An analysis of the relationship between the prospective science, social Sciences and classroom teachers’ self-efficacy perceptions and focus of academic control

Yıl 2013, Cilt: 34 Sayı: 34, 227 - 250, 01.06.2013

Nilgün Yenice Asuman Seda Saracaloğlu Barış Özden

https://doi.org/10.9779/PUJE555

Cited By: 11

Öz

The aims of this study are to analyse the self-efficacy perceptions and focus of academic control of prospective science, social sciences and classroom teachers based on various variables (gender, grade level, branch, high school and field of high school graduation) and to examine the correlation between their self-efficacy perceptions and focus of academic control. The data of of the study were collected through the use of three scales: the scale of teachers’ self-efficacy developed by Tschannen-Moran and Woolfolk Hoy (2001) and adopted into Turkish by Çapa, Çakıroğlu and Sarıkaya (2005); the scale of locus of academic control developed by Akın (2007) and demographic form. The participants of the study are 410 student teachers attenting the Faculty of Education at Adnan Menderes University. The findings of the study reveal that the self-efficacy perceptions and the focus of control of the participants do not statistically vary based on the variables of gender, grade level, branch, high school and field of high school graduation. It is further found that there is no statistically significant correlation between the participants’ total scores on the self-efficacy scale and those on the focus of academic control scale.

Anahtar Kelimeler

Prospective Teachers’, Focus of Academic Control, Teachers’ Self-Efficacy Perceptions.

Fen Bilgisi, Sosyal Bilgiler ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretmen Özyeterlik Algıları İle Akademik Kontrol Odağı Arasındaki İlişki

Öz

Bu çalışmanın amacı, Fen bilgisi, Sosyal bilgiler ve Sınıf öğretmeni adaylarının öz-yeterlik algılarının ve akademik kontrol odaklarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi ve öğretmen adayların öz-yeterlik algıları ile akademik kontrol odakları arasındaki ilişkinin irdelenmesi olarak belirlenmiştir. Bu amaçla, Tschannen-Moran & Woolfolk Hoy (2001) tarafından geliştirilen ve Çapa, Çakıroğlu ve Sarıkaya (2005) tarafından Türkçe’ye uyarlanan Öğretmen Öz-yeterlik Ölçeği ile Akın (2007) tarafından geliştirilen Akademik Kontrol Odağı Ölçeği kullanılmıştır. İlişkisel tarama modelinde olan bu çalışma Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi, Sosyal Bilgiler ve Sınıf Öğretmenliği bölümlerinin 1., 2., 3. ve 4. sınıflarında öğrenim gören toplam 410 öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, Fen bilgisi, Sosyal bilgiler ve Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen adaylarının öz-yeterlik algılarının ve sahip oldukları akademik kontrol odaklarının cinsiyet, sınıf düzeyi, öğrenim görülen anabilim dalı, mezun olunan lise türü ve mezun olunan alan türü değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Ayrıca Fen Bilgisi, Sosyal bilgiler ve Sınıf öğretmeni adaylarının öz-yeterlik algıları ile akademik kontrol odakları toplam puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin olmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen Adayları, Akademik Kontrol Odağı, Öğretmen Öz-Yeterlik Algısı.

Kaynakça

• Agne, K. (1992). Caring: the expert teacher’s edge. Educational Horizons, 70(3), 120-124.
• Akın, A. (2007). Akademik kontrol odağı ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(34).
• Altunçekiç, A., Yaman, S. ve Koray, Ö. (2005). Öğretmen adaylarının Özyeterlik inanç düzeyleri ve problem çözme becerileri üzerine bir araştırma (Kastamonu ili örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, 13 (1), 93-102.
• Ashton, P. T. (1984). Teacher efficacy: A motivational paradigm for effective teacher education. Journal of Teacher Education, 35(5), 28-32.
• Ashton, P. T., Webb, R. B. ve Doda, N. (1983). A study of teachers’ sense of efficacy. Final report, executive summary. Gainesville: University of Florida, Foundations for Education.
• Ashton, P., Buhr, D. ve Crocker, L. (1984). Teachers’ Sense of Efficacy: A Self- or Norm-Referenced Construct Florida. Journal of Educational Research, 26(1), 29-41.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84, 191-215.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York
• Başer, N., Günhan, B. C. ve Yavuz G. (2005, Eylül). İlköğretim öğretmen adaylarının ve öğretmenlerin öğretmen yeterlik algılarının karşılaştırılması üzerine bir araştırma. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Başol, G. ve Türkoğlu, E. (2009). Sınıf öğretmeni adaylarının düşünme stilleri ile kontrol odağı durumları arasındaki ilişki. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1).
• Bleicher, R. E. (2004). Revisiting the STEBI-B: Measuring self-efficacy in preservice elementary teachers. School Science & Mathematics, 104(8), 383-391.
• Candangil, S. Ö. ve Ceyhan, A. A. (2006). Denetim odakları farklı lise öğrencilerinin bazı kişisel özelliklerine göre karar vermede öz-saygı ve stres düzeyleri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 71-87.
• Caymaz, B. (2008). Fen ve teknoloji ve sınıf öğretmeni adaylarının fen ve teknoloji okuryazarlığına ilişkin öz yeterlik algıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Cengil, M. (2004). Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Denetim Odaklarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Gazi Üniversitesi, Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi, III(5), 65-88.
• Chao, W. Y., (2001). “Using Computer Self-Efficacy Scale To Measure The Attitudes of Taiwan Elementary Preservice Teachers Toward Computer Technology” (China). Unpublished master thesis, Florida Atlantic University.
• Chan, D. W. (2003). Multiple intelligences and perceived self-efficacy among chineese secondary school teachers in Hong Kong. Educational Psychology, 23(5), 521-533.
• Cheng, Y.C. (1994). Locus of Control As An Indicator Of Hong Kong Teachers’ Job Attitudes And Perceptions Of Organizational Characteristics. Journal of Educational Research, 87(3), 1801
• Cheung, Y. H. (2008). Teacher efficacy: a comparative study of Hong Kong and Shanghai primary in-service teachers. Australian Educational Researcher, 35 (4), 103–123.
• Choi, N. (2005). Self-efficacy and self-concept as predictors of college students’ academic performance. Psychology in the Schools, 42(2), 197-205.
• Coleman, J. S. (1966). Equality of education opportunity. Washington D.C, United States Government Printing Office.
• Çapa, Y., Çakıroğlu, J., ve Sarıkaya, H. (2005). Öğretmenlik öz yeterlik ölçeği Türkçe uyarlamasının geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 30(137), 74–81.
• Çevik, B. D. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının müzik öğretimi öz yeterlik düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 145-168.
• Dembo, M. H. ve Gibson, S. (1985). Teacher’s sense of efficacy: An important factor in school improvement. The Elementary School Journal, 86(2), 173-184.
• Demirtaş, H., Cömert, M. ve Özer, N. (2011). Öğretmen Adaylarının Özyeterlik İnançları ve Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları. Eğitim ve Bilim, 36(159), 96-111.
• Dilmaç, O. (2008). An examination of the visual art teacher candidate’s focus of control in terms of different variables. Atatürk Üniversitesi Güzel sanatlar enstitüsü Dergisi, 20.
• Durna, U. ve Şentürk, K. F. (2012). Üniversite öğrencilerinin denetim odaklarını çeşitli değişkenler yardımıyla tespit etmeye yönelik bir çalışma. ZKU Journal of Social Sciences, 8(15), 37-48. Ekici, G. (2008). Sınıf yönetimi dersinin öğretmen adaylarının öğretmen özyeterlik algı düzeyine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 98–110.
• Elfström L. M. ve Kreuter, M. (2006). Relationships Between Locus of Control, Coping Strategies and Emotional Well-Being in Persons With Spinal Cord Lesion. Journal of Psychology in Medical Settings, 13(1).
• Erkmen, N., ve Çetin, M.Ç. (2007). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Denetim Odağının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 2112
• Friedman, I. A., (2003). Self-efficacy and burnout in teaching: the importance of interpersonelrelations efficacy. Social Psychology of Education, 6, 191-215.
• Friedman, I. A. ve Kass, E. (2002). Teacher self efficacy: A classroom organization conceptualization. Teaching and Teacher Education. 18, 675-686.
• Gülaçtı, F. (1999). Üniversite Öğrencilerinin İnsan Doğasına İlişkin Tutumları, İçten veya Dıştan Denetimli olma ile bazı değişkenler arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Gençtürk, A. ve Memiş, A. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öz yeterlik algıları ve iş doyumlarının demografik faktörler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 9(3), 103710
• Gibson, S., ve Dembo, M. H. (1984). Teacher efficacy: A construct validation. Journal of Educational Psychology, 76, 569–582.
• Gore, P. S. ve Rotter, J. B. (1963). A personality correlate of social action. Journal of Personality, 31, 58Guskey, T. R. (1988). Teacher efficacy, self-concept, and attitudes toward the implementation of instructional innovation. Teaching and Teacher Education, 4, 63–69.
• Gür, G., Çakıroğlu, J. ve Aydın, Y. Ç. (2012). Investigating Predictors of Sense of Efficacy Beliefs of Classroom, Science, and Mathematics Teachers. Education and Science, 37(166).
• Gürcan, A. (2005). Bilgisayar öz yeterliği algısı ile bilişsel öğrenme stratejileri arasındaki ilişki. Eğitim Araştırmaları, 19, 179-193.
• Gürol, A., Altunbaş, S. ve Karaaslan, N. (2011). Öğretmen adaylarının öz yeterlik inançları ve epistemolojik inançları üzerine bir çalışma. e-Journal of New World Sciences Academy, Education Sciences, 5(3), 1395-1404.
• Güvenç, H. (2011). Öğretmen adayı öğrencilerin mesleki öz yeterlilik algıları ile öğrenci başarısı sorumluluk algıları. e-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 6(2), 1410-1421.
• Henson, R. K. (2002). The effects of participation in teacher research on teacher efficacy. Teaching and Teacher Education 17, 819–836.
• Hsieh, P. ve Dwyer, F. (2009). The instructional effects of online reading strategies and learning styles on student academic achievement. Educational Technology & Society, 12(2), 36-50.
• Johnson, S., Wallece, M. ve Thompson S. (1999). Broadening the scope of assesment the schools: building teacher efficacy student assesment. Journal of Negro Education. 68, 398-407.
• Kahyaoğlu, M., ve Yangın, S. (2007). İlköğretim öğretmen adaylarının mesleki öz-yeterliklerine ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi. 15(1), 73-84.
• Kalaian, H.A. ve Freeman, D.J. (1994). Gender differences in self-confidence and educational beliefs among secondary teacher candidates. Teaching and Teacher Education, 10(6), 647-658.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (17.baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kiremit, H. Ö. (2006). Fen bilgisi öğretmenliği öğrencilerinin biyoloji ile ilgili Öz yeterlik inançlarının karşılaştırılması. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Küçükkaragöz, H. (1998). İlkokul öğretmenlerinde kontrol odağı ve öğrencilerin kontrol odağının oluşumuna etkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İzmir.
• Lefcourt, H. M. (1982). Locus of control: Current trends in theory and research. 2nd ed. Hillsdale, New Jersey: Lawrence Erlbaum Association.
• Martin, N. K. ve Baldwin, B. (1993). An examination of the construct validity of the Inventory of Classroom Management Style. Annual Meeting of the Mid-South Educational Research Association Bildirisi, New Orleans, LA, 1993. (ERIC Document Reproduction Service No. ED 365 723).
• Morell. P. D. ve Caroll, J. B. (2003). An extended examination of preservice elementary teachers science teaching self efficacy. School Science and Mathematics, 103 (5), 246-252.
• Morgil, İ., Seçken, N., ve Yücel, A. S. (2004). Kimya öğretmen adaylarının öz yeterlik inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6, 62-72.
• Nord, R. W., Connelly, F. ve Daignault, G. (2007). Locus of Control anda Attitude Test Scores As Predictors of Academic Achievement .Journal of Educational Psychology, 66, 956-961.
• Nordstrom, C. R. ve Segrist, D. J. (2009). Predicting the likelihood of going to Graduate school: The importance of locus on control. College Student Journal, 41(1), 200-206.
• Özkan, Ö., Tekkaya, C. ve Çakıroğlu, J. (2002). Fen bilgisi aday öğretmenlerin fen kavramlarını anlama düzeyleri, fen öğretimine yönelik tutum ve öz-yeterlik inançları. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ortadoğu Teknik üniversitesi, Ankara.
• Phares, E. J. (1976). Locus of Control: A personality determinant of behavior. Morristown: General Learning Press.
• Posnanski, T. J. (2002). Professional development programs for elementary science teachers: an analysis of teacher self-efficacy beliefs and a professional development model. Journal of Science Teacher Education, 13 (2), 189-220.
• Rotter, J. B. (1954). Social learning and clinical psychology. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Rotter, J. B. (1966). Generalized expectancies for internal versus external control of reinforcement. Psychological Monographs, 80, 1-28.
• Rouse, K. A. ve Cashin, S. E. (2000). Assessment of academic self-concept and motivation: Results from three ethnic groups. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 33, 91-102.
• Saadat, M., Ghasemzadeh, A., Karami, S. ve Soleimani, M. (2012). Relationship Between Self-Esteem and Locus of Control in İranian University Students. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 31, 530-535.
• Saracaloğlu, A. S. (2006). 21. Yüzyılda Öğretmen Adaylarının Nitelikleri. Atatürk ve Cumhuriyete Armağan, 1, 253-290.
• Saracaloğlu, A. S. ve Yenice, N. (2009). Investigating the self-efficacy beliefs of science and elementary teachers with respect to some variables. Journal of Theory and Practice in Education. 5(2), 244- 260.
• Saracaloğlu A.S. ve Dinçer B. (2009). A study on correlation between self-efficacy and academic motivation of prospective teachers. Procedia Social and Behavioral Sciences,1, 320–325. Saracaloğlu A. S., Serin O. ve Bozkurt N. (2005). Eğitim bilimleri enstitüsü lisansüstü öğrencilerinin problem çözme ve denetim odağı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı (17).
• Sarıçam, H., Duran, A. ve Çardak, M. (2012). The Examination of Pre-school Teacher Candidates’ Academic Locus of Control Levels According to Gender and Grade. Mevlana International Journal of Education (MIJE), 2(2), 67-74.
• Sarper, N. (2001). Yetiştirme yurdunda yetişen çocuklar ile anne-baba yanında yetişen çocukların denetim odaklarının karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İzmir.
• Schunk, D. H. (1990). Goal setting and self-efficacy during self-regulated learning. Educational Psychologist, 25(1), 71-86.
• Severino, S., Aiello, F., Cascio, M., Ficarra, L. ve Messina, R. (2011). Distance education: the role of self-efficacy and locus of control in lifelong learning. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 28, 705-717
• Smith, A. C. ve Mihans, J. R. (2009). Raising Issues Of Studentlocus Of Control: Beginning Alongitudinal Study. Research in Education, 81, 63-65
• Sparks, R. ve Lipka, R. P. (1992). Characteristics of Master Teachers: Personality Factors, Self Concept, Locus of Control and Pupil Ideology. Journal of Personel Evaluation in education. 5(3), 303-311.
• Sugawara, A.I., Thanitthar, P.R., Burt, L.M. (1998). Relationships between teaching self-efficacy, work environment autonomy, and teacher competency among early childhood preservice teachers. Journal of Early Childhood Teacher Education. 191 (1), 3-8.
• Şara, P. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının öğrenme ve ders çalışma stratejileri, problem çözme becerileri ve denetim odağı düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Tanrıseven, I. (2012). Examining primary school teachers’ and teacher candidates’ Sense of efficacy. Procedia Social and Behavioral Sciences, 47, 1479 – 1484
• Taşkın Can, B., Cantürk, Günhan, B. ve Öngel Erdal, S. (2005). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fen derslerinde matematiğin kullanımına yönelik özyeterlik inançlarının incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 47–52.
• Taşkın, Ş. Ç. ve Hacıömeroğlu, G. (2010). Öğretmen özyeterlik inanç ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması ve sınıf öğretmeni adaylarının özyeterlik inançları. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 27.
• Tschannen-Moran, M., Hoy, A. W. ve Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure. Review of Educational Research, 68(2), 202-248.
• Tschannen-Moran, M. ve Woolfolk Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17, 783-805.
• Tschannen-Moran, M. ve Woolfolk Hoy, A. (2007). The differential antecedents of self-efficacy beliefs of novice and experienced teachers. Teaching and Teacher Education, 23(6), 9449
• Umay, A. (2000). İlköğretim matematik öğretmenliği programının matematiğe karşı özyeterlik algısına etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 1–8.
• Yağışan, N., Sünbül, A.M. ve Yücalan, Ö. B. (2007). Eğitim fakültesi, güzel sanatlar ve diğer bölüm öğrencilerinin benlik imgesi ve denetim odaklarının karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(22), 243-262.
• Yalçın, B., Tetik, S. ve Açıkgöz, A. (2010). Yüksekokul öğrencilerinin problem çözme becerisi algıları ile kontrol odağı düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2).
• Yaman, S., Cansüngü- Koray Ö., ve Altunçekiç, A. (2004). Fen bilgisi öğretmen adaylarının özyeterlik inanç düzeylerinin incelenmesi üzerine bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(3), 355-364.
• Yanılmaz, B. (1999). Öğretmen adaylarında denetim odağının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Yazar, O. Z. (1996). Kendini Kabul Düzeyi Düşük ve Yüksek Olan Üniversite Örgencilerinin Denetim Odağı Algılamaları İle Kendini Ayarlama Becerileri Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. On Dokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• Yenice, N., Evren, B., Özden, B. (2012). Relationship between self-efficacy perceptions of science teacher candidates and academic control focus. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 46, 4044-4049.
• Yeşilyaprak, B.(2004). Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi, Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Wehmeyer, M. L. (1993). Gender differences in locus of control scores for students with learning disabilities. Perceptual and Motor Skills, 77, 359-366.
• Wilken, C.S., Walker, K., Sandberg, J.G., ve Holcomb, C.A., (2002). A qualitative analysis of factors related to late life independence as related by the old-old and viewed through the concept of locus of control. Journal of Aging Studies, 16(1), 73.
• Zimmerman, B. J. (1995). Self-efficacy and educational development, In A. Bandura (Ed.), Selfefficacy in changing societies.(pp. 46-68). New York: Cambridge University Press.