A Study on the Use of Denizli Folk Songs in Primary School Music Courses

Yıl 2023, Sayı: 59, 120 - 140, 05.09.2023

Serkan Demirel , Ahmet Mutlu Terzioğlu

https://doi.org/10.9779/pauefd.1114362

Öz

Folk songs, which have carried Turkish culture from generation to generation, are the living heritage of the Turks. The folk songs that witnessed the events in history were accepted as sacred. The use of folk songs as a tool in music education will both provide a benefit to music education and allow our cultural richness to be transferred to new generations. Thus, the study aims to explore the folk songs of the Denizli region for music education, provide material for primary school music lessons, and ensure that Turkish culture can reach new generations. In this context, through the data collected from the TRT repertoire, 90 Denizli folk songs were analyzed via content analysis. The data analyses were conducted in terms of the appropriateness of modal, method, and words, which were investigated by experts from each field. At the end of the research, 16 folk songs, which are suitable for implementation in primary school music lessons, were identified in the field. It is suggested that further research should include the effect of these 16 folk songs to have success in music education.

Anahtar Kelimeler

Denizli folk songs, music education, folk songs in education, primary school music lessons

Denizli Türkülerinin İlköğretim Müzik Dersinde Kullanılabilirliğine Yönelik Bir Araştırma

Öz

Türk ulusunun canlı bir tanığı olarak tarihteki olaylara şahitlik eden türküler, nesilden nesile aktarılarak günümüze kadar gelmişlerdir. Türk kültürünün en önemli ögelerinden birisi olan türküler, bir eğlence aracından fazlasıdır. Tarihsel süreçte çalgıların askeri alanda kutsal sayılmasına kadar uzanan bir periyotta, türküler halkın yareni olmuştur. Türk insanının yaşayışını ve tarihsel sürece bir ayna niteliği taşıyan türküler günümüzün yaşayan mirasıdır. Türkülerin kültürel olarak yeni nesillere aktarılması, Türk kültürünün de yüceltilmesini sağlayabilir. Müzik eğitiminde bir araç olarak kullanıldığında hem müzik eğitiminin hem de kültürel olarak zenginliğimizin faydalarını artıracak bu değerler, araştırmada Denizli yöresi bağlamında incelenmektedir. Böylelikle araştırmanın amacı müzik eğitiminde kullanılması için Denizli yöresi türkülerini inceleyerek, ilköğretim müzik dersine materyal kazandırırken Türk kültürünün de yeni nesillere ulaşmasını sağlayabilmektir. Bu bağlamda TRT repertuvarından alınan veriler ile 90 adet Denizli türküsü içerik analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmada her alanın uzmanı eşliğinde makamsal, usul ve sözlerinin uygunluğu yönünden analizler yapılmıştır. Araştırmanın sonunda alanda da ilköğretim müzik dersinde kullanılması uygun olan 16 türkü tespit edilmiştir. Daha sonraki araştırmaların bu 16 türkünün müzik eğitiminde başarıya etkisini içermesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Denizli türküleri, müzik eğitimi, eğitimde türkü, ilköğretim müzik dersi

Kaynakça

• Akbudak, H., & Akpınar, M. (2020). Malatya türkülerinin keman eğitiminde kullanılması üzerine bir çalışma. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 6(2), 203-215.
• Akyürek, R. (2002). Trabzonda müzik eğitimcisi yetiştirmeye dönük lise ve yüksek öğrenim kurumlarında Ege türküleri yoluyla başlangıç düzeyindeki keman tekniklerinin öğrencilere kazandırılması ve bu yaklaşımın keman eğitiminde kullanılabilirliği. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Alpagut, U. (2001). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi Anabilim Dalı’nda Türk halk ezgilerinin kemana uyarlanmasının keman eğitimi yoluyla müzik öğretmenliği eğitimine yansıyabilirliği. (Yayınlanmamış Doktora tezi), Ankara: Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Arı, B., & Top, M. B. (2017). 1950 Sonrası Erzincan'da eğitim. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(39), 244-254.
• Ateş, M. (2008). TRT repertuvarındaki̇ Şarkışla yöresine ait türkülerin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Budak, Z. (2019). Elazığ-Harput türkülerinin ilköğretim müzik derslerinde kullanabilirliğinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Börekçi, A., & Nacakçı, Z. (2019). The cry of teke region: computer-supported musical analysis of gurbet havası. Müzik ve Dans Araştırmaları Dergisi, 24-39.
• Çakar, M. A. (1996). TRT Çocuk Repertuarında Bulunan İzmir Türkülerinin Makam-Ayak Yönünden İncelenmesi. (Yayımlanmamış̧ Yüksek Lisans Tezi), İzmir.: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çobanoğlu, Ö. (2010). Türkü” Olgusu Bağlamında ‘Türkü” ve ‘Şarkı’ Terimlerinin Etimolojisini Yeniden Tanımlama Denemesi. Türk Yurdu, 99(269), 46-49.
• Demir, Z. (1999). TRT repertuarında bulunan Denizli türkülerinin makam-ayak, tür ve usul yönünden incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Demirel, Ö. (1999). Öğretme Sanatı. Ankara: Pegem.
• Elmas, E. (2019). Piyano eğitiminde türkü kullanımının öğrenci motivasyonuna etkisi. (Yüksek Lisans tezi), Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Engin, B. (2019). TRT Thm repertuvarında bulunan ordu yöresi türkülerinin ritim yapılarının THM ve TSM nazariyatı acısından karşılaştırmalı incelemesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Erzurum: Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• Eroğlu, F. B. (2014). Söz ve Müzik Açısından Türkü . Sakarya: (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi) Sakarya üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü.
• Eroğlu, T. (2017). Türkü nedir? The Journal of Kesit Akademy, 3(7), 78-91.
• Eroğlu, Ö. (2018). Kangal ve yöresi türkülerinin viyolonsel eğitiminde kullanılmasına ilişkin bir çalışma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi), Ankara.: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ertürk, S. (1984). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Yelkentepe.
• Evsen, F. (2018). Antalya yöresi̇ Türk halk müziği ezgilerinin müzikal-edebi analizi ve müzik eğitiminde kullanılabilirliğinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Fidan, C. (2014). Keman eğitiminde Van türkülerini çalma ve yorumlama yöntemleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Gençer, B. (2017). Müzik eğitiminde Konya türkülerinin tavır ve okuyuş stillerinin analiz edilmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Güven, M. (2009). Türküler Dile Geldi. İstanbul: Ötüken.
• İdaçlı, U. (2019). TRT Repertuvarında bulunan Malatya türkülerinin makam dizisi, usul ve ses genişliği yönünden analizine yönelik incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karakaş, B. (2019). Amasya türkülerinin keman eğitiminde kullanılabilirliğine ilişkin bir çalışma. (Yayınlanmaış yüksek lisans tezi), Ankara. : Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
• Kaya, D. (2003). Aşık Edebiyatına Giriş (Cilt 44). Bişkek: Kırgızıstan-Türkiye Manas Üniversitesi Yayınları.
• Kaya, M. (2014). Klasik gitarın halk müziğinde kullanımının değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Edirne.: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kervancıoğlu, M. H. (2013). Erzurum türkülerinin viyola eğitiminde kullanılabilirliği. (Yüksek Lisans Tezi), Erzurum: Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 170-189.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Müzik Dersi Öğretim Programı ilkokul ve ortaokul 1-8 sınıflar. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Müzik dersi 9, 10, 11 ve 12. sınıflar öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Müezzinoğlu, A., & Öztürk, F. G. (2012). Kemana Uyarlanmış Halk Ezgilerinin Keman Eğitiminde Kullanılması. İdil, 5(22), 691-706.
• Nacakçı, Z. (2004). Türk halk müziği eserlerinin viyola eğitiminde kullanılabilirliği üzerine bir araştırma. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 157-171.
• Nart, S. (2019). Bartın Yöresi Türkülerinin Genel Müzik Eğitiminde Kullanılabilirliği Üzerine Bir Araştırma. ISME Legacy Conference Istanbul 2009 (s. 317-327). İstanbul: Kadir Has Üniversitesi.
• Öz, İ. (2021). Isparta türkülerinin ezgi, ritim ve şiir yapısı bakımından incelenmesi. Akdeniz Üniversitesi Uluslararasi Müzik Ve Sahne Sanatları Dergisi(5), 50-62.
• Özkan, İ. H. (2018). Türk musikisi nazariyatı ve usulleri-kudüm velveleleri. İstanbul: Ötüken.
• Öztelli, C. (2002). Evlerinin Önü, Türküler. İstanbul: Özgür.
• Öztürk, S., & Özçelik, S. (2015). Türkü söylemeye yönelik öğretim modeli (Elazığ yöresi örneği). Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 107-134.
• Pabuçcu, H. (2016). Akseki ve yöresi türkülerinin keman eğitiminde kullanılabilirliği. (Yayınlanmamış yüksesk lisans tezi), Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Paşaoğlu, S. (2005). Müzikal-Kültürel Kimlik Oluşumunda, Okul Müzik Eğitiminde Kullanılan Halk Türkülerinin Rolü: Türkiye, Bulgaristan, Macaristan Örneği,. (Yayınlanmamış doktora tezi), Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Sevindik, A. (2019). Âşıklık geleneğinin güncel durumu ve âşıklar üzerine bazı tespitler. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi(47), 127-144.
• Şahin, İ. H. (2019). Mersin yöresine ait türkülerin keman eğitiminde kullanılabilirliği. (Yüksek Lisans Tezi), Ankara. : Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Şengül, C., & Terzioğlu, M. (2015). Ağrı yöresine ait türkülerin makamsal ve ritmik yönden incelenmesi. International Journal of Sport Culture and Science, 3((özel sayı 2)), 410-415.
• Şimşek, E. (2017). TRT Türk halk müzği repertuvarındaki sinop türkülerinin makam, usul, tür ve biçim yönünden incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi) Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Taşçı, G. (2012). Türk Halk Musikisi Saz Eserlerinin Ortaöğretim Mesleki Keman Eğitiminde Kullanım Olanakları Yönüyle İncelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Edirne. : Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tebkjaly, A. (2019). TRT Repertuvarında bulunan Elazığ-Harput ve Kerkük türkülerinin mukayesesi ve müzik eğitiminde kullanılması. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Tekşan, K., & Süğümlü, Ü. (2018). Türkülerin Türkçe Eğitiminde Kullanılabilirliği. Sakarya University Journal of Education, 8(4), 286-299.
• Uçan, A. (1994). Müzik Eğitimi/Temel Kavramlar-İlkeler-Yaklaşımlar. Ankara: Müzik ansiklopedisi yayınları.
• Uçan, A. (2000). Türk Dünyası’nda Orta Asya-Anadolu Müzik İlişkileri. Erdem Dergisi, 12(35), 593-664.
• Ültay, E., Akyurt, H., & Ültay, N. (2021). Sosyal Bilimlerde Betimsel İçerik Analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 188-201.
• Varış, F. (1986). Eğitimde Program Geliştirme Teori ve Teknikler. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Vural, T. (2013). Türklerde askeri müzik geleneği tuğ, nevbet, mehter. Konya: Çizgi.
• Yakıcı, A. (2007). Halk şiirinde türkü. Ankara: Akçağ.