-SF ile 24 kişide (%20.7) malnütrisyon riski ve 7 kişide (%6)
malnütrisyon saptandı. GDÖ ile 8 kişide (%6.9) olası depresyon ve
32 kişide (%27.6) depresyon saptandı. WHOQOL-OLD ile ölçülen
yaşam
kalitesi toplam puanı ortalaması 73.0±7.3 olarak bulundu.Kadınlarda
MNA-SF puanı daha düşük, GDÖ puanı daha yüksekti. GDÖ puanı eşi ölmüş olanlarda
az eğitimli ya da ilköğretim görenlerde daha yüksekti. WHOQOL-OLD puanı orta ve
daha yüksek eğitimlilerde ve küçük evlerde kalanlarda daha yüksekti. Ölçeklerin kendi aralarındaki korelasyona göre ise malnütrisyonu gösteren MNA-SF puanı azaldıkça
depresyon puanının arttığı ve depresyon puanı arttıkça yaşam kalitesi puanının
azaldığı bulundu.

Sonuç: Elde edilen bu sonuçlar
huzurevlerinde kalmakta olan yaşlı kişilerin malnütrisyon ve depresyon
durumlarının geçerli ölçeklerle kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesinin
gelecekteki sağlık problemlerini önlemek ve yaşlıların yaşam kalitesini
iyileştirmek açısından çok önemli olduğunu göstermektedir. 

Anahtar Kelimeler

Yaşlı, yaşlı evi, malnütrisyon, depresyon, yaşam kalitesi

Determination of thefactorsaffectingmalnutrition, depressionandquality of life in elderlypeopleliving in nursinghomes.

Öz

Purpose: The
aim of this study was to determine the malnutrition and depression status and
to measure the quality of life of the elderly living in a nursing home in xxxxxxxxx.

Materials and Methods: This cross-sectional study was conducted on 116
elderly people living in xxxxxxxxxx Nursing Home. The sociodemographic data of
the participants recorded and evaluations of their social environment were questioned
with a five point Likert-type scoring. MNA-SF and GDS were used to determine malnutrition
and depression, and WHOOQOL-OLD was used to measure quality of life.

Results: The
mean age of the participants was 73.5±8.0 years. Of the participants 59.5% were
male, 25.9% were married, 33.6% were low-educated and 71.6% had at least one chronic
disease. According to MNA-SF, 24 (20.7%) were detected to have risk of
malnutrition and 7 (6%) were detected to have malnutrition. The number of
people with depression and possible depression were 32 (27.6%) and 8 (6.9%) respectively.
MNA-SF score was lower and GDS score was higher in women. The GDS score was higher
in elders with a deceased spouse, and in elders with a low-education level.
WHOQOL-OLD score was higher in middle or high education level people and in
small households. According to the correlation between the scales, depression score
increased with decreasing MNA-SF score, and quality of life score decreased with
increasing depression score.

Conclusion: Comprehensive assessment of malnutrition and depression
status of elderly people living in nursing homes with valid scales is crucial for
preventing future health problems and improving their quality of lives.

Anahtar Kelimeler

Elderly, homes for the aged, malnutrition, depression, quality of life

Kaynakça

• 1. Beğer T, Yavuzer H. Yaşlılık ve yaşlılık epidemiyolojisi. Klinik Gelişim 2012;25:1-3.
• 2. World report on ageingandhealth. WHO Library Cataloguing-in-Publication Data. World HealthOrganization, 2015. ISBN 9789240694811.
• 3. Beard JR, Officer A, de Carvalho IA et al. The world report on ageing and health: a policy frame work for healthy ageing. Lancet 2016;387:2145-2154.
• 4. Omran ML, Morley JE. Assessment of protein energy malnutrition in older person, Part I: History, examination, body composition, andscreeningtools. Nutrition 2000;16:50-63.
• 5. Kaiser MJ, Bauer JM, Rämsch C et al. Frequency of malnutrition in older adults: a multinational perspective using the mini nutritional assessment. J Am Geriatr Soc 2010;58:1734-8.
• 6. Saka B, Kaya O, Ozturk GB, Erten N, Karan MA. Malnutrition in the elderly and its relationship with other geriatric syndromes. Clin Nutr 2010;29:745-748.
• 7. Marton KI, Sox HC Jr, Krupp JR. In voluntary weight loss: diagnostic and prognostic significance. Ann Intern Med 1981;95:568-574.
• 8. Şahin M, Yalçın M.Huzurevinde veya kendi evinde yaşayan bireylerde depresyon sıklıklarının karşılaştırılması. Türk Geriatri Dergisi 2003;6:10-13.
• 9. World health organization quality of life group. Development of the world health organization WHOQOL- BREF quality of life assessment. Psychological Medicine 1998;28:551–558.
• 10. Dişcigil G. Aile hekimliği ve yaşlı sağlığı. Jour Turk Fam Phy 1997;1:29-30.
• 11. Kaiser MJ, Bauer JM, Ramsch C, et al. Validation of the mini nutritional assessment short-form (MNA-SF): a practical tool for identification of nutritional status. The Journal Of Nutrition, Health&Aging 2009;13:782-788.
• 12. Sarıkaya D. A validity study of long and short (MNA-SF) forms of mini nutritional assessment (MNA) test in geriatric patients. Hacettepe University Faculty of Medicine Internal Diseases Specialty Thesis Ankara, 2013. Erişim: http://www.open access.hacettepe.edu.tr:8080/xmlui/handle/11655/913, Erişim tarihi: 11.06.2017
• 13. Yesavage JA, Brink TL, Rose TL et al. Development and validation of a geriatric depression screening scale: a preliminary report. Journal of Psychiatric Research 1983; 17:37-49.
• 14. Ertan T, Eker E, Şar V. Geriatrik depresyon ölçeği'nin Türk yaşlı nüfusunda geçerlilik ve güvenilirliği. Nöropsikiyatri Arşivi 1997; 34:62-71
• 15. Eser S, Saatli G, Eser E, Baydur H, Fidaner C. Yaşlılar için dünya sağlık örgütü yaşam kalitesi modülüWHOQOL-OLD: Türkiye Alan Çalışması Türkçe Sürüm Geçerlilik ve Güvenilirlik Sonuçları. Turk Psikiyatri Derg 2010;21:37-48.
• 16. Altıparmak S. Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam doyumu, sosyal destek düzeyleri ve etkileyen faktörler. F.Ü. Sağ. Bil. Tıp Derg 2009:23:159-164.
• 17. Karaca F. Huzurevinde kalan yaşlıların hayata bakış açıları ve gelecekle ilgili beklentileri. Aile ve Toplum 2010;1:50-72.
• 18. Artan T, Irmak HS. Huzurevindeki yaşlıların huzurevinde yaşlanmaya ilişkin bakış açılarının değerlendirilmesi: İstanbul Bahçelievler, Zeytinburnu ve Sultangazi huzurevi örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet 2018;29:51-70.
• 19. Pauly L, Stehle P, Volkert D. Nutritional situation of elderly nursing home residents. Z Gerontol Geriatr 2007; 40:3-12.
• 20. Saka B, Akin S, Tufan F ve ark. Huzurevi sakinlerinin malnütrisyon prevalansı ve sarkopeni ile ilişkisi. İç Hastalıkları Dergisi 2012;19:39-46.
• 21. Bilge A, Elbay G, Cürgül M, Koru T, Şahin S. Huzurevinde yaşayan yaşlıların bedensel ve ruhsal sağlık durumları ile beslenme durumları arasındaki ilişki. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2017; 6(1):40-45.
• 22. Maral I, Aslan S, Ilhan MN, Yıldırım A, Candansayar S, Bumin MA. Depresyon yaygınlığı ve risk etkenleri: huzurevinde ve evde yaşayan yaşlılarda karşılaştırmalı bir çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi 2001;12:251-259.
• 23. Demet MM, Taşkın EO, Deniz F, Karaca N, İçelli İ. Manisa huzurevinde kalan yaşlılarda depresyon belirtilerinin yaygınlığı ve ilişkili risk etkenleri. Türk Psikiyatri Dergisi 2002;13:290-299.
• 24. Kocataş Ö, Güler G, Güler N. 60 yaş ve üzeri bireylerde depresyon yaygınlığı. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2004:7;8-16
• 25. Ercan Şahin N, Emiroğlu N. Huzurevinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi ve yaşam kalitesini etkileyen faktörler. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2015;1:57–66
• 26. Bektaş Y, Özgün Başıbüyük G, Çınar Z, Ay F, Alan A. Huzurevinde kalan yaşlılarda malnütrisyon sıklığı. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2017;3:339-348.
• 27. Varma GS, Oğuzhanoğlu NK, Amuk T, Ateşçi F. Huzurevindeki yaşlılarda depresyon sıklığı ve ilişkili risk etmenleri. Klinik Psikiyatri 2008;11:25-32.
• 28. Yılmaz E. Huzurevinde Kalan yaşlılarda depresyon ve benlik saygısı ilişkisi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi 2018;8:553-578.
• 29. Erkal S. Şahin H, Sürgit EB. Huzurevindeki yaşlıların yaşam kalitesi ile demografik ve kazaya ilişkin özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Journal of Geriatrics 2011;14:45-53.