Ortaokul Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme ve İletişim Becerileri

Yıl 2018, , 278 - 296, 01.07.2018

Necla Köksal , Suna Çöğmen

https://doi.org/10.9779/pauefd.422244

Cited By: 16

Öz

Bu çalışmanın amacı, ortaokul
öğrencilerinin eleştirel düşünme ve iletişim becerilerini incelemektir. Bu amaç
doğrultusunda Denizli ili merkez ilçelerinde yer alan toplam 60 okulda Korkut
(1996) tarafından geliştirilen İletişim Becerileri Değerlendirme Ölçeği ve
Demir (2006) tarafından geliştirilen Eleştirel Düşünme Ölçekleri Takımı
ortaokul öğrencilerine uygulanmıştır. Çalışmada aynı zamanda iki ölçeğin de
yapı geçerliliği ortaokul öğrencileri için yeniden incelenmiştir. Elde edilen
bulgular ilgili araştırmalar doğrultusunda tartışılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

eleştirel düşünme, iletişim becerileri, ortaokul öğrencileri, geçerlik

Critical Thinking and Communication Skills of Secondary School Students

Öz

The purpose of this study is to examine the critical thinking and communication skills of secondary school students. For this purpose, Communication Skills Evaluation Scale developed by Korkut (1996) and Critical Thinking Skills Scale Battery developed by Demir (2006) were implemented to the secondary school students in 60 schools located in Denizli city center. The current study also examined the both Scales for secondary school students. Findings were discussed in terms of related literature.

Anahtar Kelimeler

critical thinking, communication skills, secondary school students, validity, reliability

Kaynakça

• AbokomaAsemanyi, A. (2015). An assessment of students’ performance in communication skills a case study of the university of education winneba. Journal of Education and Practice. 6(35), 1-7.
• Açıkgöz Ayrancı, S. (2011). İlköğretim öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileriyle matematik başarıları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Açışlı, S. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının öğrenme stilleri ile eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 15(1), 273-285.
• Akar, C. (2007). İlköğretim öğrencilerinde eleştirel düşünme becerileri. Yayınlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Ay Ş. ve Akgöl, H. (2008). Eleştirel düşünme gücü ile cinsiyet, yaş ve sınıf düzeyi. Kuramsal Eğitimbilim, 1(2), 65-75.
• Baydar, S. (2012). Öğrenme stillerine göre lise öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimi. Yayımlanmamış doktora tezi, DEÜ, İzmir.
• Bayındır, G. (2015). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir.
• Baykul, Y. (2000). Measurement in education and psychology: Classical test theory and its application. Ankara: ÖSYM.
• Bolat, S. (1996). Eğitim örgütlerinde iletişim: H. Ü. eğitim fakültesi uygulaması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 75-80.
• Can, Ş. ve Kaymakçı, G. (2015). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. Education Sciences, 9(6), 66-83.
• Can Bilgin, H. (2015). Ortaokul öğrencilerinin bilgisayar oyun bağımlılık düzeyleri ile iletişim becerileri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Cheong, C.M. & Cheung, W.S. (2008). Online discussion and critical thinking skills: A case study in a Singapore secondary school. Australasian Journal of Educational Technology, 24(4), 556-573.
• Chukwuyenum, A.N. (2013). Impact of critical thinking on performance in mathematics among senior secondary school students in Lagos state. IOSR Journal of Research&Method in Education, 3(5), 18-25.
• Chung, Y.,Yoo, J., Kim, S., Lee, H., Zeidle, D. L. (2016). Enhancing students’ communication skills in the science classroom through socioscientific ıssues. International Journal of Science and Mathematics Education. 14,1-27.
• Cüceloğlu, D. (2006). Yeniden insan insana, İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Dalkılıç, M. (2011). İlköğretim öğrencilerinin sportif faaliyetlere katılım düzeyi ve iletişim becerileri arasında ki ilişkilerin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi, Karaman.
• Damirchi, E. S. ve Bilge, F. (2014). Barış eğitimi programının yedinci sınıf öğrencilerinin çatışma çözme ve iletişim becerilerine etkisi. Eğitim ve Bilim, 39(175), 309-318.
• Demir, K.M. (2006). İlköğretim dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler derslerinde eleştirel düşünme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Demir, T. (2011). Ortaöğretim dokuzuncu sınıf öğrencilerinin yetenek düzeyleri ve eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Demirkaya, H. ve Çakar, E. (2012). İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerinin değişkenlere göre incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 13(2), 33-49.
• Deniz, İ. (2003). İletişim becerileri eğitiminin ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinin iletişim becerisi düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Emir, S. (2012). Eğitim fakültesi öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 34.
• Ersanlı, K. ve Balcı, S. (1998). İletişim becerileri envanterinin geliştirilmesi. geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, Eylül, 10(2), 7-12.
• Facione, P. A. (1990). Critical thinking: A statement of expert consensus for purposes of educational assessment and instruction. Millbrae. CA: The California Academic Press.
• Gay, L.R. & Airasian P. (1999). Educational research: Competencies for analysis and applications(6th ed.). New Jersey: Merrill Publishing Company.
• Göğebakan Yıldız, D. (2012). Kubaşık öğrenme ve anlaşmazlık çözümü eğitimi ile bütünleştirilmiş Türkçe ve Sosyal bilgiler programının öğrencilerin akademik başarı, iletişim ve sosyal problem çözme becerilerine etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.
• Hazer, N. (2011). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin eleştirel düşünme yeterlilik düzeyleri (Malatya ili örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Hotaman, D. (2008). Yeni ilköğretim programının kazandırmayı öngördüğü temel becerilerin öğretmen, veli ve öğrenci algıları doğrultusunda değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Hambleton, R. K., & Swaminathan, H. (1985). Item response theory: principles and applications. Boston, MA: Kluwer-Nijhoff.
• Gök, B. ve Erdoğan, T. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının yaratıcı düşünme düzeyleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Journal of Faculty of Educational Sciences, 44(2).
• Gönültaş, O. (2013). İletişim becerileri eğitim programı. http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/42/25/966350/dosyalar/2013_10/03024727_letmbecerleretmprogram%C4%B1.pdf adresinden 12.02.2017 tarihinde alınmıştır).
• İnal, P. (2013). Araştırmaya dayalı öğrenmenin madde konusunda ilköğretim öğrencilerinin akademik başarıları, kavramsal anlamaları, tutumları, bilimsel süreç ve iletişim becerileri üzerine etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Kahraman, T. (2008). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri ile öğrenci algılarına göre öğretmenlerin sınıf içi demokratik davranış düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Kalelioğlu, F. ve Deryakulu, D. (2014). Çevrimiçi tartışma yapısının öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ile gerçek ve yansıyan eleştirel düşünme performanslarına etkisi. Eğitim Teknolojileri Araştırmaları Dergisi, 5(3), 1-23.
• Kantek, F., Öztürk, N., & Gezer, N. (2010). Bir sağlık yüksekokulunda öğrencilerin eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerinin incelenmesi. International Conference on New Trends in Education and Their Implications, Antalya.
• Karabacak, H. (2011). İlköğretim öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri ve beşinci sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeyi (Erzurum ili örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Karatekin, K., Sönmez, Ö. F., Kuş, Z. (2012). İlköğretim öğrencilerinin iletişim becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(3), 1695-1708.
• Kartal, T. (2012). İlköğretim fen bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2).
• Kılıç, H. E. ve Sen, A. I. (2014). The effect of physics education based on out-of-school learning activities and critical thinking on students' attitudes. Egitim ve Bilim, 39(176).
• Kline, R. B. (2011). Convergence of structural equation modeling and multilevel modeling. na.
• Kong, S.C. (2014). Developing information literacy and critical thinking skills through domain knowledge learning in digital classrooms: an experience of practising flipped strategy. Computers&Education, 78, 160-173.
• Korkmaz, Ö. ve Yeşil, R. (2009). Öğretim kademelerine göre öğrencilerin eleştirel düşünme düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 19-28.
• Korkmaz, Ö. (2015). Öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 1-13.
• Korkut, F (2005). Yetişkinlere yönelik iletişim becerileri eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 143-149.
• Korkut, F. (1996). İletişim becerilerini değerlendirme ölçeği’nin geliştirilmesi: Güvenirlik ve geçerlik çalışmaları. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(7), 18-23.
• Korkut-Owen, F. ve Bugay, A. (2014). İletişim becerileri ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 51- 64.
• Kökdemir, D. (2012). Üniversite eğitimi ve eleştirel düşünme. Ulusal kimliğin semboller ve erovizyonla temsili, 16.
• Kuvaç, M. Ve Koc, I. (2015). Fen bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri: İstanbul Üniversitesi örneği. Turkish Journal of Education, 3(2), 46-59.
• McMahon, G. (2009). Critical thinking and ICT integration in a western australian secondary school. Journal of Educational Technology&Society, 12(4), 269-281.
• MEB, (2016). Öğretim programları ortak temel becerileri.http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72. adresinden 14. 02. 2017 tarihinde alınmıştır.
• MolokoMphale, L. & Mhlauli, M. B. (2014).An ınvestigation on students academic performance for junior secondary schools in botswana. European Journal of Educatıonal Research. 3(3), 111-127. Narin, N. ve Aybek, B. (2010). İlköğretim ikinci kademe sosyal bilgiler öğretmenlerinin eleştirel düşünme becerilerinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1).
• Ocak, İ. ve Kutlu Kalender, M.D. (2017). Altıncı sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Kütahya ili örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(4), 1587-1600.
• Öğrenci Destek Programı, (2012). İletişim becerileri. Özellikle Kız Çocuklarının Okullaşma Oranının Artırılması Projesi. https://mtegm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/ 2014_01/23030031_modul5_iletiimbecerileri.pdf adresinden 13.02.2017 tarihinde alınmıştır.
• Özden, Y. (2006). Öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem A.
• Qing, Z.,Jing, G., Yan, W. (2010). Promoting preservice teachers’ critical thinking skills by inquiry-based chemical experiment. Procedia-SocialandBehavioralSciences, 2(2), 4597-4603.
• Saylık, N.,Memduhoğlu H., Yayla, A. (2017). İlkokul öğrencilerinde eleştirel ve sorgulayıcı düşünmeyi geliştirmeye yönelik yeni bir öğretim tekniği denemesi: soru topları tekniği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(61), 519-533.
• Semerci, N. (2000) Kritik düşünmenin mikro öğretim dersinde eleştiri becerisini geliştirmeye etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Stapleton, P. (2011). A survey of attitudes towards critical thinking among Hong Kong secondary school teachers: implications for policy change. Thinking Skills and Creativity, 6, 14-23.
• Şendağ, S., Gedik, N., Caner, M., Toker, S. (2017). Mobil-yoğun-podcast dinlemenin ingilizce öğretmen adaylarinin dinleme, konuşma ve eleştirel düşünme becerilerine etkisi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 7(2), 94-122.
• Tok, E. ve Sevinç, M. (2010). Düşünme becerileri eğitiminin eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerine etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(27), 67-82.
• Tümkaya, S. (2011). Fen bilimleri öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ve öğrenme stillerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 215-234.
• Türnüklü, E. B. ve Yeşildere, S. (2014). Problem, problem çözme ve eleştirel düşünme. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 107-123.
• Yıldız, N. (2011). İlköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersinde eleştirel düşünme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Yüksel-Şahin, F. (1997). Grupla iletişim becerileri eğitiminin üniversite öğrencilerinin iletişim beceri düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.