A Meta-analysis Study on Secondary School Students’ Critical Thinking Skills

Yıl 2022, Sayı: 55, 252 - 292, 28.04.2022

Emine Aslanyürek Sezer , Seval Eminoğlu Küçüktepe , Nilgün Yıldız

https://doi.org/10.9779/pauefd.990873

Cited By: 1

Öz

In the current study, in which it was aimed to investigate secondary school students’ critical thinking skills, the effect size related to different models and approaches applied to develop critical thinking skills and of the gender variable was calculated and the direction of the effect was determined. In the analysis of the data, meta-analysis was used. In line with the purpose of the study, national and international research articles, master’s theses, and doctoral dissertations published on the critical thinking of secondary school students in the period between the years 2010 and 2019 were searched by using the following keywords; “eleştirel düşünme”, “critical thinking”, “ortaokul”, ‘secondary’, ‘ortaokul öğrencileri’ and “secondary students”. As a result, it was determined that there was no publication bias in the study. In the study, moderator analysis was carried out to determine the source of the difference between the studies. The effect size calculated based on the relationship between critical thinking and gender was found to be weak and positive (Hedges' g=0.186). Keywords: Three - five keywords should also be given after the abstract.

Anahtar Kelimeler

Words: Critical Thinking, Fixed-Effect Model, Meta-analysis, Moderator Analysis, Publication Bias, Random-Effects Model, Secondary Student.

Ortaokul Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Becerisi Üzerine Bir Meta-Analiz Çalışması

Öz

Ortaokul öğrencilerinin eleştirel düşünme becerisi üzerine yapılan bu meta-analiz çalışmasında, eleştirel düşünme becerisine yönelik uygulanan farklı model ve yaklaşımlar ile cinsiyet değişkenine ilişkin etki büyüklüğü hesaplanmış ve etkinin yönü belirlenmiştir. Çalışmada verilerinin analizinde meta-analizi kullanılmıştır. Araştırmanın amacı doğrultusunda ortaokul öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerine yönelik 2010-2019 yılları arasında ve ulusal düzeyde yapılmış araştırma makaleleri, yüksek lisans ve doktora tez çalışmaları için ‘eleştirel düşünme’, ‘critical thinking’, ‘ortaokul’, ‘secondary’, ‘ortaokul öğrencileri’ ve ‘secondary students’ anahtar sözcükleri ile tarama yapılmıştır. Bu meta-analiz çalışması kapsamına toplam 38 araştırma dahil edilmiştir. Çalışmada yayın yanlılığının belirlenebilmesi amacıyla; orman grafiği, huni grafiği, betimsel istatistikler (frekans ve yüzde), Egger’in doğrusal regresyon yöntemi, Rosenthal’ın güvenli N yöntemi ve Orwin’in N yöntemi olmak üzere 5 farklı yöntem kullanılmıştır. Sonuç olarak çalışmada yayın yanlılığının bulunmadığı belirlenmiştir. Ayrıca araştırmalar arasında heterojenliğin olup olmadığını belirleyebilmek amacıyla Q ve I2 istatistikleri yapılmıştır. Bunun sonucunda çalışmalar arasında heterojenlik olduğu gözlendiğinden çalışmada rastgele-etkiler modeli kullanılmıştır. Çalışmada, araştırmalar arasındaki farklılığın kaynağını belirlemek amacıyla moderatör analizi yapılmıştır. Buna göre yayın yılı, yayın türü, sınıf düzeyi ve çalışma grubunun örneklem büyüklüğü olmak üzere dört farklı moderatör değişken belirlenmiştir. Eleştirel düşünme ile cinsiyet arasındaki ilişkiye dayalı hesaplanan etki büyüklüğünün zayıf düzeyde ve pozitif yönlü (Hedges’ g = 0.186) olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Eleştirel Düşünme, Meta-Analiz, Modeli, Moderatör Analizi, Ortaokul Öğrencisi, Rastgele-Etkiler Modeli, Sabit Etki Yayın Yanlılığı

Kaynakça

• Akbıyık, C. & Seferoğlu, S. S. (2002). Eleştirel düşünme eğilimleri ve akademik başarı. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(32), 90-99.
• Akgöz, S., Ercan, İ. & Kan, İ. (2004). Meta-analizi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(2), 107-112.
• Akınoğlu, O. (2001). Eleştirel düşünme becerilerini temel alan fen bilgisi öğretiminin öğrenme ürünlerine etkisi. (Unpublished doctoral thesis). Hacettepe Üniversitesi.
• Ay, Ş. & Akgöl, H. (2008). Eleştirel düşünme gücü ile cinsiyet, yaş ve sınıf düzeyi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 1(2).
• Bagheri, F., & Ghanizadeh, A. (2016). Critical thinking and gender differences in academic self-regulation in higher education. Journal of Applied Linguistics and Language Research, 3(3), 133-145.
• Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173.
• Bayındır, G. (2015). Critical thinking dispositions of primary school secondary stage students. (Unpublished master’s thesis). Ahi Evran Üniversitesi.
• Baysal, Z. N., Arkan, K. & Yıldırım, A. (2010). Preservice elementary teachers’ perceptions of their self-efficacy in teaching thinking skills. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 4250-4254.
• Becker, L. A. (2000). Effect size (ES). Erişim Adresi: http://web.uccs.edu/lbecker/Psy590/es.htm
• Beyer, B. K. (1988). Developing a scope and sequence for thinking skills instruction. Educational Leadership, 45(7), 26-30.
• Borenstein, M., Hedges, L. V., Higgins, J. P., & Rothstein, H. R. (2009). Introduction to meta-analysis. United Kingdom: Wiley.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cohen, J. (1977). Statistical power analysis for the behavioral sciences. Hilsdale. NJ: Lawrence Earlbaum Associates.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2011). Research methods in education. New York: Routledge Falmer.
• Çolak, İ., Türkkaş Anasız, B., Yorulmaz, Y. İ. & Duman, A. (2019). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerine cinsiyet, sınıf düzeyi, anne ve baba eğitim durumu değişkenlerinin etkisinin incelenmesi: Bir meta analiz çalışması. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 10(1), 67-86. doi:10.19160/ijer.541861
• Demir, M. K. (2006). İlköğretim dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler derslerinde eleştirel düşünme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(3), 155-170.
• Durlak, J. A. (1995). Understanding meta-analysis. In L. G. Grimm, & P. R. Yarnold (Eds.), Reading and understanding multivariate statistics (p. 319–352). Washington: American Psychological Association.
• Ellis, P. D. (2010). The essential guide to effect sizes: Statistical power, meta-analysis, and the interpretation of research results. New York: Cambridge University Press.
• Eminoğlu Küçüktepe, S. ve Yıldız, N. (2016). Gender effects on curriculum elements based on mathematics and science and technology teachers' opinions: A meta-analysis for Turkish studies. Journal of Education and Training Studies, 4(5), 196-204. doi:10.11114/jets.v4i5.1519
• Ennis, R. H. (1962). A concept of critical thinking. Harvard Educational Review, 32(1), 81–111.
• Ennis, R. H. (1991). Critical thinking: A streamlined conception. Teaching philosophy, 14(1), 5-24.
• Erdoğan, S. (2011). Meta analizinde heterojenliğin saptanmasında kullanılan yöntemlerin simülasyon tekniği ile karşılaştırılması (Unpublished doctoral thesis). Mersin Üniversitesi.
• Evren, B. (2012). Fen ve teknoloji öğretiminde sorgulayıcı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin sahip oldukları eleştirel düşünme eğilim düzeylerine ve fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarına etkisi. (Unpublished master’s thesis). Adnan Menderes Üniversitesi.
• Fisher, A. (2011). Critical Thinking: An Introduction. UK: Cambridge University Press
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2006). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill.
• Ghaemi, F., & Mirsaeed, S. J. G. (2017). The impact of inquiry-based learning approach on critical thinking skill of EFL students. EFL Journal, 2(2), 89-102.
• Glass, G. V. (1976). Primary, secondary, and meta-analysis of research. Educational Researcher, 5(10), 3-8.
• Halpern, D. F. (2013). Thought and knowledge: An introduction to critical thinking. New York: Psychology Press.
• Hartung, J., Knapp, G., & Sinha, B. K. (2011). Statistical meta-analysis with applications. New Jersey: Wiley.
• Hatteberg, K. L. (2014). Building investigative skills and critical thinking for middle school students through inquiry based science lessons. (Unpublished master's thesis). California State University.
• Hedges, L. V., & Olkin, I. (2014). Statistical methods for meta-analysis. Orlondo, Florida: Academic Press.
• Higgins, J. P., & Thompson, S. G. (2002). Quantifying heterogeneity in a meta‐analysis. Statistics in Medicine, 21(11), 1539-1558.
• Huedo-Medina, T. B., Sánchez-Meca, J., Marín-Martínez, F., & Botella, J. (2006). Assessing heterogeneity in meta-analysis: Q statistic or I² index? Psychological methods, 11(2), 193.
• Hunter, J. E., & Schmidt, F. L. (2004). Methods of meta-analysis: Correcting error and bias in research findings. USA: Sage Peblications.
• Kablan, Z., Topan, B. ve Erkan, B. (2013). Sınıf içi öğretimde materyal kullanımının etkililik düzeyi: Bir meta-analiz çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1629-1644.
• Kaloç, R. (2005). Orta öğretim kurumu öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri ve eleştirel düşünme becerilerini etkileyen etmenler. (Unpublished master’s thesis). Gazi Üniversitesi.
• Kılıçkap, M. (2018). Meta-analizleri nasıl yorumlayalım: Türkiye’de kardiyovasküler risk faktörlerine yönelik yapılan meta-analizlerin metodolojik açıdan değerlendirilmesi. Turk Kardiyol Dern Ars, 46(7), 624-635.
• Kutlu Kalender, M. D. (2015). 6. Sınıf öğrencilerinin fen bilimlerine karşi tutum ve eleştirel düşünme becerilerinin çeşitli değişkenler açisindan incelenmesi. (Unpublished master’s thesis). Afyon Kocatepe Üniversitesi.
• Lapuz, A. M. E., & Fulgencio, M. N. (2020). Improving the critical thinking skills of secondary school students using problem-based learning. International Journal of Academic Multidisciplinary Research,1(4),1-7.
• Lipman, M. (1987). Critical thinking: What can it be? Analytic Teaching, 8(1).
• Milli Eğitim Bakanlığı (2017). Öğretmen Strateji Belgesi 2017-2023. Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018a). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi (6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018b). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar). Ankara.
• Önal, İ. (2020). Eleştirel Düşünme Becerilerine Yönelik Bir Program Geliştirme Çalışması. (Unpublished doctoral thesis). Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Özcan, Z. Ç. (2017). Ortaokul öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerinin matematik başarısı, yaş ve sınıf seviyesi açısından incelenmesi. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 43-52.
• Paul, R. W., Elder, L., & Bartell, T. (1997). California teacher preparation for instruction in critical thinking: Research findings and policy recommendations. California: California Comission on Teacher Credentialing.
• Polat, S. (2015). Eleştirel düşünme becerisi ile ilgili Türkiye’de yapılmış nitel çalışmaların değerlendirilmesi: Bir meta-sentez çalışması. International Online Journal of Educational Sciences, 7(3), 229-243.
• Rudd, R., Baker, M., & Hoover, T. (2000). Undergraduate agriculture student learning styles and critical thinking abilities: Is there a relationship? Journal of Agricultural Education, 41(3), 2-12.
• Sánchez-Meca, J. & Marín-Martínez, F. (2010). Meta-analysis in psychological research. International Journal of Psychological Research, 3(1), 150-162.
• Shubina, I., & Kulakli, A. (2019). Critical Thinking, Creativity and Gender Differences for Knowledge Generation in Education. Literacy Information and Computer Education Journal (LICEJ), 10(1), 3086-3093.
• Stanley, T. D. & Doucouliagos, H. (2015). Neither fixed nor random: Weighted least squares meta‐analysis. Statistics in Medicine, 34(13), 2116-2127.
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2017). Müfredatta Yenileme ve Değişiklik Çalışmalarımız Üzerine Ankara. Erişim adresi: http://ttkb-dot-meb-dot-gov-dot-tr.gateway.web.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/18160003_basin_aciklamasi-program.pdf
• Ten Dam, G., & Volman, M. (2004). Critical thinking as a citizenship competence: Teaching strategies. Learning and Instruction, 14(4), 359-379.
• Tozduman Yaralı, K. (2019). Gelişimsel açıdan eleştirel düşünme ve çocuklarda eleştirel düşünmenin desteklenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (48), 454-479.
• Üstün, U. ve Eryılmaz, A. (2014). Etkili araştırma sentezleri yapabilmek için bir araştırma yöntemi: Meta-analiz. Eğitim ve Bilim. 39(174). doi:10.15390/eb.2014.3379
• Walsh, C. M., & Hardy, R. C. (1999). Dispositional differences in critical thinking related to gender and academic major. In: SLACK Incorporated Thorofare, NJ.
• Whitehead, A. (2002). Meta-analysis of controlled clinical trials. UK: John Wiley & Sons.
• Yang, Y. T. C. (2012). Cultivating critical thinkers: Exploring transfer of learning from pre-service teacher training to classroom practice. Teaching and Teacher Education, 28(8), 1116-1130.
• Yıldız, N. (2009). Meta-Analizinde Heterojenliğin ve Farklı Varyans Tahmin Yöntemlerinin Incelenmesi. (Unpublished doctoral thesis). Marmara Üniversitesi.
• Zetriuslita, H., Ariawan, R., & Nufus, H. (2016). Students' Critical Thinking Ability: Description Based on Academic Level and Gender. Journal of Education and Practice, 7(12), 154-164.