Türkiye’de Biyomatematik Araştırmaları ve Biyomatematik Eğitimi

Yıl 2023, Sayı: 57, 356 - 381, 01.01.2023

Miraç Yılmaz , Meltem Coşkun , Necla Turanlı

https://doi.org/10.9779/pauefd.1035121

Öz

Günümüzde fen bilimleri ve sosyal bilimlerde ortaya çıkan yeni bilgiler, matematiksel modellerin kullanıldığı bilgisayar yazılımları yardımıyla işlenerek, bu bilgilerin olgunlaştırılması sağlanmaktadır. Biyolojik süreçlerin matematiksel olarak açıklanması olarak ifade edilebilen, uygulamalı matematiğin bir alt dalı olan biyomatematik (matematiksel biyoloji) biyolojik bilginin matematikle modellenmesi ve gösterimi anlamına gelmektedir. Biyomatematiğin konu alanının genişliği ve gelişen mesleki uygulamalardaki yeri düşünüldüğünde, geleceğin yetişkinleri olan ortaöğretim öğrencilerinin, biyoloji-matematik bölümleri lisans-lisansüstü öğrencilerinin ve bu konuya dair ilk bilgileri aktaran öğretmen adaylarının yetiştirilmesi için önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki biyomatematik araştırmalarını ve biyomatematik eğitimini inceleyerek geleceğe ilişkin çıkarımlar yapılmasıdır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi tercih edilmiştir. Veri toplama sürecinde ise biyomatematik bilimini konu edinen araştırmalara ve biyomatematik bilimi üzerine eğitim veren kurum ve programlara ilişkin dokümanlara ulaşılmıştır. Ulaşılan dokümanlar içerik analizi ile çözümlenmiştir. Analizler sonucunda ülkemizde yapılan araştırmalarda biyomatematik kavramının henüz kavramsal olarak yerleşmediğini söylemek mümkündür. Bu durum sadece bilimsel araştırmalar ile sınırlı kalmayıp biyomatematik eğitiminin de yükseköğretim programlarında tam anlamıyla yerini alamadığını gösterebilir. Çalışmada elde edilen sonuçlar biyomatematiğin öneminin çok yönlü olarak incelenmesi adına yapılacak yeni araştırmaların gerekliliğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

biyomatematik, matematiksel biyoloji, biyomatematik eğitimi, uygulamalı matematik

Biomathematics Studies and Biomathematics Education in Turkey

Öz

Recent developments in physical and social sciences have led to greater clarity in practical applications with the help of computer software of mathematical models. Biomathematics (mathematical biology), a branch of applied mathematics, can be defined as a field which employs mathematical models and abstractions of the living organisms to examine biological systems. Considering the comprehensive nature of biomathematics as well as its status in the professional practices, it is vital that secondary school students, undergraduates and postgraduates majoring in biology and mathematics as well as teacher candidates should be knowledgeable about the matter at hand (i.e., mathematical biology). The aim of the current study is to yield future-oriented implications through examining research on biomathematics as well as education in biomathematics. The data for the current study are subject to document analysis, a form of qualitative research to analyze documentary evidence and answer specific research questions. The data come from existing research studies on biomathematics as well as documents produced by institutions which disseminate original research findings and other information relevant to the interface of biology and the mathematical sciences. All collected data were examined via content analysis. The findings of the study reveal that considering the previous research conducted within our country, the notion of biomathematics has not become established conceptually to date. Importantly, the situation is not only restricted to studies carried out so far, but it is also related to how a small place is allocated to biomathematics in higher education. The current study has important implications for understanding the importance of multilayered function of biomathematics, which thus requires further research on the matter at hand.

Anahtar Kelimeler

Biomathematics Studies and Biomathematics Education in Turkey

Kaynakça

• Referans1 Aikens, M. L. (2020). Meeting the needs of a changing landscape: Advances and challenges in undergraduate biology education. Bulletin of Mathematical Biology, 82(60). https://doi.org/10.1007/s11538-020-00739-6
• Referans2 Akman, O., Eaton, C. D., Hrozencik, D. Jenkins, K. P., & Thompson, K. V. (2020). Building community-based approaches to systemic reform in mathematical biology education. Bulletin of Mathematical Biology, 82(109). https://doi.org/10.1007/s11538-020-00781-4
• Referans3 Bressoud, D. M. (2020). Opportunities for change in the first two years of college mathematics. Bulletin of Mathematical Biology, 82(61). https://doi.org/10.1007/s11538-020-00738-7
• Referans4 Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Content analysis and grounded theory. Research methods in education (6th Ed.). Routledge Taylor & Francis Group, London and New York.
• Referans5 Cozzens, M., & Roberts, F. S. (2020). Introductory college mathematics for the life sciences: Has anything changed? Bulletin of Mathematical Biology, 82(87). https://doi.org/10.1007/s11538-020-00761-8
• Referans6 Eaton, C. D., LaMar, M. D., & McCarthyc M. L. (2020). 21st century reform efforts in undergraduate quantitative biology education: Conversations, initiatives, and curriculum change in the United States of America. Letters in Biomathematics, 7(1), 55-66.
• Referans7 Gordon, R. (1993). Careers in theoretical biology. Carolina Tips, 56(3), 9-11.
• Referans8 Jungck J. R., Robeva R., & Gross L. J. (2020). Mathematical biology education: Changes, communities, connections, and challenges. Bulletin of Mathematical Biology, 82(117). https://doi.org/10.1007/s11538-020-00793-0
• Referans9 Longo, G., & Soto, A. M. (2016). Why do we need theories? Progress in Biophysics and Molecular Biology, 122, 4-10. http://dx.doi.org/10.1016/j.pbiomolbio.2016.06.005
• Referans10 Mayes, R. Long, T. Huffling, L., Reedy, A., & Williamson, B. (2020). Undergraduate quantitative biology impact on biology preservice teachers. Bulletin of Mathematical Biology, 82(63). https://doi.org/10.1007/s11538-020-00740-z
• Referans11 Montévil, M. & Mossio, M. (2015). Biological organisation as closure of constraints. Journal of Theoretical Biology, 372, 179-191. https://doi.org/10.1016/j.jtbi.2015.02.029
• Referans12 Robeva, R. & Laubenbacher, R. (2009). Mathematical biology education: Beyond calculus. Science, 325(5940), 542-543. https://doi.org/10.1126/science.1176016
• Referans13 Robeva, R. S., Jungck, J. R., & Gross, L. J. (2020). Changing the nature of quantitative biology education: Data science as a driver. Bulletin of Mathematical Biology, 82(127). https://doi.org/10.1007/s11538-020-00785-0
• Referans14 Seshaiyer, P., & Lenhart, S. (2020). Connecting with teachers through modeling in mathematical biology. Bulletin of Mathematical Biology, 82(98). https://doi.org/10.1007/s11538-020-00774-3
• Referans15 Şimşek, H., (2009). Eğitim tarihi araştırmalarında yöntem sorunu. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(1), 33-51.
• Referans16 Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Referans17 Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) Akademik Arama (2021), [Çevrim-içi: https://akademik.yok.gov.tr/AkademikArama/view/searchResultviewListAuthor.jsp], Erişim tarihi: 17-19 Kasım 2021.
• Referans18 Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) Atlas (2021), [Çevrim-içi: https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans-anasayfa.php] Erişim tarihi: 17-19 Kasım 2021.
• Referans19 Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) İstatistik (2021), [Çevrim-içi: https://istatistik.yok.gov.tr/], Erişim tarihi: 17-19 Kasım 2021.
• Referans20 Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) Ulusal Tez Merkezi (2021), [Çevrim-içi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp], Erişim tarihi: 17-19 Kasım 2021.