Çevre-Enerji Konularına Yönelik Gerçekleştirilen Argümantasyon Temelli Öğretimin Sınıf Öğretmeni Adaylarının Argüman Oluşturabilmelerine Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 48, 346 - 373, 07.01.2020

Hamdi Karakaş Rabia Sarıkaya

https://doi.org/10.9779/pauefd.524850

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmanın
amacı, çevre-enerji konularına yönelik gerçekleştirilen argümantasyon temelli
öğretimin sınıf öğretmeni adaylarının argüman oluşturma becerilerine etkisini
incelemektir. Araştırmada bütüncül çoklu durum deseni kullanılmıştır. Ölçüt
örnekleme yöntemiyle belirlenen çalışma grubu, sınıf öğretmenliği ikinci
sınıfta okuyan ve “Çevre Eğitimi” dersini alan 44 öğretmen adayından
oluşmaktadır. Argümantasyon temelli öğretim sürecinde, sosyobilimsel yapıda
olan çevre-enerji konularında hazırlanan senaryolar kullanılmıştır. Verilerin
analizinde doküman analizi kullanılmış, adayların bireysel ve grup olarak oluşturdukları
argümanlar Toulmin Argüman Modeli esas alınarak değerlendirilmiş ve “Argüman
Yapısı Puanlama Anahtarı’na” göre argüman ortalama puanları, “Argümantasyon
Değerlendirme Ölçeği’ne” göre de argüman düzeyleri belirlenmiştir. Araştırma
sonucunda, argümantasyon temelli öğretim süreci boyunca sınıf öğretmeni
adaylarının bireysel, grup, bireysel karşıt ve grup karşıt argüman oluşturma
ortalama puanlarında ilk etkinlikten son etkinliğe doğru bir artışın olduğu,
ortalama puanlar arası farkın da istatiksel olarak anlamlı olduğu (p<0,05)
tespit edilmiştir. Bireysel ve bireysel karşıt argüman ortalama puanlar arası
farkın etki büyüklüğü (Cohen’s f) de
“geniş etki” olarak tespit edilmiştir. Aynı zamanda argüman düzeyleri süreç
boyunca ilk haftadan son haftaya doğru orta ve yüksek düzeye doğru ilerleme
göstermiştir. Ancak sınıf öğretmeni adaylarının oluşturdukları bireysel karşıt
argümanlardaki ilerleyişin yeterli seviyede olmadığı görülmüştür. Süreç
ilerledikçe ortalama puanların ve argüman düzeylerinin artışı sınıf öğretmeni
adaylarının daha nitelikli argüman ürettiklerinin bir göstergesidir

Anahtar Kelimeler

argümantasyon seviyesi, argümantasyon temelli öğretim, sosyobilimsel konular, sınıf öğretmeni adayları

The Effect of Argumentation-Based Teaching Carried out for Environment-Energy Subjects on The Argumentation Skills of Prospective Teacher

Öz

The aim of this research is to investigate the effect of argumentation-based teaching carried out for environment-energy subjects on argumentation skills of prospective teachers. The research was conducted in accordance with the multiple holistic case study. The study group, which was determined by criterion sampling method, consisted of 44 pre-service teachers studying in the second grade and taking the Environmental Education course. In the argumentation-based teaching process, the scenarios prepared on environmental-energy issues in the socio-scientific structure were used. In the analysis of data, the candidates' individual and grouped arguments were evaluated according to the Toulmin Argument Model; argument average scores were determined according to “Argument Structure Scoring Key”, argument levels were determined according to “Argumentation Evaluation Scale”. As a result of the research, an increase in the average scores for the formation of the individual/group, individual and group counter-arguments by the classroom teacher candidates from the first activity to the last one was detected and a difference between the mean scores was statistically significant (p <0.05). The effect size of the difference between the individual and individual counter-argument average scores (Cohen’s f) was determined as "wide effect". At the same time, the argument levels progressed from the first week to the last week to the middle and high levels throughout the process. However, it was observed that the progress in the individual counter-arguments of the class teacher candidates was not sufficient. As the process progresses, the increase in average scores and argument levels is an indication of the fact that prospective teachers produce more qualified arguments.

Anahtar Kelimeler

argumentation level, argumentation-based teaching process, socio-scientific subjects, prospective teacher

Kaynakça

• Acar Ö. (2009). Argumentation skills and conceptual knowledge of undergraduate students in a physics by inquiry class. Doctoral dissertation, Ohio State University, Colombus
• Aktaş, T. (2017). Argümana dayalı sorgulama öğretiminin 7. Sınıf öğrencilerinin kuvvet ve enerji ünitesindeki akademik başarılarına ve argümantasyon seviyelerine etkisi. Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul
• Aldağ, H. (2006). Toulmin tartışma modeli. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 13-34.
• Alexander, P. A., Kulikowich, J. M., & Schulze, S. K. (1994). The influence of topic knowledge, domain knowledge, and interest on the comprehension of scientific exposition. Learning and Individual Differences, 6 (4), 379-397.
• Andrews, R. (2010). Argumentation in higher education improving practice through theory and research. Newyork and London: Routledge.
• Aslan, F. (2015). Yenilenebilir enerji kaynaklarının fen eğitimi açısından önemi ve bu bağlamda geliştirilen rüzgâr türbini materyalinin fen ve teknoloji dersi kazanımları üzerindeki etkisi. Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Atasoy, Ş. ve Yüca, O. Ş. (2018). Öğrencilerin argümantasyona dayalı kavram karikatürleri yoluyla yerel sosyobilimsel konular (sbk) hakkındaki argümanlarının incelenmesi: Yeşil yol örneği. 27. Uluslararası Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Antalya
• Babacan, M. A. (2017). Sosyobilimsel konulardaki etkinliklerin yedinci sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ömer Halisdemir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde
• Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
• Crammond, J. G.(1998). The uses and complexity of argument structures in expert and student persuasive writting. Written Communication, 15(2), 230-268.
• Creswell, J. W. (2013). Araştırma deseni (S. B. Demir, Çev.). Ankara: Eğiten Kitap
• Cross, D., Taasoobshirazi, G., Hendricks S. & Hickey, T. D. (2008). Argumentation: A Strategy for improving achievement and revealing scientific identities. International Journal of Science Education,30(6), 837-861.
• Çapık, C. (2014). İstatistiksel güç analizi ve hemşirelik araştırmalarında kullanımı: Temel bilgiler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(4), 268-274.
• Çetin, P. S., Kutluca, A. Y. ve Kaya, E. (2013). Öğrencilerin argümantasyon kalitelerinin incelenmesi. Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 2(1), 56-66.
• Çınar, D. (2013). Argümantasyon temelli fen öğretiminin 5. Sınıf öğrencilerinin öğrenme ürünlerine etkisi. Doktora tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Çınar, B. T. (2016). Argümantasyona dayalı öğretimin ilköğretim öğrencilerinin başarıları kavramsal anlamaları ve eleştirel düşünme becerileri üzerine etkisi: Yaşamımızdaki Elektrik ünitesi. Doktora tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Çiftçi, A. (2016). 5., 6. ve 7. sınıflarda fen derslerinde argümantasyon kalitesinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Alparslan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muş
• Demirel, T. (2017). Argümantasyon yöntemi destekli artırılmış gerçeklik uygulamalarının akademik başarı, eleştirel düşünme becerisi, fen ve teknoloji dersine yönelik güdülenme ve argümantasyon becerisi üzerindeki etkisinin incelenmesi. Doktora tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Adana
• Dolan, T. J., Nichols, B. H. & Zeidler, D. L. (2009). Using socioscientific issues in primary classrooms. Journal of Elementary Science Education, 21 (3), 1-12.
• Duschl, R. A. ve Osborne, J. (2002). Supporting and promoting argumentation discourse in science education, Studies in Science Education, 38(1), 39-72.
• Erduran, S. (2007). Methodogical foundations in the study of argumentation in science. In S. Erduran & M.P. Jimenez-Aleixandre (Eds.), Argumentation in science education. Dordrecht: Springer.
• Erduran, S., Simon, S., & Osborne, J. (2004). TAPping into argumentation: Developments in the application of Toulmin‟s argument pattern for studying science discourse. Science Education, 88(6), 915-933.
• Fraenkal, J. R., Wallen, N. E. & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (8th edn). New York: McGraw-Hill.
• Furtak, E. M. (2006). The problem with answers: An exploration of guided scientific inquiry teaching. Science Education, 90(3), 453-467.
• Gray, D.S. & Bryce, T. (2006). Socio-scientific issues in science education: ımplications for the professional development of teachers. Cambridge Journal of Education, 36(2), 171-192.
• Gülhan, F. (2012). Sosyo-bilimsel konularda bilimsel tartışmanın 8. Sınıf öğrencilerinin fen okuryazarlığı, bilimsel tartışmaya eğilim, karar verme becerileri ve bilim-toplum sorunlarına duyarlılıklarına etkisinin araştırılması. Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Güzel, B. Y., Erduran, S. ve Ardaç, D. (2009). Aday kimya öğretmenlerinin kimya derslerinde bilimsel tartışma (argümantasyon) tekniğini kullanımları. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 26(2), 33-49.
• Hasançebi, F. (2014). Argümantasyon tabanlı bilim öğrenme yaklaşımının (atbö) öğrencilerin fen başarıları, argüman oluşturma becerileri ve bireysel gelişimleri üzerine etkisi. Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum
• Huberman, M. (1994). Gentle teaching in a violent society. Educational Horizon, 72(3), 131-135.
• İpekoğlu, H. Y., Üçgül, İ. ve Yakut, G. (2014). Yenilenebilir enerji algısı anketi: Güvenirlik ve geçerliği. Süleyman Demirel Üniversitesi Yekarum E-Dergi, 2(3), 20-26.
• Jan, M. (2009). Desiging an augmented reality game-based curriculum for argumentation. Doctoral Dissertation, University of Wisconsin, USA
• Karakaya, E. (2015). Bilimsel bilginin doğasını anlama ve sosyo-bilimsel konularda akıl yürütme. Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Khishfe, R. (2012). Relationship between nature of science understandings and argumentation skills: A role for counterargument and contextual factors. Journal of Research in Science Teaching, 49(4), 489-514.
• Kolsto, S. O. (2010). Patterns in students’ argumentation confronted with a riskfocused socio-scientific issue. International Journal of Science Education, 28(14), 1689-1716.
• Lazarou, D. (2009). Learnıng to tap: An effort to scaffold students’ argumentation in science. In G. Cakmakci & M. F. Taşar (Eds.) Contemporary Science Education Research: Scientifıc Literacy And Social Aspects Of Science (pp: 43-50), Ankara, Turkey: Pegem Akademi.
• Lin, S. S, & Mintzes, J. J. (2010). Learning argumentation skills through instruction in socioscientific issues: The effect of ability level. International Journal of Science and Mathematics Education, 8, 993-1017.
• Namdar, B. ve Salih, E. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının teknoloji destekli argümantasyona yönelik görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 1384-1410.
• Özsoy, S. & Özsoy, G. (2013). Eğitim araştırmalarında etki büyüklüğü raporlanması. İlköğretim Online, 12(2), 334‐346.
• Öztürk, A. (2013). Sosyo-bilimsel konularla argümantasyon becerisi ve insan haklarına karşı tutum geliştirmeye yönelik bir eylem araştırması. Doktora tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana
• Roberts, P., Priest, H., & Traynor, M. (2006). Reliability and validity in research. Nursing Standard, 20(44).
• Sadler, T. D. (2003). Informal reasoning regarding ssı: the influence of morality and content knowledge. Doctoral dissertation, University of South Florida.
• Schmoker, M. & Graff, G. (2011). More argument, fewer standards. Education Week, 30(28), 31-33.
• Şahin, D. (2014). Dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerinin argüman yapıları. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Topçu, M. (2008). Fen öğretmen adaylarının sosyobilimsel konular hakkındaki kritik düşünme yetenekleri ve bu yetenekleri etkileyen faktörler. Doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Topçu, M. S. (2015). Sosyobilimsel konular ve öğretimi. Ankara: Pagem Akademi.
• Torun, F. (2015). Sosyal bilgiler dersinde argümantasyon temelli öğretim ve karar verme becerisi arasındaki ilişki düzeyi. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Toulmin, S. (1958). The uses of argument. Cambridge: Cambridge University Press
• Tüzün, Y. Ö. (2013). Fen derslerinde sosyobilimsel konuların işlenişine yönelik kuramsal ve uygulamalı yaklaşımlar. Cito Eğitim: Kuram ve Uygulama, 22, 9-20.
• Yapıcıoğlu, A. E. (2016). Fen bilimleri öğretmen adaylarının sosyobilimsel durum temelli öğretim yaklaşımı uygulamalarına yönelik görüşleri ve çalışmalarına yansıtmaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Araştırmaları Dergisi (HÜNER), 2 (2), 132-151.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zengin, F., Keçeci, G. ve Kırılmazkaya, G. (2012). İlköğretim öğrencilerinin nükleer enerji sosyobilimsel konusu online argümantasyon yöntemi ile öğrenmesi. New World Sciences Academy – Education Sciences, 7(2), 647-654.