Ebeveyn Mükemmeliyetçiliğinin 5-6 Yaş Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Algılanan Kaygı Düzeyini Öngörmedeki Rolü

Yıl 2016, Cilt: 39 Sayı: 39, 147 - 159, 01.01.2016

Hande Güngör Mustafa Buluş

Öz

Bu çalışmada ebeveyn mükemmeliyetçiliğinin okul öncesi
eğitime devam eden 5-6 yaş çocuklarının algılanan kaygı düzeyini ön görmedeki
rolü incelenmiştir. Veri toplamak amacıyla, Okul Öncesi Kaygı Ölçeği (Ebeveyn
Formu), Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği ve araştırmacı tarafından
oluşturulan ailelere yönelik kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Araştırma,
Denizli İl Merkezinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı anasınıflarına ve
bağımsız anaokullarına devam etmekte olan 5 ve 6 yaşlarında 379 çocuğun
ebeveynleri ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verilerinin analizinde çoklu ve
aşamalı regresyon, ANOVA, Tukey Post-Hoc Test ve korelasyon istatistiki
tekniklerden yararlanılmıştır. Annelerin ve babaların tek başlarına sosyal
düzene yönelik mükemmeliyetçilik düzeylerinin ebeveynin algıladığı çocuk
kaygısının anlamlı yordayıcısı olduğu görülmekle birlikte, kendilerine yönelik
ve başkalarına yönelik mükemmeliyetçilik düzeylerinin kaygı üzerinde anlamlı
yordayıcı olmadığı sonucu ortaya çıkmıştır. Bulgular eğitsel doğurguları ile
tartışılmış ve ilgililere önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kaygı, Mükemmeliyetçilik, Okul Öncesi Dönem Çocukları

The Role of Parent Perfectionism on Predicting Anxiety Level of 5 and 6 Years Old Preschool Children

Öz

This study analyses the role of parent perfectionism
on predicting anxiety level of 5 and 6 years old preschool children. The data
collection was done through the use of Preschool Anxiety Scale (Parent Form),
Multi-dimensional Perfectionism Scale and Personal Information Form (Parent
Form). The study was carried out with parents of 379 preschool children in
kindergartens (privately owned or run by the Ministry of Education) in Denizli.
The data were analyzed using multiple and stepwise regressions, ANOVA, Tukey
Post-Hoc Test and correlation statistics tests. The results indicated that the
social-oriented perfectionism level of mothers and fathers were valid predictor
of perceived anxiety of children. On the other hand, it was found that
self-oriented and other-oriented perfectionism levels of parents were not the
valid predictors of perceived anxiety in children. Implications of the findings
were discussed and suggestions were given.

Anahtar Kelimeler

Anxiety, Perfectionism, Preschool Children

Kaynakça

• Antony, M.M., Purdon, C.L., Huta, V. Ve Swinson, R.P. (1998). Dimensions of perfectionism across the anxiety disorders. Behaviour Research and Therapy, 36, 1143–1154.
• Bokhorst, K., Goossens, F.A. ve Ruyter, P.A. (2001). Early detection of social anxiety: Reliability and validity of a teacher questionnaire for the identification of social anxiety in young children. Social Behavior and Personality, 29, 787–798.
• Craske, M. G. ve Glover, D. (2000). Anxiety disorders. In D. Glover, Women’s health: A behavioral medicine approach, Oxford: Oxford University Press.
• Eisen, A. R. ve Kearney, C. A. (1995). Practitioner’s guide to treating fear and anxiety in children and adolescents. New Jersey, London: Jadon Aranson Inc.
• Erol, Z. (2009). Mükemmeliyetçi Kişilik. İstanbul: Timaş Yayınevi.
• Essakow, G.S., Ungerer, A.J. ve Rapee, M.R. (2005). Attachment, behavioral inhibition, and anxiety in preschool children. Jornal of Abnormal Child Psychology, 33, 131–143.
• Foxman, P. (2004). The worried child: Recognizing anxiety in children and helping them heal. Alameda, CA.: Hunter House Inc.,
• Frost, R.O., Maten, P., Lahart, C. ve Rosenblate, R. (1990). The demensions of perfectionism. Cognitive Therapy and Research, 14, 449-468.
• Geçtan, E. (1984). Çağdaş yaşam ve normal dışı davranışlar. Ankara: Maya Yayınları.
• Geçtan, E. (1993). Psikanaliz ve sonrası. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Gelbal, S. (1994). “p” Madde Güçlük İndeksi ile Rasch Modelinin “b” Parametresi ve bunlara dayalı yetenek ölçüleri üzerine bir karşılaştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Hamachek, D.E. (1978). Psychodynamics of normal and neurotic perfectionism. Psychology, 15, 27-33.
• Hewitt, P.L., Caelian, C.F., Flett, G.L., Sherry, S.B., Collins, L. ve Flynn, C.A. (2002). Perfectionism in children: Associations with depression, anxiety, and anger. Personality and Individual Differences, 32, 1049-1061.
• Hewitt, P.L. ve Flett, G.L. (1991). Perfectionism in the self and social contexts: Conseptualization, assesment, and association with psychopatology. Jornal of Personality and Soscial Psychology, 60, 456–470.
• Hudson, L.J. ve Rapee, M.R. (2001). Parent-child interactions and anxiety disorders: An observational study. Behaviour Research and Therapy, 39, 1411–1427.
• İnanç, B. ve Yerlikaya, E. (2008). Kişilik kuramları. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• İnternet_1, (2009). Wikipedia. Erişim Tarihi: 3 Mayıs 2009, . http://en.wikipedia.org/wiki/Perfectionism_(psychology).
• Layne, A.E. Bernstein, G.A. ve March, J.S. (2006). Teacher awareness of anxiety symptoms in children. Child Psychiatry Human Development, 36, 383–392.
• Mindell, J.A. ve Barret, K.M. (2002). Nightmares and anxiety in elementary aged children: Is there a relationship?. Personality and Individual Differences, 41, 341-352.
• Muris, P., Merckelbach, H., Schmidt, H. ve Mayer, B. (1999). The revised version of the screen for child anxiety Related emotional disorders (SCARED-R): Factor structure in normal children. Personality and Individual Differences, 26, 99–112.
• Oral, M. (1999). The relationship between dimensions of perfectionism, stressful life events and depressive symptoms in university students a test of diathesis-stress model of depression. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Özoğlu, S.Ç. (1997). Eğitimde Rehberlik ve Psikolojik Danışma. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Öztürk, O. (1994). Ruh sağlığı ve bozuklukları. Hekimler Yayın Birliği.
• Saboonchi, F. ve Lundh, L.G. (1996). Perfectionisim, self-consciousness and anxiety. Personality and Individual Differences, 22, 921-928.
• Sekmenli, T. (2000). Lise I. sınıf öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeyleri ile kaygı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Bilim Uzmanlığı Tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Spence, S.H. (1998). A measure of anxiety symptoms among children. Behaviour Research and Therapy, 36, 545 – 566.
• Spence, S.H., Rapee, R., McDonald, C. Ve Ingram, M. (2001). The structure of anxiety symptoms among preschoolers. Behaviour Research and Therapy, 39, 1293–1316.
• Sun Selışık, Z.E. (2003). The dimensions of perfectionism and their relations to helpless explanatory style. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Tallis, E. (2003). Kaygıları aşmak. İstanbul: Sistem Kitapevi.
• Tavsancıl, F. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile analizi. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Tuncer, B. (2006). Kaygı düzeyleri farklı üniversite hazırlık sınıfı öğrencilerinin mükemmeliyetçilik özelliklerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü., Ankara.
• Van Gastel, W., Legerstee, J.S. ve Ferdinand, R.F. (2009). The role of perceived parenting in familial aggregation of anxiety disarders in children. Anxiety Disorders, 23, 46–53.
• Yanbastı, G. (1996). Kişilik kuramları ders kitabı. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.